장음표시 사용
221쪽
f. C. Liboniano fuisset Inutilis. a Altemm s. C.
quod iter ex Ulpiano apud collatorem legum Mosaicarum eruitur , prodiit Licinio Tauro Coss. quo ad poenam falsi trahuntur ii, qui frau- dolenter inter se compararunt , ut mutuum bitestimonium dicerent , b more Graecorum , de quibus vulgatum erat proverbium , quod legimus in Ciceronis oratione pro Flacco da mibi resisnorium mutatum . Tortium S. C. conditum fuit Cotta ' Messala Cossi ad ersius eos , qui ob litem AE advocationem instruendam , te thumoniaque cogenda pecuniam acceperint , seciet temue coierint , aliove modo sese obit,inxerint. sc Advocationis autem nomine venit quidquid ad opem ferendam, aut dem iaciendam in judiacio comparatur . Quartum Senatusconsilium sactum est duobus Geminis Coss. quo legi Cornelia de falso subjiciuntur , qui dolo malo adversus innocentem conspiraverint , i in illius perticulum societatem iniuriiit, ut cum in judicio a cusarent . Unde judicium ex liρ lege datur in eos, qui accusatorcia cxcitant adversus aliquem , delatorem submittunt in causa etiam pecunia-xia, id ubi non corpore, sed pecunia reus multatur; in os, qui ob denunciandum testim nium, hoc est ob vocandum , cogendumque ad testimonii dictionem. remittendum , aut dicendum , vel non dicendum te illud acclinium a ceperint , judice nave corruperint , is produxerintve salsas constitutiones, aut edicta publiace proposta dolo mala induxerint , corruperint .sb Item hac lege animadvertittir , in os , qui aliquid fraudis commiserint in rationibus, tabuistis , literis publieis, quo erum celarent , interverterent, obumbrarent; ci aut per obreptionem
quid a principe impetra erint , vel a magistratu
222쪽
ex rescripto Alexandri Severi. a aut omitte Praetoris literas falsas reddiderint, did tum v salsum proposuerint . Item qui duobus in solidum eamdem rem diversis contractibus veresiderit . b)Judex etiam , qui contra principum constitutiones , Sc ius palam propositum pronunciat: qui mentita judicis amicitia , familiaritate sententiarum eventus vendunt , aliive cui negocio nomen illius practendunt , ac eadem lege lectuntur sc Non solum enim scripturarum , sed Sccuiusque rei salsitas in hujus legis judicium silucitur veluti si quis fraudandi animo aes inauraverit , aut inargentaverit , aut pro prec oliori metallo minus preciosum subiecerit , a aut absum partum supposuerit quo principum constitutiones legem Corneliam porrexerunt. Fraudem enim naturae ac societati humanae facit, qui familiae familiam inserit alienam . O Cuius acinoris non publica et accusatio, neque ad quemlibet e populo pertinet, sicuti pertinent alia ex hac lege crina inaci sed tantum ad parentes , qui nulla temporis prael iptione ab accul indo repelluntur . f Nec opus est , ut ea quaestio ad pueri pubertatem differatur praesto iii in semper creditur se mater, quae naturali caritate ac proprio pudore satis ad causae dc sentionem incitatur maxime cum de suo capit mulier periclitetur . Ad hanc etiam legem speStat crimen eorum , qui signum adulterinum faciunt osculpunt, X primi int, Vel Verum amovent , aut jam impressum resignant , tu aut alienum chirogra. phuni imitantur: si aut qui per fraudem in alienam a miliam irrepiria , insigne genti litium , S cognomen alterius astu mente , aut imponentes, asseverantes si hi falsum nomen si dolo malo,
quo aliquid non suum possideant , intercipiant; Dd a nam
sent iis. 23. dolere Corn. restis .iat.
