Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres. Ad Clementem 11. Pont. Max. Tomus primus secundus

151쪽

jure pomisninii, a iure gentium ducto, quo is, qui ab hostibus ad cives rediit, perinde habetur. ac si numquam civitatem anitasset, quasi numquam fuisset apud hostes . sa)Porro antequam progrediar ad uberiores

lagcs, defungar expliciatione S. C. Neroniani adi gata pertinentis , atque ob lavem , quam de eo mentionem Ulpianus tacit, a paucis admodum a- 'imadvcrsi cujus sententia est , ut quod minus inimis verbis legatum est perinde sit, ac si optimo iure legatum sitisset. υν Laxavit igitur severitatem iuris civilis in I iis , quae valere, luit quoqlio modo scintentia eliciatur quamvis verbis prolata non fuerint a lege praefinitis o currunt citam S. C. alia minus nota, nulliusque sere nominis ad legata pertinentia quale istud uerit , ii tacita sithstitutio subjicitur leg, to ad exemplum iustitutionis hujus litas ct Se-γu mery eorum imit, es mihi , per quae verba , si uterque vivat, ambo haeredes erunt alistero qrtuo , haere erit superstes , propter tacitam substitutionem, quam Senatus comit inesse simili legato Titio, ejontri eo ram et imit haseras meus cιntum dato main si uterque vivat, amisbo legatum accipientci altero vero Ortra , te

grum legatum accipiet ex tacita sit,stitutione superstcs. e S. C. quoQue decernitiir, iit columnis vel tignis per fideicommissum relietis, ea tantummodo praestentur , quae ausori possent, sine domus injuria neq)ie mentio aestiniationis habe tur . d)infinitam vero testandi licentiam, XII tabul. lege periniussum, leges aliquae posterioribus te

poribus coangustarunt. Quarum est lex Fuis

152쪽

ret testatori stupra mille asses legare , aut mortis causa doliare ulli , praeter quam cognatis, certisque nersonis: quihus exceptis, si ex alieno testamemto plus praematia amantitate qui acciperet , qua

drupiuin eius, quod plus iam licebat, acceperit,

reddere cogebatur: itaque inter minus persed las leges haec ab Ulpiano resertur, a quia poetia non afficit eum, qui contra legem secit, scd illum, qui accipiendo, quod contra legem iactum est, adpro-havit, damnumque ducit ex saeto minime ab ea res iiso. Quae lex cum haercdi prospicere voluis set, calliditate lanien testantitam eludebatur, quam enim quis quantitatem in unum constare vetabatur , eamdem minoribus portionibus in liues

gatarios tributat haeredi subtrahebat, mi triplic . to legatorum numero , haudquaquam a lage praemio cibi Neque has effugit fraudes lex oconia, quam tulit in conius Saxa trib. pleta Coepione 'Philippo Cossi A.V.C. DXCIV. cujus inter capita illii sui praecipuum , c ne quis census , sive qui centunimillia extertium possideret,id plus

uili legaret, quam ad haeredem perveniret. Prodeodem revolvebatur 4 veniebat enim, ut imminimiis , multiplicatisque legatis minima portio haer di superesset, veluti si ex aureis C. testator distrinxissct lingulos in XCIX. legatarios : haeres enim suae ulla fraude I s, tamen nonnisi aureum amferebat ideoque propter minimum lucrum, haer ditatem adire iacile recusabat. Aliud caput ejusdem legis sui , ne foeminae ab intestato praeter consanguineas succederent. O od eo consitosuit excogitatum , ne impotentia muliebris aniliuelata divitiis nimia superbia, opibus viros opprimeret. I Quamobrem Cato Major, qui obfravitatem nonini, λα-levitatem oderat iniri

153쪽

magnis lateribus hanc binem suasitaruio quinque, sexaginta natus ta Quo mimis autem illec bris suis mulieres haereditate extorquerent, eadem lex vetuit quicquam censum haeredem sacere mulierem supra quadrantem , sive XXV millia serie tium . in Augustus , ut Liviam institueret ex triente, a Senatu legis veniam impetravit C

teriit figmentum declamatoriiun duco id , quod apud Quintilianum issitur, ne semissim re δερα-

siceat. ic Jam vero lege Voconia, ut diximus, mi tis haerein cavebatur, im pleriimque multiplica to nia mero legatorum , omne sere lucrum haeredi detraheretur Propterea consitum legum Furiari. Voconiae One seisicut parvitate lucri ab ham redibus testamenta dustituerentur minime succedebat Hinc sub Augusto Triumviro Reipubl. constitvcndae , antequam sibi tribunitiam potestatem adiecisset L. Anton o P. Servilio Isturico itenim Coss. A. V.C. DCCXII. lata fuit a Falcidio trib. pleb lex , quae alcidia dicitur, qua non plus

