장음표시 사용
41쪽
termini imponahdagris,ut l .siquis I .g. sed Celsus. T. ita rixarum perimatur Oc- de sur.nisi surrripietis mu-casio,&c. Si quaeras qua tetur status, ut tu mihi surdo ancipiat currere pretscri ripuisti in seruitute, & maptio huic actioni .Respon- numisius in furto deprehe- detur ab eo tempore quo dei is cuin re sustiua, sed si incepit posse haec adtio in- tu pertuleris quo destina- tentari.Et incipit posse in- bas, teneris surti non ma- tentari cu fines cs perunt nifesti, cum enim depreheturbari,& ex eo fiascit liqc deris cum re furtiua priuia, actio secundum AZo. in quam eo loco pertuleris, sum.C.eΟ.tit. quo dcstinaueras illo die Actio funerariae contra haere manere cum furto : tunc dem bonoriimve possesis fur est manifestus. Haec' Te datur.ff.de rel. risump. Oiunita dicuntur.st de fur. sun .Lat siquis. s. fi .dcda- & datur actio surti mani tur ei, qui itinerauit no ut festi in quadruplum, instit. liceres demetum,sed cau- de obl.quae ex delic.9P-sa pietatis,ut d a. at si quis. na manifesti. s.sed interdum,& g.si sis . Actio furti non manifesti c5 cum ibi nota. Per hanc. n. petit quandocuuque prae ruitionem ueniunt reficien dictis modis furtum nondae expenset ibidem a fune manifestum probatur. Tratore factae . eod.tit .l.nec manifestum,
Assio furti manifesti secun- & instit. de oblig. quae ex
dum Aeto uocum het qui- deli.na.g.nec manifestum,do surrenrienens uisus uel Et etiam si uidisti furtum deprehensis fuerit,sive in fieri: te tamen abscondisti publico,siue 1 priuato, uel eum furtum faceret ne te: dno, net alio antequam occideret,non est manis perueniat ad locum quo P stum.Teod. tit.I. si quis inferre rem destinauit.Si ta- seruitute.f.caeterum,& dalis deprehendatur,vel cum tur haec actio in duplum . M uideatur, Sc ad eum de- institutione de obligatio-prehendendum occurristi nc,quae ex deli. nasS.PC seet abietto furto aufuge na manifesti . .
xit,furti manifesti tenetur. Actio hypothecaria,uide in
42쪽
amt.de actio.s. item Semiana. o Et haec actio aduocat nuda postessione , si dee-uic.l.si cum venditor,g.j. Actio in famini dicitur quatuor modis,ut not. glan s.fin.inst.de adhΑctio in factum aduersus tuis dixem qui litem fecit sua, datur aduersiis iudicein, aper imperitiam male iudicauit, 3c ideo uidetur quasi ex maleficio teneri,S inquantum de ea re equum religioni iudicantis uidebitur poenam stistinebit, ut insti .de obl. quae ex quasi deli.nas .in prin.& ff. de
dolo malo iudicati it uere ex maleficio obligatus actione in Distunt, vel actione de dolo ad omne interesse ei quem hesit i insaniis est. Item tenetur crimine filsi, quod poenam deportationis, vel vitinii supplicij continet ut F. ad LCor de fal .l. r. f. & qui iudicem,& g. vlt. 8c E. deluda.si filius. Item Sc tenetur crimine concussionis,
ut sLde concust. vlt. Item ciuiliter potest comi eniri ex edicto de calumniatoribus iniquadruplum ab suem debebat damnare Pi
pecuniam,' vfE. de catu. l. r.& 3.s illud, secundum
lud. qui male iudi c. l. a. &ibi nodin glo. fi. iuncta authen.nouo iure ibidem posita.& l .si filius fana. T deludi. Iudex autem ecclesiasticiis male inductus P gratiam,vel per sordes, ab executione ossicij per annum est suspensus ad aestimationem parti quam laesit, nihilominus condemnandus. Et si durante sit stensione se diuinis inges.strit, irregularis est, nec cueo nisi per sedem apostolicam poterit dispensa
ri, ut C.cum aeterni. de reiud.lib. 6. . .
