Glareani Dodekachordon plagij authentae A Hypodorius D Dorius ..

41쪽

Dodecachordi

Him quidem exemptisunt, ubi cantus eiusdem est naturae,&cantana di nulla dissicultas. Caeterum aliquando qualitates cantuum permu tantur,utaspero cantui mollis immisceatur, quod Ambrosianos saepius secis leFranchinus testatur, & hodie videmus in iis canticis, quaegradualla uocant,ubi aliquandiu intere,ac F,tertia diapente species issa canitur,dea inde ad finem cantus quarta citur, ut sel, mutatione mi in se, iubes e. Eius hoc est exemplum. ET ad euitandum tritonum, uno quidem saltu, in genere diatonico ina auditum insuauem, saepe eadem mi in si permutatio contingat,neo cesseeRut in his exemplis.

Κterum qualia mox subnectemus, dura illa sepienda existimo,*ad extremos Garamantas relinanda, nisi subsit certa ratio, quam in Gradualibus esse diximus. Sed sint l,sc Franchini exepla eam rem ostendetia. In

42쪽

Liber l.

bsalami autem fieri mutationem, cu non sit eadem vocum altitudo, I plane ineptum ' Et cantus ita institutus ut nullum sit mutandialibi quam in brefugiu 8cipse ineptus est, genus enim diatonicu, quo solo nue utimur, minime hoc patitur.Est huius etiam exemplum ex Franchino. Hlud postremo notandum in longis saltibus ut o flauis,humis, sotis. Inullam fieri mutationem. Item in quintis mi mi: Lia. Nam haehexachordorum ordinem mediuntur,sed simpliciter uoces sunt appraehendendae, ut in clauibus inueniuntur. Exempla.

De clauium signatarum transpo

sitione, Caput VII. Mos hactenus apud Musicos huius seculi mansit, ut no plus quinque lineiscantum notarent,saepius etiam quatuor. Atqui cantus has aliquando excedit. Ergo inuenta est transpositio per claueis, hae enim in lineis mutantur,& ut ipsaecedunt, ita cum eis notulae uariant. Hicaut unice hoc obscietiandum, ut respiciamus,qua inclaue

priornotula steterit,atqueexaequo ubi posterior. Dcindesita compar tioncidistantia facit edinoscetur. Ut sipriornotula in Esaut Herit, postearior uero in e sol fi ut, certum estillas distarequinta. Cautius tamen agunt. quoties fieri poterit qui a marginibus claucis transponunti Nam ita ab errore cantanus ipse cantus transcurritur. Est item nostratium Musicoarum regula ad eam ran non inutilis, si quem non obtundat. Quantum B a clauis

43쪽

Do decachordi

clauis inquiunt ascendit, tantum notula descenditi Et contra, quantum descendit clauis, tantum ascendit notula.Quod plane de harmonia siue sono, non defiguris intclligunt, hoc est , tanto altius pressiusue cani debere notulam. Porrb haec nunc propemodum desiit apud nostros,malutenim uel subiicere inferne,uel adiicere superne lineam,quam transpositionem sacere. Nos autem tantillum dicere uoluimus,si sors alicubi obueniret,ut studioso non deesset quod ad eam rem responderet dicereth. Proinde exemplum unum subiungendu, sed duplici se Maltera simplici,ac cum lineis adicistis superne inferne , altera transpositis clavibus, ut mos habuit ante aliquot annos,nec adhuc prorsus aboleuit. Est aute cantio haec ad Ionicusiue Iastium factis modum,nunc quintum uulgo,habens in medio quarta diapente speciem uidelicet,ut sol,superne tertiam diatessaro annectens speciem, ut se, inferne semiditonum. Caeterum a Ioanne Moulon Gallo Symphoneta nostra etate excellenti, per quam eleganter quatuor instituta uocibus, a nobis ob initiantium proscistum exercitium. simplex, ut priamum est sdita,adducis. Sublata autem est a uetere Ionici loco,per quarta, sedes enim eius propria erat, C. Sed nunc ob Synia eno tetrachordum in F etiam locum habere potest,ut pleras. eius generis cantiones hac aetas te transpositas videmus.Causa uero postea cum de Modis agemus,pleniatis narrabitur. Carmen est Heroicum eius seculi quo plures fuereMusici d e .Quidam aiunt Hermanni Contracti esse inuentum de quo sequente libro plura. Deni haec cantio,si in F ordiemur, ut nunc receptum est,

