장음표시 사용
201쪽
s.&.os .concludit primum motorem esse immobilem
Cum liber hic circa mobilia & mo
uentia versetur,& de mobilibus & motu,tres iam quaestiones dederimus absolutas, conuenit, ut &de primo motore duas prSterea abhibeamus. Quinq; etenim definit in hoc octauo libro Aristoteles de natura primi motoris,uidelicet quod sit immobilis, perpetuus, Inusae infinitus, & ideo indivisibilis. Primum & Tertiu breuitatis gratia, propter eorum affinitate disputauimus in hac quaestione:tria vero reliqua, quae pariter sunt conexa,in quaestione sequenti. At vero de Deo duplici methodo disputatur,videlicet,&naturali,& supranatura-
Ii. Atqui posterior hic ad theologorum spectat facultatem Prior autem est etiam bipartitus et nam exac a Delcognitio a Metaphysica scietla petessa est,in cuius. I et
libro absolutius atq: luculentius edisserit Philosophus
de eius unitate, de crine eius altissiin is atque ina celsis attributis. Ad materiam ergo huius octaui Pnyncorum illa rei sola pertinet cognitio, quae permotum haberi Potest Haud tamen possum cis unam istarum viarum ingredi, quin reliquas obiter attingamus.
- e EsDuo ergo sunt huius quintionis articuli: Ad quorum Cynog dilbedes respondetur unica conclusione. Deus est omnino immobilis. O uod autem dico, omnino omnem, quae excogitari potest speciem, quia vero e glem motus encludit . Itaque nec est mooili generation v is a. aut alteratione, aut quapiam localis motus specie, ear aquae libr. T. textu. Io .recensite sunt Nec vero mouetur per se, aut per accidens. De motu enim tautam corporeo locutus est hic Aristoteles. Sed ut accessionem nos ad ipsum faciamus, neque ullo spirituali motu secundum intellectum aut voIantatem malabilis est. Demonstrationem autem Aristotelis huius conclusionis exta lo motu localiextruit .supposita enim Ioatalla in princiolo septimi Stextu .hic. 28. omne quod mouetur,ab aliquo mouetur unc constitui syllogismum. Experi mur in hoc mudo multa moueri: igitur vel omne quod mouetur mouetur a se,vel ab alio:non a se omnino: er no ab alio. Minorem autem eleganter sane probat tex. o.& deinceps: nam id quod mouetur , necesse est effein potentia, hoc est,carere illa forma, aut loco ad quem mouet artres autem qaa: mouet, necessie est e Te in actu: nihil enim calefaceret nisi, vel re, vel virtute calidum esset actus vero &potentiae X diametro repugnant, neque esse possunt in eodem subiecto: ergo ide secundum se totum non potest unu esse mouens&motum: ob id q:opo let,ut quod ieipsam mouet duas contineat paI tes,
quarum una lit m ueris,&altera motata fit ergo ut quicquid mouet armoueariar ab alio a sedistincto, vel secundam ratione suppositi,vel secada partis. Tuc sic. Si omne quod mouetur, mouetur ab alio, vel illud aliud mouetur ab alio, re aliud rursus ab alio,&sic fiet processus in infinitam, processus autem in infinitum est omnino
