Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres. Ad Clementem 11. Pont. Max. Tomus primus secundus

131쪽

nee de familia quaestio haberetur , haeres adIre Iimpeditus decessisset huic S. C. esse si rudi Scaevolae placuit transmitti haereditatem . a Dies vero legatinum nonnisi ab apertura tabula tum cederit , et lina us ante agnitum lego tum decederet , legatum in fiscum redigebatur . b exceptis legatis per vindicationem, quae Paublus se ad haeredem legatarii transire scribit Pin terra omissa, vel repudiata luaereditas, legatum fisco vacabant partemque non capientis caducam

esse, bonaque illius, qui jucumis, situm, populo Ex ea caria deserti opimus tradidit. H

Smvis enim haereditas, Megati, quae aut pudiantur, aut superstin post mortem illius, qui decessit ante aditam luereditatem, agnitumve i gatum, Woprie sim bona vacantia distinEbimque nomen serant a caducis promiscue tamen haec aliquando accipiuntur so Ulpianus enim simpliciter partem non capientis aut non adeuntis ait esse caducam. 0 Ea suntetiam caduca, quae legis Papiae modum excedunt, puta si conjtigi relictum sit plus iam te decimaria licet, vel si quid egatum sit coelibi , aliive relictum sit, quibus eis Papia capiem di facultatem ademtam esse ostendimus Lae nec legata modo, sed & mortis causa donationes eidem juri subesse discimus ex Scad caput hoc legiscondito. hin , at iis iam duplici ratione fiscus arcebatura caducis , iure scilicet accrescondi, citi re substituticulis Cirum jure accrescendi porti deficietis enierit ad coniunctum reo verbis, vel re tau- tu in , ut aliqitando ad con lictum solis verbis si appareret teitatorem si conjunctionem affectasse, ne inane sit studium illitis: iure autem minibtutionis portio deficiens a substituto occupabatin x;

lex Papia jus quidem tribunionis reliquit me:

132쪽

grum, jus vero adcrescendi ex parte vaecidit: saynec morsus ejus juris commodo spoliavit hae a Goth. nredes. Ait enim Vlpianus h ei, qui totam hae Tri 3

reditatem , aut partem sibi relictam sit restituere go 2 rogatus, nihil adcrestem de ieci non qui parari P .--

defieiens fisco inseratur, sed quia haeres totum re- - .stitueres coactus careat re , cui portio delibetens possit adcrescere. Est Walius Ulpiani licus, udi haeredi stripto portio haereditatis ritule atque honorum possessio adcrescit sch et se La si diis Celsus est , filium haeredem, cui pars , , a PQ ruina tum detestat non maestare mtum. με quod jure antiquo capit. Quandoiiam igitur in partem cohaeredis deficientem fiscus ibo l. Papia - . vocabatur Neque enitri Jurisconsulti ad i. Papiam stribentes de haeredum conrunctione tractassent neque Justinianus actuca landitus tollens attiginst etiam cohaeredum portios aes, Measque ad pristia iuris observationem revorasset, nisi ad istum illae aliquando pertinuissent . Quamobrem Jaco. hus Gothostediis ad hoc caput, & post eum Jurisconsultus recentior existimarunt ce lege Papia mi mno sublatum jus accrescendi inter haeredes strinos, te

qua ivlo partes deficiebant vivo testatore, aut ante

apertas tabulas at apertis tabulis, atque hae uerae reditate adita inter haeredes ius adaestendi mansisse adeo ut eonjuncti fisto praeferrentur. Cum

autem haeredis portio repudiata adcresceret alteri, dubitabatur, an simul cum onere suo transferretur Quod ulianus negaverat. Ipianus vero tramis ita scriptit O rescriptum Severi , ex quo ab instituto relidia onera censentur a iubstituto

repetita. Unde Ulpianus collegit pari ratione ab altero coIlega , citi portio adcrevit , omis videri repetitiam. Inter legatarios autem prorsus sub co si usu. latum fuisse sua dcrestendi per legem Papiam tu a.

