장음표시 사용
31쪽
gl.et, & arudo no male di s.cunt l.2 .& 3. in princ. cetur arbor.&ide de Sali- commodati .cto,qn i a radices immisit, Actio c5i diuidudo inter eos in eada .vitem. iuncta glo. datur, qui sine societate, Actio caluisiana est,r quare uocantur ea,quq in fraude creditou , patroni libertus alienavit. st.de iure patroa .si libertus. Actio comodati est triplex. s. diredia, utilis & ria. Unde directa competit ei, qui
Πec ex causa haereditaria aliquid commune habent, ut id diuidatur, secundum Plac. & AZ.Item si excontradita societatis res illa sit communis rabet locum diu l .l. 2. Et de ista adiectione. T.de iudici js.l. in trib. rem aliquam comodauit Actio condtim competit ei, contra commod alarium conduxit a locante vel a load repere dum ipsam rem ,
' ut ei res Scieius accessiones restituatur facto S ex
commodatum est. F.com-m'.l. I.secundum Plac.
Achio commodati pria ei c5 petit , qui commodatum calore funduna,vel pdium, vel domum, & competit ei ad hoc, i liceat sibi inhabitare, vel in usu habererem conductam etiam co-
petit contra locatorem, si aliquis expensas utiles, vel necessarias i bi fecerit. accepit in eum, qui como Actio consessoria est, quae codauit ad impensas in re co petit ei, qui dicit se habere modata factas velutitiaegrum seruum curauit. Sed quod nomine cibariorum impedit, non repetit, E.co mo .l .in reb.g.post uni cum f.sequenti. Actio commo dati utilis Fm Plac. competit ubi non est vere comΟ- datu ni,sed interpretatiue, ut si amicus ex confidentiarem amici ex propria autoritate accepit.Et pone melius exemplum Peri. I. g. ius uel seruitutem per mdum vicini eundi uel agendi,uel altius aedes suas leuadi, uel quantunq; alia se
uitutem in re ipsius, etiam inuito eo. Haec aute actio in rem dicitur vel reatis, Rarem. tuam corporalem. s.
ius eundi per fundum petis, quamuis ipsa seruitus si incoloralis, ut fLsi ser. ven. l.secunda in principio. Et dicitur confestoria,quia
32쪽
verbis assirmativis constituitur, & eius contraria verbis negatiuis proponitur, quae dicitur actio negatoria , secundum Place. seruit .vedicio.l. si qsi, s.cum in douio, & ibi no. Vnde actio negatoria c5- petit ei, qui dicit aliquem non habere ius uel seriti tutem ad aliquid quod faccre uolebat alter, &ipsum per hanc actione prohibet, ut quando dominus sundi intendat aduersus te solitum ire per fundum suum dicens . Non est tibi ius ire per fundum meum, &haec actio similiter in rem dicitur, quia dominus, fundi uendicat libertatem, dum ipsam in tendit verbis negativis,di-eens, quod alter non habet ius eundi uel agendi,Piundum suum, nec altius aedificandi qdes,ne lumininibus suis noceat, &sic per hanc dominus sundi ad hoc agit, ut fundus suus declaretur liber, & alter desistat, & prohibeatur ne cum de citero inquietet,ss. siser. uend.l. 2. & l. loci corpus, f. competit, & institutio .de actio: g.Contra. Et actio non competit dudominio, sed de iure praediorum, sicut &c6sestbria, ut in pal .l.2.in prin. Et licet Fin Plac. dicatur ideo
negatoria, qa uerbis negati uis intentatur tu, c5 trarium, not.in l. 2.&g.cotra,
earum .s actio confestoria , di negatoria pol dari per verba assirinatiua, & etiaper negativa. Non ergo sumunt differentiam performam verborum,sed differunt ratione materiae. Inde bξ concludendo siue passirmationem siue per negationem debetur, in in hoc disserunt, quia confestia datur ad tu eda sibi se uitutem debitam,&negatoria dat ad tuenda sibi libertate sua. Et nolui doct. xepta, inqb. consessoria
intentat uerbis negati uis,& negatoria verbis assi .mativis, in c.cum ecclesia
Sutrina, de causa pos. &propriet. ubi bona glo de his, extra de tu. in C. examinata , & in dict.l. 2.Tsi
lio criminalis dicitur, ex qua poena fisco est applicanda,licet pecuniaria sit, S gl.& Bar. in l. 3. in prin.
