장음표시 사용
171쪽
velum sit, hominem medietateoeli uidere.
rartihua stellae eaedem maiores,vel minores apparerent, quod salsum est Postvo quoniam in ortu,& oecasu existunt quasi semper uapores, exhalationes ve impedientes uerum iudicium sensus , non satis grmiter uidetur ex pes dicta ratione colligi posse,hominem quemcunque g qualiter a eslo distare. Quare melius eadero ex magnitudine stellaruni sumpta proponetur in hune modu.Eide homini ediistenti nune sub eo Meridiano,in quo est MI,cum nobia oritur; Nunc sub eo, sub quo nos sumus, nune uero sub eo,in quo est SoI, eum nobis oceidit, & deniq. sub quocunq; Meridiano, uidentur stellae eaedem esse eiusdem quantitatis, quando ad Neridianum perueniunt, ubi nulli existunt vapores tempore ferent, . Quamobrem terrae superscies aequaliter a stellis dio stat seeundum omnes illas partes praedictia Metidianis subiectas. Quae quid ratio siue hoe posteriori modo, sue illo priori proponatur , smiles uires hahet in aqua . Eadem namque apparentia loeum habet etiam in Mari. Ex quo euidenter colligitur id,quod suprapto hauimus,Terram hi mirum S aquam idem habere centrum eum centro totius uniuers, quandoquidem, superficies eonvexa vitiusque aequidistat a centro mundi, ut ex hae ratione, quae ab experimento sumpta est, colligitur.
S i enim terra magis accederet ad Firmamenltim in una parete , quam
in alia, sequeretur, u)d aliquis eae iens inula parte sperficiei terra, quae
magis accederet ad Firmamentam,non uideret caeli mediet item e. Sed hoe
est sintra Ttolemaeum, o omnes philosophos dicentes , quod ubiemque homo existans ae signa ei oriuntur, O sex occidunt, O medietas caeli semper apparetes,me legas tiero occultatur. COMMENT ARIvs.
s R et v v n A ratio est haee late. Ubicunq. homo existat, sex et semper fiagna obiuntur,sex oceidunt; medietasq. una caesi semper ei apparet, medietag ero altera ei oceultatur Igitur terra in medio est Firmameli. Aniceedens est Ptolem si dict. r.e. s.& A. Alphragani Differt. . omnium', aliorum Astrologo rutv,philosophorumque, qui expetientia docti uno omnes ore satentur, nos ubiuis locorum medietatem eae li eonspicere, &c. Consequetitia uero necessaria est. Nam si terra non epet in medio e li, sed magis appropinquatet uni parti,quam alteri,tunc is, qui existetet in parte cito propinquiori, no uideret eqli medietatem, sed minorem patio, qui uero in altera parte remotiori existeret plus conspiceret v medietatem,quia non omnis Horigon separans partem estiuisam a non uisa transtet pol eentrum mundi, & ex conse silenti non vitet circulus maior, quare nec diuideret est una in duas partes aequales. quod eum fit falsum,& contra experientiam,salsum erit quoq. terram no esse in medio caeli. RE 5ERatust hae e ratio apud Alphraganum , de Ptolemtum locis ci tatis, in qua solum sine obiter notandum est, fieri non poli Cut aliquis homo in terrae suptiiseie eonstitutus praeelse medietatem caeli videat. Coneipitur enim Horrion, qui uisum nostrum terminat; esse quaedam plana superficies circularis supei incumbens terrae, eo quod nos in aliqua magna campi planitie constituti putemus patiem terrae uisam esse planam,atquibidem caelum contingere Quo si,ut Hotiston illi diuidere non possit celsi in duo ae lolia, Deerit enim illa pars caeli, itidi iti tercipitur inter illam superficiem etintingentem terram..diu illi incumbentem,& illam,quae transit per cestum terrae priori aequi dissas,i
172쪽
Rese namque sola citum in duas partes diquales diuidet Thaeodosi, & eonspicuuquoque esse potest in apis posita Agura . verum istud, quod inter utram que supelfietem in teti)citur, nullius est momenii, seu quatitatis sire re spectu totius machinae eaeli. Cum enim mirum in modum distet 3 nobisecetum , ut postea dieemus essicitur, ut si a nous re oeulo, & centro ter