repugnans motui nam cum in essentialiter subordinatis primu magis moueat, quam reliqua (ut ait text. 3 g. fit ut primum non mouente,nullum sequatur motu seinfinitorum autem nullum est primum ut ait textu. 3 .uet admisso Processia in infinitu,nullus fieret motus. I Hoe igitur syllogismo concludit deueniendum esse ad primum, quod non mouetur ab alto,sed,vel a se, veIa nullo.Si autem dederis a se moueri, tuc necet Te est ut dicebamus (assignare part*m per se mouentem distinis eram ab ilia,quae mouetur & tandem deueniendum est ad unam, que sit puras actui. . - si L(verbi gratia pars est mouens, vel illa rursus secatur in mouentem Sc mobilem, vel non: si secudum dederis, concedis illa esse purum actum: si primu , queram Tarsas det illa parte mouente, quoad usque pertaeniam ad purum actum. Ocrandoquidem nullatenus est in infinitum procedendum. Hucusque videtur Aristot. demonstratio progressa: nutquam tamen in hoc octauo visus est perspicue & lacides inde colligere unu primum motore per se subsistente. Attame si penitius mes eius inspiciatur, profecto(quare tam mea fert coniectura argute id demonstrauit, postquam syllogismus conuincit, deueniendum esse ad allia quod moves, quod sit purus actu S, subinde demonstrauit, illud non posse esse partem-Nam pars incompositionem venit composimo autem manifeste dicit actum&potentia, quae puro actui repugnat. Igitur si no est patu, erit perse subsistens,quin vero ipsa per se subsistentia. I Atque hoc arbitror apprime consideranda ad venacidani Aristote. mentem. Haec autem demonstratio non tantum delatione secundum locum procedit, verum redet omni genere corporalis mot', in quo aliqua sit ratio potetiae . Accedit aute &singularis ratio de motu quocuque, quo rei generatio aut corruptio fit. Est enim petse notissimam primum ens esse ingenerabile. Na cum quippiam a se ipso generari, manifesta secum inuoluat contradictionem, si primum ens per se non esset perpetuum,nullatenus excogitari posset a qcto generaretur:& ideo ab omni est exemptam corruptiua passione. Samitur praeterea&alia demonstratio ex illo principio, P cu videamus rerum omnia alias esse alijs praestantiores, necessie est ad unum simpliciter perfectissimu conscendere, quod omniu genera fit me sura,& causa, atq;adeo omnium expers peregrinaria passionu,quae ab in serio tib' possent illi impingi. Veluti ignis eo P est calidiora omnia summ', neutiqua potest ab alij s calefieri Sed ut ad primu Argumentu rudeatur, singularis ratio quar et Deus non est mobilis secundum locu, nec de per se, nec,d e per accidens,sumitur ab elas infinita essentia Inde enitis habet,c, non sit diffinitus loco,non tauta dico, non sit circunscriptasetnam circunscribi, conditio est corporis:& ideo neque angeli circularibuntur, aut mensurantur Ioco. Sed quod dico neq- diffinitur loco: ood est dieere. Non sic est in loco,ut ratione illius existentie repugnet limiliter esse in quocunque alio. Imo si eut solidum obiective est in oculis meis, no repugnat simul esse in alijs oculis: &ficut sono non repugnat simul audiri a multis, ita Deus sic est in coelo, ut pariter suapte natura sit ubique: atque adeo simul posset effeici rebus omnibus,etia si essent infinita . Ex quo sequitur:
