Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres. Ad Clementem 11. Pont. Max. Tomus primus secundus

201쪽

cinsidias . aut Magistratibus vim intulisset, audit

multus in Urbe commovisset, aut numero arma iatorum , ut alietiam possessionem occunaret , pos

sessorem de undo dejecisset atque indi ejus unde pomta suisset eiectus , nulla usucapio proderat . In eamque legem haud pauca maiestatis capita conjecta suerunt et adiuncta poena interdictionis aciuae ignis , usus in locum deporta-

' i'1.in succem et o humiliores vero capite plectum

. με sis.. tur . Quamvis autem is Julium Caesarem legempus duaeq..tim de Vi aliquam tulisse appareat ex Cicerone Phi-ώx Hic de vi lip. i. tamen cum Augustus post eum id fuerit ag-Paul Ioma . gressus , crediderim ab hoc utpote recentiori, non solum priora capita fuisse retraetataci sed addita etiam alia longe uberiora , quorum non pauca nobis Jurisconsulti transmiserunt . Igitur hac lege prohibetur omne genus armorum in Urbe agro, aut illa exceptis iis, quae cum aliena haereditate capiuntur, vel ad venationis itineris,

navigationis usum comparantur vel pomercii, mve mercimonii, ac venditionis causa conservantur.' h Novellis tamen Iustiniani se omnis usum, ac

retentio armorum est interdictala exceptis illis, ce)8s. - quae apta praelium , nempe parvis

em . Matth machaeris , aut cultris moercet etiam lex Julia in rim. - . vi omnes . qui seditionis , aut tumultu con-μ - - pra silium inierinici servos , aut liberos homine in armis habuerint in concionem , aut locum judia ei cum armis , aut doloso concilio processerint.

Item eo , qui simul cum armatis hominibus incendium tulerint villas expugnarint quod a lege Plautia venit, qui posset rem domo , nave, agrove depulerint . Illud praeterea caput de veteri iure fluxit in legem Juliam , quod cavit, ne scilicet quis Magistratus Pop. Rom. civem manum necasset ad populum provocantem , aut ad

202쪽

adam latorem, qui Gentiori aetate populi

irpavit is Praeter Vero exempla Lminum, a quibus . etsi absint arma, tamen supra in regem Juliam v mire diximus haec etiam propter atrocitatem haud minorem , ad vim publia eam reseruntur, quamvis arma non essent allata. veluti si quis incendium subjecto igne constasset, aut Varum rae oratorem comitatumvs Iliorum percussisset aut reum vinxisset, ct iudici, magistratuive subduxisset, aliave qua ratione iudicium turbasset . Poena vero de raptu virginum amsne amici, quam dirimis ab linc lege destende. re , longe gravius exacerbata sui per Iuli mi num qui summo supplicio affecit non eos modo raptores, qui vim honestis puellis attiuisitat sed eos, qvi persuasionibus , ct blanditiis conse

sum illarum expressissentci illi enim corpus tam tum , hi vero corpus mentem Una corrup mint. M E ad L. IH da mi pis Marcianus restri crimen eorum , qui uerum , vel foeminam

VH quemquam per vim imprassent in Vis etiam missilicae reus est, ni ab invito meuniam abst lentit, aut nova vectigalia exegerit, ri quive funus disturbavit . Huique Iripiendi auctor fuerit. se Aliquot vero sunt capita, quae sorsan ad vim privatam, publicam revocantur . placuit enim gravius de criminibus uitismodi agi simul . mitius posse veluti adversus eos, qui aliquid'πincendio ves navitagio quisti,n . dein est noena, causa f rapuissent, ae sine caede, Asine armοῦ vim intulissent , hominemve judicio mxemissent , aut sine armis nossess,em agro de. turba quae crἰmina videntu publican vis, privatae communia etenIm ea duplici nomine apud Jurisconsultos notata reperimus . N Singu-

aatim vim ad vim privatam pertinet, si quia

203쪽

quaestIonem de alterius sermo tablinit 'ine est; si quis alienum servum , ut quid ex eo eliceret, tormentis subjecerit sa)Item si qui coierint Improbe in alienam lutem, ut quod ex ea redactum esset, inter participes fraudolenti consilii divideretur . hac lege suentur. Quod vetitum fuit S. C. Volusiano ad Mnc legem condito. Item qui auctoritate privata debitum sibi a debitore suo per vim abstulerit,

ejusmodi reliqua. b Tenetur lese dulia de vi privatas 3 is, qui receperit Gaverit , tenuerit hominem , cui aqua, igni fuerat interdianum. Reperimus etiam apud Callistratum lege Juliace vi plura circa testium admissionem , aut rej ctionem fuisse constituta ut scilicet aliqui ei

propter reverentiam , quam reo utpote sorte patrono suo deberent a vel propter ignominiosam virum, aut turpe artificium a testimonii dictione arceantur id Poena vero , quae ab hac lege de vi privata descendi , honestiores quidem tertia parte bonorum multat , atque ignominia suffimdit, arcetque loe sinatorio , ct ab omniin hinhonorum , publicorumque munerum a se humialiores vero , Paullo teste , amat in metal