33쪽
Actio dativa, quae require in effuda.si vero, si ali pior. sta inversic. actionum i 3. Actio de constituta pecunia
recta,& cotraria. Actio depositi directa competit depositori ad repetendu de positu,& accessiones eius,& competit in simplu. nisi
sorte res sint incendio, ruin naufragio, tumultu,depositae. Hoc ciim casu qui depositum sic receperit, si negauerit,& inficietur, &de hoc conuincatur in duplo condemnabitur: haec probantur, is depositi,t. I. s.ait praetor. Sed actio depositi , contraria competit ei penes quem res deposita est ad petendum impensas copetit aduersus eu,qui sine stipulatione conuituit pro se vel pro alio soluere, C. de constit.pecunia. l. 2. Nam constituere large dici posset quilibet qui pro alio se obligat : sed C. de
constit.pecvn. constituero ponitur pro eo tantum
qui quod alius debet, se solutum constituit: nec distinguitur ex qua Causa quis debeat: certa vel incerta,vel ciuili vel honoraria:dum tamen efficaciter
debitum potuerit peti , &exigi, vel saltem solutum
retineri: ut quia tantum naturale erat debitum.
si quaes circa rem impende Actio de dolo copetit mihi, rit,& illas repetit:vel dam quado damnum dolo manum datum per seruu depositum,seeundum Placet. De illa contraria actione habetur,sLdepocl. si apud. in princip. & l. actione.
Actio de apposito, vel suspenso quo iter est vulgo: cuius nocere poterit: datur aduersiis eum qui in sub grulo a quouis est mihi datu, vel si quis aduersus me velliatur dolose cosuledo, vel malitiose negotia mea administrando, nec superest aliqua alia aetio qua pos su eaperiri .fide dolo,t.1. s. verba .sed n5 dat nisi duos
aureos excedat . Hic auteda vel Atecto habet id ap n5 datur liberis contrapa positum vel siispensum qg rentes. Ratio, quia odiosa
nocere potuit:cuius condenatio est decem solidorum,st de his fiui deiec.vel
est &inea condemnatus, infamis efficitur. Nec dat liberis cotra patronos, nee
34쪽
humili aduersus eum, qui digestate excellit nec plebeio aduersus consularem receptς auctoritatis, nec luxurioso vel prodigo aduersus hominem vitae emenclatoris. Datur tamen haec actio in factu contra pRedicto ut fiat mentio bon et fidei, & verbis sic temperidis in conceptione libelli, in qua nulla est faciendamentio doli. haec probantur, V. de dol.Lsi oleum . 9. s.cum l.seque n. Actio de dolo, & surto eoru qui sitiat in ministerio cauponum, stabulariorum,uel nauem exercetium, datur aduersus caupones stabularios , & naturas qui quando officio malorum, omnium utuntur in duplo, seu in duplum tenentur ;cum dolus vel surtum comissum est in his reb. quas saluat sorte recipere.Tna. Cau.stab.l. i. N infra actio
Actio de effusis, & eiectis datur aduersum: eu ex cuius
habitatione vel habitaculo aliquid effusum , vel ciectu est cotra iter publicu, unde damnum datum ali cui traseunti restaurandu
rit in duplu, & si liber ho- ante c.
Ouinquaginta aureos haec datur actio. Si vero vivet, nocitumq. ei esse dicetur ;datur ob eam rem quan tum videtur iudici ex bono, & aequo ; compensatis impensis factis, E coperib. qui b. est cariturus inutiliter. ff. de his qui deiec.vel effud.l. I.in princ. Actio de in rem verso datur aduersus dominum uel patrem si seruus vel filius pecuniam in rem patris, vel domini impedit quam mutuo accepit, F.de in re verso,t.1 .in princ. Actio de pauperie comperit aduersus cum cuius aiat damnum dedit contra naturam sui generis, v.g.si e quus non ex loci angustia, vel non instigatus calce P cutiat, vel bos cornu petat ex naturali feriate. decus
in si instigatus, uel ex loci angustia damnu dederit, in huiusnodi actionis condemnatione, uenit damni dati resartio, aut in solutione venit exi. duodecimta .noxe deditio,dominus, enim noxali iudicio sui nomine conuentus, seruum actori noxq dedendo liboratur, inst. de noxa. act. I. re
35쪽
si animalia noxae deda cipit, i .annalis '. & imp tit haec actio, aduersus dominum uel patrem:ut not. fide pec.l.j.6.Verba.
