장음표시 사용
471쪽
miseeonsideratus regularis fit,&m qualis, ut ratio dictat,omnes in siniis apis parentem illam irregularitatom ess dant, ut paulo post perspicus siet. Quoniam uero impossibile es, seeundum doeteia Aristotelis,& philosophorii, uni& eidem Oibi e lesti,cu sit eorporum simplex, plures inesse motus; coacti sunt singulis planetara sphaetis plures assignate orbus partiales,ex quibus tota sphae
ra coponantur,ut ex mu Ititudine motuu horum orbium causat apparentis illius iri egularitatis possent explicare.Vnde quo motus alicuius planetae magis narius appare hat,to etiam plures illi motus, atquc orbes tribuendi erant. Hos autem orbes partiales non eodem modo omnes Actio nomi eonstituerunt Eudoxus enim,& Calippus , quorum opinio tempore Atii otelis, ut constat eae lib. Ir.Metaph. celehris fuit,u quam etiam Averro es multis in locis,eum suis secta tot ibi is,defendere nititur,diuidebant singulos orbes totales planetatum in plurea orbes partiales concentricos, hoc est, idem ecuti si eum toto esto, & mundo habentes commune: quos quidem aiebant moueri super diueritis polos in partes diuersia .Fk qna postione essieitur, ut otia si quilibet orbis partialis per se consideratus regulariter incedat,tamen, quia unus retaris dat quodammodo astetit, uel impellit, planeta ipse irregu Jariter uideatur mouet .Quae qui de opinio qua totis uiribus inter recentiores Hieronymus Dra
castorius in libello,que de Homocet rieis inscripsit, defendere conatur,&quapto bare uidetur Lucillus Philalaetus in libris de e Io, quibusda mutatis licet
aliquas appatentias, quae ad tarditatem,uelocitatumq; motus pertinent,tueri possit, nullo tamen pacto olum apparentiarum, quae quotidiana experientia in planetis deprehenduntur, rationet reddere potest, ut moli mani se stabimus Inciaco Ptolemaeus Astronomorum facile princeps, (quavis non desint
qui dieani,ide prius fecisse Pythagoricos, licet minus dilucide, & a ceu rate , quos imitatus deinde ea Hipparcus)cu Albategnio,Thebith, Ialiis Astronomis quam plurimis, eo fiderans desectu horum othiti homo centrico tu,suci idecentio eum toto e Io habentiu , ad delandenda omnia it inposispa in planetis obseruata,aliam uia coactus est excogitate, qua omnia, quae in planetars motibus apparent, defendi possent.Cu vero diu cogita et, uidit, (ut erat ingenio perlateaeissimo nulla id posse ratione facilius,& comodius seri, quam per orbes Eccentri eos,& Epicyclos,qui diuersum hahet centrum a centro totius c*li, ut supra expolium us . Itaq; Angulos orbes planeta is ditii sit in Eecentri eos orbes partiales, additis in singulis planetis, uno Sole excepto, singulis Epieyclis, quia per solos Eccentricos omnium apparentiare ratio dati non poterat. Auetroes quoq; in eooementariis in Almagestum Ptolemaei asserit, dati Ee- centricos orhes , in Epicyelos in sphaeris cilestibus. Appatentiae autem, quae Ptolemaesi,&alios Atironomoscimpulerunt, ut in esti, huiusmodi orbes occentricos,& epicyclos esse credetem suerunt non paucae , eaeque insignes a modum,& illustres, e quibus nunc nonnullas in medium proferemus. I. Sol, Luna ,& quaevis alia stellarum errantium , ut ah Astronomi spe titioribu a diligentissume est obseruatu, modo remotior o terra,modo propinquior appatet: Itemsquod ex priori sequituo diameter eius modo magor, mo- minor,atque adeo & ipsa itella nunc maior, nunc hinor uidetur: Sol enim(ut caeteros nunc planetas omittam existens in Io, aut in alijs signis austra si hus, maior apparet,quam cum in isc,uel in alijs signis horealibus moratus; itant hae tempestatu in Io, maximus appareat, in cro, uelo minimus, di tacitii quo
ius ibi maxima,hie uero minima lue caute inaequalitas paulatim tollatur,&p e di variae sphaerae N a
ttitos diuidebatur ab Eudoxo, de Calippo.
