장음표시 사용
81쪽
S. C. compreliendantur. Pertinet etiam ad tutelas l. si impuberi 33. . tutor vel curator dat .
quam portionem sitae S. Q Pegas in censet
in eadem i. Cujae cum non omnia illius capita supersint. Ne autem cum iis errenius qui conto
regulam juris eiu rivit per testatorem servori torem dari ocu tutela sit jus in capite libero
ita speciem, Cubcio auctore, ponemus. Instituerat Michaeredem, eumque rogaverat , ut manumi
teret servuin impuberem, eique ahaereditatem restitueret. maeres recusat adire atque iis concidet fideicommissum libertas servo relictari utpote destituto testamento. Se ius censuit cogendum Iaaeredem adire, non quidem ab impubere sed ab alio ejus nomines eum aetas hoc ei non tribuat ut possit in judicio consistere . Non tamen obsuto, litio servilis ne instet pro si ui libertate. Igitur libertate se ipso instante impetrata, .ibitur ii tori, qui ejus nomine petat fideiconamissariam hae reditatem. Nee refert quod legitinius servi tutorsit patronus , nempe haeres rogatus inuῖ ne is haeres sit auctor in sua cause, Senatus censuit dum specialem tutorem ad hoc negocium restituosedae haereditatis , iit ea restituta, de culto abba rede rem papilii faham fore , ac negocio transadiis, tutela legitima servi manumissi transeat ad hac. redon rogatum , qui, anumisit , itas ad pati clangsmia num isque adco latisdare ninino cogitur L quod
Ab n. r. exigi regulariter non debet a patronoosa qui ρο-
tum in se fuit pereno tutelam: nec parum ei tri- Disiur quod ius mamum in retineat in liberto, quem liberavit invit Quam S. C. sentcntiam, Adrianus extendit ad eum cui libertas dire StoresEla linamento sui Et o haereditas per Mese
commissum cum S. C. talitum de libertate M.
82쪽
Hoc autem erit discrimet in casu constitutionis quod tuto dat', erit tutor perpetuiὶ1, nequeum i. quam pupilli tutela perveniet ad haeredem , quam O ,
vis restituta haereditate et quia haeres non potest sistis ere legitis ni serVitiueiam, im patreuius,
mim servus per libertatem ditcrum it hirtus Oris cinua , non vero haeredis a tio nullam Iibertatem uaccepit, sed ex testamento ab ipso testatore iήρω que deficiente legitimo tutelam geret tutor ama' sistratu datus. S. Getiam ex oratione Marci eon Mogoria.ditum, vetat ingenuos libertis tutores dari a ni
rota temporibus, teste Taciti, antialium s. ad isti Cujie. optivos heros ad ex sitionem non prodesse .sb G εοις. Item s. o decretum est ut liberius Senatoris, qui
I.C. retulerunt ad unum tantum libertum qui ne μα. M a. socia traditet, non vero ad plures, neque ad liber aeui tur.
υ- clari in miruin nempe mulierisse tori ζ. t nuptae id Praeterea oratione Severi S.C. compro tarzet bara cavetur, ne praedia rustic in suburbana eorum, T -- risibilites sini, vel cura, injussit testatoris, aut is .. Me decreto , einueque cognitione distrabantur. Pr Ima muliebris exiis imbecillitati est ae XXXV. ras minor XXV annis , qua aetate fluet λδntibus iiiviis, adhuc humoribus corporis, animus incertis aes tu quoque consiliis. Quod Hippocrates signitic vit, qui comitiale morbos posse sanari scribit at te an in xxv propterea ouo humore qui adhuc non consederunt, alioris deflecti facite pos: f)l, Asia sunt Hinc annum XXV statuit Galenus puber φ υνυς litis tennim . f Eadem ratione iis civit hoc Cujae. . . ad amo definivit hominis statum , qui grae ix dies tir. A. δε---tur ἀκμῆ e Idmi inductum sui lege Laetoria sane mitiquissima: siquidem ejus non obscura men 'T, T
in stipud Plautum in Pseudola: ubi legem hanc in M. γ
83쪽
appellat quinam cenariis . Hinc aetas XXV. annorunico istantino dicis legitima: a ubi au-nc Laetoriae legis egressus legitimam Omptiveris
