Thucydidis atheniensis historiographi De bello peloponnesium atheniensiumque libri VIII

201쪽

Thraces mcchaerophori.

Stipendia Thraethi 8ι BELLI PELOPONNESI Acitimorem ad caetera exequenda militibus, tum languorem animi afferebat . Secum dum haec miserunt Syracusiani naues duodecim, cum praefecto Agatharcho Syracusauno: quarum una legatos in Peloponnesum ferret, ad edocenda quae apud ipsos gesta essent,& se in spem ingressos, simulo ad acuendos ut bello ibi gerendo magis incum herenti reliquae Italiam peterent, quod rumor erat naues pecunia onustas ad Athenicenses cursum tenere .Eas naues Syracusanae nactae magna ex parte corruperunt, et masteriam ad aedificandas naues idoneam in ora maritima Caulonias concremarunt, quae

Atheniesibus erat praeparata. Eadem undecim eum Locros hine abissent,& iIIte in M.tione essent,nauis unae Peloponem oneraria in qua Thespiei armati uehebantur,aduenit:quibus in suas naues receptis Syracusani domu redibant obseruantibus eos Athe niensibus cum uiginti nauibus ante Megara,a quibus una omnino intercepta est(nam plures non potuerunio caeterae Syracusas elapsae. In ipso quom portu pugnatum est leui certamine sub vallum, quod in mari ante uetera naualia Syracusani iecerant,intra qffipsorum naues stationem haberent. Hue Athenienses nauem decem milium sarcina rum turritam&Ioricatam ne in aggrediendo sibi noceretur,admouent,uallosi in mari depactos e nauiculis illaqueant machinamentiss convellunt, quosdam etiam natan do educunt,Syracusanis in istos ex naualibus, istis ex oneraria in illos missilia iacienti bus . Ad extremum Athenienses multum euulsere uallorum. Erant enim eis cum caeteri infesti, tum maxime qui occultabantur non extantes ab aqua de industria sic depa cti,ut accedentes naues periculum adirent, nisi prouidissent, ne ueluti in pedicam inaducerentur. Hos tamen urinatores mercede sollicitati refixerunt. Sed alios rursus Sy racusani pangebant MuItaeptaeterea machinationes inuicem, quales inter uicinos exercitus e opposita castra habentes fieri credibile est,excogitabantur,levia , conferebant tur certamina, nullum deni* genus experimenti praetermittebatur. Miserunt autem Syracusiani Iegationes ad civitates Corinthiorum, Ambraciorum, Lacedaemoniorum nuntiatum de Plemmyrio recepto, deq; pugna nauali in qua non tam hostium uiribus quam sua perturbatione superati essent: & quod reliquum erat,se bene sperare ac po/stulare ut tibi forent auxilio classe pariter ac peditatu, utpote Atheniensibus aIium exercitum expectantibus,ante cuius exercitus aduentum si illi profligarentur,sit debeIIa tum. At* haec qui in Sicilia erant, egerunt. DemosPhenes autem ubi copias coegit, cum quibus ad auxiliandum suis in Siciliam erat transmissurus, soluens ex Aegina in Peloponnesum nauigauit:Chariclim,qui cum triginta nauibus erat,coniunctus est,aesumptis in naues Argivorum armatis Laconicam petiuerunt. Et primum patrem Liis merae agri Epidauri ei depopulati sunt. deinde appulsit in agrum Laconicum e regi ouene Cytherorum ubi est Apollinis templum nonihil tetrae uastauerunt,&Iocum quendam Isthmo similem muro cluserunt, quo transfugerent Lacedaemoniorum seruitia,&unde latrones sicut ex Pylo praedatum irent. Quem Iocum simulac cepit Demostheis nes, traiecit in Corcyram,ut illinc quo*sumptis socialibus copiis extemplo in Siciliam nauigaret,Charicle, dum murus loco circundaretur, permanente, qui imposito ilistic praesidio,mox Nipse triginta cum nauibus se recepit, Argivi pariter. Hac eaadem aestate uenerunt Athenas e Thracibus machaerophoris a Diaco oriundis miIleae trecenti peltati,in Siciliam cum Demosthene transmissuri. Hos, quia serius uenerant, Athenienses in Thraciam unde uenissent remittere constituerunt. Nam tenere eos ab hellum quod ex Decelea gerebatur sumptuosum sane uidebatur, Nanssiliorum singuli quotidie singulas drachmas accipiebant. Et Decelea posteaquam hac aestate primit ab uniuersis hostium copiis muro conclusa est sinam postea certo temporum spatio pasidns ciuitatum inuicem sueeedentibus insessa est magnam laeturam feeere res Athe nienses, ae inprimis pecuniarum atq hominum amissione . Nam antehae cum ad hiraue tempus fierent incursationes, non prohibebantur reliqua parte anni frui suis agris Athenienses. Nune autem hostibus perpetuo obsidentibus, & nonnunquam maiore

cum manu invadentibus, aliquando etiam ex necessitate suae cuius; uicis custodiam

202쪽

L I A E R vIt. imae praedas agendi, utique Agide praesente Lacedaemoniol um rege, nee segnem misit