Piolemaeus. eu alijs A. stronomis
ias planetarum in oris hes ecediti
472쪽
s s Comment in IIII. Cap. Sphaerae
variae magnitudinis Sol eernatur, prout a 'M,Se uel Go, reeeditsae proinde eius diameter uisa uarios arcus ex Zodiaeo ab ein dat. Cum ergo , ut a Perspecti . uis demonstratur, res eadem, quo propinquior est,eo maior uideatur,eo uero minor, quo longius a uilia noli eo se subducit,dubium non est, Solem, Lunam, es reliquos planetas in orbibus,qui diuersum centrum habent a cen tro terrae ei reum serti, ut nune propius ad terram accedere possint, nunc autem ab ea longius digredi. Si namque in orbibus idem cum terra eentrum habentibus veherentur qualiter sempera tetra distarent , atque adeo semper eiusdem magnitudinis sese obtutui oculo tu obiieetent, q uod experientiae omnino ad. uersatur. Hoc planitia ut sat , si Zodiae usA B C D, cuius centrum E, idem quod
mundi , & ex centro a Ilo F, destis batur E centricus ei reulus Gaa H I, eum tribus cor.
in medio eri distantia. Postio igitur , cen itum Solis in eirculo ecce nitico G HI moueti r perspicuum est, eorpus Sosis , licet ex se sit semper eiusdem magnitudinis, tamen
ruales a terra distantias, cuius inaequalitatis eausa est Eeeentricus, in quo deertur, nune minus, nune maius nostro apparete nisui, prout maiorem, minoremve dillantia a nobis obtinet; sta iit, eum fuerit in G, nempe in os, diameter eius uisa per lineas ET, EL, corpus Solare tangentes austrat ex Zodiaco arcu XL,qui cotinet quatuor paridis ex iis, quatu sero octo cotinentur in arcu
Cp,quom lineae tangentes Eo,EP, ex Eodiaeo a seindiit, cu sol est in I, hoe est,in qua tu ferme sex in areia MN, ineludii titur,qui Zodiaco intercipi tur inter lineas erint naentes EM, EN, Sole posito in H, adest, in V, ues Yta. Quod si ei reuius G H l, de tens Sosse sub Zodiaco ab occasu in ortu citea F, centrii mundi,seu Zodiaei esset deseiptus, haec apparentia locum no haberet: quia Sol semper qqualiter a nobis distaret. Idemque dicendum est de aliis plametis. Hanc apparentiam concedit Averroes)vt mirs st, quam inconstatis hae in parte suerit lib. i.Meteo i .ubi ait. Videtur, quod risti ra . u giet tisi in hoc Dim eram xemittim P calor, dis est pis v sex onem, vi sole rasenio, in 'is , aeeidis aeqtialites, in Olefactione ex propisquitate e s. o eontrario , qtiando aees Hi intra inliditas prosior me exionem isd angulos rectoae ne prope ui dum solis in cis, .imi iunc magis sol a centra serrae, vitia remittatur calor. J Idem lib. ia. Metaph.
473쪽
eomm. s. satetur,Lunam aliquando esse remotiorem, aliquando vero propi quiorem. V AR v M ad hae apparentiam tespondent Aduersarij,concedentes, uerum .esse, Sole in aliquando masdre,aliquando mimorem cerni, non propter minore, .maiotem ve diuantia mitis a terra; qnia semper aequas iter a terra dissat, eum ut ipsi aiunt) in doneentrico orbe setatur,sed propter vapores, qui inter Solem, es nostrum uisum interponuntur, disgregantq; radios visuales , ita ut S lem nunc maiorem , nunc minorem intueamur , etiams semper in orbe con centrico , & aequali distantia a terra serratur . Idemque de alijs planetis dicendum est. C A p ae a 3 v M haec responso nullius es momenti. Non enim solum solis es alij planetae maiores visi sunt, quando uaporibus aer ah undabat, sed etiam quardo cras umerat serenissimum, & planeta idem eandem supra Homontem habebat altitudinem. Verbi gratia, Sol existens in clo, ubi hodie Aux Sol iureis peritur, habens s altitudinem supra Holiet ontem grad. 1 o. ita via genith distantiam haberet grad. o. multo minor semper apparuit Astronomi, doctissi diis, quam in eo ubi nune cst oppositi Augis,licet eadem esset aeris serenitas , altitudoqj eius sit pra Hotietontem coplecteretur grad. die. distaretqs a Zenith grad. o. ut prius. Neque etiam valet, quod dieunte Licet eandem Sol obtineat altitudinem, sinuetemper cretum serenudis tamen quia, Sole existente in D. ubi oppositum Augis ponimus, hyems est, ac proinde aer elassior, eodem DCroexi sente in os, tibi Audi a nobis satuitur , aestas est, atque adeo aer rarior , 8c subtilior, si, ut Sol in ' mappareat maior in cro,autem minor. Non ualcit inqtia, quia aliquando tempore aestatis multo caliginovs est coetu, qutim in hyeme, di tamen ibi Sol uisus est minor hic autem maior. Deinde, quia existente coelo sereno, crassities aeris non potest esse tanta, ut tantam inaequalitatem tu Solit magnitudine effetat, prs sertim cum tin duobus proximis diehus, quorum altersuit detenus alter caliginosus, nunquam tanta sit deprehensa diuersias. Praeterea dicant, qitie quid uelint,de Solo, in Luna certe conuineantur, necesse est.
