장음표시 사용
81쪽
1secrates lib. te alim sic scriptum reliquit. bicunque citissima adiectione indigent, his humidum remedium ad recuperandas vires optimum est ubi adhuc citius per
Iam media materiae alimenta sim exmibus sanguis optimus, vel saltem notabsese aut euidenti vitio carens gignitur.Huius inodi enim est non crassus lentus , ne tenuis serosus, sed consistentia mediocris, ut tradunt Galenus lib. de euch.& Oribasius primo Euporiston.Vnde omnia mediar albanent materiae, boni succi cse videntur. Non item econuers, cuncta boni succi, sint media:siquidem euchymicorum qumdam sunt incrassantia, Velut spumenta ea,
ς st ncae, uilla caro M lactea pleraque.
Quamobrem si salubrium cibori duo capita, videlicet non impedire Vias, VNtiosum succum non producere,ut est Galeiani sententia lib. de euch sequitur quoduni uersa boni succi nutrimenta salubria non sint Attamen euchymicis omnibus ari tibiis,& naturis,omniq; tempore Utendum: quoniam succorum probitate nullum ma
ius aptiusq; ad tuendam sanitatem admini d 3 culum
82쪽
culum inueniri potest,Vel teste Galeno 3. de alim Cacochymicorum tres sunt species, pituitola, biliosa, atrabitaris, lib.de disibi. Ont. De quibus obiter dubitare contingit: vitiosus ne succus sit in cibi, ut innuit Glentis, an in sumentis,aut cibati natura,v luti autumat Trusianus .ar P. Quandoquidem ex eodem melle in iuuene biliose, besis generatur contra in sene pituito non bilis, sed sanguis producitur bonus, ut fatetur Galenus primo de alim. Certe alia menta dapes ue, humores haud habent imnatantes, sed in eosdem innati caloris via rani mutantur. Sed raro cacochymicis modice etendum cstri nempe ad corum qui in aestate laborant squalore humecta dumi refiigerandum.Vbi etiam ventriculi os squalens, calidumq; est, pomis, pyris, cerasis, moris, cponibus d petiicis utilicet essed modice tunc manducari debent. Alias perpetuo ab omnibus,quae malos succos gignunt, abstinendum.Etenim etsi talia quibusda coctu facilia sint,siq; concoquantur,minus ostendant, laedunt tamen. Nam csiis continuatione prauus succus ex ipsis post longum tempus in venis colligitur,qui
83쪽
postea exiguam ad putredinem occasonem nactus, sebres malignas accendit, ut prodidit Galenus 1. de alim.& lib. de euch. Iam vero praefata alimenta suauia sint, vel ingrata. horti nullum corpori iste, quod sapore dc odore ingrato veniat, si Galeno credimus . de alim sic lingua agnosces rerum naturas amiliaria quidem eligit, aliena vero restigit. Nec tamen statim utile est, quod sapore odoreq; suaue existit,ut patet de pomis,pyiis, melonibus, sungis,& bole iis, quae odore sapore t iocunda, insalubria
sunt, imo nonnunquam exitialia Vertim de euchymicis certo constat, quod quam to iocundius, suauiusq; suerit quod comeditur, tanto fit magis nutriens minoreq; negotio concoquitur. Quod etiam innuit Galenus 6. de t. f&4. de alim. Ventriculus enim quae amplexatur, facilitis concoquit. Amplexatur autem quae cum Voluptate ac siimuntur, sicut quae displicent, refugit,aph com. 38. Itaq; Hippocrates, parum e- terior,inquit,potus, cibus suavior,melio- ribus, minus suavibus es ,r serendus. Ex Consuetudine nutrimeta grata redduntur,
sicq minus nocere solent. Quod idem te- statur
84쪽
statur inquiens, Quae ex longo tempore consueta,& si deteriora sint,insuetis nunus molestare selent ibi. o. Ex praeparatione etiam alimoniae non solum in melius mi tantur, sed, suauiores redduntur. Proii de quaeritur, An simplex cibus sit homini utilissimus, quo de sic canit Horatius: ccipe nuncisi bis tenuis quae quantas secum