amfinente, uehementissime uexabantur , omni que circa regione exuti sunt, Nipsoarum seruitia amplius uiginti milibus ad hostem transierunt, eam manuarias artes maj Atheniensi mgna ex parte laetitantia. Oves quoque uniuersae amissae sunt ac boves. Necnon equi quotidiana agitatione equitum,tum ad Deceleam recurrentium, tum omnem circa regionem tutantium, partim claudi fiebant arido in solo Sc assidua aerumna,partim seu ciabantur Etiam commeatus qui prius ex Euboea per Deceleam breuiore uia subvehebatur, nunc circumnauigante Sunio sumptuosa reddebatur. Adeo omni re aduectitia ciuitas indigebat, eic urbe praesidium factum erat civibus, interdiu per uices ad pinnas murorum excubantibus,noctu omnibus,praeter equites. Ita ain sub armis, ain sua per muros aestate pariter e hyeme perseuerantes confietebans: Neo quidem tristius, quod duo simul bella sustinebant, atqi eo pervicaciae uenerant, quam nemo si audisset antea fuerit crediturus, ipsos muro a Peloponnensibus circumsessos, tamen ne sic qui deme SieiIia decedere, sed illic uicissim eodem modo obsidere Syracusas ciuitatem, ni syraeustiae hilo per se quam ipsas Athenas inferiore,dantes specime suae tum potentiae, tum audas poterum the lectae maius opinione Graecorum g ab initio belli conceperant. Nam aIn annum, alij bi cimem ennium alti triennium, nemo diutius eos bellum toleraturos putauerat, si ipsorum regionem Peloponenses introissent. Atqui, primo horum ingressu annus septimus de cimus agebatur cum in Siciliam transmiserunt, iam eodem beIIo exhausti &alterum bellam sumpserunt, nihilo inferius priore quod cum Peloponnensibus gerebant.vri de Er Decelea tunc uehementer afflicta,Er incidentibus magnis atris super alios sumpti hus,ad tenuitatem rei pecuniariae redacti sunt, di in Ioesi tributi per id tempus vigesi. 3ma exegerunt ab ps quibus imperabant,maritimis populis, rati plus sibi hac ratioepecuniae obuentuP. Na de impensae no quales prius sed tanto maiores fiebat quanto maius existebat helisi,& obuentiones erant extinistae.Igis Thraces qui post discessum Dei mosthenis uenerant extemplo inopia rei pecuniariae missos secerunt, dato negotio D qtrepheo accipiendi, ae in pnauigando tran libant em per euripum I sit quid possent ho/stibus nocere.Hos ille in Tanagra cla eduxisset,&raptim n6nihil pdae egisset,sub uesperu e Chalcide Euboeae traiecit euripu, Er expositos in Boeotiam duxit aduersus Mycasi meides a lessum N per nocte occultus subseditante Mercurii tanc,quod a mea lasso distat sexis rapitandecim circiter stadia, ac prima statim luce urbi succedit:eamd etsi magnam,tamen incustodita in nactus, re nihil minus il aliquos unquam amari tatum facinus ausuros suspicatem capit, qua parte muras inualidus erat et alicubi collapsus alicubi humiliter structus, securitate infidiarum etiam portis apertis.Irrumpentes ita; in eam Thraces Sc pri Thra uatas cir sacras aedes diripiunt: oppidanos trucidant, non senili non iuuenili aetati par

centes, sed omnes ut in que niue incidebant,puerosj ac foeminas quinetiam iumenta di ,-.; si quascunq; animantes uidebant interimentes Etenim Thracum genus Barbarico pro' Tatidire is

ximum ubi curio non timet, ibi saeuissimum se praebet. Et tunc alia non eaeigua extitit perturbatio de passim funestum spectaculum:irruetes enim in ludum puerorum, qui illic maximus erat,eos omnes si iam enim scholam introierant I conciderunt, quae cla des, adeo inopinata, adeo acerba toti ciuitati incidit, ut nulIa alteri magis. Cognita re risidisi Thebani suppetias eunt,adeptis Thraces iam digressos( non tamen Ionge o praeda ex Thraecetuunt perterritos. persequuntur ad euripum usque Nad mare: ubi naues quibus adis persequum uecti fuerant, stabant et plurimos eorum dum naues conscendunt nec natandi gnaros occidunt, cum illi qui in nauibus erant uisa suorum fuga,retraheret naues extra ictum sagittarum. At posteaquam iterum se recepere Thraces, non incomposite dc aduersus equitatum Thebanorum a quo primum inuasi fuerant, procurrerunt, coglobatissi, de ut tempus ferebat ordinati sese defensabant, tum pauci eorum petiere: nonnulli etiam intra urbem illic inter praedandum deprehensis. In summa ex mille trecentis ducentiolimnino cr quiquaginta,ex Thebanove aut X alias qui suppetias iere circiter uigiti equi

res armatis,unacu Scirphoda Thebao,uno ex Boeotiis magistratibus. &Mycalesilioue silethor i

203쪽

Rupio , 8 vnLLI PELOPONNE si Acipars quaedam recepta est . Culus ciuitatis calamitate,nuIIam alterius ut in tam diutino hello miserabiIiorem teor fuisse. Adeo atrox ea fuit. Demosthenes aute e Laconica post munitum muro locum in Corcyram traiiciens,nauem onerariam in Phia, quae est agri Elei, in statione adeptus corrupit Qui uero in ea erant elapsi sunt uiri Corinthis, idem armati in Siciliam transmissuri ira qui mox alia sumpta oneraria transmisere Post haee in Zacynthum profectus Demosthenes,di in Cephaleniam,sumpsit illinc aramatos,& ex Naupacto Messenios accersivit, alis in oppositam Acarnaniae cotinentem traiecit,in Atyetiam quoidae Anactorium. quod ab Atheniensibus tenebatur. Cui estis

ea haec loca agitanti occurrit Eurymedon e SiciIta remeans,quo cum pecunia ad exeracitum portanda per eam hyemem fuerat missus. Is nuntiat cum alia,tum uero se audisse inter nauigationem Plemmyrium esse a Syracusianis receptu.Conon insuper qui Naupacto praeerat ad hos uenit nuntiatum,quin et uiginti Corinthiorum naues, quae cotra Naupactum in statione essent, non desinere bellum gerere pugnandi cupidas . Iu here igitur eos mittere ad se naues,quod suae duodeuiginti impares essent ad confligedum cum hostium quino 3 uiginti. stad mittunt cu Conone Demosthenes Sc Euryclmedon ex qs quas ipsi habebant uelocissimas decem ad iIIas, quae erant ad Naupactu.Quibus missis aff delectum agendum se conferunt: Eurymedon quidem in Corcyram prosectus, quindecim naues ab illis expleri iussit, di armatos delegit. Nam collega Demostheni iam datus erat, ubi reddi quemadmodum dictum est. Demosthenes autem ex iis quae circa Acarnaniam sunt loci quoscun* potuit funditores ac iaculatores coeagit. At legati Syracusanorum qui post expugnatum Plemmyrium adierant ciuitates, cum illas oratione persuasissent, Sc quem comparauerant exercitum adducturi essent, de hac re certior factus Nicias mittit ad eos Siculos,qua transiturus erat hostis,3 ad se elos cum alios, tum Centoripinos et Alicyaeos, ne illum transire permittant, sed congregati prohibeant.Non enim alia uiatiansire conaturum. Nam Agrigentini per suisum agrum iter denegabant.Iras Siculi quemadmodum orati ab Atheniensibus erant, Siciliensibus iam iter ingressis insidias tendunt tribus in Iocis,ac repente incautos a gressi ad octingentos ferme occiderunt, omnes; Iegatos praeter unum Corinthium. Hic eos q ui elapsi sunt ad mille& quingentos perduxit Syracusas. Per eosdem dies

