장음표시 사용
61쪽
TUTELA. 33 in mixta aqua degunt Maritimorum a tegumentis quinque disserentiae secundum Aristotelem .de nat. animal. Galenum3. de alim Cartilaginei, incartilaginei,ut sitiit omnes squamas, spinas retinentes. Molles, qui sanguine, iisceribus carent, velut sepia. Ali crusta integuntur, Ut cai cri ali testa, sicut ostrea, conchae. Ex praeparatione disserentiae sunt multiplices. Est autem praeparatio non utilis in do sed etiam necessaria. Quoniam quae nutriunt, sere cuncta praeter ac , ad esum inepta, aut nocentia sitiat, nisi pistoria, ob- senatricis ue arte utranque iit, coquin ita comprehendit Apicius bene apparemtur,vel condiantur Male nanque praepar in ventrem non posse bene concoquere
testatur Galenus .de t. s Proinde adulationes subeunt artes, ut in Gorgia Plato perhibet. Nempe medicinam coquinaria subit,eiq; seruit.Per hanc enim quae elaborata, concoctaq; sunt, magis quam inel borata, cruda mutantur, non in ore b-lum, sed ut ventriculo, iocinore, VeniS,si gulisq; partibus. Siquidem quatuor sunt concoctiones, quae mutuo sese excipiunt,
62쪽
3 S 4.deis lib.de cuchy. Hinc ex tritico , quod etiam elixum mansumigerrime conficitur,cum sermcnto sale, id est, praeparatione, fiunt panes coimui, quibus nihil in vita utilius, ut cum Galeno testatur Aphrodiseus,prima Probi prologo. Huc reser placentarum sexcenta genera ex Athen o. Ex hordeo sit polenta, ptisana, inclysiis, S cremor Ex lcgumentis decoquendo in succum resolutis, ciliciuntur puls pulmentum,sorbitio chidia, aliaeq; sorbitionum species Ex plantis oleribus, quae sere omnia vitioso succo constant, . Alim multijuga condimenta, nec insali
bres epulae parantur, ut otii, Polluci, seu
concisa olera, siue minutal herbaccu, O Tetum acoreS, acetaria, acrimonia, a
rhq intinctus, ut omittam holerum, raditi Cum turionum, stuctuum condituras, mellita,faccharaccaq; bellaria. Sic ex carnibus, piscibus non apparatis nihil sculentum,c apparatis contra diuersa concinnat opsenia, assata, frictitata, crustulata, clixa, iurulenta, iusculaq; ipsa. Ex quibus ius glaciatum efficitur , petanos Euripidi dictum in Oreste. Aliqui huiusinodi gelu, sue:
63쪽
licinium, enogarum indigitant. Huc pertunent gingeria, hysilia tuccium cibarium, multiplexq; pulpamentum, artocreae, luc niae, apexabo scit botellus, Malia sarturarixum sarciminum ue genera Carnes dura: vel fibros, pluribus diebus aere macera tur, quo tenerescant, lib. de Vic. ait. sic hesternum quam recens mactatu facilius concoquitur, 3. alim.& . ther. Non dispariliter in cerealibus, plantis edulia, quae vehementem quampiam gerunt Virtutem, ne paululii quidem alere possunt, nisi macer tione, elixatione, aut assatione silerint apparata, Vt lupini, cepa, allium, & id genus alia ha omnibusq; dapibus quicquid si tuosum continetur,per calefacientia, e tenuantia corrigi,comparatu est, j. de alim. Lactari operis sunt caseus recens & ictus, pyriastes, siue recocta, butyrum, melcha, aphrogala, argyritrophema Oua ex vario cocturimodo fiunt trometa, apsa, ephtha, reganista, pnicta Oua a venatoribus co
quuntur non modo ignes& sele, sed etiam longo vertigo sunda imposita, siue diu ro
In alimentorum delectu cerealia densa, ponder
64쪽
