Jani Vincentii Gravinae Originum juris civilis libri tres. Ad Clementem 11. Pont. Max. Tomus primus secundus

211쪽

sa apud Gen. conquerItur M. Cato a sane vehementissimIi l Iax p. r. tiro privitorum furtorum in nemo , atque in compedibus aetatem agunt fures publici , in au- . ro , atque i pzrpura . Non incidunt in legem, tamen ii, qui pecuniae publicae ab se captae periculum in se ipsos susceperer quid opus est enim aggredi lege illum, qui propria obligatione ariso hyi aut tu , fide M restitutionem urgetur pytii, 2bi II b Quamobrem Labeo peculatum definivit pecu-

aurem niae publicae , aut sacrae surtum non ab eo fa- ωγι9. . aus tum cuius periculo suit sc Variis autem exemplis auctis pecuniae publicae furtum declaratur, peculatus crimen extenditur ad eum , qui operatur in cudenda moneta publica publicam notam argento non publico imprimat, aut signo θιε-A. 4. publico furetur impressam; d Aut ex commentariis Caesarianis argentum . aurumve averterit, aut refixerit vel immutaverit aeneam tabulam, ubi vel publicae leges , vel agri publici forma e ιδ deseribatur se aut nublicarum tabularum nisi- ε . . ciendarum , Vel describentiarum poteltatem inJulsu ejus secerit, qui ei rei praeest, quod Senatus s)Lys A. cens iit; f aut minorem pecuniam , quam lo- cationis aut venditionis precium suit, in tabulas o QI retulerit; si aut qui ex puhlica praeda quid sub- byL 3AE. traxerit sh aut qui se fisci creditorem simulaverit, ut pectiniam a debitore solius fisci auferret, nam qui a dubitore simul si scio suo ex gerit, restituere quidem sco tenet tir propter illius privilegium peculatum tamen minime admittit. M l. Criminis hujus poena interdictio erat aquae, ignisci postea vero deportatio , in quam ea

k interdictio migravit Ἀέ insuper quadrupli condemnationes reus Urgebatur , aliisque poenis i L .ram di bitrio judicis si pro dulidi gravitate

s h Ire per principum constitutione ad e tremum usque

212쪽

gY SEN A Tusco Nsu LTI s. ao Isupplicium puniebatur. a Eaedem poenae tenent f)ι - Pliacrilegos eos nempe , qui ex publicis sic is traquid abstulerint . Etenim qui rem Privatam a IUD A iuerit e loco sacro, jure civili per Antonini re judicJα. criptum non poena lacrilegii , sud actione furti hos C. . tenetur quamvis aliter jure Pontificio constitu ctu quo etiam rei profanae furtum e loco sacro in sacrilegii crimine ponitur .sb)A qua sententia, b iv. -- utpote sanctiori haud longe abiere veteres: qu inrum opinione sacrum erat quidquid custodiae De rum concredebatur , ac fidem numinum videba- - mur in suspicionem adducere quisquis iurando rem

aeston ad te, fretus tua , Mei, fiducia.

Pro re vero sua prIncἰpe nomen, cromenque sacrilegii extenderunt aliquatenus ad eos, qui primeipum iudicium ' auctoritatem in controversam vocant , aut ambigunt, an Imperator dignum hominem elegerit ad aliquod munus si d L 3 αδε Constitutiones quoque principum imprudenter, vel industria violare sacrilegium ducitur: quod

multo aptius ad legum divitiarum corruptoreS ac comodaturci perperam enim Duarenus '

selli enim accipiantur aliquando tamen lex pri

ma Codicis de crimine sacrilegii , in iis versemur , pertinet ad ipsa Dei leges r quia in C. Theodosiano lex eadem collocata reperitur in itide Episc. Clericis l. as. Unde recte Cuiacius dei gibus divinis id interpretatur . Qui confugien-

213쪽

2s is in praestem ad Ecclesiam per rim Gistra erit Lollega damnatur . tu is qui eius , unde originem du

cit , administrationem provinciae petit quamvis hodie hac in re lenius agatur . . V De residuis autem tenetur qui pecuniam publicam non in eos usus contulerit, in quos attributa sibi fuerat , is, apud quem quantitas aliqua ex publica emti ne locotione, aut adminiustiatione supersit, quam vel prosteri, vel in publicas rationes referre neglexerit , aut prof)ssam, relatamve ultra annum apud se habuerit et isque ut Duarenus explicat verba iugis), o praeter pecuniam ex reliquatione inserundam lacrita insuper ejus, quam debet parte multatur alii triplo ejus quod debet multandum censent, praeterra bitaui pecuniam restitutam . Subtractae autem pecuniae repetitio ex hac lege transit etiam adversus sti haeredes. Denique peculatus crimen , ut Ctus tradit , ante