Atque hae quidem IolentIam compressit et occurrit nunc legum Juliarum alia , quae compressit avaritiam magistratuum, ne ab iis provinciae, ac secti populi Romani opibus exhaurire tur cum ob interponendam , vel non interponendam potestatem, atque ob judicandum precium acciperent, Sc in mercimonium verterent auctoriatatem publicam me igittir opes provi iacialium uterem avaritiae magistratuum, leges latae sunt

pecuniis reperuncis , quibus ob ablatas co

mas , conciliata , --- , Masau pecunio

204쪽

graviter puniehamur unde merito sociales leges appellabatitur : quod sectorum per eas fortunis, coi nodisque consuleretur . Et cum initio ningum itus tantum provinciales , eorumque comites, quaestores, legatos persequerentur, postea se con--rterunt etiam ad urivulos , ut ab eorum rapa

estate patrimonia tuerentur civium Romanorum.

ta Atque ante quidem nulla certa , perpetuaque

lege, sed constitutis ad tempus judiciis, datisque

recuperatoribus , quorum sententia recuperarentur ablata , sociis prospiciebatur et ac magistrati-hus praefiniebantur sumtus , cavereque jubebam tur, ne supra praescriptum modum sectos cutem rent . Flagrante vero in dies avaritia magistr tuum, oportuit ei coercendae perpetuas excitare leges , ό a quibus poenae metus impenderet trocioris Lege autem Julia de vi , QS. Consa eam condito, Paullus refert, e fuisse constitutum , t si accusator decesserit , aut aliqua ex usi accusare impodiatur judicium conticesceret, reo postulante nomet eaus aboleatur permissa accusatori alteri facultate instaurandi judicii, reique de imum repetendi intra triginta dies utulis aQtiales ante legem Iuliam suere Calsuri Ia quae certum Praetorem in Urbe dedit sociis, ad quem de rapinis magistratuum provincialium qu

rerentur in ejus auctoritate prosus im pecuniam ab iis reposcerent, serente L. Calpurnio Pisone

Trita pich. anno IDCIV. L. M.tio Censorino M. Manlio Cossi Mimane excepit ex Junia cuius auctorem Sigonius facit M. Iunium Pen- mim trib. pleb. Lepido is Oreste Cossi anno A. Q DCXXVIL Qua lege praeter litis aestumat Ionem . etiam ex lium reis sui adtestum rquod utrumque pertulit C. Cato vir Consularis

205쪽

repetii larum ex Macedonia damnatus . a Iamdem poenas irrogavit straulinum ., OLeujus

plura ii persunt capita ex veteri fragmento eruto a Sigonio, e Petri embi destissimi ut miraque viri musaeoci quae in perpetuum ius non miseserunt, unde ad solam aluiquitatis notitiam supersunt, ut satis nobis sit haec attigisse . Tulit de repetundis M. Acilius Glabrior cavitque nereus eius' is aut ampliaretur , aut comperendinaretur, hoc est ne differretur judicium . Aminpliabant enim judices, cum in obscura causa pro-iuinciarent, rari quod amplius requireretiaca condemnationem comperendinabant vero

quando , poscente accusatores vel defensores, judicium protraherent, de quo late Manucius . exEst etiam de repetundis lex Mnesia, nempe lata a L. Sylla dictatore , qu poenam auxit ad interdictionem aquae, Wisitis, ex eaque de his iudicatum ruit usque ad i. Juliam,

sta eriminibus in quam , praeter sua , superiorum quoque legum plura capita conjecit diIlii' si ς, ' sulatu d quaedam vero ex venerimi, mimae vit, qua iobis legem omissis ceteris Tribonianus transmisit . Hac igitur lege tenentur qui quaestum faciunt ex militi potestate publica , vertentes eam; --miuii dargientium; pecuniainque accipientes , quo praebeant, vel deis negent ossicium suum se Eadem lege prohiben-ustra senatores navim habere. f Et quonsam haec lex prohibet Licrum e ministerio publico ex quo plurimum quis rem augere posset suam aut aliorum , si eam in publica legatione curet; propterea commode cum hac lege conjungour S. C. quo Legati ante persectam legationem iam iociis , vel privatis rebus obstringi vetantur . v