ad Syracusanos auxilio uenerunt Camarinaei aranati quingenti, iaculatores trecenti ac

totidem sagittarii Miserunter Geloi naues quin , iaculatores quadringentos,equites ducentos. Iam enim omnis propemodum Sicilia praeter Agrigentinos, qui in parti, bus non erant,caeteri conspiratione facta cum hactenus circumspectassent auxilia fere hant Syracusanis contra Athenientes. Accepta tamen apud Siculos clade, Syracusani cohibebantur ab inuadendis protinus Atheniensibus, cum Demosthenes&Eurymedon comparato iam exercitu e Corcyra atrum e continente transmisso mari Ionio, tenuerunt Iapygiam promontorium ae illine Choeradas Iapygiae insuIas, di Iapygum centum quinquaginta iaculatores Messapiae gentis imposuere in naues, et renouata uetus sta quadam amicitia eum Atta eius loci principe si qui iaculatores induIserat I appules runt ad Metapontium Italiae,induxerunt que Metaponti nos ad mittendos iure meieuetatis trecentos iaculatores, triremes duas. Quae cum accepissent, uenes sit Thuriam, ubi deprehendunt aduersatios Atheniensium proxime perseditionem exactos. Atque illic contractis omnibus copiis uolentes tecognoscere si quis relictus esset, di simuI in ducere Thurinos ad capessenda quam libentissime societatem militiae, di quando eo fortunae uenissent ad eosdem, P hostibus prola amicis habendos quos haberent Athenienses,subsederunt atq; ista cofecerunt. Circa hoc idem tempus Peloponnenses ecelassiarii quin*illatum et uiginti nauium,quae onerariarum gratia in Siciliam tendentium e regione Naupacti ad ancoras stabant, conita Atticas tanquam ad pugnam navi ualem se instruebant,impletis aliis adhuc nauibus adeo ut paulo essent pauciores Atticis,stationem habuelut iuxta Erineum Achaiae in Rhypica,Ioco in speciem lunae curuato, otum ad praesidisi in eminentibus promontoriis peditatus utrinq; dispositus

204쪽

LI IER vili iuerat tum Corinthiorum tum indigenarum, psis nauibus inter se stipatis medium teneribus, duce earum Polyanthe Corinthio.In has e Naupacto tres di triginta Atti eae, du Polymbrice Diphilo edtenderunt Et Corinthii principio quidem quieuere, postea uero u ipsis cor thm signum sublatum est,et tempus adesse uisum,obuiam Atheniensibus eunt, ac pugnam committunt, in qua perdiu ab utriis repugnatum est,ae Corinthiorum tres naues corruptae, Atheniensium nulla quide depressa prorsus caetePseptem inutiles ad agedum factae incursu a prora Corinthiarum erassiora habentium rostra,laceratis. remigio P sto itibus. Certatsi est autem ancipiti Marte adeo ut sibi utris uictoria uendicarent, Athe nienses naufragijs potiti sunt,sed a1peIlente in altum uelo, nec instantibus ultra Corinth is utri 3 dirempti nec utris alteros insecuti,nec ulli ex alterutris captiiquia Corinthii ac Pelopdnenses beneficio terrae ppe quam dimicarant, liberati sunt, Atheniensium nulla depressa est nauis. Quibus in Naupactum abeuntibus, cotinuo trophaeu v bresco erexere Corinthii ceu uictores, P plures hostilium nauiu inutiles ad cursum reddidise Fimhj.sent,interptantes ob id seno fuisse superatos,q, neutri uicistent. Nassi Corinthii uicto victi athm. res se esse celabant, sit no admodu uicti essent: ec Athenienses se uictos, nisi admodumnieissent. Discessu Peloponnensium,diIapsos peditatu, Athenienses erexerunt & ipfitrophaeum in Achaia,ueluti uictores cum abessent ab Erineo,ubi Corinthii classem habebant uiginti ferme stadiis. Atl hunc exitum habuit pugna naualis. Demosthenes autem at s Eurymedon posteaqThurini ad societate militiae se expedierun,t septi gen/ti armati,trecenti iaculatores iubet classem in oram tendere Crotoniata. Ipn receiistici prius peditatum ad fluuium Sybarim ducunt per agrum Thurinsi: qui cu ad amnem se coHyliam puenissent,pmisissentd ad eos Crotoniatae, qui dicerent nolle se p sua terrain ' meare exercitum, descenderunt ad mare,dc ubi Hylias in illud excurrit castra habuere. Vbi naues eis ob id psto fuerunt. Quibus postera die ccistensis abiere sabinde adeudo

ciuitates pleret Locrensium donec ad Petra puenere agri Rhegini. Hos interea Syra R, itacusani cognito uenire,anteu puenirent uoluere fortuna nauale rursus experiri atqs ter nor . restre alio peditatu, que ob id ipsuin coparauerant. Instruxerunt aut tunc re alteram classem tangsuperaturi,q, e superiori pugna plus aliquid inspexissent, decuitatis. ris rostra imposuere, ab iis sublicas protenderunt ante murum, senorum fere intrinseacus cubitorum, quo scilicet modo Corinthii aduersus Athenienses ad Naupactium nai: ues instruisti e protis pugnauerunt:Quippe putabant Syracusani aduersus Atticas,nout suas aedificatas a prora sed graciles, ut quae no tam aduersa fronte quam ex circuli' ductu incurrerent,non minus ualituras suas,& in magno portu pugnam multaru nasutum non magnum intra spatium faturam secum facere, qui aduex iis proris eisdem

