장음표시 사용
21쪽
pianus in L L. in caussae I 6. pr. D. de mla. In cauisse cognitione etiam hoc versabitur, nurn forte alia actio poisiit eompetere eitra te integrum resitationem : hoc est, num sorte iure
civili ius suum persequi possit , ut inte- grum illud habere videatur; idque idem Iurisconsultus explicat, subdens , naut si com muni auxilio , O mero jure h. e. iure civili) munitus sit, non debet ei tribui extraordinarium auxilium, nempe praetoria restitutio; idque exemplis declarat, quibus negotia ipso iure civili rata non sunt. Deinde eXaminandum , an iusta subsit caussa, cur amissum ius
restituatur ae L. A. D. de res. in integri Et
que huiusmodi sunt error , dolus , metus , aetas, absentia , & caeterae, quae memorantur in I. O 2. D. de restri in integri de quibus inferius . Denique cognoscendum , quale damnum fecerit is , qui restitutionem desiderat. De ea re ita Callistratus L. q. D. . tit. de res. in integri Seio illud a quibusdam ob ervatum , ne ob satis minimam rem Dal summam , si majori rei , vel summae praejudicetur , audiatur is , qui in integrum resilui postulae . Quod ita recte a Cujacio ad d. L. 4. explicatur, ut actio de dolo, quae famosa est pa
22쪽
PRO LEGO MENA . IIcissime detur , nec ob amissas res , quae ne
duos quidem aureos valent L. 9. f. ult. O L. Io. D. de Al. caeterae Vero in integrum re institutiones adhuc ob modica damna praestentur , nisi vel adeo minima sint , ut attendi non oporteat: Vel propterea majori rei, vel summae praejudicetur ; veluti, si minor, qui gregem- emerat pretio in singula capita constituto, restitutionem desideret , quod duo , vel tria minoris valeant , vel vitiosa sint: aut qui latifundium comparaverat pretio in singula iugera constituto , restitui postulet, quod duo , aut tria iugera pluris venierint , aut sterilia sint, ut bene rem exponit UO-
Interdum quoque in causiae cognitione Uersatur, an alia actio citra in integrum restitutionem competat , bc qualis persona ejus, adversus quem restitutio postulatur L. I. g. q. O seqq. O L. II. D. de dol. mal. Caussa porro cognita restitutionis, seu integrationis forma multiplex est: nam praetor vel actionem dat, vel exceptionem, vel Veterem actionem restituit , .vel denique is eXtra O dinem cognoscit ; quod a nemine nostrorum interpretum satis explicatum est , ne dicam
23쪽
intellectum. Etenim primo praetor actionem dando ei , qui iure suo exciderat , ideoque nullam iure civili habebat actionem , causesam integrat , eumque in integrum restituit, ut quum et , qui dolo deceptus , vel metu coactus quid alienavit , actionem dat de dolo,
vel quod metus caussa, ut, quod amisit, recipiat . Deinde dando eYceptionem , veluti, si dolo deceptus, vel metu coactus , se obligavit , vel minor annis vigintiquinque : sed tunc quidem praetor restituit, dando exceptionem , quum is , qui obligatus est, ultro magi stratum adit , ut ei exceptio tribuatur;
quod in minore vigintiquinque annis omnino necessarium est, ut suo loco dicemus: nam, si conventus exceptionem impetret, non dicitur restitui . Atque ita intelligendum reor, quod Ulpianus in L. metum p. g. 3. D. quod met. eaus de eo, cui a Campanis metu illato ca tio extorta fuerat , refert praetorem se adsidente interloquutum esse, ut sive actione Dellet adυersus Campanos experiri , ob propos
eam : sυe exceptime a Mersus petentes , inora dee se eaeeeptionem. Praeterea praetor caussam integrat restituendo Veterem actionem , nam
si quis actionem in rem , vel in personam
24쪽
accepti latione, aliave ratione remiserit, exiu: ta caussa restitutionem postulare potest ;vel petens id , quod acceptilatione remisit, vel nihil aliud , nisi ut vetus actio sibi r stituatur. Atque ita accipio ea Ulpiani verba in L L. metum 9. f. q. D. quod met. cauis. Volenti autem datur O in rem actio , O in personam reseisyra acceρtilatione , vel alia liberatione . Quin , si adversus rem iudicatam restitutio postuletur , non aliter praestabitur, quam rescissa sententia, bc veteri actione restituta L. i. O passm C. si adversus rem Dd.