Luna enim,ut in eius Theorica explieatur , singulis mensibus mutat Augem , ita ut in spatio enitislibet mensis Aux ipsus,& oppositum Augis existit sub snsulis signis Eedia eis ipsesque tam in aestate, quam in hyeme sngu lis mensbuchis in Auge i eperitur,& bis in Augis oppostor mihilominus tamen nune mismor, nune reaior apparet.Non ergo docum habet solutio in Luna. Aceedit etia, quod Sol non semper in eodem ligno fuam Augera habet lixam , sed mutabutem semper es continue ad anteriores partes Rodiaei, ut in eius Thoorica de monstratur;futurumque aliquando est, ut eius Aux in M, & oppositum Augia in os,existatres tamen Sol l hactenus, seu t& Luna , semper minor apparuit, ct propinquior tetrae in Auge,quamuis te eum mutauerit,quam in opposito Augis Et profecto mirabile uidetur planetis existentibus in opposito Rugis, semper latitam esse caliginem, in Auge uero tantam selenitatem,ut ibi temper eodem modo maiores, hie vero minores appareant. vltimus Hieronymus Dracastorius, solutionem hane non posse omnino satis saetire adductae apparentiae,& rem suhtissus introspiciens, aliud eommen- tu ni praeter uapores interiectos excogitauit.Dieit enim, non solum ob eis iliorem aerem interpositum Psanctas maiores appatere,dum sunt in eo lisco cali, ubi oppositum Augis statuimus, sed etiam,ae praecipue,qua a partes illo coeli, in
quibus Augis oppositum ponitur, sunt densores, sta ut restangantur ibat ad ij
474쪽
sJ Comment in IIII. Cap. Sphaera
uisuales,atque ob id maiores, propinquioresq; nobis appareant.Suhtile sane , sed omnino sutile figmentu m. Si enim propter densitatem ii satum partium eqsi planetae maiores cernerentur, non apparerent eiussem splendoris, ac claritatis per illas partes densores,& per alias partes minus denias, sed ibi minorem haberent splendorem, hie vero maiorem: qualidoqia idem densitarum illa lata est, ut sensibiliter maiores appa eant. Quod est absui dii. Idem namq; planeta tam
elatus,& splendidus videtur, caeteris paribus, cum maior apparet, quam cum
minor. Adae quod ,si esset illa densitas, eaedem stetissxae in Zodiaco existentes
uno tempore maiores nobis appaterent, quando nimirum illis supponuntur partes illae densores, quam alio tempote, quod eum expericintia pugnat. Immo vero,cum Luna bis in Auge,& bis in opposito: Augis existat singulis mensibus,non poterit appatentia lime in densitatem illam referri, nisi quis dieat,totum caelum Luitae sub eodiaeo densitatibus illis esse respersum, Quod absurduel .seqiretetur enim, Lunam semper eiusdem debere magnitudinis apparere . Non ergo densiores illae partes in eoo Lunae poni possunt i l. II. S o et in Zodiaco citra centri, terrae,seu niundi, irregulariter, & inaequa- ppa enita liter mouetur, ut Solis luce clarius appatet in semicirculo oesipii eae boteali, Prabitis da & semicirculo australi. Quotannis. n. experimur,solem plures dies insumere , ζ' η'iur asin sex signa borealia in priori semicirculo contenta pereurrit, quam dum in sex alijs australibus moratur,qum in semicirculo australi continentur.Nam vi
ab aequinoctio verno, id est,a principio U, per diri,& alia signa borealia usq;
ad aesuinoctium autumnale,id est, ad principi u Eh, moueatur, requiruntur dies a siet Ut autem seratur ab aequinoctio autumnali, hoc est, a principio Gi, per reliqua gona austica uiui ad aequinoctia vernum , sue ad principiuv, daes tantu modo a s. nee arti sunt. Id quod quilibet uel saeile deprehendetis in sedario numeret dies a die U,Martij inelusve, in quo aequinoctiuvernu nostra tempestate contingit, usq; ad diem di . septembris exclusue , in quem autumnale aequinoctis hoc tempore incidit. Deprehende ut enim ibi dies iget. hic autem tantum dies set S. Ex quo liquido consat,Solem