sex lineis continetur, quin p autem spaciis. At si principium in C, sumat, quod nunc aboleuit, quin y lineis pernotabitur,adiecta unica superne inasem notula.ma indeptoris ma ter,qua peruisa coeli Por tama nens, & la ma iis, succurs

re in den ii, Surgere qui cu rat, Popu lo. Tu quae genuisti

44쪽

Liber I.

IImuisti Natu ra miran te tu um sanctum niatorem.Vir go prius ae posteri us Gabrielis ab o reSumens illud A ue peccato rum mia isere Euouae. ma indeptoris ma ter, quaeper uia coeli Por in ma nens, & stet Ia marisisuccure in den ti, Surgerequi curat, Popu ly Tu qu enuisti Nata ra miran te tuum suustu geni in rem.

45쪽

is Dodecachordi

is illud a ue peccato riim mise re re Euouae.

De 1nteruallis musicis & quomodo consonantiarum species

sumendae, Cap. VIII.

est portio, utpote de clementis ac principijs huius disciplinae,qus nos tamen breuiter recensebimus. Primum quid nostra sde his pcxcipiat, dcinde aliquam saltem priscae traditionis degua stationem faciemus. Interuallum igitur, definitore Boethio, est soni acuti grauis dissimua,quemadmodum utre,ut mi,ut se,& cae. Utileautem fila erit,si interuallorum singulorum nomina aperiamus, & secundum nomiana, quid unumquod eorum sit, explicemus. Quindecim igituriunt inaterualla,quemadmodum nostra artate docent musicL Uni sonus: nus: Semitonium minus:Ditonus: Semidimnus:Tritonus: Diatessam: Di sente: Semidiapente: Tonus cum diapeute: Semitonium cum diapenter itonus cum diapente: Semiditonus cum diapente: Diapason: Semidi pason. Hi uni num ita interuallum uocant, ut Arithmetici monada, numerum. Reliqua omnia bina, perseehim ac perscctum, ipsa uoce seami non medietatem, sed impi scisionem notante. Compositio omniuinteruallorum ex tono ac semitonio minore constat, inter septem essenacalium clauium, ac ipsius Diapason limites manentetheoria. Loquimur autem hic degenere diatonico, in quod non uenit Apolome, id est, semitonium maius. Sed de his posteactiarius. Nunc ipsa interuallaordine recensiuimus.

Vnisonus

46쪽

Liber I.

Nisonusinquando eadem uox iterum at ires V rum repetitur,ut si saepius ut ut usi rerere, mimi mi, &cae repetamus. Psallendo sane hoc nunc in templis maxime ututur, totus enim uersus unisenum haahet, praeter mediae pausae una alte uenotulas,et cauda ut uocant, finalemi I. Trinus, secunda perscilla, de proxima qua notula in proximam, uelut ex ut in re, ex re in mi, dempus duntaxat mi is simul connexis, hae enim uoces non ficiunt tonum, minus quam toni dimidium: At diuiss interse, ac mal sne , tonum non nusticiunhquam aliae, ut mi cum rhia cum BL

II L

SEmitoni u minus, secunda imperstilla, ex mi in se,

ut iam diximus. Porro ex his duobus interuallistono ac hemitonio minore, reliqua omnia conficiunatur, ita primum memoriaecommendanda,prscipue minorum hemitoniorum loca. Nam excis,interuatalorum species potissimum sumuntur.

IIII.