dodrante permissum testatori sit in do vilim

re facta haercili facultate Etrahendi sthi quartam haereditatis partem , si haereditas supra dodrantem legatis occii paretur. M Gothostedus veto amo superiori, at Balduinus anno posteriori, ne pe Calvino et Pollione Coss. latam putat . e Cujus legis vis ex intextis e re nata interpretati nibus porrem iit etiam ad intestatorii fueres solκ's . propter fideicommissa ex constitutum Pii, cf Se ad donationes causa mortis ex constitutio ne Severi g itemque ad donationes inter viarum, uxorem , me morte confirmantur. 60 Quia etiam his rationibus haeredis portio infra Falcidiae quantitatem imminui potuit ideo pla

154쪽

ctio fit saluo iure liblico Nam ex resdito le- sute per legem Papiam legatario denegaretur. sa --, I Transfertur autem ad lucum sine ulla detractione Falaidiae , ex S. o Planeiano , quidquid contra ligem rellia quitur, clam, in fraudem legis, qiaod tacitii fidei commillam appellatur. Neque illius detractionis omissio cedit lucro aliorum legatorum, rasci ad quum quarta ab haerede non retenta pertinet ex consultationem Pii. by Εκ eludi pin/tur etiam S. GFescidia ex legato strui, quem uisa τίνι

rogirus sierit mammittere et eamque tantum de L ii M. trahere licebit ex eo, quod sorte ipsi servo legatum qua D indigu.

merit se Praeterea reser Casus ipsa lege Falci di d.

dia expressum fuisse, ne quae mulieris causa emta parata emi, quarta detractionem iraterentur. Mi d ι. Illud quoque capiti ad legem Falcidiam revocat fructus gr. o. jacius, quo ex dote uxori relegata Falcidiam fidi et, detrahi prohiberiir, cum praeter testamentum alio etiam dis iure debeatur , se cumque hoc lingit te L. f. . . aliud caput, quo decernitur, ut in ducenda a sev c

tione legis Falcidiae, prius deducitur aes alienum: zz

Vopterea prius deducenda erati precia servorum, quibus libertas erat relicta . adeo ut inde patrim nium testatoris minueretur Hac autem lege sM. r. .

lata, Furia. Voconti fluerunt. Per Falcidiam rem

enim plenius testamentorum firmitati simul Ini π.haeredis utiliori miihlitur et propterea sublatum uiae. C. AE cquoque ibi lam disertinetis, perioribus inductum F Llegibus veri ni Falcidiae vires elis maxime Ju somnia vis . permissa facultate testatoribus utiliter 2 a tista

Mohibendi Falcidiam: cum antea hujuScemodi in ei Ant.Αus. imitati, quamvmvis expressae, harae , missime, id. Aug. rere cogerentur u His legibus, apte contexetor σπιν--

S.C. Trebellianum, de quo breviter , indorin natestiti, origo pervulsata Mωλ

155쪽

XVim. Veteri uris priuilantiae legum XII tabul. mu ignota metum fideicommissa quia non certa ob. pri . . :.A ligatione juris , sed fide, atque benevolentia e

P . I MO, S rum , qui erat i rogati continebantur risi fidem Sas NiAN'. etiam aliquo juris vinculo testatori fili passent

MI IAM Jx quo omni iustamentaria incumbebat in hae. Ru res caum , qui larundi obligationes suo perieulosu-

. . sceptas praestare cogebatur: nec in eum, ad quem haereditatis commoda perveni bant, sed in illum, qui haeredis non ei praeserebat, actiones diis soantur . At quoniam Augusti temporibus certa iuris necessitate fideicominissa ierunt adstridia neque amplius eorum restitutio ex haeredis volum late pendebat ne haeredes, qui totam aliquando restituere jubcbantur haereditatem , damnum ex sita fide sacerent , onusque obligationum in sese directatum nullo sit compendio sustinerent L portuit liaereditariarum actionum incommodum ab L. Is cmovere. Etenim non raro testam tua lese. rebantur, iisque destitutis fideicommissa in reicidebant; quia haeredes ne implicarentur haereditariis 03. I S. actionibus, sic pe ait ire recusabant. by Ideo μ- β. νεορ.Cuiae ad Sinatum resercntibus , factum est Sen.ituscon. ze' Hur sultu in quo restituta ex testamento universalia

i ,-- actiones omnes . quae haeredi in

haereclem competerent, simul clam haerellit illis cmmis

modo , sive cum bonis ipsis haereditariis transirent in elim , cui restitueretur haereditas ita ut haercs sine sua si aut te directam sibi laureditatem alterius commodo posset adire. At quoniam hae. rede rogati aliqualido iii utilem, uestiam resugientcs, aliquando commodum haereditatis invi-