inaequaliter sub Eodiaco moueri, eum arcus eius aequales, nempe duos semicirculos , tempotibus inaequalibus percurrat. Quouia vero Sol, ut & alia astra, quem ad modum supra diximus,regulariter proprio motu serri debet in filo orbe, per spieuum eist, eum proprio motu non vehi circa centrum Zodiaci, seu mundi, cum cirea hoc centrum noueatur inaequaliter,ut dictu eli. Quare regulariter stratur, necesse est, circa aliud centrum a centro mundi diuerdum,atqs adeo in orbe eccentrico,qui uidelicet ex illo centro deseribitur e quia hine necestariosequitur, Sole sub Eodiaco, ae cireti centrum mundi irregulariter moneri, ut ediperientia docet. Necesse est enim, sidus quodcunque, si circa centrum eccentri ei a cenito mundi diuersum rogudariter mouetur , irtegulariter serri circa conitu mundi iEt si circa centru ii indi circvducit rirregulariter, regulariter cliea eccentrici centrum,hoc est,eirca aliud centrum, moueri Sit enim odia
eus P B C ID, cuius centrum Euidem quod mundi; Fecentriens GHI X, ei ius centruni Fia centro E,diuersum . Ducta autem per centra E, F, Augis linea AC, secet eam in eentro E,od angulos tectos reeta n D, quae necessi iio godia eum quidem in duos semieirculos aequales BAD, BCD , partietur,
eum per eius centrum ducatur, ecce otii cum octo in duos aretis inaequales, cuper eius centrum non transeat,quarum maior erit HGΚ, in qua centrum eccentriet,& Aux reperitur, minor autem H lΚ, in qua Augis oppositum existit. Itaque
475쪽
Itaque s Sol in Reeetrieo circa centrum Eponatur tegulariter moueii, per curret maiorem portionem H G X , in maiori tempore , quam minore IH x.
pote respectu eentri terrae Et absol
uit sol semicirculti Zodiaei R A D.
quo portione Ee eetrici H G Κ, peraeutrit.Et quo tempore portione Ee eettiei Κ I H, perambulat,eodem alterum semietreii ii Upodia ei DCL, permeat respectu ceutri terr . Nam cum
sol est in puncto Eeeenitiei H, exi- sit respectu centri terrae E, in puncto podiaci B: Et dum is est in plicto Eceenti iei G, upparet in puncto podiaei AsDum deniq3 est in puncto eeeentriet x, conspicitur e terra in puncto Zodlaei D d. adeo vi go es
portionem eeeent ei H Gm percurrit, uideatur e eenrici terrae absoloere semicireulum Zodia ei BADeae proinde reliquum sentiet reulum EDdiaei DCB, videatur peragere, dum alteram portionem Eceentrici R I H. eriri it.'g arreatori etiam tempore pereurret Sol semicireultim Zodia et B D, quao sol i. eireulum DCRiae propterea inaequaliter sub Eodiaeci in Duobitur, nempe tae
ponatur sub Podiaeo eleea eentium mundi E,inaequas iter moueri, ita ut De socius v.g. serasit egrea punctum C, quam hi rea purictu Al fiet, ut noeessario rimca aliud centruo in othe aliquo eeeentric regulariter eiciatur . Qiomam enim ueloesus Dri . nitur in semieireuio circa punctii C, qtina, iri femi eirculo cirea punctum meo nidiae Ilumminori tepore, qua ii h aQIgitur Te poribus aequatilius percurret portioni hus addiaei inaequales. nia sortim nimirum citea C, quam circa A . Sit ergo LCM. portio maior, qu8m Sol eodo aenis ore pereurrat,quo minorem portionem M A L. Ductis asit ex F, eemro mundi,
seu Zodiaei,tectis F L, E M. abscindantur inter se aequales E N. E O, qtifit,cunque ,& iungatur recta N O, ad quam ex Esserpendicula vis exei oror E F, S in utramque partem eiiciatur usque ad puncta A, C, in Eodiaco,Ei 'oonia in triangulo E N O,latera EN, EO,aequalia sunt, aeqnoles erui an pisti ,O. Sunt aut & anguli recti ad F, aequales & latera E N, E O .in triangulis E N, EFO, quae rectis angulis opponuntur, aequalia. Igitur S latera F N, FO. aequalia erunt.Facto ergo F,centro,transibit citculus GDIO sex F,ad inter allum
476쪽
o Comment . in IIII. Cap. Sphaere