aeratis incurrentes diffracturi erant suis crastis ac solidis rostris, uacuas Atheniensium . . ae fragiles proras nulla ipsis Atheniensibus facultate,suas naues aut circumagendi aut educendi propter angustias, quo genere pugnandi maxime iIIi confiderent: quorum alterum,ne illi elaberentur quoad possent ipsi,alterum ne naues iidem circumagerent angustia loci praestaret. Ita*quod inscitia suorum gubernatorum prius contigisse uia debatur,ut proris confligerent,ra hoc se maxime superiores fore: non enim liciturum Atheniensibus nauibus ictu aduersarium repulsis,remigare retrorsum ad iactum iteradum alie, nisi terram uersus: nee id nisi perexiguum N in exiguo tractu, iuxta sua ipso rum castra, cum caetero portu fini hostes potituri, di suis ficu, succii inberent auxilio futuri. IIIae uero in arctum redactae omnes,& in eundem Iocum incidentes inuicem se turbaturae, id quod in omnibus naualibus pugnis plurimum Atheniensibus obfuit, quibus non Iicebat, quemadmodum Syracusanis in omnem portum retrocedere, nec ne circunflexu in apertum mare euadere:cum illi a pelago ingressum tenerent, nec resiIb um Scimus,

re praesertim futuro ipsis infesto Plemmyrio,& non setis ampIo portus ingressu.Talia cis Syracusani ex sua peritia suisj uiribus commentati, simulj iam prae superiori praelio ferociores rem aggrediuntur,peditatu pariter et classe. Et peditatum quidem GyIipis pus paulo prius extra urbem eductum ad murum Atheniensium eatenus adin t

205쪽

DO BELLI pn Lopo NNEgrfici uel unde sibi in urbem esset prospectus. Item qui apud Olympieum erant armati,atq;equites ex leuis armatura Syracusanorii in utrinq; murum d ipsis abeut Mox deinde Syracusanae naves socialess procedunt. Atthenienses quia principio petisse solo pedistatu opinabantur,ubi naues quo* cernunt ex aduerso tendentes subito pertuibantur. Isti partim in muros partim ante muros contra recedentes in acie steterunt. At illorum alij procedunt in equites qui multi erant, iaculatoress properato uenielites ab Olymis pleo ec ab his qui exterius erant,ald naves conscendunt, alti in littus auxilium ferunt. Et ubi quin*o septuaginta impletae sunt naues, uiam itur hosti, cuius naues erant circiter octoginta. Hae classes, cum diu inuicem eo die incurrissent,resiliissent, multa his, tentassent,& neutri possent quippiam alteris eripere duntaxat memoratu dignumcni h praeli . si quod Syracusani unam aut alteram Atheniensium nauem depresserunt odiremptae sunt, simul. a muris peditatus abscessit Postero die Syracusani quieuere, neutiquam fignificantes quidnam essent acturi.Nicias uero cernens pari euentu fuisse pugnatum, ueritus ne rursus idem conaretur hostis,adigit trierarchos ad naves instruendas, siqua quippiam laborasset onerariasd protrahit e uallo, quod in uicem portus conclusi de fixum erat in mari reliquas onerarias binum iugerium spatio inter se distinxit, ut siqua nauis ab hoste superetur tutum ei effugium foret, et rursus per otium egressio. In hoc apparatu totum diem ad noctem usq; consumpsere Athenienses. Die insequenti Syracusani aliquanto maturius,sed eodem conatu & peditatus & cIassis conflixere cu Atheniensibus: dc cum eodem quo laudiustertius modo ad multum diei classes obnixe coni

Ar ito' i stitissent inuicem Iacessentes Ariston Corinthius Pyrrichi filius omnium qui cum Sy raeusanis erant optimus gubernator,suadet prius suae classis ducibus mittant in urbem sedulos aliquos, qui iubeant extemplo omnes qui in urbe essent,quod quiis esculeni tum haberet coferre ad mare exhibere 3 forum rerum uenalium, se ad uen dendum affigi,ut egressi nautae mercatissi statim ad naves pranderent, ac subinde alij atq; alij idem facerent, & eodem die Athenienses aggrederentur inopinatos . Huic obtemperantes

duces nuntium mittunt mercatus apparatur. Syracusani fine mora cessim euntes ad ur hem reuehuntur,egressi propere ibidem prandent. Hos rati Athenienses tanquam sua peratos cessini ire in urbem, ipsi per otium egressi cum ad alia,tum uero ad prandium expediendum se conferunt ut qui non crederent amplius eo die futuram pugnam naqualem. Cum ruisus repente Syracusani conscensis nauibus inuehu tur Qua de re Athenienses magno tumultu, ac pleri* ieiuni nullo ordine naues ascendunt,aim aegre obuiam tendunt. Et eum aliquandiu utri se mutuo obseruantes disiuncti fuissent,no committendum sibi putauere Athenienses ut differendo a seipsis Iabore superarentur, sed quamprimum cum hoste decernendum. Itas dato signo ingruentes pugnam cient. Eos Syracusani excipientes aduersis protis, quemadmodum excogitauerant ornautarant que aere,lacerant illorum magna ex parte remigiorum frontes,&ex tabulatis la

culatores uehementer eosdem infestabant, sed Ionge magis qui exilibus nauighscire eumvecti,nunc ima subeuntes,nunc latera praetereuntes. missilia illinc in nautas Athe Dr(g ru niensium iaciebant. Tandem hune in modum Syracusani omnibus aduocatis uiribus p dimicantes superant. Athenienses terga uertentes,per onerariarum nauium effugium in suam stationem penetrant,hoste usque ad illas insequete ulterius ire prohibito pro Pter antennas oneratiarum,altius quam ut ingressum impedirent Ieuatis: unde plum hei delphines ad demergendas subeuntes naues pendebant,a quibus duae Syracusanaeuie otia feroces succedere ausae corruptae sunt,& aIta cum ipsis defensueribus capta . Sy racusani septem nauibus Atheniensium depressis, multis laceratis multis que uitis tum captis tum occisis rediere, ac trophaea utriusque pugnae naualis erexere, sibi pro certo iam suadentes se classe multum Atheniensibus antecellere, peditatu uero inferiores

D hosti, hi, quidem tanquam rursus hostem ut in v aggressuri sese praeparabant. De

et moesen mostdienes autem interea atque Eurymedon cum auxilijs, quae acceperant ab Athe

tu dili tui. niensibus, aduenerunt nauibus tribus ferme ec septuaginta, praeter mercede coneu