DItonus tertia perseela, ex duobus conflata tonis, esus duae sunt species, ex ut in mi, S ex se inta. Hoe interuallo distant neteac paranete in Enhara monico. V. SEmidimnus, tersia impe se Bacmollior, ex tonoae hemitonio minore. Eius item duae species, ex re in se, &ex in sol, hac etia consenatia separant nere ac paranetechordae in chromate, utantea diximus. VI. 'intonus, quarta dura, generi diatonico plane I inepta, exuibus tonis constat, quo uno saltu neamo in cantu utitur, sed in secunda areptertia diapente

speciebus est semitonio minore insemesumme. connexo,in F si utri mi,quodestin besauci ianus

nus Semitonium minus Ditonus Semiditonus Tritonus

47쪽

Do decachordi

VII. DIatessaron,quarta mollior, &quae omnibus modulandi generibus apta est, uiddicet qua omniuretrachordorum extremae distunt chordata magnitus do uero haec ex duobus tonis ac semitonio minore est,ut ut medi j instituantur nerui.Tres eius sunt species, secundum tria hemitoniorum loca, ex re in sol ex mi inta,ex ut in L.

VIII.

DIapente, quinta persedita ex tribus tomis achemitonio minore. Eius quatuor sunt species se nodum . hemitoniorum loca, rela, mimi, fasa, ut sel: Videlicet quae uel diatessaron speciebus addunt toαnum, uel tritono hemitonium minus. Vix alia est consenantia suauius in aure hominis tinniens, si suo ponatur loco.

IX. SEmidi pete, quinta imperseela, ex duobus tonis,

totide. hemitoni is minoribus, ut saepe ex E claue in se quod est in b claue. Hsc in cantu non admittitur uno saltu, sed continuato ues descensu uel ascensu. Et cum sit quinta,deficit tamen comate a tritono,&di inlaron semitonio duntaxat minore uincit.

T Onus cum diapente duobus hic nominibus, quemadmodum & in sequetibus, unum circum loquimur interuallum fCcta persecta, ex quatuor tosnis ac hemitonio minore,& haec uno saltu uix admitatimnesi enim oppido quam dura:hac inductiones suas Guido constituit. XI. ymitonium cum diapente, sexta imperfecta ex triabus tonis,& duobus hemiton's minoribus,quca admodum mi se ex E la mi, ad c sol se ut, &alijs item similibus locis. Hsc Phrygio modo per quam familiaris, cun habet grauam, si suo adhibeatur loco. Ditenus

id est,p quatuor.

id est, per quin

Semidiapente, nus cum di pente.

e di

- Senitonium cum diapente.

48쪽

Liber

pente.

Semidi tonus cudiapente.

id est,per omnela C Itonus eum diapentc istima maior ex quin*. I tonis, achemitonio minore, quemadmodum ut ex Cisuladbiah mi,& plaeris aliis locis harumno saltu evitanda est, deficit a diapason semitonio mis. nore, Superatisiudiapason commate.

XIII

nuditonus eudiapente, septima minor ex quasotuor tonis, ac duobus sonitoni js minoribus inex Dadc: Ues ex Eadd: Ethare quo uno saltu raro est in usu, deficita diapason tono.

XIIII

DIapason omnium consenantiarum regina, o flava perseia ac integra,ex quincytonis,ac duobus hemiton is minoribus.Eius septem sunt species,uidelicet septem maioribus literis ad septem minores. Haec consonantia ex dia tessaro ac diapentecommixtione fit, medio diuiditur per easdem biseriam. Aliis quando enim diapente infra diatessaron locatur, alia quando contra, diatessaron insta diapente prior diuisio uocat Harmonica mediatio a nomismatis Musiris,posteriorArithmetica.Cuius causa postea dicetur cum deModistra flabimus. Sane lis θῶν dicitii est, quod omness essentiales cui uocant chordas copraehendatiQuicquid enim ultra septem claucis est,in priora recidit ut haud temere dicissi sit uulgo, quod anotea quom meminimus, deo flavis idem esseiudici

Q Emidiapason, octaua imperseela est, ex quatuoro tonis ac tribus hemitoniis minoribus, dem modo de litera ad hiusdem species literam, sed ut mia contra si ponatur, sicut ex*mi ad si in b saum harenusquam inuenitur:Eicum dicatur odiaua, deficit tame ut diditam Ah commate a septima maiore, hoc esta duodecimo interuallo, uidelicet I di tono cum di Pente, cuius simile antea etiam de semidiapente ac tritono diximus. Quare

Harmos Arianica thmetia medias camediatio. auo.