duimes iis, quibus haereditatem restituere jubeban itura

156쪽

tur, adire recusetanta ne testamentum deserere tur,in ne spes commiciorum inde ducta rundis deret , necesse fuit haeredes togatos non bilini dam. no levare, sed utilitatis etiam blandimentis impellere, permissa eisdem certae portionis detractione iis bonis in te nemo restituendis . Quamo rem sub Vespasiano Pegaso. Pusione Coss. Senatusconssilium est proditum , quod Pegasuunim appellatur, quo permittitur haeredi restituere ro gato detrahere quartam e bona sitae dei conm

missis Hinc e Falcidia , quae ad legata tantum intendebatur, producti fuit ad fideicommissa etiam uniVersiliaci adeo ut quartam scriptus haerer, tum ex universa haereditate restituenda, tum ex singulis rebus per fideicommissum relictis retineret. Doniam vero nihil hoc Senatusconsulto de actio- haereditariis cavebatur mos .erat inter hae redem , t eum, cui restituerula erat haereditas, ut interponerentur pactiones e non aliter ac solebat inter haeredem , Megatarium partiaraim, cuius Ioeo habebatiar is, ad item hona ex restitutione deserebantur: ita ut pro sua cujusqtie portione onera haereditaria inter haeredem cum, cui restituebatur haereditas, communicarentur quo damnum Sc lucriti pro sua quisque portione participaret . Quod si haeres scriptus haerediistem

sibi suspectam nollet adire citissu Praetoris adire

cogebatur translatis in eum , qui sibi restitui postulaverat, Milonibus, tamquam e S. C. Trehelistiano in in remuis interpositis stipulationibus,

opus erat tum enim nihil oneris In Merede stria pio manebat sed commoda in ut incommoda cum ipsa haereditate restituta, jubente Practo. re, transibant. verum quia stipulationes , quae . Interponebatitur post Senatusconsuli. Pegasianum, fraudem aliquando alterutrum contrahentium

157쪽

inducebant, eoque minime fumo viro Papinia tio capti in vitaliantura placuit luminum3 pni. denti sine consilio . hujurcemodi eos resecare, atque omnibus ex ambagibus evolvere fidei in muc. ideo vim egesiani Sota, O Quintemti ita detraliendae , iusque ingendi teredem

adire nolentem, convertit in S.C. Trebellianum atque utraque S. C. confudit, ut ex duobus unumine aevi de viri a utriusque constitum. Quo pacto nunc Metes quartae detractionem habet, Rexemtionem onerum haereditariorum, quae onera

tantum in eo resident pro ratione quartae detraeiae. Cetera simul cum Mereditate transexint, cum qua legata , quorum nulla oneris pars apud scriptum haeredem remanet quarta enim retinet omis aeris alieni, non legatorum: a nam si de quarta legata detraherentur, res ad antiquum rediret incommodum Sc haeredi scripto eneticium legis eriperetur . At si haerea non sponte adeat,

sed coaetus a deicommissirio . qui judicis

cium imploravit tum tamquam intraneu com . modis omnibus . Qincommodis haereditariarum actionum spoliabitur Si totam haereditatem sponte restituerit , omnes haereditariae actiones fideicommissario adversus eum dabuntur. b Sive autem ex toto quis institutus , sive ex parte laetit, ae sitae totum, sive partem restituere e gatur, nihil interest cum idem juris in quartae detractione uerit a Justiniano constitutum. O)Actiones item ex S. C. Trebelliano non in privatas modo , certa,lue perseius transmittuntiir; sed etiam in universitates municipia , quibus diro haereditas relinquitur inutiliter id obstat enim ratio iuris civilis , quae ad haereditatem adeundam certam personam exigit adire autem nequeunt univerit. Hinc Plini in junior ait rem publi-

158쪽

publicam neque institui haeredem posse , neque percipere me vero sibivitis juris civilis alienorum testamentorum commoda civitatibus eriperet,

auctor fuit Marcus Aproniano, lautio Coss. ut S conderetur, quo civitatibus, quae sim I P in essent , liceret , si non directam quod ut civili vetabatur . at fideicomnusiarum relinquere haereditatem sax itaque in eas utilesationes ex s. transeunt, quo illas non imi in qui erim possent Sed universorum nomine aut conveniendo , aut excipiendo actor ab omnibus constitutus exerceat. Gm S.C. Apronianuinappestatuin, Antonius Augustinus revocat ad Adriani tempora a Cujacius ch vero , ad Marci aetatem et tradidit enim aullus O Marci temporibus

