Philosophia christiana de creatione, & recreatione hominis ex theodidactis operibus melliflui Ecclesiae doctoris S.P.N. Bernardi abbatis Claravallensis, ... In qua continentur quatuordecim partes, quarum quaelibet decem capitibus constat in tres tomo

321쪽

ccxxxx Praefatio adLectorem

verbis colligime, Beatam Virginam runc consituramese matrem,mvis Melium se a list. Dandosa bat iuxta Cruram ejus lachrymo . Nauc jam tibis cogitam quotus οβ adsui Hrgini MaDLL sideratur immositas doloris Deipara exprobe i Simeonis, qui apert pra Miam J6um eqsenatum insignum cui conradiceu miseri , ad Mariisam Masrem ejus sic dicebar Potitus est hic in signum cui contradicetur. χ tuam iptius asimam pertinns bit gladius. Hac verba ποηω S. Bernardus, in inquis Martγrium sane Virginis in Simeonis prophetia commendatur: D tuam ipsius auimam pem transibitgladius Uere tuam, o beata Mater, animam gladius pertransivit. Alioquin non , nisi eam e transien carnem Filii tui penetraret fit quidem p rsteaquam emist spiritum tuus ille esus, ipsius plane non attigst Animam crudelis lancea, quae ipsi aperuit latus sed tuam utique animam pertransivis. Ipsius nimirum Anima jam ibi cm erat, sed tuas inde nequib avelli. Tu mergo pertransivit animam tanta vis Gloris, ut plus quam mar reminon immerit. praedlaemus in qua nimirum corpo lteae sensum passionis excesserit compinionis asi ctus. Non mixeris, d. homo, m)qubd Maria lartyrei in anima fuissi dicatur Mitinim qui non memin est se audisse Paulu me maxima Gentium crimis namem antem, quhd sim resectione suissent Loῶ e diuit a Maria visceribus sed serie quis dicat: Super haec doluit Crucifixuma Et vehementer. Alio..

322쪽

qua quisnam tu, aut unde tibi haec sapientia, ut mi reris plus Mariam compatientem, Uam Mariae F

lium patientem In etiam, ὀ sta commori corde non potuit Feeit illudes z tas, qua malorem nemo habuit sedita hoe ha ptas, cui post Maria similis altera non fuit Male

laniatasM morte chari pignoris. Mente Mater erae percussa cuspide teli, quo membra Christi servis derunt impii. Ipsi enim erat, quam dolor tenebat In mente Mus creverant immensi dolores nec res Filii, Matris animam gladiebant. Guilistast eri se aii Plane gladius acutissimus dolor Dominicae pasisionis animam piae Matris penetrans, a

tuale S. Mobonsus fari hac habet Quod si illadius

usque ad animam pervenit, quando juxta Crucem stetit videns *ominum pendentem,etiam plus quam non minus amoris quam maeroris est intus gladio vula erata. Et clariusS. inero-vmushq qmtursic: Alii sancti passi sunt pro Chri-llo in carne sed Beata Virgo in ea parte sui passa est,

quae immortalis habetur. Et ideδ, ut verum satear quia spiritualitet&atrocius passa est gladio passionis, plus quam martyr fuit. Die nobisu muline,

323쪽

Ecxxxxti Pr.efati ad Lectoreis

quis ex hoc gladio dolor cis idem dolor, r qui Chrissicorpus in Cruce transfodit, cor adstantis Virginis animumque confixit num Damascen quis dolor Quo viscera sysibi lacerari sensit, intimeque discerpi Sancte Anselma quis dolor Tam immanis erat, i ut quidquid crudelitatis inflictum est Martyrum corporibus, huius compassione dixeris vel leve fuisse, vel nihil Sancte Bernaris quis δεώ λ Nec lingua poterit loqui, o nec mens cogitare valebit, quanto dolore assiciebantur pia viscera Mariae. Nunc solvit Virgo cum usura, quod in partu non habuit 1 natura Dolorem pariendo Filium Mater non senisiit, quem millies replicatum Filio moriente sustinuit. Dicat qui potest, cogitet quantum potest meditetur si potest, quae doloris immensitas tunc mis.