nequic moueri nam s omnem replet locum nec locia mutare pol,Deus ergo cepit esse in coelo,nobipse mutatus est, sed rum coelu m ab ipso tactum est:quia nulla regesse potest nisi Deus fit in ea.Et ideo neq; moto coelo,vIIo pacto mouetur ipse. Secus autem de animae natura, quae licet in nulla sit parte corporis diffinitiue , eo Psimul est in omnibus,est tame dissinitiue in toto corpore, Ac pari modo angelo conuenit esse in loco diffinitiue Nam sic est in uno loco, ut simul non sit in pluribus disiunctis. Et ideo dum ad terras descedit ut ait Damasi non est simul in coelo. Igitur responsio ad tertium arget mentum est,Deo non ideo precise propriam esse, ut litim mobilis: quia spus est,sed quia infinitus. Motores autem coelorum, si suis mobilibus unirentur, veluti uobis Anime,consequens fieret,ut peraecidens mouerentur, si cati aie nre motis corporibus: at (vt suoeriori qone mostra euest no illis colunguntur ut forme , sed calciaias ut molaeant , fit vinei, per accidui moueatiar a
202쪽
motum Blorum. Cul vero parti orbis ast stant, docuit
Pni.te T. 8 ubi ait quod motor orbis non ist in eius cettro, fecit Icircuterentia. Neq; vero intelligiri motorem
ultu propter primu ade' scism substantia toti circunferetiae,& cuilibetet ei' parti,scutiata adest nngulis partiti corporis: qQ vn angelus,qui finita creatura est, risposiet secudu substant a ta vasto sistere loco,ut cui i-
autor est intelligctia aliqua sibi partem orbis ve dicataque tuc est xnoriete,& postea in occidere: na alias mo- iaetretur ad motu orbis, sicut i du inter nos mouet a Turn
Pta corpora:sed est in dextra parte coeli, puta in oriete unde coelum et , in quo ideo toto est dat agat secuda virtute GAt vero de Deo secudum intollectum & volutate tractare ciuemadmodusecadu haec est omnino im-na litabilis,lineas Ph. Ioge trasce detret. Satis ergo est su-Periores roneg ad hac quoq; coclusione extedere Enim reroum adeo est purus actus, ut nulla in eo excogita
Ti possit potentie ro. Quapropter neque spes v llas a sedistinctas recipere ullo no pol, neque actum intelligendi. led per am simplicissimam ementiam & teipsum in felligit, ct reliqua uniuersa. C dclusionem hac praefatet16neS com 6strant. Prima si tales haberet spes,vel actus ale distinctos alla esstant eius accidentia. Tunc sic arguitur,vel a Da essentia essent proe acta,vel ab alior no ab lio, cim sicut repugnat suae essentiae ab alio gigni,ita aequid pia aliunde mendicare. Nam tunc eius perfectiosorinsecus illi adueniret in telligere n. persectio rei est. Et praeterea sicut ipse est perlectus ita quicquid in illo est,alias esset mutabilis:nil ergo aliunde recipit. Quodula accidentia i sua essentia no prodacantiar,probaLiar,ria cum recipere,potentia dicat passivam quasi ma Ei ia1em produceret aut activa&formalem, necesse esset inessentia Diuina duas distinctas rationes distinguere quasi materi et 'forme, quae eius simplicitati repugnat. Est ergo Diuina essentia emine ter omnia,ac veluti oriuspeculum, per qua adeo Deus cc serpsum prius natui a1ntelligit,& se intelligetio cuncta cogno cit. Quocirca
quan uis res tempore Iuccet dant, Iimperiunt tamen ei praesentes. Enimuero ab aeterno dec Euit mundum conclaret eo temporet, quo condidit & res cianctas seruaret tu Pore quo tant,& non fer uare tempore quo non sunt. Et fideo nullus in eo discutius est. Non enim petr essentia Imsuam cognoicit creaturas, sicuti nos ex priricipis s eiicimus con clusiones. Sed simplici intuitu in ta a essentia vadet omnia, sunt effectus in saa ca, non soaum eIncienta,
ter cecitas fuit commentaetoris commento Cuaro no pocst mente cernere quo possiet Deus ex Limporc res e, licere ac mutare sime recenti ulla ac noua cognitione.