206쪽

LIBER VII. Nictas, cum quino milibus fere aimatotum tam populatium quam socialium, eumq n paucis iaculatoribus, or Barbaris Graecis . necnon funditoribus stagittarnscs N huisiusmodi genus hominum magna ui . Ex quo statiin Syracusanos non paruus percussit pavor, diffidentes ullum sibi exitum esse posse periculi deuitandi, cum uiderent circu uallata Decelea, nihilo tamen minus alium exercitum similem parem. priori superue, nisse,& undiq; eximias Athenientium uires ostendi,quod superiori exercitui tanquam ex imbellibus confecto robur quoddam accessisset. Demosthenes quonam modo resse habetent animaduertens censebat non este tetendum tempus, nec committendum si

hi quod Nicias commisisset:qtii cum in ipso principio terribilis appulisset, quia D a P ,-hrit . . tinus Syracusias adortus est, sed apud Catanam hybernauit, D in contemptum uenisse se bis set,ae ut a Gylippo e Peloponneso copias afferente praeuentus estet, quas copias ne accersissent quidem Syracusani, si confestim eos Nicias inuasisset, de quia se pares hosti rebantur esse, ubi uidissent se impares esse ais circumuallatos non perinde etiam si accersissent copias adiuuari potuissent. Haec itaque considerans Demosthenes,sciensi se tunc primo statim die maxime horribilem este hostibus, uolebat Ocyus uti in illos praesenti exercitus sui terrore.Et dum cerneret directum Syracusanorum murum, quo se ab Atheniensibus circumuallari prohibuerant simplicem esse, di ad expugnandum facilem, liquis ascensum epipolarum occuparet,&ilcm quae illinc erant castra cquippe nullis uim Atheniensium laturis)properabat inuasioneni experiri spe intra breuenio mentum bello defungendi. Fore enim ut aut prospere pugnando potiretur Syracuses, aut illinc copias abduceret potius, quam incassum uexaret omnes, Sc qui in militia crqui domi erant Athenienses. Igitur egressi Athenienses primum Syracusanorum agi cicirca Anapum depopulantur, potiti regioe quemadmodum prius pedestribus copinspariter Be classe, aduersus neutros enim prodiere Syraeustani praeter equites at s iaculatores ex Olympleo. Deinde uisum Demostheni munimenta hostium machinis tentanda . Sed cum illae munimentis admotae a Syracusanis superne defensantibus incendeta sentur, &reisquae copiae diuersis in Iocis subeuntes expellerentur, non amplius temispus terendum, depipolas inuadendas Quod ita faciendum Niciae Salsas collegis siris persuasit Caeterum non posse fieri ut accedentes ascendetateso hostem laterent.Ediscit igitur quinq; dierum cibaria,eos qui lapides legerent, aestructores sumit, decae terum missilium apparatum, cum omnibus quae extruentibus necessaria sunt. si loco potirentur. Ipse a primo somno & Eurymedon Menander iuniptis omnibus coap is ad epipolas contendit, Nicia ad muros relicto. Ubi iam loco propinquabant prouere Euryelum,qua parte iterum prior exercitus ascenderat, Iat Cre custodias Syracusa: rabiae. norunt,o hostilem qui ibidem erat subeuntes murum capiunt, nonnullos custodum occidunt,pluribus elapsis, qui propere apud terna quae in epipolis erant castra, Syraracusanorum una,altera caeterorum Siciliensium stertia aliorum sociorum, nuntiant horistes titit oisse, sed praeeipue sexcentis illis Syracusanis qui primi apud hanc partem epispoliarum excubabant. Hos protinus subsidio uenientes nacti Demosthenes ato Atherinienses,& si strenue refistentes,tamen in fugam uertunt,ac porro celeriter Pergunt,ne praesenti impetu penetrandi, cuius rei gratia uenerant segnius uterentur Caeteris proximas munitiones Syracusanorum non ualentibus resistere custodibus capiunt,pinnas

detrahunt. At Syracusani et socq, Gylippus cum suis subsidio e propugnaculisunt dc quando per noctem inexpectata hostium audacia premebantur, attoniti cum Atheniensibus congrediuntur,ec repulsi inter initia superantur. Sed Progredientibus pollui horiam longius nullo ordine Atheniensibus quasi uictoribus, quod uellent omnino non clara es dum expugnata loca hostium qua in uelocissime perrupere, ne se impressionem remita ariceps.lentibus illi rursus conglobarentur,obfistere primi omnium Thebani, et cogressi eos fundunt fugant ..Hie ingens id Atheniensium perturbatio oritur at* difficultas,qua agnoscere haud facile erat ab his,neq; ab illis quona modo singula critigerunt.Na quae

interdiu gesta sunt certius illa quide,sed nes omnia nouere,qui affuerunt. Vix quisp

207쪽

sicam s.

Norbitarisae.

consiliuni de relu clitenda Sic tu.

32 BELLI PELOPONNnsia ei que circa ipsum aetasunt nouit. In nocturna pugna hac quae sola eo belso iter magnos exercitus facta est, qua ratione quippiam aperte quis nouerit c Fulgebat quidem luna, sed ita se inuicem conspiciebant , ut conspici ad lunam licet, speciem corporis cerne bant,familiarem ab alieno non discernebant. Angusto in loco armati ex utrisque non pauci uersabantur,ex Atheniensibus cum alii iam uinceretur,alii priore adhuc impres sione inuleii pergebant ad quos ex reliquo exercitu pleri; aut ascenderant iam, aut aduentabant , adeo ut nescirent quonam tendere deberent. Nam facta iam a primis fuga. omnia perturbata ac difficilia ad dignoscendum erant. Siquidem e Syracusani sociis uincentes non paruo clamore in iubendo utebantur, quod nequibant aliter per noe equod uellent significare, Sc eos qui se ferebant obuiam excipiebant. Et Athenienses suos quaeritabant,di quicuno occurrerent etiam si amici egent, utiq; cum iam refugearent, eos hostes esse suspicabantur: cuq signum testerae percontarentur, identidem se nulla realia internosci poterant , si bupsis ingentem perturbationem praebebant, ci, o omnes est simul idem percontabantur, id signum hostibus prodendo,cum eorum ipsi inuicem non ita intelligerent, quia uincentes illi nee dissipati minus agnoscebantur.