rar duae lineae aequidistantes producerentur usque
ad firmamentum, uitiis prorsus itidicaret illa qihi eoite propter nimiam distantiam a nobi , & ex consequenti nulls pror- suu spaeium cospieeret sere interceptum inter illas: Quemadmodum etiam inialiquo longo discio, euiuu parietes interiores sunt aequidistanteis uidentur nobis propinquiote esse inter se eius parietes ii ne, quam in prineipio ex quo pars etes intuemur, propter illa distantia. Multo igitur magis hoe aeeidet in ea lo, cum sne comparatione multo longius disset. vlide quo ad iudieium. sensus optime dici poterit, nos in loeo terrae, seclusis impedimentia monti uniae ualium,eonPseere cili medietatem. Quod quidem perspicue declarae phe- nomena,seu apparsitis est estes. Cernimus enim duo luminalia,Solem nimii
atq. Lunam, quando opponuntur per diametrum, eodem sere tempore supra Horisinte,alterum quidem in oriente, alterunt uero in occidente: et certe, quando alterum occidit,alterum statim exotiti, quod seri tio posset,s portio caeli intercepta inter utramque prsdictam supelficiem esset alleuius notabilia quantitatis.Idem etiam cladistime ex eo apparet, quod ubique,seelusa imp damentis, supra Hora tontem sex ggna apparent, & se infra, quae quidem ocis oupant medgetatem csti.Immo auctore Plinio lib.1. p. is . Lu na aliquango vita est eetipsati ivi puncto otientis, existente Sole adhue quodammodo supra
Vmmim occidentu, ae tamen tune per diametram opponeban-D v A X vs dictis rataonibus possumus assaa adiungere idem plopositum eo neuidentes;Terram vides seet esse in medio firmamenti, seu totisi uniuersi. Qirarum prima desumpta ex Ptolem. Dicti et . p. s.st hodie s i terra non est in medio Firmamenti, sue totiti. Voluersi sta, obtinebit uecessario aliquem horum si tuum. Aut erit in plano ei reuli Aequinoctialia ex a mundi axem (Nam si esset in axe mundi , & in plano AEquatoris,existet et et e virC inta linia,O ut an axe mundi, & in psanum AEquinoctialia eleeulii Aut en AEq. neque in plano carenti Aequinoctialis, neque in axe mundi colloechilair quos omnes situs plurima absurda consequuntur. Nam si in plano Aequa
173쪽
I sae Comment. in I. p. Sphaera
Tetram no totis existeret extra axem mundi, essi celetur primum , In sphaera recta nunqua esse in pla' sieti aequitiostum,nisi in eo in Horidionte, qui per cretrum mundi transit.Sit no Aequa- in sphaera BD CE,cuius eentrum A; AEqua
di , sue infra Horiston rectus H G , non
A, transiens , qui phtalse lux erit axi BC,
cum Aequator ad rectoa insistat angulos Hors honti recto. Per spieuum igitur est, talis Aequatore, quam reis liquos parallelos Solis in qualitet ab H rietonte recto diuidi,
eum non transeat per centrum , aut polos
mundi: Quare perpetuo fient dies inaequales noctibus , quod Ull eontra omnem experientiam, esi in sphaera tecta perpetuit si aequinoctium. DIT NI I. Nullus in eadem sphaera recta uidetet medietatem esti, sed partem minorem, vel maiorem medietate, ut eadem stura indicat: qiiod sensui aduersatur. Semper etenim sunt sex signa stipra notidientem , &sex infra.Solum in eo Hotiaeonte,qui per mundi cerrum dueitur, medietat eaeli uideretur TX et I O .Eaedem stellae tempore sereno non apparorent semper eiusdem magnitudinis.Si enim tetra est in Aequinoctialis eirculi plano, & editra axem mundi uersus meridiem, hoe est, vetis genith, apparebunt stelis eaedem maiores in Meridiano circulo eonstitutae, quam in oriente, uel cecide me, cum ibi propinquiores existant: Si uero vergit ag mediam nocti nil hoc eis, uersus Na-dit maiores conspicientur in otion te, uel occidente eoslocatae,quam in Muridiano circuso:Si autem sta eli uersus ortum , uel occasum,maioris nidebsitur postq in oriete quoque, vel oceidente. Qiam omnia pugnant cum experiet a. Accedit