Actio de rationibus distra. hendis datur,pupillo ad imtur, profici utur reo ad liberationem,institui .si quad. m. sec.dic. Et vinim mait soluendo damnum sufferat, aut alias noxat det animat: hoc per eumstet. Et probantur haec.st.si quadr paupe fee.dica .l.i. in prin.& institutio. eo.ti .f. I. Et noxia significat delictu: sed delinquens vocatur noTa. inst.de noxa .in gi super verbo noxia. Vnde versus. Noxia delictum , delin
pugnadu ronea tutore redditam, et forte res aliquas
i pilli abstulit, nec illas iu
ib rationum descripsit: Dicta ex eo,quod rationis redditio per tutorem facta, distrahenda. i.dilanianda, re inscidenda venia per eius modi actionem. l. j. de a .ctio. distrahend. mensaepe unum pro reli- Actio de reb. ecclesiasticis vc- quo dicitur, seu accipitur. ut in idem dicitur.
filio familias, vel fel uo peculium habenti b. Contraxit.Tquod cum eo .l j.cum seq.Ouae post mortem filij uel serui est annalis, nec nopost emancipationem ma nitimissionem, uel alienationem, ff. qn actio de pe. est annalis. l.i. g. quandiu , ubi dicitur. Q andiu filius ditis custodib. earum datur aduersus eos, qui sacras res emerunt citra strinam: nullaeis actione relicta contra sacrosanctas ccclesias de pretio, quod dederunt repetendo.Ηqc actio datur in factum, cum res in aliarem est mutata: ut cum ex
vero in forma sua sit: rei uendicatio locum habet: si alienetur : quod ex legadatur.
uel semus in potestate est Actio desuperficie in rem, code peculio actio perpetua est: post mortem aut eius: vel postquam iemancipatus, manumissus, alienatusve fueriti temporalis esse in petit ei, si superficiem hetin alieno solo nomine conducti ad repetendum superficiena si possederat, st desuperfic.lu. s.qui superfi
36쪽
eiem,in fine,&s. quod au per Cynum in l. prima,tem, uersi.& sane .
Actio de tigno iniuncto dat ei cuius tignum aedificio alieno iniunctu est ab eo qui estimabat suum tignuesse . Si uero sciA alienum is dolose fecerit id, tenetur de tigno immisib, Zc futri, ει actione ad exhibcdum:
non P tignum cogat eximere : sed quod intersit praestare . Et naec probantur,ff.de tign.iniun. l. I. &Ude rei vendica.in rem, S. T. Cum ibi notatis .
Actio directa est quando aliquid directe petitur in ius,
Actio utilis est, quae datur non ex iure aliquo directo sed utiliter,&ex aequitate Competi ut in publiciana huiusmodi, secundum Placent. & Aeto. De ista actione utili habetur, &
ta , quod actio directa utilis ciusdem sunt este- C. de action. Ze obligation. unde directa datur secundum uerba 8c mentem, & inter dictum unde ui directum datur tantum contra spoliantem, uel mandantem seu ratam habentem ipoliati
nem suo nomine factam, quia uerba , & intentio praetoris hoc uolui in hoc interdicto , sed idem interdictum utile datur m
mente tantum , de aequitate quadam, non uiri te, uerborum . Datur etiacontra eum, qui alias ex iusta causa rem possidet, non tamen praedictis tribus modis,sed forte posses
uel rem in domo sua i nuenit credens esse suam, de quo in capitulo clim ad sedem, de restit. spol. Et dicit Ang. quod habensius utile, & intentas directilin , male libellat, de quando in principio detecta fuit ineptitudo, succubere debet. eius:ut in l.actio prae alle- Actio aedilitia copetit multis gata, & nihil disterunt, li- modis.Et primo, si res uencet secundum quosda dif- dita sit redhibita Ppter uiserant,ut not. in i .ex lega- tium siue morbum:sed tato, C. de legatis, & plene men a venditore, restituitur
37쪽