133쪽

praeter Iustiniamim, a docuerunt UCti meis sertim Ulpianus. 0b Substitutionibus tantum lex Papia pepercit , unumque hoc effugitim patuisse testitoribtis , qua legem declinarent Iustinianus tradit. cc ItaM JCti qui privatorum testamen. tis adhibebantur, quique pro viri biis odiosam studebant coercere legem commenti sunt reciprocam substitutionem tamquam perpetuum bonorum nexum ut uno peremto nodo, statim haereditas, aut legatum revinciretur alter, itaque fiscus diutius averteretur Adeo enim JCti hujus legis avaritiam abominabantur , ut vires illius ubicum. que usuveniret, cautionibus, responsisque suis e tenuarent. Cuius bonitatis , prudentiae, atque

caritatis plura in legibus rostris exempla supersunt. Quale est illud Vlpiam, qui legatum negat intercidere, si fuerit deportatus is, cui relictum sueta sub conditione. Cossu esset, quamquam enim is mortuo comparetur tamen ne silco locus aperiretur, legatum consistere ait propter spem re-ititutionis. dx Item Maliud ejusdem JCti, qui monstrosiim partum docet proinde atque integrum prodesse mulieri ad emigiendas legis Papiae poena , ne matrerni fati cal imitas cedat in fisci lucrum, e cum alias monitrosus partiis in liberi non ian meretii , illumque occidens poena legis Corneliae non teneatur : nam legibus XII tab. Parens eum , aut serro necare , aut undis mergere jubetur non enim videtur hominem interlicere.

fh Porro princeps minime solutus erat Omnibus legibus , quippe qui teste Dione , gya Senatu ven an legis Voconiae peteret, ct iii lcgatis sibi relictis Falcidiam tb pateretur tamen ex S. C. solutiis erat uegibus caducariis ob earum odium iniuκ beneficium principes ligustae impertierunt, ut tradit Ulpinnus si inain legem. Tri

134쪽

Tribonianus perperam locavit sub titulo erat imi iniis ad leges respiciat universas , ac data opera celavit post 'ros , leges aliquando a Juris- consilitis κατ' ἐαην appellari solas leges Iuliam Papiam , ad quas pertinet inscriptio tituli quem praesert lex illa princeps l . de legit, odio

quoque legis Papiae, legatorum iumen in articiis Io fidei commitarum discretum fuit a fulei commit- sis, quae alias consula duntura ne si sub legatorum nomine veniren , fidei commitarum dies cederet ab apertura tabularum quemadmodum legata: cum contra fidei commina , servato veteri ui , cedant a die mortis testatoris Ox Plura vero fuerunt . Ct ad hanc legem condita, quorum primo liud occurrit, quo moreis causi donationes iis saetae qui lege capere prohibentur , in eadem juben triresse caui, quasi eisdem in testamento relinquerentur. b Sequiturin aliud S. C. Pio, ut fiscus excludatur . substitutio reciproca , quamvis o icurior, tamen ex mente testatoris , benigna interpretatione , inducitur , c velut in hac specie, TAtius P Sejus mer dirum vivet haeris mihi sto. Hos Celsiis cxistimat, si uterque vivat, ambos haeredes ore, alterutro vero mortuo , haeredem itare supe istitem ex asseci quia ut scribit Ulpianus d substitutio reciproca huic orationi subesse videtur quod, in lanato eodem modo reli Sio Senatum censuisse , Celsus tradit, e Praetcrea huic tractationi aliud S. C. accessit, quo potior causa ducitur illius . cujus fides elccta sit, quam haere. disci unde quod eis fidei commissiun suerat sub conditione, ut Titio daretur Si Titius, pendente conditione , dccc siilset, legatum apud Sejuna, ne bitris excluso haerede si mrat, si se . Satis non erat hisce legum capitibus isse , vel a rario prolpexisse, nisi legislatores fraudibus viama interr a Cusae ad