etiam , quod hoe poste tiori modo tempus antemeridianum minime oequale erit pometidiano; ptopterea quod Meridianus eirculus pei uerticem capitis incedit qui hae ratione ei es nou potest in medici Hemisphaeiij, sed uel raragis ad Oris ace edit,utit ad oeeasum, ut manifeste constat ex sphaera materi Ii Sosam ipsi ut Pharaomena loeum habebunt in sphorea recta, quando Torrain medio mundi colloeahitur ut in puncto A, Horidonte existente recta BC. Qv A n T o. In sphama obliqua aut nullum omnino fietet aequinoctium, aut certe,s alicubi seret,hoenon in medio loeo inter solstitium aeuiuusn,at shybernum contingeret; quod ingemus communi experientiae repugnate. Elio
enim rursui sphaera ABC D,euios centium Fa Aequator B Ds Duo tropici,
174쪽
IL, YHi Axis mundi A C. Si igitur tetra io plano Aequin octialis eireuli ex tra axem iacet, ut in F, sit primum Horigon obliquus E s Yfferatis omneu pa tallelos in partes inaequales, &axem in ip , extra parallelos. Manifestum igiatur est, in dictoHo-
solum parallelti hineiam secet, qui sep , describitur, quetam e nunquam Sol attingere pol, quippe eum uim tropia eum XII, non te radat ab Aequatore. Sit deinde alius Horiton obsi inus C s M, eans axem A C, intra parallelos in N. Perspicuuiam est, seri qui nocitu in pridicto Hori te, dum sol parallelum pet N,de scribit, quonia hie parallelus hilariam abigoritonte diubdituri Uetum nequaquam hoc contingere potest in tempore medio inter guo, solstitia, eum solus Aequatot B D, ab utroq. solstitio aequaliter temonea tur . Manitatium augem eli, sole existente in Aequatore B D, non posse esse aequinoctium , sed uel ante, uel post, quod sane absurdum,&inebnueniens
v i N et O. Nullus Horseton diirideret cauum in duas partes equales,praeter eum , qui eum eliculo qquinoctiali coincidit,cuiusmodi est R C Quare ii solum qui sub poli degunt, medietatem caeli conspicerent. S A x et O. Exeessus maxime diei supra diemqquinoctialem non esset qqualis desectui breuissime diei, quo a die aequinoctiali superatur, quod q uotidia.ne experientiq aduellatur Ut s A, est polus arcticum, erit P G,exeestus maxiarem dies X Pisupra x G, diem aequinoctialem i At Κ Q. desectus,quo breuistiama dies I superatur ab eodem die squinocti agi I x. Omnia autem hodie absurda uitantur, si terram centro Rponatur. Nam tune in quouis obliquo Horidiotite, nempe S R, set quinoctium , Sole existeteio Aequatore Diuidetur
caelum per aequalia;eritvi T in excessus longissim g diei, iqualia desectui X v,
breuissimae dieii. e. si v ano terra cVllocaretur in axe mundi extra pIanum Aequatolia, Tm amns nimirum in puncto ab consequerentur haec omnia ineonuenientia . Primum, ruriai ta Nullo, Horsoeoti, pryter rectuna, secaret ccolum in duas partes qquales, quare tra planum neque Zodiacum; s cum apparentiis pugnat. Semper enim medietas Zodiaci Aequatoris
175쪽
dia es est supra uoti Zontem quemeunque, & medietas in Leo quod semper sex signa supra Horidioniem existant. D I i n D I. Solum in sphaera recta fieret aequinoctium,quoniam solus Ho-tioeoti rectus bifariam diuideret AEquatorem, ut ex superiori figura eonfiat,ia qua AEquater est B DI Horidion rectus, A C; obliquus, Y et, se eans Aequatorem in se, in partes inaequales . Quod in aliquo Horidionio obliquo eontingeret seri aequinoctiiiiii, illud minime aceideret in tempore medio inter utrum que Solstitium, sed multo propinquius esset riuinoctium uni solstitiorum quam alteri.Vt si tetra constitueretur in N, inter tropieum X H , & AEquatorem B D, seret eqti inoctium, quando Sol parallelum percurrit, qui per N,d
selibituriquod quide quinoctium loge vieinius exigie solstitio si tuo, quam Iaphetno.Quod si terra sita esset in G,contingeret tquinoctium in ioso die Sosiiiiiij aestiui, quae quidem omnia absurdissima sunt.