quiliquerulium admissimi non est amplius obiicietis nun se Publicae quoque Iulius Caesar utilitati prospexit lege in eos lata , quorum dolo ann

na , nempe frumentum , vinum , oleum panis,

caro, sal in similia victus elementa cariora res dantur quique ob eam rem serietatem colarint, conspiraverint, quo vel iter vectoribus ab Urbe averteretur . v c naves , nautaeque detinerentur, quique annonam quoquo modo vexant, sive obtrahendo , sive supprimendo , inoplamque rei ci hariae inducendo , ut publica ex egestate privatim ditentur: sf iique a Dardano quodam, .li1rte huius teterrimae artis principe , Dardanarii nuncupantur . 2 Eadem lege lectuntur Sc ii,

qui fraudolenter in annonae administrat Ione, versantur, sive praesectus ipsius annonae, sive pra

sinus Urbi . H D Fui in per hoc judicium

214쪽

- ea necessitat . communivire nius consulῖ. delationes mulierum , 4ervorum recipiuntur . ab Convicti autem viginti aureis damnan ta .r'. tur aut si negociatiues sint, interdum mm . - . D-tione interdicuntur aliquando relegantur,' sit humiliores fuerint ad opus publicum d/Πxu sis moue pro grau iste delicti Variatur to existinis. Arumaci,ertendunt quoque censuit Iulius XC vir. iura conturbant miscentes, atque confundentes do m. minia ivatorum , finesque obscurant , qu0mi' --6Μαnus internoscantur et quos multavit quinqtiaginta . aureis in singulos terminos motos permissa cuilibet ex populo accusatiui sicuitate . so in se oh. :δε

vis vero Nerva poenam exacerbavit adlecto ulti im rummo supplicio nisi domhuis velit multa in se lu- . scepta scru*m suum liberare , si terminum exarasset, aut Νcisso. . . XCVIII. Nihil vero fraudum earum , qua impe tori ΑoLre. Irii. hus estibus coercentii , sormidaturi sumus M a gistratibus , si ab illorum creatione haudem' o. ninem movebimus ac reipub gubernacilla d seremus ad meliores, iustis, liberis , incorruptimuecomitiis. Id to legum omnium utilissimae sunt leges adversis ambitionem latae et per quas '

vir , ne an honorum petitione virtus a pecun a, probitas calliditate, ac meliores a deterioribus, de more superentur me, dignitates donis N temperent , ac per largitiones , promissionesque .suffragiorum libertas civibus eripiatur Meritorum enim testimonia, non remuneratio largἱtionum

portet esse suffragia . Qis tribus igitur clam divus pecunia corrupisset , populique voluntatem donis emisset cum pluribus fraudolenter cocundo, homines conducendo , ut reiecto competitore

215쪽

hunitia Poetilia deinde aliis vario tempore usu poscent pro leuntibus , Baebia nempe, Maria , Fa-hia, Cornelia , Calfurnia , Tullia , Aufidia , Licinia, Pompei , postremo Julia testebatur in-υ Diom. p. terdicitione saxaquae in ignis primo quidem rere' 's' deeennium , postea vero perpetuo is hono ab reo simul cum tribu, veluti suspicatur Manucturi ad accusatorem transferebatur . Ex quihus legibus tantum Iulia conjecta est in libros iuris, postquam enim Tiberii tempore suffragiorum jusa capulo ad Senatum devenit , ut a Senatu b Sigon facilius ad solum principem redigeretur a b Ha-j-ica b.* U. ..... legum auctoritas prorsus concidit qui enim' argueret legibus facta principum H incis de lege Julia satis levis mentio est in digestis Auctorem habuit non ullum Caesarem solum , sed Augustum, qui Fabianis , QScaptiensibus tri-hulibus suis singula millia nummum a se divid hat comitiorum die . no quid a candidatis desi-

O HAU. . derarent , ut Suetonius tradit Me atque inter alias poenas per quinquennium interdixit magistra- d Dio lib.s . tu petitione reis hujus r minis hi vero p 33, principes magistratus creationem ad curam suam revocaverunt, lex ambitus in Urbe cessavit, mansitque tantum in municipiis , municipalibus honoribum ab honoribus autem urbanis, ut hoc vicium abesse , satis fuit pellere avaritiam ex aula principis , quod coiratur Justinianus in no-vplia . Loco autem interdidi ionis aquae δε ignis subiecta est deportatio . quae tamquam ecl. Ju- eLLun. C. ad lia de an hi tu , ex constitutionibus principum se)l. - om. impendet iis , qui defuncti muneribus ea conti-- cvj nuant , aut repetunt ante redditam administration s suae rationem minor vero ambitus , p ta a minori , nempe pecuniaria multa centum U-

reorum , cum infamia, .e S.Cto coercetur et f)