135쪽

quae ut indigri. I. s. ori

Interclusissent quibus detegendis quod in gl-hus poenalibus erat translatilium certum decretum sui praemium iis . qui privatorum fraudes ad magistratus. Principes detulissent quod fuit quarta pars rei delatae , idque vulgare praemium, Paulliis appellat; sa eamque quantitatem praefinitam a Nerone suisse, docet Suetonius; b euinante , quamvis pro asitis praemiis , eorum tamen quantitas incerta fuisset se Ne autem delatorum improbum agmen in rhe nutriretur, pr positum fuit praemium iis, qui se ipsos detulissent, propriamque fraudem patefeciss)nt, fuitque dimidium rei, quam detulerant ut Paullus, Mauritianus prodiderunt, id Quam ad rem S. Ctum prodiisse docerit ii, ii os indicavimus. Tandem qui in fraudem legis fidem accommodaverit , receperit se redditurum, quod per legem non licebat haereditate , ac legato sibi relicto a sisto privabatur se Justiniatius vero legem caducariam evellitii ope radicitus , restituitque iis antiquum, si se reliquit bona vacantia mea, quae tit indignis eripiuntur et iram legis Papiae abrogationem explicat ipse luctilenter am enim longe iue: emendato bellorum civilium clamno , populum oneribus hisce texatum oportuerat. Nain

ut apud Livium fg legitur : quas tempora aliouades ferarunt ger, mortalos , O temporibus Isis mutabitis video. Quoniam autem in fisci inentione versamur, Sc lucris ipsi iis , commodum hic attexemus S. Clarc liqua eo pertinentia , quorum illud quo publicati vetantur haeredi remittuntur hora illius, qui Romam transmissurus a magistratu, ante sententiam Romae proserendam decesserit cum ante jucticium Romae redditum , damnatias non videa

tur. θ Item illud , ut privato haeredes, ct si

136쪽

st, de Mereditate contendentibus, teditori cinis praeterea petentibiis tam privata haereditatis petitio, quam creditorum actio sustineatur, sive disseratur sardonec jus fisci examinciura cum creditonii amones non differantur in duos inter privatos de alicujus haereditate disceptetur ch)Item illud de tacito fideicommisso cujus 'rtem dini,diam, constitutione sua, Trajamis remisis imi missario, qui antequam causi ejus ad aerariunid serretur , ultro se detulisset , ac professus effeteain rem sibi relictam capere iton posse. Cui constitutioni senatus adjecit, ut si mi a Mersis Troia ili heneficium ita gratus, postquam professus esset te capere non poss), transegisset cum possetaribus relictae sibi rei, atque lucrum inde cepisset , si tri-lma edictis evocatus non responderet tantiunaerario penderet, motum ibi ex delata causa r triansisset, ii prosessionem implesset: si possus seris quoque fraus argueretur , tantum possessor

persolveret , quantum coiivictus inferre dehuisset,

G unde ali utroque simplum exigitur. Porro Setiatus quoque censuit , ut contra scum liceat opponere compensationem puta si quis debitorsisti creditor non debeat fisco persolvere. nisi deditoto eo, quod fiscus debet; dummodo tamen quod ei debet, una latio, sue procuratiosi- scalis non compenset cum eo, quod debet alteri stationi, sive procurationi. Erat enim exactiosi scalis divisa. in ptiva o ia, ne autori ossicia coi

militerclitur, Winvolverentur fiscales rationi scirecte constitutuni fuit, ut compensatio locum haheat, quando una, eademque statio crciliis es ut

Legibus connubialibus recte attexentur . Cta, quibus mi pilae intc pupilla S,S Parum tu. tores , curatores e prohibuntur se orationeni