Alferar. In primis araleas benemam varia res Vt noceant homini credari memor illius escae
Quae simplex lim tibi ederit. At simul His
Miscueris elixa, simul conchilia turdis. Dulcia se in bilem vertent Omachoqi tumultum Lenta fere pituita, ides, pallidus omnis Coena desuetat dubia Quin corpus onustam
Hesternos,isjs, animum quoq; praegrauar πυ- . tqi Uigit humo diuinae particulam aura. Alter bi dicto citius curata sopori Mebra dedit. Metus praescripta ad munia surgit. Hic tam ad melius poterit transcurrere quoηd , Sive diemfestum rediens adduxerit annus,
Seu recreare volet tenuatum corpus, γbiqμe
ccedent anni. tracturi mollius aetas Imbecista volet Libi quidnam accedet ali tam QVam puero,alidus praesumis mossiciem 'seu Dura
85쪽
Dura valetudo incideri seu tarda senems. Istis suffragari videntur Plutarchus . Symp.& Plinius i.Nat.hist. c. 3.atque Macrobius 7.Saturn omnes ctenim cibum
simplicem praeserendum esse multiplici ἀfirmant,ut qui sit digestu ficilior Scicdum tamen quod simplex cibus pistoria vel c
quinaria mutatus in melius, congeneri cubo non apparato est Utilior, quum Vt prae dictum est, simplicium ciborii nullus praeter lac, sit salubris quod, ipsiim citra aquae, salis, mellis, sacchari e mixturam potum, magna ex parte in ventriculo cogitur. Et
mihi historiae Philostrati derogare videtur simplex Apolloni j victus, qui vino parcenss,lis fiuctibus4 plantis, hisq; potius sylvcstribus quam satiuis ves ens, sanus semper vixisse, & consenuisse sertur. Simplex igntur cibus non apparatus omnino repudiandus est. Conditus etiam per immodicam saporum arietatem,quae naturae non sati faciat,sed voluptati, damnatur,cum a praecitatis autoribus,tum a Celse lib.primo,C. 3. Huiuscemodi enim cibus aegrius cocoquutu duplici nomine, tum quod eius vari tas concoctioni aduersatur, tum quod eius
86쪽
plus assumitti propter suauitatem.Propte ea Calenus cupedias,opiparosq; apparatus tanquam cruditatis causas Vituperat .alim. Etenim ut prosint cibi, non ut delcctent curare debet Medicus: voluptatem, si quando quaerit, sanitati eam cogit seruire. Quoniam in nonnullis ut ait magnum ad cruditatem momentiun affert edendi insuauitas. Hinc collucet,quod varia ciborii facilis, dissicilis concoctionis est ratio si
quidem aegrius cocoqui possunt valide dyscrata, quae dura, crassa, lenta , quae plurimum nutrientia, quae Xcrementosa, quae
ingrata. diuerse facilius coquuntur quae temperata , quae mediae sunt consistentiae, aut mollia, vel friabilia, non redundantia,
quae parum nutriunt, dilauia. Concoctiones autem tres sinat,ac mutuo sese excipiunt Proinde cruditas,quae in prima accidit digestione, in secunda haud corrigitur , quod notauit Damascenus in suis aph. Itaq: si cruditatis magna sit vis, ut Galenus ibit lib. de euch. cum ad malos succos tum ad morbos progignedos,siue ea boni, siue mali succi cibis succedat quamuis quae ex malis cumulatur, deterior sit
87쪽
concoctionis maxima erit virtus ad bonos humores procreados, morbosq; arcendos. Nec ullum maius adminiculum ad tuendam sani alcm inueniri potest, succorum probitate: 3. de alim. Concoctionis demum tanta est utilitas,ut loco praecitato Galenus affirmare non vereatur, illos nullum omniano morbum sentire, qui prouidebui, ne in cruditatem unquam incidant.Providebunt autem qui frugaliter ordinateq; Vivunt, de exercendi corporis curam habent,ut idem ait Frugaliter tuere est in cibi cuiusque mensura non errare siquidem in extenu tis imbecillibus si quid minus quam parsit, nutriat, virtutem tabidam reddet. Si Vcro modum exuperet,natura potius oneri quam nutrimento fuerit, illamq; penitus cxtinguet, suffocabit, ut Galenus docet lib. de phlebotom. coni. Erasist. Igitur non satiari cibis rectissime iussit Hippocrates'. epi. maxime ver varijs, minale naansis. Etenim nihil magis concoctioni quam ciboru varietas aduersatur,teste Galeno primo r. a. Om. i8.4 3. eiusdem com. 34. Cibi inquit dissimiles turbationem in stomacho pariunt, hoc est nauseam. com in Polyb.Vi