216쪽

quam incurrit is , qui contra legem ambitus in inicipio magistrillum petierit, ait saceris otium. Qtra lege damnatus amissum gradum repetit alium ejusdem criminis in judicio convicerit

quod ex lege Calfiunia desten St. to S. Cloquoque ad hanc legem edito punit , qui nonini vectigal instituerit. OLegibus autem Juliis , quae iudicauiae Lcuntur, ambitus damnatur accus tor , aut reuS, qui domum iudicis ingrediatur, constituta multa centum aureorum fisco inserendorum se cui adjiciendum ex Dione iisdem legibus fuisse cautum , ne judices domus alienas introirent . .d His autem judiciariis legibus emendabatur forum, judiciorum disciplina regebatur, pluribus quidem capitibus a quorum quae ad nos pervela mini, post Antonium Augustinum recensuit Bris, senius. 0 Ex his autem legibus Callistratus docet minorem XX annis iudicare non cre dum, neque compromittendum in eum neque permittendum , ut qui judex est arbitrium in se recipiat eius rei, super qua judex est constitutus, curetve, ut in se compromittatur. f Facultas etiam prorogandae jurisdifitionis consensi partium ab iisdem luxit legibus . u Quod vero pertinet ad publica iudicia , vetabant leges Juliae , uno tempore de duobus reis quem queri, nisi suarum iniitriarum caul. ch qui enim persequuntur itiniuriam iam, ii non questus, sed levandi doloris

causa descendunt ad accusandum coiitra vero delatores , quorum improbam sedulitatem in aliis vexandis coercere lex Julia voluit istide certum praestripsit numerum, apra quem delatoribus eodem tempore non liceret accusare si Ac Venir-lejus quidem tradit praefinitum duorum fuisse

reorum numerum: cua's in verbis C actu men dum

217쪽

sto . reorum

dum irrepsisse, merito mea sententia, suspicatur: cum Imperatores a tradant tertiam acculationem eis , qui duos reos detulerint , non esse a lege permitium . Unde ne interpretum vaticiniis imvolveretur, ita legendum censet Venulei locum, h ut pro ductus in substituatur tribus reis nempe ita: Lege Iulia publicorum iudiciorum e vietur, ne eodem tempore de tribus rei quis a reretur, nisi suarum injuriarum causa. Iisdem judiciariis legibus constituebatur, ne quis atlversus amnem , vel cognatum , alios, quibus pietate obstringimur, veluti parentes , patronos , liberOS, liberto , invitus testimonium dicere compellatur. e item ne reus , qui adversus novam accusationem veterem ejus delicti absolutionem opponit, prius accusetur , quam per sententiam de prioris accusatoris praevaricatione constiterit, ex qua deducatur illum per fraudem effugisse iudicii severitatem , tum enim licebit vetus judicium praevaricatione sopitum nova delatione suscitare . ι0 Item cavebatur , ut ii reum detulisset , locum delicti , personam , mensem designaret se Eaedem leges jubebant, ut si servus capitali crimine postularetur, dominus, vel cum sisteret , vel satisdato promittcre sive per se , sive per X traneum , se illum stiturum, cum usus exeger; t ac si non defenderetur serviis, vel non ita isteretur,

in carcerem conjectiis, cogeretur e vinculis causam dicere is Hoc loco etiam recensiori post latra C. quo cavebatur , ne quisquam eorum, a quibus quid ad utilitatem sisti peteretur, alia instrumenta delatori, sive accusatori edere compelleretur , quam ea , que pertinerent ad causam, ex qua delator accuset Iisdem legibus , etsi nullo auctores, adscribit Britanius quod legi miis in libris rhetoricorum ad Herennitim, ut scilicet in

218쪽

E SENA Tuscos suLTIS 2 ori publicis quaestionibus reo petente , iudicium de accusatore fiat odiceat illi accusare necne. Iam autem reserat Suetonius Caesitem suscepisse

constituendorum judiciorum curam, eaque rei ctis tribunis aerariis ad Senatores,' quites r degisses recte meo judicio seges hae judiciariae Caesari dictatori ab Antonio Augustino trihuuntur. Sed plura aliis . Cons possunt ad has revocari leges, nempe illud quo permittitur , ut excusitiones absentium in crimitivum iudiciis alis gentur is ex iusta causa sente tui differatur :propterea quod neque ad persequendum neque

ad depellendum crimen prociarator a sutis sa et '

Item, ut permittatur mulieri sitsum testamentum accusare , si suam vel suorum injuriam persequatur, ut exponit Cujac quamvis regulariter mulieres a publicis milius arceantur . M in iisdum M , --.is adulteriis ream deserre , quod dicat eam cum