6 DE ALUBRITATI sponderosa plena,soris Undique tensa,praeseruntur rugosis,cassis,gracilibus.Qu parua mole multu substantiae continent,eamq; crassati glutinosam, probissimi succi sunt, nutrimenti. Haud tamen facile per e trem descendunt. diuerso quae mollem minimcq densam substantia habent,eamq;
sursuraceam, commodius deijciuntur, sed tenuitis alunt. Graucolentia insuauiaq; praui succi d dissicilis coctionis sunt omnia. Quae vero aqua perfusa non mutantur,sed duriciem retinent,deteriora. Qua deponunt, turgescuntq; praestantiora, non modo ad concoctione, sed probo ctiam suc-Cos generandos, ut Galenus asserit primo alim. 8 lib.de cuch. Mirum, quod semina, quae in boum cornibus impingunt, effoetaec contumacia reddantur. Quod verum putata es lib.de propr. animal. De quo dia sceptat Plutarchus 7. Symp. Nec est comtemnendum de repurgandis seminibus alolio, melampyro, araco. huiusmodi vititi)s, priusquam in sum fanorum veniant praeceptum. Alioqui noxa singulis diebus succedet. Quae etsi prae exiguitate insens
bilis videatur, haud tamen longa dierum
65쪽
strie collectam,effigiemus impun Vt pro- dit Galenus primo de alim. Inde natum D detur Plautinum prouerbiu, Lolio victit re Condrus egregie nutrit, Quiscosum humorem parit Pulf ex eo consecta vitiosi est,quod quamplurimum Crassescens inco et permanet. Aliqua in reliquis condro similis, sed magis aluit supprimit Triticum elixum concoctu dissicile, inflat ubi ai
tem concoctum fuerit, valentissimam pra stat alimoniam. In panem redactum inflas di vim,di concoctionis dissicultatem exuit,
quod sermenti satisq; particeps sit. Siliguncus panis omni alio magis alit mox simulaceus deinde syncomissos,id est,cibarius, cui nihil ademptum est serdidus siue suo surcus minus alit, sed magis per ventrem descendit clibanites sacile concoctilis su naceus grauem reddit concoctionem. In sartagine assi, ut si ictellati, placentae, tria, omnia crassi succi Amylum similem cum elotis panibus habet facultatem exiguum enim alimentum praebet. Hordea refrige randii abstergendi vim obtinent. Elixa humectant:sricta arefaciunt. Ordeaceus pa
66쪽
panicum frigida sunt & sicca,parum alunt, ventrem cohibent Origa coctu difficilis, parum alit Ventrem stringit Lens atram bilem parit, ventrem astringit, maxime bis cocta. Decoctum eius aluum mouet. Fabar viridis humidior est alimonia, ideo minus nutrit,&promptius digeritur. Siccae sungosam leuemq habent substantiam,& abste gunt, inflant Pisum non adeo inflat, abstergit,& segnius per aluum secedit. CL cera inflant,abstergunt,genitale semen amigent, stricta flatum amittunt, sed difficultercoquuntur Lupini concoctioni resistunt, aegro transiuittuntur, crudumq; succum
- Plantarum temperies olfactu gustatu depraehendenda est. Et inter congcneres sicciores sylvestresq vitiosi succi sunt: s tilia humidiores.Ex holeribus omnia leuis simum alimentum, humidum ac tenue cxhibent.Nullumq; probis succis prςditum cst Medium bonitatis,uilhq tenet lactuca. mox sequitur malua, dein triplex portulaca, bliton, klapathon. Adde utrunq; b glosium , caltham, quam vocant calendi lam,& seriolam. Extreme praua sunt sylu
67쪽
stria, ut intubus4 cichoreum Asparagi cymae stirpium calorificarum, vel acrium humidiores sunt, humidorum contra di ciores. Radices holerum acres vitios, sunt. Veluti cepae,porri, allij. Mediae inter bonas& malas consistunt arorum, raparum n porum. Carus.