Taneti o, Uniuersa series, atq.proportio inerementi, ae deelementi die tum, ac noctium eis funderet,quq ubi q. extra rectam sphaeram apparet ante &post squinoctium squae talis est, ut hiain anno dies ad quentur noctibus, in tempore uideli cet medio inter didlongi stilaam,ac bruvissimam: Dies longissima si aequalis nocti longissimae:&di, brevissima nocti beeuissimae. Excessus diei longissimae supra diem diq- noctii tantus si, q- tus est desectus minimae diei ab eodem die laqhinoctiji Quod idcin dicccum est de duobus diebus qui bis seu uq. a die equinoctii aeque temotis, quorum v nus sit ante,alter vero post aequinoctium i& alia huiusmodi. Quae quidem per Petua series, ae proportio constate duntaxat, & eonseruari poterit, si terram centro E, collocetur:Hae enim ratione Hotimo obliquus quilibet, nempe S F, diuidet AEquatotem B in partes aequales, ut lata portio eius extet supra Usrietontem, via infra Horitontem latenae proinde tanta erit dies,quanta nox, Pari ratione laeabuntur tropici X H,& I L, in paries inaequales, ita tamen, uxalterna segmenta aequalia existant, nempe T X , S V UItem T re& VI, tax demonstrat Theodasus lib. a. propos. is Ex quo fit, diem longissimai raraequalem esse nocti longi mae I. Uses diem breuissimam I U,ti otii breuisaniae
a T. Denique T G, exeessus maximae diei X T, supta diem aquinoctis A i
176쪽
aequalis etit Tu, desectui minimae dieis v. a d e aequinoctsi IX , propter
situdinem, aeqiralitatemqs triangulorum T E G, &vE X. Si vero tetra in axe. extra centrum E, statuatur,ut in s , extra omne a parallelos, nullum fieri potes.rie in sphaera obliqua aeqiii noctium,ve dictum tintemper is erunt dies noctibus Iongiores,vel noctes diebus. Quod si terra ponatur tu G p.racto,per quod extremus parallelus incedit, uni eum seret :equinoctiitin in sphaera obliqua, ne urpe in altero Solstitiolus Reliquo anni tempore omnes dies dissent noctibus vesmaiores, vel minores . At vero si terra consitat intra paralleloe in puncto N,
fieret quidem aequinoctium bis in anno,&utrinqueereseerent ae deerescerent dieriinti noctiumq;spacia; tamen haee dierum incrementa,ae deerenneta nee nitinero, nee magnitudine essent aequalia deelementis, inertimenti ci: noctium: id quod vel oeliu facillime iudieare possunt, eollatia inter se duobus triangulis PNG,& QNM quoniam & plura , & maiora tegmenta stra sicloruna comprehenduntur in triangullo QON Κ , quam in triangulo PNG.
v ARTO. vi bra gnomonum , qui cum Horieton te anguloe rectos e seiunt, tempore aequinoctiorum non per unan,eandemq; lineum recta ab oriete in oee identem periij cerentur, sole existente praecise in ortu atq; in oeca sit,s terra inaequaliter ab utroque polo remoueretur,eiu que ecntrum non idem
esset, quod centrum mundi. Sit namque primum terra A , sta in plano Aequino ctialis eireuli, quod nobis repraesentet linea B C; sitque Gnomon supra plans Hori Eontis erectus, quod nobis reserat cireulus BC. Perspicne iam cernis, sole exoriente in B , umbram fidisi A D, pro ijei in lineam rectam A C d Similiter, sole oeeidente in B , eandem umbram proiici in sineam rectam AB, quae eum peioti A C.