137쪽

habuit in Senatu M. Antollinus Imperum shntentiam suam de insimandis ejusmodi nuptiis protulit, optimis ad id sane rationi hiis addubius:

ne scilicet vesamento mi pilat in 'luc risi, qui Con turbaverant pupillarii rationes , aut intet vertinrant, fraudem tegerent suam Leoque artita tota si judicium declinarent. Ille ne conjogalis re verentia ad tutoris auctoritatem accedens puellarea spiritus deprimeret, viresque omnes ad resistendum adimeret : Senatus , in M. Antoniui sentemia, nil lis esse nuptia censuit inter pupillam, tuto rem, ab tutoris filium, atque ita imbecillam aetis. tem , inopemque consilii sexum ab astutiorum sedi dibus liberavit. Quam ob causam S.Cti sente tia producta fuit a ICtis ad eos , ad quos tutoris aut curatoris lucrum pertinet, in quos fra dis suspicio cadit veluti eos , qui tutores non sunt, tutelae tamen periculum sit nomine su eunt in ad honorarios tutores , qui, de malet, tς-ia r gesta tutes tenentur say Unde non modo tu- Iaisso /t. i. toris nepotes, qui si totum nomine veniunt,

' at sed, filios etiam emancipatos . tum Comple

thyoc . . Qiitur: immo S cxhacrvdatos, atque praeteritos,m 'Ut eosque etiam , qui se paterna haereditate abstinuise sunt ne tarte subductis rationihiri, hona patris per raudem in os collocata oporteat revocaridi ri. O st,m tutelae judici, sch Quamobrem etiam extranei εῖ si/um pr. haeredes tutoris ux Cti cntentia a pupillae uintiis arcentur. Quid si avus, qui tutelam neptis

ex filio mancipato gcsit , eam pupillam nepoti ex alio silio nuptum dare velit P at quia para Dfictionis latio iii spicioiicia fraudis remo ctra res- ris Ad ponsum it S. Ct mcnte in eo non esse producen- νὰ iusti . non ain. dx Aliud erit' filiussam patri suo , aut

θ' ἔ si atri, qui cadcm potestate, pupillam suan

138쪽

admodum tria oner i eadem in domo esse censentur, si sister alicujus, vel filius, vel frater uri aria sustineat onera, ideoque locum habet excusi-

volvulitur: ut enim prodest periculi communio ad exc Minnent , ita nuptiis obest participatio utilia ratis P terra, si uentri, ut motis cuticorde t , is elici removetur inuptiis in quamvis ad breve temporis spatium auri. Incivita praeterea visit est puellam , ut tutoris liberto, aut liberti filio in contubernio suscepto nuptum dari. se Quid si testator in uxoris arbitrio posuisset liae nupti ad An matris consensus prohibita nuin iis coit in bit, tamquani patris auctoritate coimaram, Minime: non tam enim nuptiarum arbi-arium permisici censetur testator, quam puellae sustodiam tradidisse, id ne tutori nuptum dare- tur: eadem ratione tutor adrogatio pupillae , vel pupilli, minime γrmittitur se nec adoptio mariti puellae me hanc sibi viam ad aliena bona pateticiat. f Qim avium SQ impius inter iu-

pilus in tuborem , atque curatorem, eorumque Ilios ob eam causam prohibuisset . ne imbecillis sexus inlacma aetas , audioritate tutori Opprimeretur , idque periculum in sexum virilem , utpote firmiorem minime immitteret liaudquaquam oportuit g S.C. extendi ad eum , qui siliam suam pupillo si in matrimonium coli M. Nec porrigitur S.C. ad eos, qui pro tutore, vel curatore negocia gerunt quoniam non eadem est audio. . illas . sh Matrem quoque pupillae ducor tuto 'ri licet si Praeterea li pupissa si nurus tutoris; utpote quae ante test toris mortem , tu totas fi