Semidiapason.

49쪽

Quaresatis luculenter patet, dimensiones hascenotularum ad oculos rana trummodo in lineis esse,non aequo interuallo,ut capite secudo obiter india cauimus. Porro si ultrahas tamenumeratas intercapedines aliaeueniant interualla, facile ex his iam enumeratis iudicabuntur, componendo cum diapason tonum,ditonum &caetera, us p ad disdiapason, quod maximuin omnium phthongorum consonantium systema. At p haec est nostraeanatis musicorum praeceptio, quam ut non prorsus uolam,ita nec omnino absolutam iudicamus. Volumus &ob rudium prosedium uulgatam subnei tererantilenam ad memoriam addiscentium oppido utilem uidelicetquae ea duntaxat commemorat interualla,quaeri quentioresunt usu. Idcirco autem ter ternos ait modos, cu tamen qui decim sint interualla, quod ne F tritonum, neq; semidiapente,ne p ditositum cum diapente, necps iditonum cum diapente enumerat, ut quae uano saltu pro in nullo sint usu, sed neo semidiapasen,ut quae prorsus euia tanda. Unisonum numeratquidem, sed interuallum esse non putat. Inis proprie autem modos uocat interualla, cum Modi sint, quos nostra aetas tonos uocat, quanquam etiam hoc ipsum improprie,cum toni uox si perandiae secundaedata, ut satis ex superioribus liquet, apesiectesonando apa pellata, ut nonnulli tradiderunt. -

Tet terniunt modi ,sibus omnis cantile nacontexit:

mitoni u cum diapere, Tonus cu diapente. Ad hos sonat Diapason.

M. - . .

--t η κ . Si que dele talpsallere, hosmodos essecognoscatiEuouae. Species

50쪽

Liber Ill.

SPecies uero int allorum, authoreCleonida in harmonico introdua dioricypotissimum sumuntur ex uario hemitoniorum positia, ut in Diatessaron prima species re sol sonitonium habet in medio: Secunda mi la, in principio, tertia ut se in fine. Ita diapente prima species semitonium haabet loco secundo. At freunda, primo: lenia ultimo: quarta,tertio loco. Diapasen uero ex diatessaron atin diapente speciebus conflata, eodem modo bina in septem suis speciebus uariat hemitonia. Vbi generalis est mnon omne interuallum unam semper minus habere speciem quam sit numea rus phthongorum, quod Diuus Seuerinus lib. . cap. 13. his uerbis a riLConsonantiarum inquit,semper una minus species erit,quam suerint uoces, ita diatessaron, quaequatuor habet uoces, irris habet jecies, Di Pentequin uoces,quatuorspecies, Oenim diapasen odio uoces,sed sitem species,quae ut liquidius appareant,hoc typo oculis subiicere placuit. 3. diatessam spes. diapetespes. Septem Diapason species.

D phthongius, consonantia,& dissonantia, tum consonantia

rum species quot apud priscos, quotapud neotericos, Caput IX. sfuerinus libro primo cap. 8. Phthongus inqui est uotis casus emametes,id est,aptus melo in unam intentionem. At 3 phthongum dea finiunt, unam quandam minimam partem meli. Ali j nerui unius certum quendam strepitum. Nonnulli sonum, unum &eundem tenentem tonum, ut Ptolemaeus. Sane siculnumeri,unitas: lineae:punoctum,et momentum temporis ita harmoniae principium est phthongus. uox quidem indiuidua, elementi hoc in nNoeso fungens uice,ex quo t emesos constat, &in quem reseluitur. Emmeles uero phthongi sunt. qui inuicem uocem reddutauribus aptam: quod si contra,remeses uocantur. Consonantia uero apud eundem Seuerinum definitur, acuti seni, grauiura mixtura, suauiter miser ter. auribus accidens. Id consenarii est.