O L. quam minor 28. D. de min.
Postrema integrandae caussae, seu restitu tionis dandae ratio est cognitio praetoria, quum scilicet praetor ipse caussam examinat, decernit, quid cuique sit restituendum , quod in tribuenda minoribus restitutione factitati solitum. Quare Scaevola in L. intra utila 39. pr. D. de min. refert, minores apud praesidem restitutionem postulasse, atque aeta tem probasse : dicta pro aetate sententia, ad- Uersarios, ut cognitionem praesidis impedirent , ad Imperatorem appellasse: bc Paulus scribit in L. quod si minor 24. β. ult. D. eod. Ex hoe edicto nulla propria actio , vel cautio
25쪽
toris eognitione. Quod non ita accipiendum est , quod omnis minorum restitutio extraordinariae praetoriae cognitionis fuerit, nec unquam licuerit eam solito more per iudices exerceri, ut perperam scribit Vinnius I. δε- Iect. quae s. Ita nam constat interdum judices in minorum restitutione a praetore fuisse datos; idque usuvenisse, vel quum Vetus actio minori restituebatur, de qua re ita Ulpianus in L. in eatira II. D. de min. P
tes idola rara minor ) interdum adversus
poUsessorem resilui, ne rem suam perdat , NHre sua eareat, O hoe vel cognitione praetoria , vel reselisa alienatione dato in rem judicio tvel quum certa formula posse iudicium constitui praetori videbatur, fortasse quod res non esset variis factorum adiunctis implicita; atque ideo iudices in hac restitutione datos meminit Iulianus in L. si judex 41. D. de
min. 9 Papinianus in L. nonnunquam 32. Pr. D. de adopt. Ideo autem totum in integrum minorum restitutionis negotium ex praetoris
cognitione pendere dicitur a Paulo in d. L. 24. quod nulla propria actio ejus rei caussa fuerit constituta, sed extraordinaria persecutiri
26쪽
tio, quae eae praetoris iurisdictione tota pen
Ex hoc sane fiebat, ut in restitutionibus , quae maioribus praestabantur, & interdum in iis, quae minoribus, duplex fieret caussae combtio : nam praetor caussa summatim cognita iudicium constituebat, actionem nempe dabat , & iudicem; atque in eo iudicium in integrum restitutionis a caeteris differebat, quod in his praetor ex edicto sine ulla cauosae cognitione actionem daret, iudicem tTum iudex datus caussa plenissime cognita sententiam ferebat. De caussae cognitione iadanda actione aperta sunt iuris loca in L. 3.D. de res. in integr. L. item si I g. g. I. D. quod me . cavs. O in L. p. g. v It. D. dedol. mat Non tamen ideo duplex erat hoe audicium , quoniam in eo una erat postulatio , una litis contestatio, una denique sententia: sed antiquitatis ignoratio, ik quaedam iuris loca male intellecta in caussa fuere , cur forenses nostri scriptores in restit tionibus in integrum, quae maioribus dantur, potissimum ob absentiam , duplex fingerent iudicium, rescindens unum , alterum rescis sorium: atque in his duplicem libellum re
27쪽
quirerent, duplicem litis contestationem , laduplicem sententiam . Quod a vero longe abest, quum ne apud Romanos quidem duplex hoc iudicium fuerit, quum iudicia Oresdinaria erant, M sollemnibus formulis obnoxia; legatur Vinnius L Itb: I. seleci. quaest.
Non negaVerim tamen eum , qui restituitur, interdum negotii rescissionem , et damni Teparationem una obtinere : interdum solius
negotii rescissionem , quod nihil amplius
consequi possit : interdum damni repar tionem novo iudicio consequi . Nam , si minor adversus venditionem , soluti nem , donationem restituitur , eodem tu dicio & haec facta rescindit , et rem Ven ditam , solutam , donatam recuperat . Con tra , si adversus promissionem , obligationem , hereditatis aditionem restitutionem impetrM, nihil aliud consequitur , quam horum Om nium rescissionem : nec ei novo iudicio est opus , quum nihil amplius queat impetrare .