C. Sejo in civitate illa , domo illius , menteis illo , Cossi illis, adulterium commisisse. Post leges Julias progrediamur ad ea crInu ci

na, ouae legibus vindicantur Corneliis . exor uim :

'dium ducentes a . Cotilesia de filiis, quam si si transccutio reliquas tulit L. Cormelius Sylla Dicta Litotii a NuΜ, tor, simul cum lege testamentaria duobus expli 3 - δ' ηcata Capitibus quorum altero testamenta confir xv opimi, mabantur civium Rom. qui apud hostes decede- rent altero fraudes praecidebantur illorum , qui testamenta vitiassent , delessent, amorint, inter vertissent , resignassent , recitasstat dolo malo. corrupissent, intercepissent, aut a se iacta supposuistent imagine veri fraudem adumbrantes. Quod caput

219쪽

capti ortum occasione testamentorum , compre-

heiulit etiam falsa omnia instrumenta , quasliabet vitiatas, aut adulterinas scripturas Limmo ita terpretatione sapientum , vel auctoritate Senatiis, aut dietis constitutionibus principum pro- duini sui ad acta, di Elave omnia , quibus in aliorum incommodum , aut subtrahitur veritas, aut obscuratur sa Hisque criminibus cognoscendis Praetorem certum Sylla constituit . Quatuor vero S. C. supersunt , quibus aliqua limina eam ad legem revocantur . Primum S. et Libonianum sub Tiberio conditum Statilio Tauro , MLib ne Coss. ut ex Ulpiano comprobat Cujacius, sue dissentiente Hotthomanno, qui S. C. hoc revocat ad Adriani tempora , Torquato , S M. Annio Libone Cost expressum fuit ho S. C. ex edicto Claudii Neronis, proposito in eamdem sententiam: nempe ut poena salsi producatur ad os, qui iussu testatoris aliquid sibi, liberisve, aut servis uristes amento adscripserint; c sive per se, sive per servum suum cum si sua sponte injussis testatoris adscripsissent , directo in legem Corneliam inciderent , ac falsi tenerentur , c. ipsis verbἰs legis, non e S. C. quo lex extenditur etiam ad eum , qui non falso , sed jubente testatore sibi adscripserit , d unde prohibetur haereditatem, aut legatum capere ideoque ab itis persona transferuntur, vel ad haeredem cum onere, quod speciale est se cx hoc S. C. vel ad substitutum,

vel ad legitimos successores cum pro non scriptis ahoantur . Practer hanc autem poenam suis perest et Iam communis, quae oritur, lege Cornelia de salsis f nisi testator illud nominatim subscriptione sua adjectum voluisset . se dictantes, aut jubente sitisse a legatario eiusve servo conscriptum fg Quod temperandae legis causa

220쪽

ET SENATusCONSULTIS. ostia principes indulserunt . Unde tum S relicta convalescunt, legis Corneliae poena quiescit. Idemque Senatus censuit in filia , quae, dictante matre, si hi ex ignorantia iuris adscripserat: a Et ''. ii in servo, qui domini iussu testamento , codiciuiisve sibi tibertatem adseripserint iis tamen ut libertas ei ex fideicommisso praestetur siquidem testator manu sua post eam scripturam testamento, codicillisque subscripserit. b Poena vero io ob)riri . cum habet testamento jam abistuto, o moue eum v ur Glene , qui degit sub potestate ipsius testatoris, μ' η veluti filiuinam tamquam instrumentum, quod ab ipsemet intres. l. exercetur . sis immo ne tui. que emancipato filio, qui solus sit, eripitur hae reditas, quam nullo cohaerede dato, patre dirui te, sibi adscripserat: nam si ex testamento noneso, caperet eam tamen haereditatem a inte-to, se unde huic non eripietur. Isti cohaeres o iam , datus fuerit , ad quem pars erepta tramlaratur. I. C. , Porro excusantur quicumque ratione . testatis, IV - σι .aut necessitatis parent imperio testatoris , ae e -- με- ιjubente legatum sibi adscribunt, quibus aliquam do etiam generalis testatoris G1scriptio su g tur is QSundo vero natus, aut Primop V DCuiae. . niam ahant ritis Senatusconsilit justis ex causis ad Asinam indulgentia illa tantum legis Corneliae poenis σμαθ' eximes t M atum vero , aut haereditatem iis ,

qui sibi adseripserant, minime e luton that . Or sei LDimur in ex senatusconsulto vetatur adscribere sibi quis . ML

res , aut legatarius sibi adscripserat in testamento , cessat Senatusconsultum . Porro Paullus NDr Senatum censuisse, si quis sua manu servum .sbi legatum scripsisset. . eum rostita murumis

ter fuisset servum eum ab omni bit ess malui imittendum propterea quod adscriptio illa ex