Ita se liqui hostes in hos incidebant,e si magis ualidos tamen diffugiebant,quod istorti

tesseram norint,quod si ipsit non simulabant,trucidabantur. Caeterum quod eis praecia pue nocuit,fuit modulatio paeanis,qui cum similis utrorumcs esset,animos confunde ebant. Nam ut hostes ita Argivi & Corcylaei Sc quicquid Doricae gentis cum Athenia

erilibus erat ipsos Athenienses perterrefaciebant, quoties paranem citassent, adeo quiridem ut ad postremum cum semel perturbati essent,inter se ipsos passim incursantes aismiel in amicos, popuIares in populares, non modo metum mutuo facerent, sed etiam ad manus uenirent pene ad internicionem. Quorum multi aliis insequentibus per ab rupta sese praecipitantes interiere, cum arctus foret ex epipolis ad regrediendum de scensus:& postquam in plana,qui incolumes euaserant,dc ex arduis locis descenderit, eorum plerissi utique qui erant ex priore exercitu praecipue locorum notitia in castra perfugere, eodenis alii posterius peruenere : nonnullos uia deceptos errabundossacpalantes,ubi illuxit, Syiacusanorum circunfusus equitatus obtruncavit. Postero die Syracusani duo trophaea statuerunt apud epipolas: unum quia intratum est, alterum ubi primum Boeoti, i estiterunt. Athenienses se uictos confessi mortuos receperunt, quoarum non eaiguus numerus fuit tam ipsorum quam sociorum. PIura tamen arma qua pro numero caesorum capta . Nam qui ad desiiliendum ex abruptis compulsi sunt, abiectis scutis inermes partim,periere partim euasere. Post haec Syracusani prospera,ex re inopinata ,successu, ueluti i pristinam audaciam testituti mittunt Agrigetum, quod sedit Gibus agitabatur, Sicanum quindecim cum nauibus ad occupandam si posset ea ciuitatem . Gylippus quo* terrestri itinere Sicilienses urbes adiit, rursus alias copias adducturus, ut qui spem esset ingress us, quandoquidem res ita apud epipolas contiis gisset ut muros Atheniensium expugnandi. Interea Atheniensium duces tum ex cala initate accepta, tum ex praesenti cunctis in rebus exercitus imbecis Iitate consultabant, cernentes ne* successum habuisse conatus suos, di milites perosos esse mansionem,ut

pote morbo implicitos duplici causa di propter anni tempus(nam id erat quo praecia pue aegrotaturbae propter loci situm, ubi erat castra, palustrem,at*aspebi,cu S aliunde nulla spes onderesagie Demostheni no placebat ulterius manere: sed cfi constituis set apud epipolas periclitandu, di eu frustratus euentus esset, decedere potius u minari,du mare foret idoneu ad transfretadu di ipsi postent ia classis accessione hostium ea stra superare .Esse em conducibilius patriar cu iis bellare, qui in ipsost regione hostiles extruerent muros,ucu Syracusanis quos ia expugnare arduu esset, nec3 conueniens illi urbi ingentem pecuniam absumentes ineassum assidere. Et Demostheni quidem ita placebat. Nicias autem Ripse male rem habere sentiebat, nolebat tamen id oratione confiteri,ne palam facto ipsorum placito de discedendo rumor ad hostes emanaret, R

idcirco multo difficilius, est uellent, Iatere hoste possent. Ad haec nonihil spei Nicias

208쪽

habebat,quippe qui res hostium magis quani collegae intellligebat,quod eredere delearius actum iri cum illis q feeuin i in obsidione perseueraretur, exhausturos se pecu ania illos,cum praesertim mari iam Iatius recenta classe potirentur. Et erant Syracusani nonnulli qui rem Atheniinumfouerent, di ad ipsum mitterent certos, nec abire sinerent. Quae ille intelligens, res in ancipiti tenebat,circunspectansq; differebat Propaea iam tamen negauit se exercitum illine esse abducturum. Probe eni se scire hoe si fecis,sent,non esse rat si habituros Athenienses iniussu suo de prouincia decedere exercitum, nec eosdem de ipsis iudicaturos,qui rebus agendis interfuissent queadmodum comititones,nec ita sensuros de ipsis plectendis,ut ab aliis audissent,sed fide habituros crimini hus,quae quis apposite Ioquendo obiecisset . Quinetiam multos imo adeo plerosq; cd militonum, qui tunc uociferarent, tanu dura in conditione positi, cit iIue redissent diis uersa uociferaturos quasi duces pecunia corrupti discesserint.Nolle itad sequi nos, a Athemensium ingenia ob turpe causiam, at* inique mulctari ab illis potius qua ab hoistibus,si opus esset priuato periculo hoc ipsami pati. Etiam deteriore conditione quam suas aiebat esse res Syracusanorum,q, sumptum facerent in mercenariis militibus aIendis,pariter et nauticis tanta: classis,idi iam acinum in tutandis circa oppidis,dc aliarti rerum inopiam tolerare,aliarum nullam inire ratione, dum talentorum milia erogarse,et multorum etiam esse debitores: Sc si uel quantulumcunis annuerando militibusi pendio cessarent, res eorum perituras,t quae magis auxiliari exercitu starent quam nectilitate, quod secus in ipsis esset,& ideo debere in obsidenda urbe perstare, nec tamquam inferiores pecunia, qui multo superiores essent, abscedere. Haec Nicias direndo

asserebat, pro certo habens-inopiam pecuniarum esse Syracusis,& quosdam qui res Atheniensium perpetratos cuperent, a quibus mandata accipiebat,ne discederet Suphaec fretus classe tunc magis quam antea cum uietus est. Et Demosthenes neutiquam assentiebatur de perstando. Caetersi si non foret iniussu ciuitatis abducedus eXercitus,