ternam animam cruciabat Non credo plene enaristari vel meditari posse dolorem Virginis, nisi tantum suisse credamus, quantum unquam dolere potuit de tali Filio talis Mater Verumtamen rectum erat amorisin maeroris continens modum. Non desperabat, sed pie ct juste dolebat sperans tamen fi miter, sertiterque tenens ipsum secundum proniis. sum suum tertia die resurrecti Lum Sancte IU*ώουν quis dolor Dolor xJ quo phas quam martyr effecta est. Sancte Eernardine y quis dolor Tantus suit dolor Virginis, ut si in omnes creaturas quae pati positant,

324쪽

divideretur, omnes subito interirent. Beato Ad herlinque g)quis dolor adfuit Virgini Matris stam, ei ademidet, nisi fuisset corroborata divinitus Sanincte Inoma Angelice Doctor die nobis, qualenam Virgo Mater meritum habuit ex dolore, quem susinui iupugioneFilii sui sa Rosa significat Martyres per effusionem sanguinis , qui habet colorem rubeum: Deupara verbhabuit meritum Martyris, mortem crucis cum Filio patiendo. Sanctus Bonaventura Uirgia nem Mariam juxta Crucem lantem b)sic alloquitur:

mira restra stupendum prodigium t Tota quippὸ es in vulneribus Jesu Christi, ct totusJesus Christus crucifixus est in intimis visceribus cordis tui. II Consideratur immensitas dolori Deipara exvrrbis Iaaecti Evangelii secundum Ioannem, qui sis

dici. Stabant uxta Crucem Jesu Mater ejus, iror matris ejus, c. Hac verba exponens Sanctus Ber- nardus c sic ait Stabat juxta Crucem Mariam ter intuens vultu benigno Christum pendentem in patibulo pedumque summitatibus innitens manus levabat in altum, amplectens rubricatam Crucem, ac in oscula ejus ruens ex ea parte, qua unda preti sissimi Sanguinis defluebat. Sursum manus nisu quo Poterat extendebat, Unicum suum Filium amplecti desiderans nec valebat. Superat enim amor multa,

uae nunquam vel rar,fieri possunt impatiens siquiem amor credit, qudd sibi debeant cedere universia.

325쪽

Volebat amplecti Christum in alto pendentem, sed manus frustra protensae, in se complosis redibant complexae Levabatur a terra sursum, ut dilectum suum Filium contingeret et ipsumque tangere nequiens, durissime recollidebatur ad terram. Ibi doloris immensitate oppressa, prostrata jacebat: sed maxima vis amoris, qua incensa mens ejus ardebat, eam erigere compellebat unde amoris impetu surgens, re- extensis manibus suum attrectare Filium affectabat:

sed rursum magno cruciata dolore, torram repetere

cogebatur. O quam male tunc illi erat Graiius illi erat vita vivere tali, quam diro gladio saeve necari ab impiis Tanquam mortis pallor eius vultum peris

fundebat , genis Dore tantum cruore Christi rubentibus cadentes gutta Sanguinis ore sacra tangebat, terram illam deosculans saepissime, quam cruoris

unda persundebat o grave martyrium' o frequens suspirium Do languens pectus virgineum Anima ejus liquefacta esta facies quidem pallet rosea, sed pretiolo Filii sanguine rubet respersa. Quoties denique ipsam d)propter verecundiam virginalem p riterin immensitatem doloris ut aestimo capit c operto ingemuisse putas lugendo Filium, dicendo: Fili miJεμ, J.su Fili mi, quis mihi det , t tecum proprer se moriar. Fili mi dulcis Isis Quoties ipsam prae immensitate doloris credis potuisse deficere, a quo ipsam summe miror etiam mortuam non fui sisse. Moriebatur vivens , vivendo serens doloremulorte crudeliorem. Sed ne moriendo deficeret, a