Arborei fructus sere uniuersi, praeter staneas, vitiosis siccis donati simi. Minus mali ficus, tuae , ac pyra, ut Psellus post Galenum iudicat. Castaneae tamen in attenuante victus ratione siue elixentur,sive ac sentur,siue stigantur semper sunt prauae. Et multo magis si crudae mandantur. Nam lucet boni succi, crassi etiasint,& Πὰ co ficiuntur, ut inquit Galenus Oligotrophas id est, exigui nutrimenti appellant imm turos humidos: quoniam tenuem humidamq alimoniam corpori offerunt,quinecessario comeabilis existit.Fugaces in ventriculo corrumpintur, nisi celeri destensi id mali effugiant. Proinde canon es , t omnia cibaria prauum siccum cum humuditate, lubricitate obtinentia, ex facilii descendentia, prima mensa sumantur, siue primo ante omnia loco quae vero deie- - ctionem
68쪽
4 DE SALUBRITAT Isctionem procurantium tarde commeant,
postremo sumenda sunt ordine. At praestiterit ab omnibus vel immaturis,vel tempestiuis, vel mali succi fructibus abstinere ac parcere cum austeris,ut serbis,tum acerbis, ut mespitis, vel his saltem non affatim,ut L cubus & tuis, sed parce uti ex Galeni semientia, et de alim.& lib. de cuchy. Animantium caro in his, quae volatu s-dunt, pedibusq; nituntur, adolescentium praestantior est, quam declinantium.Florentium in medio hqret Noxia admodum novellorum & vetulorum. Verum distinguenda temperies est, siquidem in siccis nouctilortim caro praestantior, nempe haedi, vit li,lepusculi, & hinnulorum caro melior est,
caprina, bubula , leporina, ceruina, domcadis, capreoli In humidis natura, dccxcrementitij non item, sed diuersum accidit, quoniam redundantem humiditatem aetatis decursus corrigit sic vervecis caro
quam agni, suis quam porcelli salubrior. Praeterea in exercitatis bene pastis, bonoq; habitu praeditis caro coctibilis magis, ni liorisq; succi est, quam quae ex pinguium
aut macrorum laniatu accipitur Castratorum
69쪽
rum non omnium caro praestantior, sed illorum duntaxat, quorum crasis sicca, calorifica ue est. In uniuersiam sylvestria cicuriabus alimentum praebent aridius,minusq; superfluitatibus redundans Aulum omnium genus leuissimum cibum praestat,si ad quadrupedes conseratur, quod ob facilem concoctionem praecipuam laudem meretur, maximeq; perdicis,atagenis, gallinaginum, gallorum gallinaceorum gallinarum, columbae , turdorum , ficedulae, merui rum,paruorumq; pastorum, id est, avicul rum , quae post dicuntur, non item pas serum, qui sim nuncupantur ab Aristotele, . 4. dc nat. ani Coturnices etiam commendantur, nisi in regionibus, in quibus veratrum abundat, quo vesci selent. Itaque multi ex carum est musculorum di stentionibus correpti sunt, ut Galenus memorat 6.epi. com. . Phasianae gallinis com coctione pares, nutrimento, cibo etiam
suauiores Duriorvi fibrosa pavonis pulpa, qua ex re ita resistit putredint,vt tiam post annum cocta,g statu, odoratu suauis sit. Qua de Diuus Augustinus mentionem Mcit i. de ciuitate Dei. Turdorti inter grues
70쪽
Manseres media. Quae in stagnis paludia
bus,aut lacustribus degunt, excrementitiae sunt, hoc est, pituitosam humiditatem in se respersam continent, concoctuq dissiciuic redduntur Caro itaque omnis quum probe fuerit cocta, optimum sanguinem gignit, praecipue quae est animalium, quae bono constant succo Cuius generis suilla est, quae saluberrima secundum Galenum existit. similitudinem cum humanam bet mox haedina, vitulina. Et ab aliorum gressibilium carne abstinere eos iubet a lienus, qui bonorum succorum curam h bent. Sunt tame qui bubulam potius quam suillam humanae carnis similem ex gustatu adiudicauerunt,apud Alexandrum Bened.
An vero suilla sit adco probi succi, di bium est. Sanc constat experimeto quod frequens suillae esus elephantiasim generat, quum facilime grandinosi fiant sues, vel
Aristotelis testimonio, qui num inquit,ex omnibus quae nouimus animalibus sus grandinem concipit, 8. de natura animal Prodipterea Iudaeis tanquam leprae addictis , si