sed perstandum,dicebat hoc faciendum,ut aut in Thapsum mouerent castra,aut in Gaianam, unde re peditatu frequerer in hosticum incursantes,illudd expugnantes,se alerent pariter er hosti nocerent, non intra angustias, quae pro hostibus magis essent,ut nuper,sed in libero mari decertarent,ubi sua ipsis peritia prodesset,ubi et recipiendi sere aggrediendi hostem no ex breui ct ex praescripto laeuItate haberent. In summa nulla ratione sibi placere ipsos ibidem ulterius manere, sed quam uelocissime iam ac nihil differre proficisci. Huius oratione coprobabat Eurymedon sed contradicente meia,segniuies quaedam atq; cunctatio existebat,er praeterea suspieio ne propter aliquid Nicias, quod prae caeteris nosset, ita perstaret. Hunc in modum negligentiores facti Athenienses in Ioco permansere, cum interiin Gylippus ais Sicanus remeavere Syracusas, Sicanus quide infecto Agrigenti negotio. Nam cum apud Gelam adhuc ageret seditiola illa propter Syracusanos in gratiam reddi. Gylippus asit afferens secum,er ex Sic ita magnam uim militum,& ex Pelopolineso eos armatos,qui onerariis nauibus iIline missi per uer in Selinuntem appulerant e Libya transmittentes. Nam delati in Libyam eum essent,et eis Cyrenaei duas triremes deditant,ac faciendae nauigationis duces, tu cisset.

Ierunt dum praeterveherentur auxilia Euhesperitis qui a Libyis oppugnabancipiis* Euh feritae. Libyi upatis,et illine profecti nouam ad urbe Carthaginese emporist, unde in Sicilia

breuissimus est traiectus duorum omnino dierum di unius noctis nauigatioe,εc illinceraqcientes in Selinunte applicuerant. Qui postquam aduenerunt, tum uero Syracura sani eofestim sese expediebant, tanqualm hostem interim utrinque aggressuri classe ac Athenis i pedestribus copiis. Eundem exercitum intuentes Atheniestum duces accessisse, res adfu mosuas quotidie no in melius proficere,sed ex omni parte in peius,praecipue hominibus morbo affectis poenitebat eos,quod no antea discessissent, dc Nicia iam non adeo conis tradicente, sed tamen postulante ne palam decerneres,edixerunt omnibus quam potu erunt occultissime abitione, utio expediti forent cum quis signum deditat. Ita expe

ditos rebus,ubi erant profecturi Iuna defecit,Erat ein plenilunium, Fam rem pro omi

209쪽

M BELLt pa Lopo NNESTA CLnota habentes,cum Atheniensium pleris ad subsistedum duces hortabantur, tuiti uero Nicias qui miraculis alid huiusmodi rebus uehemeter deditus erat, negabat sibi aliquid eostitutii esse ante ter noue dies,quibus uates manendu praedicassent,ut tunc primum castra mouerelie Quare Atheniensium animis refrigeratis, mansum est. Syracusani hoc percepto, eripsi tanto proptiores efficiebantur ad illor si fugam phibendam, tanquam noscentisi iam se no esse praestantiores Syracusanis uel classe uel peditatu, noem aliter furtiuam molituros ambitione. Et simul nolebant eosde illinc i, fectos alicubi in Sicilia considere,unde infestiores hostes eeiit.Sed primo quos tepore cogi ad dimi eadum pugna nauali,ubi ipsis inccimodum esset. Itas naues implet, aliquot dies qui satis esse uisi sunt,co quieseunt. Ubi tempus instat,primo die ad muros Athenien sium sacceduntain quos cu pars quaedam non in magna armatorum,equitum' Atheniensi si p quasdam portas egressa impetu dedistet, aliquot exarmatis capti fiunt a Syracusanis at 3 in fugam uersi:&cum ingressus eet arci us,septuaginta equites amisere,etncinullos ex aliis. Atili hoc qde die se recepere Syracusiani.Insequeti aute caesasse prodiere sex et septuaginta nauiu & simul ad muros hostisi cE peditatu perrexere. Adverm uale prati sus quorum classem Athenienses suam eduxere sex Sc octoginta naues, confiigentes

m Athe conseruere Dextrum eorum cornu tenebat Eurymedon. Hunc aduersarias naues circundare conante, di in eas laxiori ductu tendente propius terram, Syraculani ac taen eo facilius media Atheniensiti classe superata,primam et spm adipiscuntur apci coclusa atq; profunda portus,eum g cu sua naui ac caeteris,quae comitabane, conficiunt.

Deinde dc reliquam classem insequuntur ad terram usq; urgentes.Eam iam superari extrala lignea septa-sua castra pserri cum cerneret Gylippus auidus occidendi egredientes in terram,& facilitatis praebendae Syracusiariis ad retrahendas hostici naue , et ab amicis terra teneretur,pergit cum parte quadam copiarumi at fauces portus, suis aur Theni. xillulaturus.Hos uicissim cernentes Tyrrhenicillic enim psidio pro Athenies ibus sta Lysimelias hant incoposite eotelidereo ad succurrendgueniunt,in primos irrusit, eos* in fugam si uertunt,& in paludem eui nomen est Lysimelia deturbant, mox ingruente iam malo te Syracusanorii ac sociorsi manu ipsi quo* Athenienses, et de nauibus soIIiciti erant,

suppetias friunt,ac cogressi superant atq; persequutis occisis armatosi non ita multis, nauium. matrum plerassuetutati Isi castra retuleriit. Quaru in duodeuiginti cepere Syracusani ac tae' earsi defensol ib' caesis, re cupientes co cremare caeteras, onerariam quandana uetustam malleolis taedisssi cum refertist ent,iniecto igni cerata sit uentus in Athenienses secunduso dimisere Aduersus hanc Athenienses de sua classe anxij maehinameta ad igne restinguendu adhibuersit,eas propius accedere prohibita restinctas clangma periculum deuitarunt. Secundum haec utris trophaea statuerunt: Syracusatii qui dem naualis uictoriae pariter & interceptorti prius ante muros hostiles armatorti in litum at 3 adeo equitum:Athenienses aut tum peditatus prius a Tyrrhenis in palude, tum caeterorsi a se reliquis deinde repulsorii. Parata iam insigni uictoria nauali per Syracusianos qui prius reformidarant classem, lux csi Demosthene supuenisset, Athelaienses exanimati prorsus erant q, longe secus at s opinati fuerant euenerat sed exeracitum multo magis poenitere coepit,quod eisdem uetuitatibus bellu esset illatia, quae

eisde institutis er sub statu N populari degerent, ut ipsi quaeis classem Sc equitatu et Potentiam haberent,& illatsi esset a se qui non possent neo inducere diuersam factio

ne specie mutandae aliqua in parte administratiotus reipu. ne* subigere maioribus gilla haberet copiis. Ita de pleras spe decepti,de statu rersi suaru anxn erant.Et posteaquam id quod minime opinabane e Iastemperati sulit, multo uehementius consterna to animo expauescebant. At Syracusant ilico portu praevecti fauces ei' praecludere statuebant, ne posset amplius etiam si uellet latere in exeundo costis. Neque em iam eis de salute sua tuenda eum erant,sed de hostiIi prohibe da, arbitratibus ex praesenti rersi fide id quod erat melius agi secu quam csi Atheniensibus,quos una cum sociis si mari

pariter et terra superare potuisset. plendidu sibi certame hoc apud Graecos uisum iri.