pN,deseriptus per punctum O. In hoe igitur circulo ecce tittico eirca centrup d uelima eentio mundi dico Solem regulariter moueri. Quonia enim se niteticuli N IO, O G N, aequales sunt,cosq. temporibus aequalibus Sol pet euerii, ij sdem nimirum,quibus arcus Zodiaci inalquales L M, MAL, pertran sit, quae tenipora posita sunt aequalias cuin enim Sol est in puncto N , appatet in Zodia eo edi F,pentro mundi sub puncto Lect dum est in puncto O , ratuitur sub puncto Miae proinde Sol portionem N LO, in ei reuso GNIO,Eodere tem pore perambulat,in quo arcu Zodiaci LCM, peragrare conspicitur, es reliquii propterea portioncm O G N, eodem tempore, quo arcu Zodia et M A IU si
quido eonstat, Solem in eireuso eccentrieo G N I O, uniformiteriae tegulati teti moueri, quandoquidem aequales semicirculos aequalibus temporibus ah siauit.Vides igitur,non mirum esse,s, Sol pluribus diebus ab aequinoctio Uetno ad aequinoctium autumniae moueatui quam ab autumnali ad Vernum, si in orbe eccentrieci serri ponature quia necessiario hinc sequitur,eum irregulariter moueri eirca centrum mundi,& sub Zodiaco,ut ostendimus.Idem in alijs etiam planeti, gemonstrabitur, ut patet. Eset autem haec apparentia de irregulatitate motus planetatum tam insignis,& perspieua, ut Ptolemaeus ex ipsa colligat rationibus Geomettieis e ecoiri ei talem Solis, id est, distantiam eentri orbis ecceiltrici Solis a centro mundi,& loeum Augis in Eodi acci . in aliis aute planetis magnitudines diametro rum Epieyesorum,& multa aIia, ut, Deo sauente , in Theori eis manifestabimus.Eadem lime apparentia tantum habuit robur apud overistem, it .coeg rit illum lateri iuhi. Meteor.necesse esse,ut Sol moueatur regularitet in Olboeeeeentrico quandoquidem citra cenErum terrae ita irregulariter mouetur. Ut
etiam ex hoe loeo eius inconstretia appareat, quia alibi eccentricos omnino e medio sustulit.,ii III. Ops IRvATvM est saepenumero, eclipses Solsassisse inaequales,li Arpisidii a ect in singulis Sol,& Luna eundem situm habuerint: qaiae inaequalita, aliun a Picibans da de prouenire non potuit, quam ab eecentrico. Quod ut planius fiat, accipienai m qnui' dum erit a Perspecti uis: Quandocuque eorpus aliquod luminosum illis n' - aliud minu , quo propinquiora inter se fuerint haec duo corpora, eo maiore
parte minoris illuminari,& uehementius, at minorem umbra effiei, qua quando maiorem inter se habuerint distatiam. Tune enim minor patrum minotis illa tabitur,at maior e cietur umbra. E contrario uero et quasso corpus aliquo illuminosum illuminat aliud maius, quo minorem inter se distantia habuerintlaee minorem partem maioris illuminari,at ampliorem proiiei umbram,quam sum o longius unum ab altero abfuerit. Tunc enim matri pars maioris inis
477쪽
arabitur,at minor umbra effetetur. Que omnia in propositasgura ob oculos ponuntur, in qua corpus luminosunt, se maius ost Asopacu ueto,ae in istis B, modo piti pius ad Asaccedes modo magis ab eo dissas.vides igitur, impropia
quiori distantia eo, purum lumino una A, maiorem patiem minoris corporisas, ilapillare, minorem esseere umbram , quam in maiori distantia,ubi idem corpus luminositis A, minotem pariem minotis corporis B, illuminat,& maiore umbram proaj it. lius uides s. A eorpus maius sit opaeum: N B,minus Iuminosum, minorem partem corporis opaci A, illuminari a corpore luminoso B, propinquenti, maiorent proiici umbra, quam a corpore B,rcim citiori. Maior enim tue pars corporis Amillusit uatur, de minor umbra proiicitur, ut peripietium est in sineis tangentibus tam solum, quam Lunam, o. e. posito, lopitihun suis eli a solaetissimis Astronomis non semei, Luminaribus,Sole scilicet ac thain Eodem filii manentibus, v.g.in capite, uel