223쪽
nam si fraus absit liberum est nomen , aut O gnomen , aut insigne mutare , suumque genus alia imagili significare . a quod Reges Galliae ter fecisse , Cujacius tradit. rimo enim tres c ronas hahuere , deii ut lilia innumera , postremo ex constitutione Caroli I. lilia tantum tria. h)Porro Traianus edidio suo legem Corneliam umque poenam produXit ad eos, qui mensuras p blica cujusque generis probatas lucri sui causa corrumpunt , ac ponderibus utuntur adulterinis. c Lege quoque Cornelia plectitur , qui se pro milite gessit, vel illicitis insignibus est usus aut iter fecit, sive, ut Iurisconsultus ait , viam commeavit falso diplomate , di nempe literis tradi riis, quas princeps dabat missis ab se , aut Vo.catis, ut in cursu publico vim omnem, aut Olestiam evitarent, stativis , mansionibus , aut diversoriis eodem in diplomate adseriptis , Wii peratis uterentur se Mulier porro neminem hac lege accusare potest , nisi ipsius mulieris intersit. Qum S. C. ad hanc legem cautum fuit . f Quamobrem si pupillus instrumentis in judicio victus fuerit Alexander Imp. censuit notha matre , sed a tutore , vel curatore , quos habeat accusanda. Verum nulla ex fraude damnum seri e publica majus , quam x adulteratione monetae: vitiatur enim sanguis , unde nutritii , a quo s-mul corpus omne putrescit. Cujus criminis ea est gravitas , ut praeter communem de falso , peculiarem a Sylla legem expresserit , quae Nummaria dicitur Asconio ciliano g eaque tenetur , qui dolo malo ieciosiori metallo deterius ins derit sis ut si quis argento publico, aut privato aes admiscuerit, aut aeri plumbum, quod crimen Tacitus Imperator capite puniendum duxit, ad j -
224쪽
ET SENAT useo Nsu LTIS. I 3 adjecta honorum proscriptione, a quod ad N
gem quoque Juliam peculatus trahitur nec mirum si unum idemque crimen pluribus legibus subjiciatur ob Item qui monetam attonderit, raserit, falsave imitatione imaginis adulteraverit, se aut solidi orbem circumciderit et ex his enim liberi quidem ad hestia damnantur servi capite puniuntur Solidum porro vi demum post Diocletianum fuisse pro nummo aureo acceptum .d cet caliger haud admodum repugnante Jacobo Gothostedo. d Quibus Daudibus quisquis opem praestiterit , domumve praebuerit aliae monetae
percutiendae , aut verae adulterandae , abradendaeve in eadem incidet legem. Quapropter Onlicet percutere , aut signare monetam extra O-
cum huic operi jussu publico destitiatum qui lo
cus moneta dicebatur communi vocabulo cum percussa in signata materia . exVerum sicut nefas est adulterare pecuniam , ita minime licuit prinhos nummos principis vultu gnatos ob eam causam reprobare , quod inago principis minore orbe circumscriberetur; nam ct ad eos, qui proham monetam recusant , poena legis Corneliae, teste Paullo extenditur . f Pondere namque oportet aequali monetas consistere , non forma spactove imaginis . la Constantinus autem Oeneratores, sive nummularios, aut collybistas, apud quos pecuniae permutabantur , quibuSque permutationis rectum , quod collybum dicunt, adjicie-hatur , flammis damnavit , si vel veterem mon tam veterum principum vultu signatam reprinhassent, vel minoris aestimassent, ut collybum, sive precium permutationi augerent. Nam ne avaritia foeneratorum, quae Unc in pecuniae Neapolitanae permutatione grassatur , modum transiret , statiterunt suis constitutionibus principes, atque ah plse. ιδ
225쪽
atque definierunt permutationis precium, ,ercedem collybistarum. a Porro poena legis Corneliae de salis os nummariam excipias , quae ultimum supplicium statuit , est regulariter portatio , bonorumque omnium publicatio in liberis hominibus; in servis vero vitae privatio, ut docet Marcianus b ut eximantur tamen ab hac regula graviores aliquot, aut leviores casus, quibus pro delicti ratione, vel exacerbantur Oenae, vel lenii intur. Etenim salsi testes , quorum improbitate innocentes se capitalem sententiam subierunt, vel tabularii civitatum, qui suis fraudibus salsas immunitates tribuerulit, id aut quia eritis concutiet id causa militiae , vel ordinis insignia sibi usurparunt , vel salsum partum c subjecerunt, morte damnantur liberti vero, ciuis pro ingenuis gesserint, lenius nempe infra deportationis poenam puniuntur: ne leviores casus
aliquot attingam, qui judicis permittuntur arbitrio . f Claudius enim reo cuidam huius criminis manus praecidi jussit . u Similemque poenam inllixit Alexander Severari, incisis digitorum nervis. Porro S. C. vetitum fuit a muliere accus iri quemquam huius criminis , nisi ad cam res Frtiveret. Ideo si pupilliis salsis nitrumentis in iudicio victus sitisset Alexander Imperator tutorum hanc deliberationem esse voluit , an salsa ea debeant accusare. θὶ Non solum vero praecidit Sylla si audes, sed pleniori actione a civibus avertit in inrias. Qilamvis enim actio ea deicenderet etiam ex legibus Xu tabul. ex edicto Praetorisci tamen obscurius, minusque distinete proponebatur si Unde lex Corinelia processit , injuria omne comprehendens ianu illatas, atque, ut scribit Cujacius,
k atrociores. qua in eos actio dabatur, qui
226쪽
mum alteriam irrupissent , a vel fraudolenter per se l.s deis. tegulas , aliove modo se direxissent , unde dite Ιε .gnin ora
Etarii appellantur . uprum auctores facinorum s Y
ita extra ordinem puniuntur, ut in exilium , aut iis is si a in metallum , aut in pus publicum damnentur Cujac.