88쪽
delicet si contrariae eorum sint facultates ut interpretatur Paulus quoniam non pariter eodem tempore confici possunt a n
turali calore quamuis valido , sed aliqui in
cruditate cum semidigestis remanetes,Ventriculum turbant cinerant. Quocirca Llanda est una in mensa, multiplex serculo rum varietas. Est etiam in ciborum e mixtione controuersia:propterea Avicemna prohibet tertia primi, ne lac cum rebus acetosis, di pisces cum lacte ingerantur. Et Arnaldus, Vinii, inquit,& lac simul sumpta podagram generant. Caseus cum piscibus Cholicam pyra, pomaue, cum ouis esitata biliose flatus, leorum dolores haemo rhoidasq; inducunt Insuper Avicenna,qui vitam, ait, suam odit, cibos deglutiat sine masticatione, haud enim concoqui non probe commansa possunt:sed cibi particu lae quo suerint minutiores, a nobis ut tionem eo accipiunt facilius,ut ait Calenus primo.s Quo locaristoteles,. de par. antimal. pr notauerat inquiens,Cibi illa mini tatim diuisio facit, ut calor acilius conficiendo expediat. Adde quod alteratio quae in ore per manducationem agitur, prima
89쪽
concocti Vocatur, prima primi. Mutat enim alimentum mansiim in aliam speciem manifeste , quod demonstrat Galenus p.
Causa in aere non est, qui cum edulijs insertur propter hiatum rictus, & crebrit tem respirandi, ut credidit Macrobius . Saturnes.sed potius in mandendi modo Qquidem quae multa indigent commansio
ne, si non bene mansa ingerantur, Ventri culo grauia, & iniocunda redduntur, autore Aetio lib. 9. Ideoq; saturant celeritet cos,qui cibos Vorant, nec cunctanter man dunt. Haud tamen ignoro etiam paucissi mis illos saturari, qui adhuc suspirantes ab exerciths, cibum assumunt, calore in eis nondum discusse, ut exarat Galenus coinc in Polyb. Eadem ex causa non protinus ab exercitatione esurire incipimus, nec protinus ab exercitio,aut cathanico epoto cibus assumendus est, quinta prob. 28,& o. An maior antiquitus quam in sequentiatate frugalitas Macrob
90쪽
Macrobius 3. Saturn. de luxuriosa Pontificum coena meminit. Indeq; asseuerat in
iorem priscis seculis deliciarum curam suis si,quam suo. Extant etiam prodigiosς eda citatis exempla, ut de Herculis, caeterorumq; athletariun voracitate, apud Athe naeum lib. io. de Ephestione, qui no prandio arietem absumebat, te Theagene, qui taurum, de Milone, qui carnium d panis xx minas, dc Fornio, qui strutiocamelum deuorabat, si vexa narrant Plutarchus, a lius, di Sabellicus Magis tamen priscosa
potu epulis gulae appetitum temperasse innuit Galenus ii, de dyscradox' Rursus
6. Aphor. Com. 8 qtate Hippocratis,inquit,
pauci podagra laborabant,propter Vitς moderantiam. Nostris vero temporibus, 'sque adeo auctis edulijs , ut nihil eis addi posse videatur, infinita est podagrorum multitudo Socrates, quid sapientissimus ab or culo iudicatus est, se tantum bibere ac esse ut viveret, dicebat apud Gellium. Sed ut praeteream philosephos, apud veteres Romanos pultis usus frequentior, quam panis fuit, teste Valerio. Et infrugalitate principum laudatur Romulus a Gellio.Cato cc