aetatem: quia scilicet eo numero annorum minori aetati finis imponitur Hujsis legis haec capita erit ex atriiqitoriam testimoniis possunt. Prinψcapite cavebatur adolescentibus italutis, S lascivis, ac luxu perditis , quibus causi cognita cur tores dabantur. 5 Altero capite circumscriptis adolescentibus succurrebatur , ac recidebantur fra des versutorum hominum , qui lucrum aliena eximbecillitate captarunt, o Plenius deinde remedium accessi a Praetore ocii jus edidium non circumscriptis modo , scd Sc lapiis adolescentibiis opem stre-hat; ut non seium alienam fraudem , sed etiam imperitiae suae damnum effugerent , quod non peraction fit, sed per Praetoris cognitionem . GVetuit autem lex Laetori , ut apud Priscianum Suetonius lib. 4. Praetorum tradit , adolescentum stipulationes idemque colligitur ex Platato in Pseudolo, se ex quo viam deducitur per Iesem Lae
toriam perim a me creditorum seriis D testantein, qua de causa H oedere metuebant. I P rii non tu in me perdit quisa im
seria M.-- credo -πο- Postremo legis Laetoriae capite in re frauclina adolescenti struxissent, publicum judicium constituehatur. g)Quod tamen est laodie sublatum. h)Quae adim ex antiquis monumentis erutae sunt leges, atque S. Q ad singularum personarum
statum Upiciunt. Nunc ea iura expendamus, quae ad conjunctionem pertinent earum, inter quae sunt
jura nuptialia, e quibus, ct auctoritate remis de
84쪽
cernendarum , multitudine capitum , c eruditionis varietate , celeberrima AE amplissima est lex Julia in Papia Poppaea , ad quam plura condita sunt S. C. quae loco sim persequemur. Legem hanc non tam ratio, quam necessitas expresesit ab Octaviano Augusto. Cum enim diuturnum civile bellum Urbem caede civium AE aerarium ingentibus sumtibus exhausisset Caesar publicis
nece uitatibus , singulorum incommoda censuit, eurrendum tenim multa millia armatorum interierant, a L Urbs valde decreverat fuga, 4bstinentia nuptiarum . Adeo ut cum ipsi latores legis Papius, Poppacus Cost . coelibes essent, cquaercretatur alii , qui liberos haberent , quo illis Cossi praeserrentur sit ros cni in habens in Consillatus petitione pracserebatur reperti non fuerint cum liberis cives conlii latu digni , qui eos in petitione superarent . b Itaque Augustus augendae proli coelibatum poenis, conii igi multitudinem liberorum praemiis affecit Lexplendo autem aerario libertatem capiendi ex alieno testamento, magia ex partu praecidit, ac transtulit in populitinjiua, ct lucra privatorum , ut, quod solenne est, pii blicum omnio luna ex privato in in opibus coactum deflueret ad principcm. Cum autem ex haec Papia coerceret ixium cum in citando , tum iit nubendo libertatemhJurisconsulti aequitati magis, quam principum consiliis , legisque severitati tu dentes ita ea interpretabantur, ut quantum in se fuit, vires illius fregerint, atque inciderint. Huic hic careat , in curii juris civilis passim onendat, prolabatur; tantique usus, Sc auctoritatis diu a scholiast.
85쪽
Harum legum instriptio , non modo Papium , t Poppini Coss sex ipsum Iulium nomen in .sert tum quia prImus Julius Caesit Dictator ei. iu missim, ut novari ole ainuntam bellis ..
inois praemia constituit i a tum etiam ilia es Aug. suis, ciuem saepe Iulium appellatum Atimas, a no ANn in in I. coelibatum poenis dam verat nuptias extulerat praemiis. Quae tamen lex eaeta multitudinis dissensimit vi de Pro-
ra nos divideret Horatius autem in carmine similari frustum M. tui praecatur his legibus.
Dis prodacas iamiam, patrum εμο redderet super iugandoriemisit, y olisque novae feraritias marita
rimure si extremum imperium, lenita severitata Poenarum, lata denuo lex est a Papio Mutilo in Q. Poppaeo ami, V. DCCLX u. M Maodemum temsit, in eamque Contavi rogationem prioris legis capita relata silere , itideque appellatale aulic, Sciapia Poppaea, ut tamen Iulia potissimum ad coiitrahenda ni trinioniaci Papia vero ad suscipiendo liberos metietur Sane ante
has lege . piamvis nulla poena esset a iure conia stituta , coelibes tamen aliqua ignominia per ei seres notabantur exemplo Lacedaemoniorum so Unde extat apud Gellium oratio Metelli Numidiis ci , exqui censor matrimoniorum frequentiam suasit ita quo-m norat neque cum Ore satis com tb Dion lib. o Culae.