lineam unam rectam,atque eontinuam e
ficit: Quod quidem elatissime nobim ostendunt apparentiae Astronomorum, & huius rei eausa est haec duntaxat i quia nimirum tetra est in plano Aequatoris sta, Si enim extra ipsum foret colloeat i , in axe tamen mundi, vel etiam quamcunq; patiem versus, uempe in E fi erigeretur styllus supra Horietontem rectus,qualis est E s quia tion videt, sole in B, oriente tempore aequinoctii, umbram extendi secundum rectam FG occidente vero Sole in C,eandem umbram extendi secundum rectam E H, quae nequaquam eum priori E G,lineam eonstituit rectam,sed amba se mutuo intersecat in puncto Ei quippe eum productae peruenitet ad puncta B, & CὴHuius autem eo stratium experientia nos docet. r i u et o. Nunqua per dioptram cernerentur duo signa Eodiaci per diamet tu opposita, qnod est eo tra expetientia, quae testatur ortu &occasum Solis in aequinoctii, per dioptra seeundum una rectam linea eospici: Pati ratione oris in iolstitio aestiuo , & oecasum in solstitio si emali stem ortu in solstitioliyemali,& ocealum in Sol iitio aestiuo, per dio tra seeundum sinea tectam sbi correspondere in quolibet Horitonte. Quod fieri minime posset, nisi tetra in plano ae in noctia I c eleeoli,& inelitv eccio ossit colloea n. Sit Onim Horigonuocri Aequator BC axi, mundi D F tropicus caueri FG tropiens Capri eo
177쪽
hi HI: ponaturq; prinis terra in cetro A. Perspicue igitur uides,otta aequin oecalum C peramea rectam B Q ortu uero aestiuum P, & oecasum di emale si secundu in rectam lineam s Is ortum deni q. hyemaleni H,8 oec firmati iuum G, per lineam recta G ,
sibi mutuo respondere; ut rei postulat.
Quod quide pharaomena Astronomo- ru testantur, assumitur i. ab Eueli de in principio eaei pesktνῶν ut certissmii, ac feraturque a Psinio lib. i. e. i. ex seruulia ore nisi Astrogogotii. Collocetur deinde teria in axe insidi extra Aequatore, nepe in X. Quo polito, luce clarius costat, totsi oppositu accidere. Occasus eoim hyemasic s. per sineam recta, quae per terra extenditur,n6 amplius respo- debit ortui aestiuo F, sed puncto Le Similiter cerasus aestiuus C, puncto M, non autem ortui hyemali H, respondebit si Dani o v I terra nee in plano Aequinoctialis circuli, nee in axe mundi esset posita, sed alibi, in omria praedicta absurda in eidete mus,ut sicile quiuis ex ij , quae dicta sunt,deducere potest. In sphata enim tecta nuglum se tet aequinoctium,& in sphaera obliqua isse tantum Horiston secat et sphaeram per dique alia, qui transiet per centrum mundisConfundere tuique uniueto series in de elementis dierum, ac noctium,Se..ii. i. t. E di v x D A rario desumpta etiam ex Ptolemaeo Io eo citato, qua qo eq.sios desaei, viatur Averrores lib. 2.de coelo,cst taIis. Si terra non esset in medio mundi sita, s obgi ies. non fierent e lapses Lirnae semper, quando duo suminaria per diametru oppo-
.nis' isiungi nuntur, sed plerun q. eontingerent, quando no existunt in socia Zodiaei oppositis, quod silium est. Testat ut siquidem expetientiae Astrono motu, tum demo fieri eelipsin Lunae S semper, quando Luna Sosi opponitur,
alias nunquam . sit enim centrum
mundi A , in quo si ponatur icirra, mani stipitin est oessi sim fieri, quaado suminaria per diametrum opponuntur, quia nimirum tunc ipsa terata interponitur inter utilique; Quado uero non sunt per diametrum opposita , nullam posse esse eest psim. Nam terra non potes: tune esae impedimento, quo minus Lutia a sole illustretnr. Quod s terra editta centeum sedem habeat, ut in B , po ieiunt duo lumanaria in puncti, Zodiae oppositis xspere,& tamen nulla soli evi ipsis, quod terra non reperiatur in alia munde diametro, secundum quam opponuntur. Immo Luna patietur eclipsim,ut plu-eimum, quando minus a Sole distat, quam semicirculo. Ae breuitet,s unae derectus tunc demum ivi opposit, nee semicirculum locis fieri potest, qliando
178쪽
diametet oppositionis per e eotium tertae,ac uniuersi transerit. Quae omnia cum phaenomenis pugnant EX Mac rulsus ratione s. licebit qu-q. propositum nostrum conclum dere , Aeeipiantur duae eclipies Lunares, quae eotigerint in diuersis radiaei Ioeis . Et quoniam utraque eclipsssecta est , quando Luna Soli per diametis obiiciebatur, viti
experientia, & supputatio Astronomica doccus tresscitur, terram necessatio timeaq. il la diametro existere, atq. adeo in eommunieaeum sectione. Cum igitur omne. diametti mundi sese in centro mu ad interseeent, ne eesse est , tetram in medio mundi esse eoilo-eatam,ut in proposta figura apparet TERT 1 A ratio est soan. Region in Epito milib. i. cones. s. quam sumsipln videtur ex Aristotelelth: i. de ecolo.Omnia grauia libere secundum mundi diamettudesderidetia supe, sciet terrae ad angulos aequales occurrui, in quaeutiq. orbis parte descendant igitur omnia tendunt ad terrae centrum, alias non inei delet supeis ciei terrae ad angulos aequales, ut superius demonstrauimus: Et quia diametri mundi, secundum quat grauia seruntur, transeunt per centrum Uniueis ibidem se interseeantes:e citur, idem esse terce,& mundi centrum . Qv A a et a ratio si Aristotelis. Cum terra si grauissima, tendet utique ad infimum loeum , nempe ad punctum remotissimum a coelo, quod est centeum mundi. Naturaliter igitur ibidem consistetitanquam in propria sede,alibi vero violesnter ..