certo loco idatur: ubi aliquid est proinisiuin dari certo loco, si iudicium in illo loco constitui non possit, introducta .n. est quaedaactio arbitraria, ut possie etiam in alio loco agi .Pretor enim iniquum eiue arbitratur non posse conueniri debitorem in alio loco quam in loco destinato solutioni,Whaec actio arbitraria exsul natura est stricti iuris, in qua habitasosideratiora aliatu actio Gi; num
43쪽
esset omissum, deberet haheri omissum tamen in il- a venit etiam quicquid aequum & iustum uitari erit religioni iudicantis, propter hoc appellatur
haec actio albitraria irre sularis,quia contra natu-τam aliarum actionu structi iuris est gl .in rub. R.de eo quod certo loco. Actio in factum de dolo, Ssimo eorum, quorum mi--nistorio quis caupona, aut nauem,uci stabulum exercet, datur aduersus eos, qtraesunt cauponae, aut na
ui,ii et stabulo, qui quoniacificio malorum hominuutuntur, in duplo tenentur quod dolo, aut fimo eoru commissum est in his re-hus quas saluas fore rece-Pemni. Tnau.cau.stab. 4.j. 'in in . Si 6.idem Pomponius,& l.& ita .s.idem, Ss ait praetor.iuncta l. fi . f. hac autem actione, & ff.
ctio in factum ex edicto P toris de alienatione iudieii mutadi caula facta, da rei in cuius fraudem ia
sus eum, qui rem allenauit:quem ad anteresse bonuenit, quanti interest actoris cora ordinario,vel dele ,
Cessat aut c actio secG- dum Hosin sum.extra eo. quando is qui alienavit,
F.eo. hoc. s. si quis. Idasi res non erat petitoris zvel si mortua est sine culpa nisi si quid actoris intersit r5 ne quaestire,vel a cessionum, vel expensam. Deo. non solum. 9. haec actio.& de noxa.actio. et cito. g. si is.Item si reus p
rat' sit stibire utile iudiciuqd est intelligendum, quacio eandem causa promittit se pstaturum:puta pro . mittit se restituere sub maxima petna, alias si diceret rem non restituam,uti nec habeo sed quanti intererit tua, uel quanti inter erit tua, uel quanti in litem iuraueris secus esset, na &si hoc non offert, tenetur ad id vi cu dolo desierit possidere,ut FHe rei uc.sinati tena g. l.&l .is qui dolo. ἰRusionem facta est aliena Acho an iactum ex iurameri
44쪽
o, per quem quaeritur an actor iurauerit, ac induim quoslam dat lives , qui cupeteret rem suam, delato tibi iureiur.ab aduersario, cam suam esse iurauit Abeo.n. rem sit ani petis actione in factum, qui iurauit suam esie, sLde iureiura. l. nam postea g. r. S s.fi. vero rem suam sibi traditam postea anusit & ille rui detulit iurio: ea nactus,t, aduersus eum pubi iciana competit actio. Edepubli actio.l.eum qui .f.si peteti.ubi dicitur. Si mihi petenti remium detuleris,
iuraueroq..rem meam ens competit mihi publicia,
na aduersiis te, tri Quom ido hoc debeat intelligi,ibi,
notatur plene, & sol et ius urandum referri ei, qui
detulit. C. de reb.creasserneraliter. S omne 'igitur, lversi . sed iuramento. , Actio in persona dicitur con idicti qu colendis, alique idare, aut facere tibi opor- itere.Qn uero Ui ut restibinatur tibi res tua &spe- , diale nomen accipit, ut in
deposito dicitur limpliciter actio personalis, & no icondictio. Hoc autem noωmen condictio inde . de-
scendebat, quia olim iudicia erant ordιnarie, & cer ta verba, S quae oportute
condici, i .simul dici, ut si uis caderet a syllaba, caeret a tota causa Sed postea illae solemnitates iadisuetudinem aeserunt,