cauda Draconis,(vhilaee esse est existere utrumq;planetam, ut eclipsi, contingat, ut infra docebit, i seruataq; eadem diuersitate asis ectus, Ee Iipses Solis(quae sunt eae interpositione Lunae inter nostrum aspectuin, &sole.)vno tempore maiores suisse,songioriqs tepore durasse, & in maiori portione terrae apparuisse,maiorenuis, partem solis obleuratam fuisse, quam alio tempore Hoc aute seri nuJlo pacto potuisset, nisi dieamus,duos illos planetau aliquando minorem habuisse distantia a terra,aut inter se, iquando uero maiorem. Nam quando Sol longius a Lutia abest, tune, ut diis ii est,niasor proiicietur umbra in terra a Luna, quae Sole minor ea,& maior paril Lunq a Sole illuminabitur. Ex quo fit,tempore Eetipsa solatis maiore tractu terra obscurati,& Iongio re tempore Eclipsin durare. Contrarium uero eontinget, si Sol minorem 1 Luna habuerit dilutiamnum enim minor umbra a Luna in terra e sectetur,
S maior ipsus par a sole illustrabituri ac proinde tompote Eclipsis Solarici minor tetrae supei scies 'bseurabitur,minorique tempore Eclips dutabit.ve in proxima sigura apparere poti ivi. in qua corpus splare sit A. terra L, Luna aute i B, modo remotior a Sole, & propinquior terne,modo spinquior Soli,& Iongius a tetra di ilatis.Dum igitur duo liqc luminatia non possint minorent,aut maiorem dis antiam habere inter se, vel a terra , nisi in Reeentri eis moueri ponantur(Si namque in cocentricis ueheretur,eandem semper dista tiam habetoni tum inter se, tum etiam a terra, ut patet.) rationi ualde eo n- ientaneu est, dari in caelis orbes ecce tricos, in quibus planetae moueantur, ut possint.aliquando magis, I aIsquando minus distate inter se, uela terra,ac
proinde ratio possit reddi illius inaequalitatis in Eesipa Solari. E T ut, quod ipsi quo I aliquavido obseruauimns hac in parte, in medium
proferamus, recitabo duasu gnes Eelipses Solis, quae meo tempore eotigeis irunt non ita pridem,quar m unam an fio x x ss Conimbricae in Lustania citisca meridie obseruant,in qua interponebatur Luna directe inter uisum,ac Solem, ita ut totum Solem nti modico temporis interuallo contegeret, essentqueenebrs quodammodo maiores,quam nocturnq. Neq;enim,ubi pede quis poneret videre poterat, clarissimeq; stellae in caelo apparebat,& (quod mirabile
erat anes ex aere in terram, prae horrore tam tetradi obscuritatis, deciduhaol. Alteram Romae anno Is 8 . circa etiam meridiem conspedii, in qua rursus Luna et fi inter uisum,ae Solem interficiebatur,non totum tamen Solem obscurabat, ut in priori, sed (quod nunquam fortassis alias euenit relinquebatur an Sole circulus quidam exilis undique totam Lunam ambiens. Ex quibus duabus
478쪽
duabus et ipsbiis perspicue admodum colligitur,Solem, re Lunam in utraqueees ipsi non habuisso eandem distantiam a terra, vel inter se. Si enim eandem distantia & inter se,& a terra habuiss( nt,quis non uidet, eodem modo Solem
debuisse in uitaque eclips obseurati Id quod a Perspectivis saei se demonstrahitur,& rex perspicua est in manu. Si namque manus eandem semper distan tiam habet a muro oliquo,& ab oculo,ita ut inter murum,&oculum colloce
iur, perpetuo eandem partem muri e conspectu auferet, non autem nune ma
iotem,& nune minorem. Igitur nulla ratione dici potest, duo haee su initici Fia in evincentricis orbibus moueri, quia hac ratione semper aequa liter inter se, A 3 terra ditiarent atque adeo apparentia liscoclipsum sola riuin locum nullo modo pollet habete. Rullsus non raro animaduersum est , Iuminaribus eisdem in eodem si uexistentibus, utpote utio in capite Draconig, ct in cauda altero , es Luna ean dem latitudinem habente, eclipses Lunares quae sunt ex interpositione ter tae inter Solem, ac Lunam, quia tundi una terrae ut bram ingreditur,ita ut ara diju Solaribus ampsius non illustretur, ut postea dicemus. uno tempore citiust intepisse,ae maiores suisses,longiosique tepore durasse, quam alio tempore. Quod seri nulla ratione potuisset, nis I.una in una ei lipsi maiorem umbia terrae fuisset ingressa, quam iD alia . Ita enim sit, ut in illa indiguerit Iongiori tepore, ni sese ab umbra eaepediret, quam in hae,atq; adeo maior ibi, qua hic