S. Q suisse , quo collegiis legare permixi

tur. Quae sortasse sententia o affinitatem, Aproniani S. C. portio fuit postea vero ali S. C. unicipiis patefactae sent haereditates libertorum sum rem id Testatur porro Ulpini ius se a Nerva primum fuisse introductum ut civitatibus legare liceret: idque diligentius ab Adriano confirmatum. me leges atque s. Q haeredibus extrari eis prinspexerunt a Sabinianum adoptivis autem jubetur , ut si pater araturalis e tribus mari.

bus filium unum in adoptionem dedisset is sita

ariter adoptivus quartam bononini partem relinqueret praemii loco parentibus , quod tres reipubl. mares dedissent et quodis de impubere adrogatoeonstitutimi invenimus; θ sem ratione unxia ex tribus maribus Senatui dabatur , ut curiae li- heratio impetraretur, sive ut liberaretur quis pii re tributorum exigendoriam, quae curiates sib atorum Romanis in se suscipere 'gebantur. Quo pacto miserrima coepit corum esse conditio. sumi esset exactio dissicilior, proprio aere praer

a stare

159쪽

stares cogerentur , quod aliis imperabatur

Liberationem autem horum onerum , ctiam ex s. C. Sabiniano praestari uiacius a censuit , pr havitque veterem teditionem, ut nulla mutatio sMelanda sit in Institutionibus Justinianaeis , ubi hoc de S.C. aliquod non obscurum vestigium apparet. D Quem locum Mevardus, iniciatus perperam eximant. Ceterum reseruntur jurus quaesti nesia C. desiliitae, qualis est, cum adire recus tis qui rogatus suerit duobus , alteri pure , vel in diem , alteri sub conditione restituere: tunc enim Senatus censuit universim haereditatem restitue dam ei cui pure, vel in diem fuerit haeres restituere rogatus ad alterum autem ipso jure acti nes, existente conditione, transire, si partem suam suscipere relli. O Item si haeres institutus rogetur non totum restituere , sed partem haereditatisci vel si rogetur restituere duobus , quorum alter consentiat, alter repugnet restitutioni utro que casia Seiratus censuit omni eximendum onere haeredem, qui itisperum sibi haereditatem adire recuset eamque totam ad alterum transir qui in stitutionem postulet in Praeterea si quis duos instis tuerit u ledes , invicemque eos substituerit , ii Iosque rogaverit, ut sive uterque, sive alter Omni flamma si et ., haereditatem suam Titio post quinquennium restitueret nec velint clipti haeredes haereditatem eam , sibi suspectam adire , Titio deicommissario illam suo periculis adire pinsulante; Senatus iussit aut utrumque, ut alteriit me haeredibus seriptis haereditatem adire, ac Titio fideicommissario restituere in Titium vero deicommissitium , adversus eum actiones esse dandas mira restituta ex Trthilliano haereditate . se Porro non licebat haercilem rogare, ut certum hominem institueret. Verum ne voluntas haec D 9st Ze by Oos le

160쪽

haec periret S. C. hanc interpretationem huic voluntati adhibuit, ut censeatur haeres rogatus traditam haereditatem ei restituere, quem instituere

rogaretii r. a JAtque haec ad nn natos filios pertinenti sequuntur ea, quae ad postumos. De quibus ne

testimet tum rumperent, cautum est lege Velleia; cum antea tantum durisconsultorum ingenio , Galli Aquilii rimula , vitio praeteritionis occurreretur De qua tota ratione postumorum instituendorum obscura sane , atque perplexa, in qua integra pene volumina consumuntur , pauca quia

dem a nobis lector accipiet, sed ea ni talo satis

expedita: certa enim dicere non ausim in eo iuris articulo, ubi vate opus est nugis, quam interpre

te . Postumus dicitur , vel quasi post humatum

patrem tus, ut contendunt ii , qui hoc voca lum cum adspiratione scribunt vel quasi postremus, ut Cujacius Uu censuit, qui adspirationem e pandectarum florenti nim auctoritater iecit, existimans sumus esse productionem particulae post, ut 'iminiam dictum putant. Quamobrem nomine postumi, non modo contin

tu natus post mortem testatoris; sed etiam natus eo vivo, post testamentum factum immo cis etiam, qui natus testamenti tempore, mortuo deinde ore , sue di avo in locum haeredis sui Ut de ratione avi postumus , vel agnasci dicitur, vel succederes Agnascitur avo nomimus , si mortuo patre , ac vivent avo post testamentum n scaturri siccedit vero postumus, si tempore quidem testamenti natus erat, sed postea, patre amisso, vivente adhuc avo, in locum haeredis sui suo cedit tum enim si avo haeres suus, non agnascetulo , quia iam natus erat, sed succedendo choe

est quasi nascendo, ac patris locum subeundo