tur pretium emptori cum qua vulgo,st eo.ti .sed ple- accessionibus,& aliis quae nius uide de his Gul. i Sp. diles inhibent ; & in hoc in traft.lib.de empl. ex Ve. casu est ypetua, de hac hr. 6.nunc dicendum est. U.de aedit. edidi. l. edites,in Attio empti copetit empto-prin .s.l.& finali,& l .illud. ri ad rem petedaui quam: .res.& l.redhibitoria, eo. tit.Secundo, competit, qufit res ut v edita no placet , preddatur:& tunc est teporalis usque ad 6o. dies: ut sLeO.ti .l. Ψ si nolit, s. siquid ita uenierit.Tertio, competit si venditor, non vult tradere seruu, hiel maciptu, uel iumentum cum Ornamento cu quo ostenderat tye venditionis ero ipso ornameto: uel u hat
yy accesi oria:& tunc co- petit et usque. ad 6O.dies. ff.eo.ti .l. diles, in prin. &s .uendendi .inario vero, competit, quando eo loco emerat: in qua venit commodum quod accessit. Et
prehenditur, in hac actione attendit:prout quisque sibi paciscit, isde a h. emptio.l. emptor. in princ. ω instit.de emp.& ven .g. sed nostra, in fine huius cotraria est actio venditi: quae competit uenditori ad petendum pretium,*intc este , & usuras Ue morae, prout inter partes coue tum seu cotractuin est, de ista habetur in l.Iulianuris .ex uendito. eod.ti. & de empl. & vend. instit. in s. praeal l .sed nostra. quo iter est vulgo: habet Actio aestimatoria . i. achio quis canem,lupum,ursum praescrip. uerb. sic cogno-
apruin Verrem,patheratri, leonem,&c. vel animal aliud quod nocere posset: siue sit ligatum,siue solutu, ff. eod.ti tu .l.hi enim, d l. seq. Et si homo liber petierit: solidi ducenti praestabuntur: sin aliter ei no- Ceatur,quod aequum uidebitur, condemnabit, ut l. minata est actiorquet aestimati DPponitur gratia dubitationis tolledae, quata res qstimata vendeda datur . Dubitatum enim est an ex vendito sit actio: an ex locato: an exc5ducto an midati, ut si rem mea
38쪽
eem reddas: si vero plus vedas, tun sit, ut no. T.de aestimat. actio.in rubro, & I. r. institu. de action. g. hionum autem.
Actio ex stipulatu nascit cside re certa in genere, sed incerta in specie fit stipulati ut instit.de verb.oblig. in principio. Nam si res esset simpliciter incerta: stipulatio no ualeret.st . eod.
titu.l.ita stipui. in prin. Et stipuIatio est uerborum coceptio, ut cu spondes dare seruum:uel spondes te fa- riim domum. Et pertinet haec ad altiones in Psonam, quae ortu tur ex cotractu verborum. Et haec colliguntur,fide act.l.j. g. j.& l. actionu gener. f. in persona,& instit. de obl.g. fin.& de actio.g.j. dc versa. nanq; cum sim.ctio ex testamento non solum scripto haeredi competit ad petendum haereditatem,sed etiam contra haeredem scriptum a legata- iij; & fideicomissarijs. C. communia de lega. & si dei .l. i. Et sapit naturam actionis bonae fidei .l .in mi
to. prevera est stricti iuris: m nonnumeretur inter actiones bonefidei, in s. actionum institutio. de action Ni no.in l. huiusmodi, 9.aedes, T.de leg. I. Actio exercitoria secundum ΑΣΟ.in sunt.C. eod. tit.datur contrahentibus cum agistro nauis, Pῖ nauigandi necessitatem contra exercitorem nauis: qui magistrum naui praeposuit: quem aequum fuit teneri, ut tenetur, qui institorem tabernae vel negotio pra posuit,sside exercitoria actio l.j.in principio.Ηqc ergo actio non datur contra magistrum nauis:sed contra eum, qui magistra naui praepositit, scilicci in ea
causam, inquam praepositus est expresse vel tacite :ut in ea l. I. g. non autem,& g.igitur praepositio . Est
autem magister cui totius nauis anchora, 8c cura madata est, l. 3. g. magistrum nauis. E. eod. qui uitlgari Lombardoruna, dc Prouinciali uni comitus dicitur:& in Theutonico , & in Almanico styermam dicitur. Nec distinguitur, an iste magister sit liber uel seruus maior uel minor. Et
39쪽
Et sibi imputatur, qui eupraeposuit, ut l. I.praeall.g. cuius autem conditionis. Sed exercitus dicituris, adque obuentiones quotidianae, aut reditus quaestus, &utilitates nauis peruentu
&pertine ut ea .l. I. g. exercitorent. liue uerus dominus nauis sit: siue a domi. no nauem conduxerit ad tempus uel in perpetuum. ut dicitur ibidem .