eclipsis Lunae coligetit. Atqui terra maiorem umbram effieere no potest uno tempore, quam alio,nis Sol ad ham nil ne magis,nue minus accedat, ut ad initium huius tertiae appatetitiae: Edeuimus Neque etiam Luna , si umbra terrae semper esset hjdem mune ibaiorem umbram pertratisitet, nune minorem, nismagis uno tempore ad terram aecedat,quam agio. Cum ergo neq; Sol, neque Luna terrae magis possit appropinquare uno tempore, quam alio, nisi ecce tricum utriquc planetae tribuamus,in quo eiret feratur, iat patet, non erit alienua ueritate existimate,eccehiticos orbes in sph ris ea let ibus existere. Fxem
plum huius rei habes in hae apposta figura, ubi A significat Solem modo terra: B,propinquiorem, modo ab eadem magis remotum Ex quo sit,ut aliquando minor si umbra terrae, aliquando maior, quam quide Luna expressa per li-
eram C,in eclips pertransit. Atque h.e as parentia tanta etiam apud uer
479쪽
roem vim baiulit,ut ingen*qalseruerit lib. f. de caelo, commia 1. Fortasse non alia via de sendi posse hane apparentiam de Eclipsi Lunari, quam per orbe Ee- centrieum,quod tamen alibi negauit.Reee aliam inconstantiam Averrei itis. In Luna, Mercurio Venere non semper ab Astronomis iuuenta est eadem diuersias a speAus, sed modo maior, modo minor,etiamsi planeta eundem sit uim habuerit: ita vi in Luna v. g.al: quando diuersitas aspectus comprehenderit grad. i. min.A. aliquando vero tantummodo grad.o .min. o. ut ait Gema Frisus non ignobalis seeiptor inter recentiores,& hoc, Luna habente candem altitudinem supra Hori ontem. Nec osse igitur est, planetam modo alis o rea, geni respectu centri terrae, mod hunniliorem. Quando enim planeta est humilior, hoe eit,terrae propinquior, maiore admittit aspectus diuersitate, quando vero sublimior a terra sertur, minorem:gummodo tam ibi, quam hie eandehabeat supra Hor Zontem altitudinem , vi supra de fons ballimus cap. i. cum de orditio sphaei arum caelestium disputatemus, & perspicue etiam apparet iis hae praeseirii figura , in qua te finisi iram astrum modo remotius a terra, modo propinquius ter rae,eandem habet altitudinem respectu lineae rectae ductae ex centro mundi per centriim astri, hoe est , eandem altitudinem veram, suo et, .dem locum verum i Ad dextrana uero astrum nunc minua a terra distans,nune tu agis, eandem habet altitudinem te spectu sinem tect eductae ab oeulo. seu superficie terr per altri centrum . , Non potest autem unum , idemque alii una mohdo teris propinquius feri, modo ab eadem abesse Ionatus, si in orbe eone enixi scratur, sed QαIum, si in Eccenitieo,ut ex dictis perspicuum est. mn ergo sine ratione Autonomi planetax in Eccentricis olbitios eircumsuci a stirmarunt. Hq Lune quatuor apparentiae, relictis multis ossa quibus merito Astrononis contendunt persuadere,planetas um sphqras componi ex orbibus eccentriess , in qu bus peopriis motibus desitantur ab occasia in ortum. Quae quidem eodem or- uino pi cibant,et conuincunt,in omnibus Planetis, uno Excepto Sole, darietin Epicyclos, in quibus ipsi planetae reuoluantur , ut eae iis, quae iam sequuntur ,