liinisterium autem publiciun ierat Criarius H

206쪽

aeeipiendum de scribis , viatoribus , aut praeeo

nibus , aliisve ministris magistratuum : sed ii,

onvenire comprobat , qui cum jure Praetorio. aut Considari mittuntur in provincias. Hi enim novi sam mirum , sed lorum quoque mores , nempe suestitimi apparitorum , comitum , cuniversae cohortis suae facta praestahant , atque acculabantur publice per actorem ab ipsa provineia constitutum, a huic etiam inlicio in Rivi, sa Culle. tu iudices pedanei Ad quicumqtie in Urbe , aut O HRin provincia judicia Q. , vel quum testimonium vendiant, b)- quotquot ob lenunciandum, vel , non denunciandum testimonium accipimu Testi

monium autem denunciare testificari non signifi- t. sed diem serendo testimonio dicere, sive praestituta die ad serendum testimisium evocare ut optime Budaeus explicavit comae eadem lege M'. matur , qui precium accinit, ut militem te ret, aut mitteret, sententiani Veia Senatu, Mitconsilio diceret, do vel acciniet, ain ab accu- ω ιLGraesitione recederet vel ut athitrum daret, aut uis cit . taret, aut ad judicandum compelleret . Item qui preci inducatur ad coniiciendum hominem in vincula publica vinciendumve, vincirsve jubem dum , aut dimittendum vel ob condemnandum

reum, in absuventam, aestimandam,ruttini ciendumve . aut non faciendum capitis iudicium, aut publicum negocium . Et qui acceptum tui rit opus publicum finiendum omnimentumve o M.7s.2. publice praebendum , sarta tuenda prius- qtiam persecta, probata praestita lege fuerἰnt. f of Cic.--: Si quid vero uxores provi incialium Mistratuun

desiquissent, ab Ipsis magistratibu ,. - eri

tur,& vindicta ex S. C. Cotta Mea Cometiri. dit . u Ac ne ullam ob iusim proviiκialium epes exhauriantur, ursa est magistratibus in pro 'remf

207쪽

capite. 1it.

tui fide donat. Matth de erim. ad bane legem.

Vere . .

vincia laetius exercere, filio sponsam parare . atque , ut pro nostro instituto capita omittamus ad extinctae Reipublicae regimen a pertinentia, breviter, hac lege puniebatur, qui munus publice mandatum rumperet , ut prisca locutione apinianus ait, id est corrumperet; si quidem gerendi mi. gistratus causa munus accepisset e nam existra causam magistratus licebat accipere munuscula dum ne plus in anno acciperet , quam centum aureorum aestimationem 4M nisi munera venirent ab uxore , sobrinis propinquioribus quorum liberalitas erga conjunctum a naturali caritate provocatur se ut non mirum si ab iis in infinitum liceret accipere . Datum autem contra legem hanc vicium concipit usucapioni repugnans; unde non ante usucapietur, nisi postquam redi rit ad dominum , hoc est eo unde a magistratu fuerat aversum id Atque omnes venditiones, locationes a magistratibus per istae pluris , minorisve factam eadem lex irritas declarat, ne cuiquam lucro sit sua potestas adeo ut nec magistratu functo liceat remunerationem accipere ab iis , qui hus potestas illius promit ne obliqua haec via irrepentibus fraudibus aperiatur Dut contra Bariolum se rectius me judicio docuit Alciatus . f In legem porro incidit, non qui acces erit minIo, sed, qui donaverit . I S. Cloporro prohibentur legati ante obitam legationem negociis in privatis rebus involvi, sh quod uere tulinius, cum aptior locus non occurrat . oena hujus criminis fuit aestimatio litis , quae aliis quando simplum erat , aliquando duplum, aliquando quadruplum , quale fuit imposterum . si cauod prius reddebatur actori, sive illi , cui pe-ci uita fuerat extorta invito nam si judicem sua pie fraude corrupisset , repetitionem pecuniae

208쪽

niae minimo habebat Postea ex Arcadii, Mo noti constitutione quadruplum illud dividi opo tui inter fiscum, actorem. a Litis aestima se Maetionem consequebaturis exilium δε aliquando δείλη am moena etiam gravior , si crimen hoc aliis e imi nibus esset impΗcatum , veluti si magistratus

tolerandum homicidium , aut furem di m ttendum pecuniam accenisset ex quoriam criminum vari

me iudicis erit exacertare , aut levare poenas ἴ h unde si quando alias poenas irrogatas egibus m L .F.- absque ulla exilii mentione iiivenimus non prinpterea debemus exilii poenaim censere sublatam, uti nescio quam recte docuit Gothostedus juniori se Etsi enim inveniamus aliquos hac lege damnatos amisisse ordinem, aut e Senatu nistos id,

tamen E Jurisconsulti , a quibus exitii poenin Asia . .