sit. ut adhuc peribnales actiones quae solemnibus verbis interpretabantur condictiones vocentur, Gehaec colliguntur instit. doact.9.appellamus, cum ibi not.& ff.eO.ti .Lactio.genera. Et harum: actionum genera quedam nascuntur ex contractu, quaedam
ex quasi contractu. queri ex maleficio, & quasi ma. le.institu. de obliga.*.se quens, & de inm. g.omnium. Requir scilicet se omnibus his , iniverbo
Actio in rem dicitur u Micitio rei,scilicet quando dicis rem, de qua agitur iugese, Se aduersarius dicit. vel ostendit ipsam rem esse suam. U.de acre di obis lig. l. actionum genera.&institu. eodem titui. s. adipellamus. Et harum actio 'num alia est directa in
45쪽
gatoria. Alia est actio in re sauit,vel erberabit, vel tautilis, quae sunt actiones de molam carmen ad alte- dominis non directae, sed rius contunieliam scripsit, utiles quae ex aequitate da- vel quoquomodo iniuriaturAnq; no duis,ut sunt pu aliquem assecit,institu .e blicianae q ex diuersis casse detix titulo. f. iniuria. Insis competundi Et actio per qua iudex condemnabit qua Aritur an actor iurauit quanti actor iurauelit sci& actib Fauona & Paulia nolle iam iniuriam,sisti ἀna, & CHausiana, & actio nuisset praemisia tamen iu-
in rem,quae competit inter dicis taxatione, institu .eo-
Sunt SI aliae iurem actioties inquib.no de inio, sed de pignoret agitur, sint ser
dam enim dicunt, quod iurare debet potius vello dctuiana,&quasi Serviana,de sit' perdidisse tantum , veIquibus videre loco sua. Et tantum quam talem iniu- nota, tr actio personalii ia 6 riam sustinuisse.Et hoc vi sequitur fundu in. stade con detur approbare Hosti en tris .empl.& ven.l.Titius. in summa titulo de iniv. Zeg.Lucius Titius. Ead Tre. dam . dato. &Spcc.eodem l. r. f.s haeresos de Iud. I si titulo. Alij dicunt, quod fideic. g.tractatum, &. st de sussiciat eum riuraro sic, alte.iud.muxaustac. l. r. f. quod nollet,lucrarit tan-opur,ingi .per Dy.ital si .iff. tum, vel tantum pro eo , de no. opein uia. Item actiois quod talom iniuriam scisti perso italis es hi in asExa neret, vel sustinuisset. ιsibus creditoris, quod in a- Priesumtamen videtur voltum transferii. nonpptest rius: Et Jactio iniuriarunt nisi fissione iuris, fi depee. ex pacto non nascitur , sea
l. is ergo,. ex contumelia, lege sed si iniuriarum copetit unus. s. si pactum, sLeo--
qui iniuriam passus est , ut dem titulo I & dissimul
ita cum qui intulit iniuria, Nam i si quis iniuriam reli-Vel.inferri procurauit, instia querit , noc est si statiui
46쪽
passiis ad animum non reuocauit,postea expet nitentia remisiam iniuriam non poterit recolere,i .non solitin g. r. ff. de iniu.& neque in heredem, neq; ha redib. datur. L iniuriarum actio. Teo.tit. Achio inossiciosi testamenti, inofficiose dotis,uri donationis, uide instra in versic.
Actio institorias m Azo.datur contra illum qui praeposuit alique in stationi. vel negotiationi gerendae
Contrahentib. cum prepo sito in eam causam,iniqua
praepositus est exprestim, vel tacite .sside institu.act. LI.& a.& l. quicunque. g. non tamen , cum ibi not.& dicitur institoria ab insitore praeposito, quam'
s.seq. Nam institor dictus est ex eo, quod negotio gerendo instet, nec refert an tabernis sit praepositus, vel cuique alteri negotiationis , ut dicta l. quicunque & l. institor.