I. Iri A N I. T an, sole exeepto, existentes an Auge Eecentrici, id est, in puncto Eeeentrici a torta te motissimo , non e cdem semper modo se habet ad thram.N de epitii sublimiorps, nune humiliores serun rur: Nusc)quod ex primo sequitur. diametri leoaummis ores, nune maiores sPlanetae densque apta propterea M'do minores,modo maiores apparent, minorem is nune suis diammetris portionem Zodiaci abscindunt, nunc maloidivi Idemq; prorsu continxit,planetis in opposito Augis Eccentrici existentibus . Haee autem diuersitas ratione solius Eeeentrici seri non potest . Cum enim Aux Eeeentei et sempersi in eadem distantia a teria planeta in Auge existens semper eodem modo apparetet,quoad propinquitatem,& distantiam, magnitudinem , ct parilitatem . Ideni re aecideret, plancta in opposito Angis exiliente. Deberct namq; semper planeta in Auge esse remotissimus a terra, & in Augis opposito propinquis smus,(ut in Sole experamur, qui solum in eccentrico orbe ei cum sertur.)cum ramea aliquando temotior aliquando propiuvior appareat tam in Auge E
480쪽
eenitici,quam in opposto A iugis. Immersos igitur erit intra erassitem Recentri ei Epicyelu ,ad cuius motu planeta reuoluatur . Ita enim nullo labore prae dictae diuersitatis causam itidaemus. Sit enim Zodiacus, cini certum idem cum centro mundi sit Au Eceentricii, uero deserens planctam si PCDE, euiuseemtrum Fia mundi centio diuersum; Aux Eceentriei oppositum Augis D. Quod shutia Wg solum in hoc Eecen illi eo moueretur, procuJ dubio in Auge I thlantissima semper a nobis et risneretur, I minimae In opposto ue re Augi, D I propinquissima nobia, &
maxima perpetuo apparetet. Cui uti
I eontrarium accidete deprehensum est
tib Astronomis . At posito rumpidetos GHI, i in quo planeia assigatur inpiuncto G , uel I, Jiquido constat, Lu-tiam, ( quod de alijs etiam planetis intelsigas . ) quamuis in Ange Ecce n-
triet, vel opposito Augis extiterit, tamen quia tune reperitur g. in Epicy.elo ad punimim G , remotiorem ei no
bis apparete, quam cum in Epiens ad punctun I, extiterit. sed dicet somtasse aliquia , frustra coneestha esse Ee istii fieri., ii pet Epicycum tueri positamus , planetas modos terra esse remo ite erum,modo minus distantes. Cui respondendum est, quemadmodum pet solum Echetiiticum iis c apparentia defendi non potes, ut diximus, ita quoque ecitidem stit scisum Epicyclum defendi non posse. Competitim namque estti Mathematiei Elinam v. g.existentem in puncto Epicycli G, a tetra remotis.srno,nion semper eandem a terra hahuisse distantiam , neque eiusdem semperos potuisse magnitudinis. Quod idem aecidere cognouerunt , dum Luna in puncto Epicyesi I,terrie proximo . existebat. Idemque in alijs planetis obse
.viatunt. Ne se igitur est,Epicyclum deserti in othe Eccentrico , non autem in coneontrico,iit tanta divorsitas locum inueniat. Quare non siti stra in planctis,praeter Epicyclum , Eccentricus constituitur, cum uterque orbis necessa lius sit, ut praedictore apparentiam tueamur. Vidi ego certe paucis annis eJapsis Martem tanta magnitudine, ut duplo tune maior Celo serenissimo appareret, quom alio tempore,& multi mirarentur exissimantes, nouum in cras obdurum effulsisse. Quod id ei reo dixerim, ut studiosiis sector videat, tam illustrent esse hane apparentiam de magoitudinci planetarum , quod sine Eeeontrieis&Epie elis di endi non potest, ut sponte sese oculis hostris intoldum obiiciat simo minisi oesio instru mentorum. ii. I. OMNI planetae, praeter Solem, exissentes in Auge Eeeentrici, qua-Appatentia nia ex se ibi tardius moueantur respectu centri terr , ut supra de Sole est di
tithio uis oum, tamen aliam adhuc ibi deprehensi sunt hahero irregularitatem.Nam Lu
na v. g. aliquando ues odius in Auge,aJaquaudo tardatis uita est moueri. Idemque in Atigis opposto compertum est: ita ut Luna aliquando io Zodiaco pera currat uno die ferme grad. a s. alio uero die tantum grad. D. Quod quidemseut per solum Eccentricunt detendi nequit, alias namque eadem apparentia