326쪽

. Philosophiae Chrissanae. ccxxxxv

Filio pro ipsa mortalitate consertata est. Confortata est intrinsecds, exterius verbis verbis saeli, i piis consolata. Quomod autem sabat iuxta cruram Oumire ejus 3 Ver juxta Crucem stabat, quia crucem Filii prae caeteris Mater majore cum dolore starebat. Stabant Saliae mulieres sed proxima stabat Mater ejus Plane Mater, e)quae nec in terrore moriati, Filium deserebat. Quomodb enim morte terreri poterat, cujus charitas sortis ut mors imbsortior quam mors erat λ Plane juxta Crucem Mater stabat, cujus mentem dolor crucis simul crucifigebat suamque ipsius animam tam multiplex pertransibat gladius,quantis confossum corpus Filii cernebat inivineribus. Merith igitur ibi agnita est Mater, ct cura ipsius idoneo tutori delegata est, ubi maxime prohata estis Matris ad Filium sincera charitas, de Filii de Matre vera humanitas. Est enim figitta electa amor Christi, si qua Mariae animam nonmodbconia fixit, sed etiam pertransivit ut nullam in peelare Virginali particulam vacuam amore relinqne rei, sed toto corde , tota anima, tota virtute dii eret. Et id e sphin Deipara omnium virtutum nromata pilo tribulationis ad praeclaram edylentiam ita putiaverem erant contusa,quia cunctisFilii perpessionibus

materno affectu communicabat. Horum aronnatum

duo praecipue nominantur, ni minam myttha sacri doloris, alius pii amoris. Quantum ambas, talia

327쪽

tum in Filii passione dolebat, atque ita thus h myrrham aequaliter spirabat. Manter hujusemodi e Para sectus prosequitur Sanctus Berordus, h) μἀucens eam sic alloquentem Filium De O suum in crucependentem Fili mi, Fili mi, amor unice, Fili dulcillime, noli me derelinquere post te trahe me vi te ipsum, utin ego moriar tecum. Male solus mo-xeris: moriatur tecum ista tua genitrix. O mors misera, noli mihi parcere quia tu mihi sola places exaggera vires, trucida Matrem, Matrem cum Filio perime simul. Fili dulcor unice, singulare gaudium, vita animae meae, di omne solatium , s.c ut ego ipsa tecum moriar, quae te ad mortem genui sine Matre noli moti o Fili, recognosce miseram,in exaudi Precem meam Decet enim Filium exaudire a trem desolatam. Exaudi me obsecro, in tuo me suscipe patibulo, ut qui una carne vivunt,in uno se amore diligunt, una morte pereant. O Fili charissime, i 6 benignissime nate, miserere Matri tuae,

ct suscipe preces ejus Desiue nunc mihi esse durus, qui cunctis semper fuisti benignus Suscipe Matrem

tuam in Cruce, ut vivam tecum post mortem semper. Nihil mihi dulcius est, quam te amplexato in

Cruce tecum mori: ct nihil certe amarius est, quam vivere post tuam mortem o vere Dei nate, tu mihi Pater, tu mihi mater, tu mihi filius, tu mihi sponsus, tu mihi animaeras nunc orbor patre ex Dire, viduor sponso, desolor filio, omnia perdo Diam

328쪽

Philosopbiae Christianae ccxxxxvii

Sanctus Bonaventara k Virginem Matrem sequentem ad filium introducis: Vivere sine te more mihi est tecum ergo vellem ligari, tecum alapis caedi , tecum flagellari, spinis coronari, ct brevitea omni tuo vulnere vulnerari. Non possum sine vulnere stare te enim intuens, o dulcissima Fili, vulnerantur tota viscera prae nimio dolore Te video se crudeliter vulneratum , te ab amicis derelictum , tu iacie lividum, te in medio latronum pendentem. Heu Fili mi heu me dolentem quid iaciam' Quare me permittis stare iuxta Crucem, i te videreia Cruce ocare Fili, quare non acquiescis petitioni infelicissimae Matris Quare vis sine Matre stare in Cruces Nonne cor meum tecum asta sume ergo Corpus meum, ut ambo in Cruce moriamur. Fili