Denique, si minor, qui fideicommisso in diem,
vel sub conditione renunciaverat , restitui postulat, eo iudicio solam renunciationis ressissionem poterit obtinere, ubi dies ueuerit, Vel
28쪽
vel conditio exstiterit, novo judicio exper
Ex his , quae dicta sunt , facile intelligi
potest non omnes contractuum , similiumque negotiorum rescissiones , revocationesque in integrum restitutionum numero habendas esse, nisi in iis bc ius nostrum amissum occurrat :& in negotii rescissione amissi integratio. Idcirco , si revocetur , quod perperam alienatum , in integrum restitutio non est, L. in cauisiae I 6. Pr. D. de min. Quemadmodum bc actiones Pauliana , Faviana , bc Calvisiana , quibus revocantur alienata in fraudem creditorum , vel patroni , in integrum restitutiones nec sunt, nec dicuntur : quoniam nec creditores ius in res debitoris , nec patronus in res liberti habebant , quod amitterent: nec si habuissent facto debitoris , vel liberti potuissent amittere . Uti bc actio ex L. u. C. de reseind. venae ad restitutiones in integrum referri nequit : quoniam per eam non restituitur venditori amissum ius , nempe dominium rei alienatae, neque id venditor postulat : sed sibi illata in pretio iniuria corrigitur . Contra si, qui dolo deceptus rem vendidit , venditionem reVocet ; ea reVOcZ
29쪽
tio quamvis ex iure civili, non praetorio proficiscatur saltem effectu spectato ὀc eit
ia dicitur in integrum restitutio L. dolus Io. C. de rescinae venae quoniam ea ratione Venditori amissa caussa integratur , h. e. amissum rei venditae dominium restituitur, de qua re plenius dicemus libro secundo , ubi de dolo malo tractabimus. Hinc non abs re in integrum restitutiones in civiles , M praetorias distingui possunt . Quamvis frequentius , lamagis proprie in integrum restitutionum n mine praetoriae denotentur: quum quia civiles paucillimae sunt, ut vix unam, aut alteram reperias : tum etiam , quia is proprie ius suum amisisse dicitur , cui nullum supe est iure civili remedium , quo, quod amisit, recipiat; cui , si extra ordinem praetor subveniat actionem , vel persecutionem dando , is proprie in integrum restitui dicitur. Exposita in integrum restitutionis natura eiusque petendae , bc dandae forma restat, ut aliqua dicamus de magistratibus , a quibus in integrum restitutio postulanda est, de impetratae effectu, deque eius variis generibus . Et quidem , quum restitutio in integrum extraordinarium auxilium esset, quo praetor ius civi
30쪽
civile corrigebat : bc contra ejus iuris rigorem succurrebat ei, qui ius suum ami serat; hinc soli praetores , bc qui pro praetoribus ius dicebant, veluti rectores provinciarum, necnon, qui maiori erant potestate, ut praefecti urbi, bc praefecti praetorio, restituere poterant:
minime vero inferiores , ut magistratus ni nicipales L. ea quae 26. g. I. D. ad munis. 1ed
hoc a Iustiniano mutatum fuit , qui in L.
vlt. C. ubi O apud quem cogn. in integr. res.
agit. sit , permisit omnibus magistratibus , qui iuri dicundo praesunt , quibusque ab his iurisdictio mandata est , restitutionem dare, solis arbitris ex compromisso sumtis , bc pedaneis iudicibus hac facultate denegata . Αtque hoc iure utimur , quare apud nos qui cunque magistratus iurisdictione utuntur , in integrum restituere possunt; modo meminerimus adversus sententiam superiorum magistratuum inferiores restitutionem dare non posse : sed de hac re inferius , ubi de restitutione adversus rem iudicatam. Quod autem de arbitris ex compromisso sumtis statuit Iustinianus , non ita accipiendum est, quasi in eos compromitti nequeat in integrum restitutionis controversia , quod non possint