86쪽
modes, neque sine uxoribiis vivi omnino posse propagationem prolis Sutilitatem publitam tranquillitati privatae censuit anteferendam . jusdem orationis auctoritate , ac verbis Augii stus ob legem suasit suam . minc ex Ciceroni confidia in
libris de legibus Gliber se prohibent . Coelibem autem Cujacius dictum putat a quasi Ointi . p.
capita legum, quae mutilata supersunt ex veterihus monumentis , diligentius eruit in quantum humanae licuit industriae ad pristinum suum ordi. nem revocavit Jacobus Gothostediis , ad cujus sere indicia ordine in nos disputationum nostrarum
pertexemus. Ad haec autem capita niversae, quas habemus , harum lagum sentcntiae referuntur irimum caput erit de maritandis inter se civium ordinibus Alterum de irritandis nuptiis eorum, qui fuerint procreandis liberis inhabiles. Tertium de praecidenda libertate disserendarum nuptiariam Quartum de poena eorum, qui contra hasce leges nupserint. inlitum de privilegiis legitimi connubii. Sextum te praemiis susceptorum liberorum. Septimum de remo cladis nuptiariim, prolis impedimentis. Octavum de mo lo divortiis imponendo. monum de poenis cocii batus, Morbitatis. Decimum de augendo tire patronatus pro numero liberorum in libertorum bonis. Primum vero caput, quod erat de maritandis ordinibus legi nomen dedit universae . Eo capite nuptiarum freqlientia ita invehebatur , ut ne tamen Senatorius sanguis ignominia servili pollueretur. Eo amem tempore longe major erat ingenuorum , quam ingenuariam mimerus b Itaque venia data est legi fb Dio lib. s timarum nuptiarum inter ingenuoso libertinas 'as
87쪽
Senatore in adoptionem datis, etiam ei, qui sit inferioris ordinis , natisque post mortem patris Cnouautem conceptis, latis post patrem Seiritu, tum , hi enim Senatoris filii non habentur 'itent nepotibus e filio licet Senatu motos susticit enim avita dignitas h pronepotibusque ex filio interdictum Fila: sponsam , uxoremve habere libertiliam, vel eam, quae aut palam corpore quaestum faceret, secissetve , aut artem ludicram exerceret, ejusdem v cxerciti patrem , aut matrem aberet, ha-huictive . st, .mvis autem dignitas Senatoria domino obvenisset post libertatem, matrimonii causa datam abstinendum ei tamen erat a libertinae nuptiis AEquidem cas nondum contraxisset: nam si contraxisset ante adeptam Senatoriam dignitatem quamquam ante dubitabatur , a nuptiae manerent. Iustiniano tamen inhumanum visum est obeventum solvi nuptias, a quibus initio vitiiun abfuisset sc At si post nuptias vir exciderit Senatoria digilitate, consistere inatrimonium, Ulpianus. censuit, cum dignitas, quae Obstiterat, fiterit lin- minuta d Caput autem hoc ad nuptias nertinens, passim immutatum est novella ii 7. Juitiniani , a quo etiam constitutum est , e ut mulieri scaenicae , quae se ad honestum vitae institutum contulisset, cum quolibet etiam digiti late praedito nuptiarum potestas esset Ob eamdem honestatis causam libertinus etiam ab ingunum adrogatus, aut alius, qui artem ludicram xerceat vel a parent, hias eam artem exercentibus descendat, ducere pro hibetur filiam Senatoris, etiam Senatu moti, quae se ad turpem quaestum non convertita uti prohibetur ducere neptem , proneptemque ex silio I cujus Pater dignitatem amisisset; nisi se turpi quaestu commaculaverit. Eae
88쪽
ET SENATusCONSuLTIS. 77tae tamen nuptiae quamvis injustae, Cia irritabantur per hanc legem id per . . quod Marci orationem est consequutum et a qua oratione Imperator suasi, ut quae prius erant illicitae, deinceps nec nuptiae forent. Hoc enim uic injustas interest is irritas nuptias, si quod in injustis dos consistit , quae post viri mortem caduca fiebat , en ex iis oritur accusatio adulterii ab uritis vero, nec adulterii accusatio , nec dotis aditio proficiscitur . id Uerum Cujacius docet ex hac lege quidem libertinam non esse ,illam Senatoris
uxorem, aut filii, aut nepotim contra vero non ex hac lege, sed ex oratione Marci filiam , aut neptem Senatoris , non esse ullam uxorem libertini hominis se Nemi cum lena , aut ea, qtiam leno, lenave manu miserit; neque cum muliere publico judicio damnata, in adulterio deprehensa, sex Julia dat ingenuis nuptiarum licentiam. f Ingenui autem nonii ne te comprehendit etiam cum qui jus aureorum annulorum impetravit , θ' vel qui uerit ingenuus bidicatus . ι Damnatam vero publico judicio mulierem, ne ante quidem ductam retinere deinceps Senato potest e S. C. ad hanc legem adjuncto, cujus meminit Ulpianus. ι)Et quoniam lex non tam sententiam notavit, quam fictum ideo ingenuis abllinendum erat a nuptiis mulieris in adulterio deprehensae miramvis non damnata , sed ab luta fuisset. . Semel enim deprehensa , numquam exuit turpitudinem. IJ Damnatam vero adulteri , quam vir accusaverit post impetratam objecti criminis abolitionem , uxorem denuo ducere non prohibetur si Severissimo quoque consilio constitutum sui his legibus , ne sexagenario major majorem quinquagenaria duce-xet propter exiliarum spem suscipiendae Oholis: njugium autem eterea, liberorum seminarium esse XXXVII.