erimini huic conventare disicimus , deportationem, Iuccap. 3. ex

verbera minitantur et unde sicuti per has gra I. .Qq.: - .viores poenas atrocioribus Actis conmientes, mi τiet 'nime tamen ab exilio recessum putamus ita nec per leviores, ubi levius quis deliquisset exilium, quod regulare erat , sublatum existimabimus t -- quasi multis Nopositis poenis judicia fuerit et, gere digniorem A testimonio quoque tum injudiciis, tum in testamentis dicendo talis reus frucietatur , ut Paullus tradit i se a quo videtur sin δε-entire Ulpianus , propterea quod malorentino codice s deest negatio, quam ei scripturae s)ι.w. .sm cum Cujacio reddendam putamus, ac legendum qui Eum qui Me repetundarum damnatus es ad im'monium adhiberi non posse exisim . Quam e-

metitationem e vulgata lectione sumtam tuetur

ipsame rapiani ratio, quae statim succest,nem. perilla : quoniam in judici testis esse etatis, gravius enim est In testamentis , quam in judiciis dicere testimonium ut qui a judiciis repeti

209쪽

litur, eo sit magis a testamentis arcendiis Frigida enim est illa Jacobi Gothosredi interpretatio, a coiitradiceruli studio prosem, dum exponit, lino posse intestamentis testimonium dicere, quia tantum in judicio testis esse protubetur . Quem sensium amngit Ulpiano invites, atque ut Aje-εtionem ab se provisam effugiat, cogitur negare hujusdemodi reos infamiam subiae , contra in spicuum illum Juvenalis locum de Mario intuitis dariun infanti iudicio daniarato , Sat. i. Absurdius autem videtur nobis , quod idem ad dit eam reo turpitiidinem nocuisse in Senatu M. iudiciis ; at vero in testamentis minime r quasiiseus addat , aut detrahat ignominiam a famos . . sententia sente tota vita susceptam . Porro --.c d. 3. mitus nujus Persecuta morte non extinguitur. o his dis is a Sed adversus haeredes etiam durat ablatae eis I DI/ecia. a. uniae repetitio S quadrupli multa tantum musa . i. H. e tra annum a morte rei, etiamsi ante sententiam, litem contestatam decessisset, ac de hoc judicio

--., a intermissis, ae postea contra haeredem redintegra. i to inminit ibi Plinilvis . Neque in magistratus'. tantum , sedis in comites dabatur . c ac non te MIM. post depositum magistratum accusa-M; Mi A tionem instituere, ne Movincialium imi ortunitate ι--,Isid. agistratuum iurisdietio turbaretur ui

An Leu ID A lege qui lem repetum arum privata pro-ju b. . . . vinclatium pecunia repetitur ab avaris agilii

Lrcis is D tibu et at si quando idem publicam pecuniam R inuis averterint, repetitur per legem duliam peculatus.

Gq. 3 - ni semium uilium , qui Psimo esse , primus

ae nata, vix ovium, Munique signavit , se Qui aliqui

210쪽

ET SENATusEONSuLTIS. I99 aliqui volunt etiam argentum to Romani procium rerum in pecudibus constit rant, aut v diu in iis pro crimine multamitur.' vestiga ita penderent . Unde scirium pecuniae publicae peculatus dicitur , tum quia pecuniae nomen a pecude venit; tum quia criminis initivi a raptis pecudihus extitit a luna denique , quia niuitani in pecudibus antea persolvebant . Eu igitur crismen hoc surtum pecvitiae publieae. Wrenim sive Populi Rom. V Caesarisci bi nam res civitatum furti adi one repetebantur , cum haberentur pro rebus privatorum; sc constitutionibus tamen principum s quid civitatibus suripiebatur, ad peculatum redigitur . d Initio crimen hoc nulla ceris , S perpetua , scriptaque lege , sed ubi usu veniret rotationibus ad populum latis, cognitioneque Praetoribus, vel Conrulibus mandata vindicabatur . Ut proditum S de Lueto Sci- gone Africani fratre, atque aliis, qui secum e m suspicione criminis invia antur. Iudicium

enim datum sui in eum . quod diceretur pecuniam pacis causa a Pop. Rom. impetrandae ab

Anti in accepisse , illamque numme ii piissitis cum retulisse . Deinde Syllae fortasse temporibus

se criminis huius perpetua quaestio in Praetore rio fuit instituta Legem postea tulit adultus Caes. , qua plura criminum capita comprehendit nempe de peculatu , de sacrilegi , raeci siduis. Peculatus igitur crinim inciurit quisquis, aut rapit ipse, vel intercipit, avertit, aufert, ii que rem tuam vertit pecuniam publicam, sacram, religiosam, in aurum , argentum 4 aes

publicum deterioris aliquid materiae coniviid ἰt; aut alteri , qui hoc meditetur , praestat operam suam. f De quorum mnium in republica imis punitate , ac licentia suis temporibus his verbis