b a judicis est hodie pro gravitate delicti poe- b Pauli .lcit nam definire . sc Eademque lege repellebatur a GCVjὸς λjudicando adtoris gener ice , vitricus , privi 'gnus, sobrinus , auinisve alius proximior di I. 1. At 1 patronus. Distinguit autem ex Cornelia pulsatio de injur. nemo verberationem verberat enim qui cum dolor caedit, pulsat vero qui sine dolore, ut eX Ofilio Oeet Ulpianus . se Domus hac in lege is l. s. r. 1 accipitur pro domicilio quolibet, ubicimaque quis Mintur. moretur sive in proprio , sive inis duEt, sive in villa , ve in hortis r ut si dominus undum locaverit , non dominus agat contra illum, qui landum introivit , sed colonus. f Porro cum D ad l . quaereretur an pater possit c lege Cornelia injuriam a filiosam acceptam vindicareci placuit non posse: verum filium quidem habere actionem ex lege Cornelia, patrem autem praetoriam injuriarum Gadeoque liberum esse filio ex hac lege
ages , ut neque cavere cogatur patrem rem a Q l. s. II. 6.Itam habiturum. Illud consultissime su i hac te 'ν V. De introd ictum , ut liceat actori deserre jusjuran h 'dum, ut reus juret iniuriam sese non secisse: quo actoris existimatio redintegre tur reus judicio νη eximatur . ι Duplex autem eadem lege nata et aecu. tu aetim criminalis nenape , quae poenam irrogat
reo , si quaeque, docente viaelo, publica Gat Iez
accusatio ex causis in lege Cornelia contentis; iurist ad Pauli . civilis , quae a reo aestimationem reposcit in tu si .ssent. iit.deriue Quas actioines qui non distingunt si /μ' valde sese involvunt , de in earum tempore usi , , ἱ
227쪽
niendo dissentiunt cum facile ;scordia componatur , si criminalis a civili separetur. Intelligeismus enim illam , utpote poenalem, esse annuam ; o iis . 1 a hanc vero perpetuam , quippe civilem quae vero a scripto veniunt iniuriae , hac etiam lege vindicantur: qua intestabilis esse jubetur , si quis librum in alterius infamiam con cripserit, CompO- uerit , ediderit , etiamsi alterius nomine , es absque nomine horumve quid faciendum curave- ω9 9 yd rit: M' Senatusconsulto ad hunc legem -
- . dii subjiciuntur poenis legis , qui adversus aliquem iniuriosum quit iram dixerint , aut epigrammata sive inscriptiones , aliudve quid etiam lim scripto voce , veluti picturam in alterius ignominiam protulerit, etiamsi nomen illius, sco. ιι .ro in quem ad uim fuit, non adiecerit te Nam si adiecisset, pateret etiam communis ini injuria-nim e legibus XII tabul. ex edicto Die toris. 4 Nec poenas effugiunt emtores, ven-- ditores harum pestium δε descriptores in quos omnes perinde atque in audiores, S in eos, qui auctores Micitaverint re ruribularint , itemque in illos, qui vulgaverint . nec statim inventa scripta sinussissent poetis capitis a principibusi . . -- constituitur , tamquam in in rem illius . ton δε-- Servo autem qui assererit aliquem nIuria , gravio- is rL,' posti m te Cornelia , sed extra ordinem Dis. πή-- unitatur cum vetuerit Sylla servum inter iniurasi bis stri M. unn recipi reos . sin a . . Cum hac lege Sylla texisset famam Iulum; uri,-2 et alia texit vitam ab insidiis scelera rum homia ann num tuae appellatur lex Comesta de Sicariis,
Sc veneticiis , quamvis aliis armorum generibus vitae laominum appetantur tamen quia beae usus con modior erat, Musitatior, ab ara
iniit appellare . N enim sic parvus t
228쪽
ET SENA Tusco NSuLTIS EI ss, a retortus , a miti sub vestibus saeti Ius a in Disph. lib. tet, instar persici acitia cis unde a Cedreno est in
Athenaeo proruin dentibus comparatur si qui b)Cujae snhus brevibus cultris , ac reflexis tractandis aper QT- - .
to pacto non erat opus , ideoque facilius homi Ioata nesciis peribant a quo magis usus Interdiestatue
antiquissimis usque temporibus. Plautus enim in Aulularia in tres tros ego deseram tuum n amobrem E, Di, emtam ei G uim decet. Accusaturum se Inatur Euclio eoquum quod cultrum haberet; coquus vero respondit, si-hi ob culilaariam artem non esse interdictum. Atinque hominum sane caedes vetustissima aetate XII. tabul. legibus, lege Sempronia per Gracchum
lata vindicabatur. Miuenis vero sylli dictator in .