antiquos, exponit eleganter Alcan te uniet verbus. Actionis,de uerb. D.&Bud. l.4. de adop. Actio legi, Aquiliae duo continet capita vel tria, licet
unum non sit in usu , ut si eodait.l.si seruus seruum , .s .huius legis,& in sti .eoai. Primum caput est deserisuis occi sis, vel quadrupedibus,quq numero pecuducontinentur, ut tin l. lege
Aquil Teoait ubi dicitur de animalib. q gregati inlisir & pascuntur: sicut ou.S, caprae, equ i, muli, ecboues, & asi ni, & fm L beonem sues: sed non ca nes.Et loge minus bestiae, ursi,ferae,& leones, dccsed elephantes, & cameli quasi mixti sunt. Et ideo priamo capite eos contineri DpQitet, quod casu tati fiecondemnatio quanti plurimi ipsa res .ualuit anno praeterito, ut in d. l. lege Aquit. Teo.tit.& insti .eo. tit .in prin .s in caput in dissuetudinem abijt.Sed testium caput huius lesis est de eis vulneratis seras b flijs occi sis, caeterisque re bus ruptis, ut ueste , vase,& similibus . ino casu quis condemnatur, qui damnum dedit et quan-1 , a fuit triginta
47쪽
bus retto,res pretiu & va' mandatorem quatenus lorem aestimando. ut d l si nes non est egressus. Si ve-
pite, i nisi .eodem g capi' a tertio, cum 6 1eq. Et in
Jhac actione fit quis damarum se dedicte inlicia tui. . meget codemnatur in duplum. Meo g. r .dici tur autem lex Aquilia ab Aquilio plebi s tribuno. IAmo mandati directa competit mandator1 & eius redi Teo.ti .lta vero g.fin.& l si mandato: Titii. I .responso , dc g.,. dc econtrama latarium,vel procuratorem post mandatum iu sceptum, Teo .Lfi.uero no
remuneradi, si a .Et inquatum intei est id factum essese'madaui; putamandaui:vt fundu emeres,si mea intererat cmi , teneberis
post mandatum susceptu, tamen si eundem fundunt ego ipse emo, vel alius mihi, neque interest aliud cessabit haec actio secundum Ahonem, st eodem titulo. l. si procuratorem. g. mandati actio. Actio mandati contra com- fietit inandatario ,ff. .li
A vero non remuneran-rdi.5 .contrario vel procura)tori ad expensas ad Moxo aliquid erogauerit utiliter in eo non habet ma
dati iudicium, sedissi negotiorum gestorum Fili
Manilicet Io. & Accur.c5tra pro ut legi.& not.Inst. eo.titu.g. is qui .dc sseo .l.si pro te. cum l. sequenti. in princ. 8c C.de neg.gestis.l. finali.ingi .ultima. i vero mandauerim tibi,ut mihi fundum emeres, eti am sit nondum pretium solu ris, ages mecum mandati . ut suscipiam i obligationem qua teneris uenditori. Nam & ego agere pos sum , ut cedas mihi actio nem empti. st.eo.ti .si maii. dato meo. primo reip6so Copetit ergo bρ actio mai
dati directa contra illum. qui mandatum suscepi: adimpledum, cum primo cogi non posset, quod si isciperet mandatum, inqu2tum intersuit mandatori factum fuisse quod man datur. Et rursiis ipsi niana.dataxio,qui mandatum saescepit, competit actio ma dati contraria ad impe
fas si quas secit ratione mandati suscepti si fine, mandati non e incessit ; sed
48쪽
a Isi' mIdatum excessistet in expensis factis non repetet ipsas per huiusmodi
Actio negatoria. Require su pra actio consessoria. Attio negotiorum gestorum lupex est:Ldirecta, & contraria: unde negotiorum gestorum directa est, qua agit dominus rei gestae cotra eum, qui negocia eius gessit, ut xlministrationis rationem reddat, ut putasi ego fui absens, & negotia mea c perunt esse dem est habebat, tu hoc videns absque mandato a.me recepto mei contemplationes ex amicitia quam ad me habes , ferebas negotia mea: mi. i datur haec actio negotiorum gestorum directa: ad hoc ut reddam mihi rationem administrationi- . bus, visi .de neg.gest. l. 2.& inst.de obl.quae ex quasi contr.nas. 9.j.8c g.sicut.
Actio negotiorum gestoriim contraria comperit illi qui sine mandato se lini scuit alienis*negotiis genetidis aduersus)ominum negotiolum gestorum ad
repetendum expensas nessotiorum gestione sectan Et veniunt omitia quae expendit de suo. neccssario, vel utiliter , non tamen voluptuose, & haec colli
Actio noxalis secundum Azo.dicitur actio, que nascitur vel oritur ex delictis seruorum,ssieO.ti .l. I.& in si .co.ti. in prin.& dicitur L noxalis a noxia: quod significat ipsum delictum vel a nocti, quod dicitur ipse delinquens. Uersus. Noxia delictum. delin,
Aetio lana. Actio personalis, require insta in ver.Actionum quaedam. Aetio pignoratilia directa competit debitori contra creditorem , institutione
quib.mod .re contrah.obL6.ii. vel contra eius tutore vel curatotem, si pignora acceperunt. F. eo .li.