89쪽
a Lictanti esse voluerunt: abunde ius mulieris alveus era. a ruit, minime lignam nuptii Judicarunt. Quociris
.. , siu/ mos , ubi nubentibus profiteri , liberorum pro-ς.II. Ilo e. I 6. Creandorii causa sese nuptias appetere . God Lia. Caudis colligitur ex his Taciti verbis: Cum uxore prim
: et , ii, pra praedicta die, adhibitis, qui obsignarent .fefe
μ' et '' elut fuseipiendoruni liberorum causa convcmre Usus autem docuit in homine majori LX annis generandi vim esse peremtam in muliere vera
quinquaginta annis majore concipiendi vim perissit M lib. s. se etsi Aristoteles h generandi vim in homine
me ad LXX. usque annum virescere scribat, plurima que supersint exempla virorum , qui aetate longe majori, i ros insperato susceperiant . Ut enim obscuriora , quae siuit sane innumera praetermittamus certe Masinissam regem , anno jam sexto octogesimo in Catonem Censorinum octogesimo exadio anno liberos procreasse accepimus racrecentioribus temporibus distatam regem . e Afflictus etiam nobilis pragmaticus d tradit , se
annum ultra sexagesimum natum, tres suscepisse Ii- heros . mulierum antem illustre habemus exeii Dplum a Constantia Henrici Imperatinis uxore quae vi inquageiuria mperit . me inanem eruditionis gloriam legentium tacdio assectemus, alia innumera praetermittimus exempla, ex quibus, ct ex he- ne perspecta ratione, observatores natiaralium causarum , inter quos Amitinus , ct praeceptor olim noster, ac bene iacentia plusquam parens Gregorius Caropcesius, Italorum philosophoriam, aetate nostra, maximus, censent generatuli vim in homine, ac in muliere Mecunditatem , non solum ex annis , secletiam ex habitu robore corporis esse arguendam . in quoniam lex non ad rariora , se ad re- qticiatiora naturae convertitur redie hisce annis generationis tempora finivit . Siludeat hominis e AEneas
90쪽
vigor sexagesimo sere anno linguet, in mulieribus menstrui sanguinis rivus, sine quo neque concipi, neque nutriri parcus posse vulgo autumant, anno pleriimque quadragesilia , vel ad liminum quinquagesimo exarescit. Ideo lax Papia viris sexagenariis fibulam imposuit rac mulieres quinquagenarias sterilibus comparavit . a At si conjuges ad eas aetates evecti prolem ediderint , noluit Justinianus eam sobolam a ceterorum liberorum conditione distrepare. b) Obsequi enim lex
debet, n imperare naturae ideo agi oscere oportet eos, quibus natura praeter modum a lege de- statum lucis heneficium dedit.
Cum igitur his legibus justa aetas in homine LX., in muliere L. annorum spatio concludatim dubitatuni fuit , an sexagenario majori liceret minorem L. ducere QTiberius C sit , cui tribuitu S.C. hoc , quod Claudianum appellatur, propterea quod Neronis Tiberi, plura S. C. Claudiano nomine comprehensa suerunt ex Claudii nomine, quod utrique retinebant , ut Petrus Faber observavit sc Tiberius inquam, prohibitionem nuptiarum extendit etiam ad matrimonia sexagenari , cum minori quinquaginta . Etenim quamvis oecundum sit solum, lenae tamen deest; inde iijusce naodi conjugia plerumque nulla prOlis spe defenduntur . in Suetonius in Claudio scribit , Tiberium aliquid addidisse capiti legis
Papiae sive addit legamus ecvulgatis, sive adau-m ex eruditiorum interpretum emendatione Latque huic capiti Claudium contraria lege lata Oh rogasse quod ex concubitu viri sexagenario maioris, cum minori quinquagenaria spem prolis superesse censuerit: ideoque aliud S. C. Claudianum,