anno ab V. C. DCLXI. legem tulit stveriorem lemb. instarim de sicariis , veneficis , parricidis , una cum lege de salsis quorum criminuni perpetuas quaesti sit quatuor praetoribus instituit . ut contigitur ex Cicerone in Verrem se Quae lex caedem quamlibet a quocumque ortam, sive a pu mheres, sive in impubere, dummodo doli cupacer tot r. an sae s atque In quoslibet sive liberos , ve servos, 13.A. -
per inos, sive insantes 2 quibuscum τοῦ me armis editam coercebat nam Homerus etiam .. XVi
infantis caedem ἀνδροκώσia appellat. Scribit am quia Matth. tem Iurisconsultus nullam esse hac lege hominis δε--μον.
Occisi conditionem exceptam e M nec interesse, '' occiderit ne ipse, an alius es, eo inductu i si
atem integrum ne . an mutilum hominem Intere o-ar.
merit, dum ea esset forma hominis , in qua ani ctio tu . . ira coaluisset exceptis monstris' prodigiis , 'εμ
229쪽
an mortis causam M occasionem attulerit . a Unde judex , aut Magistratus , qui accepta pecunia capitalem in reum sententiam dixerit, aut auctoritate sua dicendam curavcrit, ciudicii cursum ita direxerit, ut quis necaretur; in insulam, ademtis bonis, ex hac lege deportatur . O jusque legis poenam incurrit , qui dolo malo falsum testimonium dixerit , quo quis publico judicio damnetur c item S qui falsa judicia consessus
fuerit, confitendave curaverit, quo innocens perderetur ex Senatusconsulto lilijus legis poenae subjieitur . d Cui subest etiam qui , etsi non
occiderit, hominis tamen occidendi , furtive faciendi causa cum telo ambulaverit se Lex enim haec unice dolum Iciscitur unde neque caedem punit, nullo interveniente dolo , veluti si cujus manu casu telum evolaverit cis neque dolum remittit, si non processerit: quamvis nulla caedes intervenerit , caedis tamen consilium putat. Is enim Graecis est homicida, qui caedem animo intendit, nisi quis tam remisse aliquo in opere
Versetur, ut curam negligat alienae vitae et vel ti si putator, cum ramum e carbore ejiceret, an te non admonuerit, ut praetereuntes caverent:
damnatur enim in metallu in , si ramus decidens aliquem occiderit , sed non ex . Cornelia . u Neque per hanc legem dolo lata culpa comparatur sed quod ex lata culpa proccsserit, extraordinem mitiori poenae subjicitur . Cavit etiam lex Cornelia contra servos stigitivos, si post mor' rem domini fugam capesserint , quo quaestionem elaberentur attribuitque accusatori quinque aureos ex honis occisi in singulos , quos convicerit servos , qui caedem admisissentci ac si aperto tellamento domini servi idem liberi acti in sitiantur , e vinculis causam dicere coguntur
230쪽
eonvictique servi puniuntur qui convicerint denos aureos praemii a dammiti bonis accipiuM.ta Poena vero nata inim ipsa lege Cornelia, interdictio sui aquώ ignisci postea deportatio in sublimioris conditionis hominem in conditio,. nem vero meduini, poena capitis: in infimam, cruis ei assi xi aut ad hestias damnatio. b Taiulam capitis poena comprehendit omnes . 6 Cumque sequentibin temporibus poenariim varietas legi Corneliae accesserit ideo eas omnes ex lege Cornelia descendere ustinianira tradit e plerumque enim quae adduntur legibus, tamquam cum ipsis it iis orta traduntur , ut supra monuimus . MLegis uilis alterum caput est de veneficis , maleficis rac divinatoribus , quod a Marciano se)-nto capitum numero ponitur . Eo enim cresbrius homines venenis . a malis huiusmodi artibus, quam gladio pereunt; quod ab occultis sceleribus poenae sunt remotiores Romani vero a tequam primaevam gentis honestatem peregrinis viciis ob aliarum nationum commercio polluissent, ignari diu non modo poenarum , sed ' criminum etiam suere talium . Unde cum elimine e rerent, diu etiam abstinuere remedioci nequeo nenorum quaestionem instituerunt ante aniatim ab V. GCDXXII. C. Valerio Flacco, M. Claudio Marcello Cosi quo tempore patuit pernicios mus mulierum , quae occulte per totam serpebat urbem Ad quam investis Mam ancillae indicio magistratus excitati, matrohas ipsas participessarii scelerIs invenerunt. Quartim cum aliquoin garent, eaque venena non ad pernielem, sed ad morborum quorumdam curationem P ta respon
derent . idque impudentius piuis hibere
actae fraudem propria morte prodiderunt af Cujus sceleris centum is septuaginta damnatδο