ter eos competit,qui communem habent hqreditatem diuidendam,sffamil. herciscun. l.i.S & 2. Et dicitur actio fami. herciscundae, i. haereditatis uel substantiae diuidendae secundum AZ.in sum .ut not. E. eod. tit.in rubro . Nomen
enim familiae quandoque ponitur pro sub stantiae, &hereditate,ut V. de verbo. sign.t pronuntiatio, g. I. Sed hercisco est verbum Micuna, idem quod diuido inde herciscundae, i .diuidendae, ut no glo.sLeod.
Actio fauiana, & pauliana sic diet esui ab autorib. &eartim inuentorib.&habent locum,quando debitor in s audem creditoris alicanuit ea, quae obligata
fuerunt creditori, ut reu cet ipsa alienatio. Datur etiam actio Fauaana patrono ad reuocadum alienata
per libertum,uel per debi- . torcs in fraudem patroni vel creditoris, in qua ueniunt fructus ctiam postli
ffsi quid in fraudem patri: LΣ.&ibi per totu.Sed Pauli ana dat proprie creditori ad reuocada alienata instaudem per debitore , de
qua, E in fraude cIe.l. I. g. h.& inl.hac in factium . In qua etia ueniunt fiuctus , ut eod. tit .ait praetor,g.per hanc,& g praeterea, quod intellige iuxta,l.fin .g.non solum,eo.ti. de quibus ambabus , ff. de usu .l. videamuS,2 .g.in Fauiana, S instit.de act. 9.item si quis in
fraudem. Actio finium regundoru co-
guendu,uel adiudicandia, s .e.ti .l.2.6.iudici,& l.seq.& inter eos agit, qui agros confines habent uel prae dia.instit. de actio. f .item finium regudorum, & habet locum in rusticis prae- dijs cantum,sLeod.tit. l. 2.& non in urbanis, quIa
40쪽
urbana pr dia non sunt rivi,ffeod.est.lued & loci: confinia, sed uicinia quia parietib.distingui consue
iere,sed confinia dicimus, quo adeo sent proxima,vinulam paries in medio in terponatur Teod.tit.l .sed loci .f.hoc iudicium,cu4bi Do.Vrbana praedia, dicuntur omnia pridia, quediabent aedificia, etiam si sint in villa, quia urbanupraedium non facit locus, ted materia habitandi cauda facta. Vnde si in urbe dificiuna, causa non habietandi, sed gratia re Hen- orum seu Auum fiat, dicetur praedium rusticum.
sed dc horti in edificijscos ituti nisi plurium sint in
Toddim,vinearij forte, uel Hiam olitorij, continetur appellatione urba rumroiorum. fide verb.si .
urbana. Rustica autem Predia uocantur agri non habentes xdificia.Et si i ter te dc rtae contra quem
ago finium regundorum ; uia publica, uel publicum
4teruenit, non habet locii Iaec actio, quia confinium non intelligitur,secus si ria nas Π matus interitenerit, quia finium regundorum
s. si cul .seq. S tibi not. Est autem haec actio duplex , qa in ea uterque est actor, di uterq; est reus.extra dol robat.ex litoris. C eo. tit..indicium communi diuidundo, de l. familiae hercia. scundae, & Linter coheredes .s.si familiae.ff.fanai lite hercisItem cst mixta: qa est in rem, dc in personam i nst. de acts.qu da aftiones. 3c f.item finiu regum dorum . Item petietua est, ut C .eb.l.Vlt.& st. eod. l.iudicium communi diui. di inst.de act.f. quaedam , quod tamen non sic intelligitur, ut si uicinus meus ampliores fines ei cui vendiderat ostenderit,n5 polia sit i lle,olii emit, longo t. pore pscribere, hoc enim falsum est. vi ff. pro empto leg. 2. g. sed& si fandus. ει. l.q fundum. s. si fundum . Sed si oportet intelligi sesecundum AZAt etiam post decem, uel uiginti annos
finibus terminandis, quamuis de meis finibus aliquid praescripseris.Nam & ua. initio sine aliqua praesae