AccEDiet etiam, quod si ha e grauis terrae moles in quotui aequales partes eiusdem figurae inter se,eiusdemque magnitudinis , ac ponderis esset se icta , quae in diuersis scitis sub eo nouo Lunae collocarentur, indeq. libere demittentur, proculdubio omnes partes, cum sint eiusdem naturae, ponderis, magnitudinissae Agurae,di quali motu , eodemque tempore ad eundem locum descendetent, quod nullo pacto seri posset, nisi in centro mundi conueniret. At profecto Natuta iure optimo terram in medio mundi colloeage videtur,ut tam vise,ae rude corpus ab omnibus partibus coeli, quod est eorpus praestantic Anaum,et qualiter semoueretur,ne ulla pars eonqueri posset, cui sibi magis rudis ista moles appropinquaret, qu sin alteri patii.
I xxv n item es signtim, quod terea et tanquam eentram, Opunctum respectu Firmamenti: stilas terra e me alicuius quantitatis resphcta Firmament non contingeret medietatem cali uideri. COMMENTARIUS.
Tn r a v s nune mediis Ioannes de Saeto Roseo eos emat, alteram quoque eonditionem te niti squod fidelieet fit in seu sibile quippiani,& instar pucti indivis bili . inesta tetrae respectu maehina: eoelestis: quorum prinna est si terra respectit pirmam heis haberet sensibilem, ae notabilem quantitatram,& no potius instar puncti omnino inditiis bilirum existeret, non possemus uidere celi me ilietatem : quod est conita experientiam, S omnex Astiologos, ut supra di-
179쪽
esum est.Seqtiesa eorsrmatur. Nam s ierta ccssata cum ccclesii corpore eget alicuius magnitudinis, quae sub si ostimet deret. b. ud diibse supci fietes quoq;
tetrae notabis; ter a cenito munda,quod idemia in proba limus edi , quod centrum terrae recedoret. Quocirca Horiston in cuin bens hie
si perficiti, latitabilitet coelum in duas parates inaequales se tet; ut lueti elarius in Eguta proposta cernis. I es v E M i A s hanc eandem rationem apud Ptolti inaeum Dict. i. eap. d. & apud Alphlaganum Disor. essi: omnium aliorum Astronomorum et quam quidem vides easdem habere vires io mara. Si enim mare esset multo maius , di altius quam terra , , t nonnulli sabulantur, non possemus in medio mari constituti medietatem e Ii videre aut certe non aeque bene, ac in terra a cuius opis positum experientia quotidiana nos docet
I lx M si intelligatur sv scies plana super tent tim terrae diuidens
eam in duo aequalia, ct ipsumper coc sequens Firma menstim, octilas i a sena in terrae centro vii rit medietatem coeliet Sed idim erui tres in sis , eterre tiadet eandem medietatem.Igitur paret,quod insessibilis es hesantitas terrae,ctiae est a stiperficie ad centrum, in per consi stiens Pantitas totis terra infra illa est respectu Firmamenti. COMMENTARIUS.s E e v NnvM medium explicans quodare modo, ac confirmans priamum hoc eii. si imagina tomur supei sciem psanam circulaitim ingentis magnitudinis vi Iste per centrum mundi, seu terrae, diuidet et haec uti que & terram, & pirio mentu in segmeta squalia , & ex consequenti oculus aliquis exissensi is centro mundi superissct supciscitim medietatem coeli praecise eonis spiceret, nisi a densitate terre impeditetur e A qui idem oculus eonuitutus si supersese terrae, eandem , quoad iudici
sensus, medietatem cernit, ut vult Ptolemaeus,& uiatica
180쪽
tem nerum Astronomi, estq; experientia quotidiana eompertiam , ut supra dixtamus, Igitur tota ea terra, quae interijcitur intra eentrum terrae, & superficiem eiusdem, nullius est momenti respecta Firmamenti quandoquidem duo raduo ita ales(hoe est,tineae rectae inter se aequivis amet,quors unus 1 centro mundi, sue terrq,alter uero ex superficie terrae eonvexa usque ad ellum excurrit. nullam omnino quantitate, quae sit alleuius momenti,in Firmamento interei