mi, l) ultra quid faciam' a mihi , mihi Qui, vadam charissim, ubi me vertam dulcissime' quia mi de Getero consilium Iubsidium praestabit illi dulcissime, omnia tibi possibilia sunt sed hi nocivis ut moriar tecum, mihi saltem relinque aliquod benignum consilium III. Consideratur immensita doloris Deipara ex angelii verbis sequentibus: Cum vidissiet ergo Iesus Matrem discipulum stantem, quem diligebat, dicit Matri suae: Mulier, ecce Lilius tuus. Dein de dicit discipulo: era an tua. Quantus in ipso fuerat m circa Matrem suam charitatis affectus sana

corporaliter recessuro, brevibus intimavit verbis,

dicens

329쪽

ccxxxxviii ir effuti ad Lectorem

dicens: Ecce filius tuus. t ut Crucis suae taceam passionem , quanta circa beatam Matrem compas sione mutua credis suisse cor ejus, cujus mitissimum tam valido doloris sui gladio transverberatu cor perinsecte sciebat, adauxit vulnerum passionem materna compassio, cum Matrem contritissimo corde maniis bus complosis, oculis lachrymarum torrente fluentibus vultu contracto, voce querula, ct totis viri

tin cordis destitutam videret virilite adstare sibi pendenti in Cruce. O dolores inexplicabilest nyo ineffahitis reciprocatio sancti amoris Filius patitur, intus valde compatitur Matri: Mater verti compassa est patienti Filio Tantus nempe impetus

passioni, Domini Jesu Bit, ut quasi torrens ipsum impleret patientem quia teste Psalmista J de tor

rente passionis in via bibet, ut sic Christo impleto. in Matrem flueret compatientem; qua similiter implet , ad Filium redundaret inundatio amaritu clinis de maeroris Gemebat Filius, o 'ubd Mater in tam horrendo esset spectaculo. Et ad cor Virginis loquebatur dicens ut quid venisti columba mea, sormosa mei Dolor tuus meum auget dolorem , cruciatus tuus transfigit me. Porris p Filius Uirginem alloquitur:Talbus sum intrinsecus dolore,cum videre e dolente pedes inCruce,in uno oculoru,id est in uno materno affectu, in uno crine colli tui id est in uno ornamento humilitatis, quo mihi inhaesisti ut collum eapiti. Quodamod crucifigebatura. Maria, i cum pili-

330쪽

Filium suum crucifigi videret, novamque crucem

Christo inserebat. Tunc o compatiebatur Filius Matri compatienti sibi: comota sunt quippe omnia viscera ejus super Matre sua. Sciebat enim ipse angustias materni cordis,' ut dicit Damascenus quia dolores, quos ipsa in sua parturitione non senserat, nunc geminabantur sibi in ejus passione; ideoq; ipse geminum dolorem patiebatur , scilicet crucis Matris. In tantum Virgo compassa est illi D,J ut si fieri potuisset, omnia tormenta quae FI-lius pertulit, ipsa multi libentius sustinuisset. Proinde speciali quodam splendore in Maria coruscae martyrium cordis Martyrium sane Uirginis fuJ α ipsa Dominicae pasilonis historia commendatur. Λα- ei plus quam gladius fuit sermo ille revera,e transiens animam , Epertingens usque ad divisi nem animae ct spiritus: Mulier, eccesilias tuus: ecce mater tua incommutationem Joannes illi pro Jesu traditur, servus pro Domino, discipulus pro Magistio, filius Zebedaei pro Filio Dei, homo purus pro Deo vero. Quomod non suam affectuosissimam animam pertransiret haec auditio, quando nostra licet saxea licet serrea pectora sila recordatio scindit Dum autem haec diceret Jesus, is liuncilli duo dilecti inaria in Joanmc lachrymas

fundere non cessabant. Tacebant ambo illi mari vis res, irae nimio dolore loqui non poterant. Isti duci virgines audiebant Christum voce rauca ct semivis

. . .