ssolutum. s.fi. de hei locusoluto debito, vel ati satis facto queadmodu voluit creditosilicet no sit solu- . tu, ut si pignora alia data aut creditori,ut a primis ra
49쪽
vocat. Hreedat, vel fideiussores siueres aliae,vel pretium:vel et nuda conuentio sine pretio vel pacto. Quoties.n. vult creditor recedere a pignore, videtur satisfictsi , ut ipse velit, vel voluit cautum est licet in hoc deceptos sit sui facilitate, se
cundum AZone.vt F.eod. iii l .si rem. g. omnis.& l.si necessarias.f.si unus. Actio pignoratilia contraria datur creditori contra debitorem & datur ad mutila. Si n.decipiatur a dubitore , vel ipia re, vel eius
proposito : quia obligauit ei rem alienam vel alij pisnoratam. tenebitur ei deitor pignoratilia contra
trariam.iuncta l.si quis inpigRore .g.fin. 8c si dςbitor malitiose versatus sit,obligando aes, vel stannum lauro vel argento .F.eO.tit.
l. I.g. siquis. 3c in g.preall. l.si quis in pign. 2.resp.Vel si obligatiit seruum per quem damnum datum est: puta furtum vel aliud limoi:& hoc si sciuit teneturiosolidum, id est in totum, secus si ignorauit:ga tunc liberabitur noxae de ditione: s. dando seruunt
pro noxa. In his eompetienaec actio secundum Azonem & alior. Haec probantur, sLeod.ti.l. si seruus pignori . Item secundum AZonem agit creditor actione pignoratilia: si se uos pignoratos artificiis instruxit: si coeperant imbui antequam sibi pignorarentur: vel debitoris voluntate creditor cos instruxit.Sed si nihil horum intercessit, si quidem artifi-
cijs necessariis eos instruxit : secundum Aetonem erit actio contraria,st.eod. tiu .si seruus,
A ctio pignoratilia utilis, s mPlacen .datur ei qui impignorauit rem alienam sine consensu dhi: At postea dominus pisnoris factus est,st eo.ti .fi rem alienam& fide pign. U. g. I S lA Titio cum seq. & ta dire cta,quam illa datur principali,& suis lifredib.& contra haeredes creditoris: ut potest probari. insit.de per
Actio popularis est q ius seu populo tuetur, di copetid
50쪽
unicuique de populo de a- Amo pro secio, quae ex utractionibus popularibus vi- que parte directa est, com-degi rubr. ff. eod.tit. Aelio prsscriptis verbis ex cotractib. in notiti natis descedit,ubi,s. ciuilis causa subest sussiciens ad actionein introducendam, & cum negotiumn si cadit incertum di speciale nomen contractus, nec causa huiusmodi actiones exprimitur', sed hae actiones exprimuntur sic; do vides, facio ut facias, do ut facias, facio ut de .Ex quib. nascitur actio petit pro usu fructu quem ius aliter sociorii in percepit, vel si dolum cominiscin rebus communib. Nam locum habet quando duci ineunt contractum societatis. & si alius sociorii male S dolose versetur, tune alteri contra eu datur haec actio.Nascitur autem haec actio demum societate, finita,que finitur plurib. modis: prout sequitur Am. in
praescriptis verbis, nomina Actio pro tutele directa comta:alias ciuilis, quado mihi petit ei,cui' negotia gessiequispia quasi tutor, qui totor non erat. Contraria datur illi,qui existimans se tutorem alicuius,ta quam tutor eius negotia gessit, ad aliquid adest,uel abest, vel abfuturu eslmec tibi adest: nec affuturu est aut mihi non abest: nec tibi ι adest aut si nec tibi adsit mec mihi absit, ia cesses implere repetendum si qtud neces- quod conuenit inter nos: sario uci utiliter in rem paego autem si suci, in subsi- pilli expenderit .l. i.& totodium intentatur actio de tit. F.de eo, qui pro tui dolo. Nam ubi unus casiat Actio publiciana ex qquitate implere quod i se est quod datur ei, qui rem bona fido
promisit altero implere: lo emit a non diao: & rem s- cum habet haec actio. bi traditam bona fide ce- praescriptis verbis,quib. pit ue credens vendentem te casibuς competat, vide pul pore venditionis & trado chram gl .inrites. Teodetri nisdhum esse; & susscieti tu .&ins .actionum aute emptori habuisse bonam si in versic.ex permutatione, dem,licta venditor malamansiude actio. fide habuerit, callIdo ,silio