piant, sed uideantur prorsus in eodem puncto eo mi nite. Quod quidem nuIIa ratione eontingeretis hie portio terrae haberet molem aliquam notabile eoilata cum magnitudine parmamenti. Ex quo perspicus est , totam terram osse veluti punctum, seum Firmamento comparetur. ut aritem planius sal,quona Eripi Q. modo duo illi eadii ui alea insensibile quid ex Firmamento auferant,explica mei, i iee. dum breuiter erit, quantum stillud, quod inter duos illos radios in Firma me eeptusintexto intercipitur quod hae talione fiet. Quoniam seeundum Alphraganum di-m dira
stantia a eentro terrae uri. ad eoncauum Firmamenti continet semidiametros terrae ix gra. & semis; ita ut pro pollio semidiametri Firmameli ad senti diame quoi voti. trum terrae eade fit, quae 13 si1 .ad i. sit, ut si semidiametet Firmam et i po . . eeatro ieinatui sinus totus partium Iocio eo .semidiameter terrae coprehendat ex dictis eae, egredi
particulis l. Cu ergo semidiameter terrq sit sinus tectus illius arcu Firmamenti, qui inter illos duos radios intercipitur, ut eo stat ex proxima seu ra, & i initi ex definitione snus recti; respddeat autem snui recto partiti .&semis, arcua continens Grad. o. Min o See.s.& paulo amplius; intercipietur in Firmameto inter illos duoa radios areus Grad.o. Min. O.See. s. A paulo amplius. Tantillum est illud,quod semidiametet terrae ex concavo parmamenti auferi r quod itisensibile est respectu totius ambitus Firmamenti, cum totus .ambitus pii mamenti complectatur lasso oo. Secundas ita ut a reus ille s. Secundotum sea H E-d totius ambitus; uel amo . unius Gradus. Et quoniam dia .
metet Solis oecupat dimidium unius gradus, fit utareus ille m. diametri Solis i quae quantitas impereepti hilia est eum toto ambitu esti eos lata. ut patet. Atque hie a reus Firmamenti aufertur a semidiametro terrae, si radiu ab oeulo egrediens aequid istan ponatur radio illi, qui a centro tetrae egreditur.Sed quciniam radius ab oeulo emissus non et quidit at illi alteaei, sed potiua ei appropinquat eo magis,ac ma is,quo longius producitur , cum supersialem terrae tangar in alio dis iacto , quam in eo, quo uertici capitis supponitur; fit, ut multo minor areus Firmamenti intereipiatur inter duos illos radiorum,qua mae 5 .diametri Solis . Immo fieri fortasse potest, ut oeulus in monte edito eonstitutus plus aliquanto uideat quam medietate caeli, propter illa ineli nationem lineae rectae ab oeulo egredientis ad lineam a centro terrae eductam .Pc, exae hisee duabus rationibus nonnullas alias ex Phaenomenis, ap- . .
parentii ave deplompta adiungere, quibus euidentissime concluditur, totum p . b. , 'hune globum, qui ex terra, ct aqua conseitur , ad uniuersi caeli complexu in - etia tristae star puncti obtinere. Prima est Ptolemaei Dict. i. cap. g. in hune sere modum. eenrii eae Cernim ut quotidie extremas umbras gnomonum in horologii, aliorumque iesperiri rixeorpotii siue in planis Horidiotis atqui distatibus postors, siue in sui etsi diebu, ni o 'An
quibuscunque,ita uniformiter, atq; tegus ariter incedere, motusq; solis consormari, ac si in centro terrae extremitates gnomonum illoru, siue corporu eQsem colloeatae .Indicium igitur eli certissimum, gnomone, seu sylum qi em-eunque in superficie terrae positum non discrepare a centro mundi len stiis iter,
quandoquidem Sol & circa mundi centrum,& circa huiusmodi udisum uni sora