210쪽

quoniam nlox eaetera Graecia partim seruitute, mim seruitutis inelu Iiberare . Non enim fore reliquam Atheniensilii potentiam posthaeualidam ad sustinendum bellcquod inferree. Cuius fac hi se autores magnae admirationi futuros,isi apud fisentes,tsi

apud posteros. Et cum propterea operaspretium erat in id certamen incumbere,iam uero quod no modo Atheniensium ,uerum etiam multorsi socioru uictores existeret.

Neque ipsi in Syracusani ista cogitabat, sed q quoq; qui auxiliarium copiarum duces

erant Corinthiarsi ac Lacedaemoniaria,quod in primis suas ciuitates perieulo exposuisissetit suppeditata prae caeteris magna classis parte,& egregie nauata opera. Etem gemtes ad hanc una urbe cdiluxerant plurimae,secundit eas quae perhoebella uel ad Atheniesem uel ad Lacedaemonioru urbe couenerant Tot nano uel cotra Siciliam,vel pro

Sicilia se ii Iue cotulerunt eo3t,ain ut subactae regionis participes forent, alq ut sua pariter tutarene,aut hinc aut illinc steterunt,no secuti partes uel iudieio aliquo,uel eognitionis gratia potius,u prout cuiusque casus tulit,aut emolumentsi aut necessitas. orum haec nomina sunt,et uenerunt in Siciliam eu Atheniensibus. Athenienses quidem eii ipse essent Iones, Syracusanis qui fiunt Dores bellu intulerunt ultro,cus 's ea delira Iom. gua dc eisde quoiv institutis utentes Lemnii,Imbrii, Aeginetae,qui tue Aeginam tene bat Pr aeterea Hestienses coloni,qui Hestiaram in Euboea inessit. S up hos aln partim Aeole subditi,partim socii suis iiiventes legibus, partim tributarii. Ex subditis quide tributa fastis ac stipendiar is ab Euboea Eretreenses Chalcideses,Styrenses, Caryst a. Ab insa

munes iunt,im nauibus pstandis obnoxii,caetera Iiberi,quosse eria plerissi sunt Iones et chi laesisti. factio is Atheniensiu, praeter Carystios qui inter Dryopes numerans. Isti et si lones,tri semenses aduersus Dores ab Atheniesibus quibus parebant, coacti sunt ipsos sequi,pter hos Ae credis ij. oles, quo rum Methymnaei naues,nci tribuisi pendebant, Tenedii atque Aenii uectigales erant. Hi Boeotiis, qui A Ies ut oc ipsi sunt, at* etiam eorum conditores csi Syracusafl Abdri . nis necessitate hostes fuerunt. Ite Plataeenses ex Boeotiis soli Boeotiis iure inimicitiau, Tm hostes. hodii quoque atq; Cytherii, Dores utrique, sed in Cytherii Lacedaemonioru Ioni pro Atheniensibus eoira Lacedaemonios,qua re GyIippo erant, tulerunt arma, o Rhodii Dores,utpote ab Argivis oriundi contra Syracusano qui Dores sunt. Ite jcotra Geloos coloniam suam missitantes esi Syraculanis utrique necessario. Infusarum

quoque ei rea Peloponnesum Cephalenses atque Zacynthiiliberi illi quid in quod pu is ipse. sent Insulani, thenieses potius,qui mari potiebant, sequi cogebane. At Corcyraei no chphael sinino Dores sed Corinthii plane. Corinthiis atque Syracusanis,culiorum coloni illorum Ede hii. cognati essent,in hostes erant iii officii gratia ergo Athenienses,quibus parebant,tum core1raei. Iibenter propter odiu Corinthioru . Etiam qui nuc Messen a uocitane e Naupaelo ex p M. Pylo quae tunc ab Atheniensibus tenebas. Item Megarensilii exules no multi numero . Mes m . Megarensiibus qui Selinuntini fiunt,aduersi erant aduersiitate fortunae, caeterophetaue Megamis rum magis uoluntarium comi litium fuit.Nam Argivi societatis gratia potius V inimi SVii 'tij citiarum cu Lacedaemoniis,er suae cuiusque ad praesens utilitatis.Dores aduersus Dores, seeuti sunt Athenienses, qui sunt Iones. Mantinet atque alii Arcades mercede condua et i,aduersus apertos Ppetuos sibi hostes assueti ire,tunc Iueri gratia,nihilominus eos Arcades qui cu Corinthiis uenerant pro hostibus habebant. Necnon Cretes et Aetoe Aeli,ni isti stipendio e ipsi adducti.Contigit 3 ut Cretes qui unacu Rhodiis Gelam condidio Thuristi.

sent,non pro colonis starent,sed contra illos ultro stipendia lacerent. Acarnanu quoq; Noti. nonulli cum lucri tu multo magis demerendi Demosthenis gratia, et erga Athenien Catamis. ses beneuolentia meta arma in auxilium eci tulerutit Et hi quide intra fines soni j sinus. Aegesiani. Ex Italicis aut Thurini Er Metapontini qui eo necessitatis uenerant seditionis reipu te iv g .poribus, ut comites militiae assumerent: Ex Sici Iiensibus Naxit, & Catanenses. Barrabaroia Aegestant,qui belli autores extiterant,& plerique Siculost Extra quod Siciliam nonulli Tyrrheno i quod Syracusanis aduersarii essent,et Iapyges mercenarii.Totadeo gentes Atheniensium sunt auspicia secum E diuersu autem Syracusanis avxvi

ae q