lio nupta laesit: reete contrae a maptuas suspicior

139쪽

se euentu post matrimonium incidente minime di&BI ventur sed alius curator datur, qui reddendis rationibus praesideat, a generalis enim est in mre definitio, atque perpetua, nuptias rite contra ctas, consequenti laeto minime vitiari. Nec uintiae Blum, sedis sponsalia hoc S. o rejiciuise

tur by suo etiam prohibetur sponsus sponsae

eurator dari se At si tutor , aut mirator rati ne reddiderint , licebit sibi, vel filio pupi Ilae ut tias appetere dummodo simul puella XXV aim num impleverit, an lausque utilis exierit, qui di tendae restitutioni conceditur . . dx At ex constitutione Justiniani ad XX lX usque annum prohibitio tenet loco enim anni utilis ad restituti nem in jure antiquo petendam dati, substitutum est a Justiniano quadrienti tum eontinuum . te Ad hoc S. C. exceptiones dirae produntur a prudet tibias, nempe nisi prius a patre desponsata tui ri puella suisset,in tutor maritus ab eodem patre puellae designatus; vel nisi quis nurui mae sit ciserator datum, non enim dissolventur contractae nuptiae , ut mox diximus f quibus calibus vis S.Cti perimitur. Meterum practer dissolutionem mi pii:uum aude contradi, rum, hujusmodi tutor iidamiae subjicitur, nequc ex puellae testamento capere quidquam potest, tenuiui cu lege Iulia de adulteriis Puellae vero licet ex hujuscemodi mariti testamento capere; fraus enim non puellae, sed tutori ads)ribitur . Ejusdem exemplo S.Cti priticipes inter matulata , quae dabantur ii provisciani cum jurisdisitione proficiscentibus, illii in lῖ rebati caput , quo vetabatur provinciae rediorem, sibi vel filio uxorem ex provincialibus iaerere idque ratione potentatus , ut Papinianus ait me scilicet puellae resistendo i inpares imperii metu, invitae pertraherentur ad nuptias. ι Nu'

140쪽

Nuptias consequitur mereatio liberoni , Lxns.*io genitor agnoscere tenetur, atque aleae sid- PLANGUeo si divortio facto, mulier praegnatis apparuerit, narius reddendus est et , a quo concepit. Hinc teges verum patrem decernunt, cuius curae , ac potestati filius tradatur . Quamobrem S.C. Planeiano , sive ut alii scribunt , Plauciano cujus, quamvis ante Adrianum conditum sciam, ceruinitamen templis osteinlere noli ausim j hoc inquam S. Cto ratio praebetur, qua legitimo parenti filius usque ab initio assignetur Dium ut a patre , qui

sinis est , agnos ἱitlir; ttim tu partes iuri civili de-

lautae filicium irratia ex dimulae uxoris dote d trahantur siquidem aut morte mulier, mairim nium dirimebatur. aut divortio . Si morte diri-merctur patre prosecta , eo morti O , pcnes maritum re inanebat vivente Wro patre, ad eum

redibat, detractis partibus quinis in singulos limheros in insulitiim, hoc est pro numer ii hcrorum: a)quarum raritum retentioncm quidem anto Lil αὶ viri is,

dundam dolem a bat maritus, non petitioncm. TVLI g. Unde iure antiquo, nullus erat disputandi locus ad minua.

patrumne , Cn ad maritum dos superstitibus libe ri pertirieret Nam quia quintae partes in singulos liberos a jure statuebantur certe quod supererat ex detractionibus liberorum ad patrem re dibat Hac vero quaestio excitata sui jure inter Martiniim , c Bulgarimi, cum detractio partium , de rei Graioncs omnis a Justiniano su latae ueririt. Diu ero quacstione hac a l. b - . tata, praevaluit opinio Martini, utpote liberis be- nignior, ne mauis morte cret ortim causa de udelirior. I xero per divortium culpa mulieris aut viri matrimonium soli eretur, dabatur libcw- . nam nomine retentio, non quintanam, scd sena