O 1odsi Plato sic intellexit primum mouetas mouere Ie
. non minus aperte quam Theologi asservit, P Deus
seipsum. Sc omnia per te ipsum inte1ligit,e M tua esseti
sunt omnino. No qet det et to a S mo III res et a 2-riales mam res iste corporet 2 sab aetare',stant cui etet naturaliter mutabiles se cadu substantia prIpter natu-alet materie appetet in alterius Armet, quet ap petetia tu nosit in materia coelora dantaxat mouetur secandulo tu Angetli vetetoa malacia omo alieni ingenerabiles qui det sta rit, Scincorruptibiles.atque adeto taptet natetra perpetiui At in secuneo obedientia,quae in splis m. S: SI Etiaquae est in Deo: sicuti et v nihilo det supra etat aram creta . Luntrita notant &in nihilum regigi. Est praeterea in cis Quoddam genus motus secandum intellectum: quatenus inferiores amperioribus illuminantur§ainmvoluntatem, quatenu S per election m m etdiorum tendunt in finem. Sed de his Aihil ad presens negotium
est: de unitatet primi motoris: ad quem altera coriclusionern det.Deus est ma ime unus. CGClura onim hac: qua fidets npa praedicat. Ari .iet x. 8 . duabus ronibus probat. Prima est illa peripatetticorum maxima: rustra fit per plura: fieri potest Perpauciora: motus aut unio crii ad unum principia reduci possunt et Ergo unum ciet
principiti. Altera ro Omitur ex Co inuitate motus. Experimur.n.in his inserioribus semper eue motus quorci alij aliis succedunt: cotinuatio alit: quae ex pluribus c, stat mer accidens est illa vero quae sunt per accidens:ret ducenda ant ad illa, que sunt per se: ut omnia calida re doce da sunt ad igne, quae est om nia principi u. Necesset est ergo deueniret ad unu primu mobile,v vno Perse cotinuo mota moueatur: unu aute mobile ab uno primo motore mouetur, ergo. Simili rone utitur. I. de coelotet X,SI S . L 2. metia.tet X. P. Verta tu perspicacioribus
alius ronibus co firmatur eade coclusio. Prima est illa tapra tacia,quae ex ipo Dei nosc sumitur. Est. n. deus pur ac summus actus, osm in se perfectiones eminetntissim et continens, at vero si duos admiseris Detos, netcesie est
aliquid in uno existere, per P ab alio distinguatur Naindiuidua est(secundet Porph. cuius collectio proprio
tantum nunquam eadem in alio erit: ia autem debet ego ad perfectionem pertinentis: igitur si eadem re altercaret: non erit summet pertactus, ct ideo netq; Deus. Alia ratio sumitur ex eius omnipotentia. Etenim si duo sint Dii, respondedu est, quo adsuos effectusco carrutis Nam si concurrunt tanquam duae cause. vel altera est alteri sub ordinata, & tunc illa, quae sub ordinatur. nota
est prima,atqlae adeo nec est Deus etsi autem ex equo cocurrunt per modum unius, tunc vel una per sufficeret, re tunc alter Deus esset superuacanetus. quod a natara Dei abhorret. Si autem neuter per se sufficeret, neu tetr etsi et omnipotens, qua utique rationet neq; esset Det Eade penu demonstratio sumitur ex ratione finis Deus enim notione sua docet esse vitimum omnium finem, duo autem fines supremi esse nequeut, ergoneque duin Dij. Minoe patet: quoniam vel unus ordiuatur,reserturque in altetrum , vel secus si refertur ergo non est Deus si autet neutet et refertur in alteria, neuter est Deus Quia non omnia referuntur in ipsum. V Ad argum cnisi aiatem tu contrarium, retsponctetur, Deum esi et unum, non qui detra unicate, vi est principiam numeri, qta iecdiuitio e quilitatis coriaturae se aure vetus ut unum. Frin
prchensionem nostram, non cognostisur nu1 per mo- eam remotionis: scilicet quod neque e1Lio neqm
illud, neque in se rubet hoc , --, quod non re
203쪽
Texam viij. Quod autem hoc necesse est in per se esse.
tor de duratione infinitus sit,atque adeo impartibili S. .
Parte negativa arguitur sic. si Deus, vel virtute infinitus esset veI duratione, hoe esset quia sua etantia esset infinita,na ratione essentie relique illi persectiones at-
-- tribuuntur, essenua aute ei m non est indi
finita ergo nec virtus, nec duratio Mino probatur d fi-gno. Siqua ros ita esset in uno loco,vi non esset in alio ii
ergo a uun ili ea essentia est finita,quae ilia e st h aec, v sit a quacunq; alia distincta, Deus aete tali ratione est haec res,vi nulla sit alia,sed si quacunque dastinguatur,ergo est essentiae finitae. I secudo arguitur sic.Diuina periectio per suo feffectus innotescit , ergo la esset infiniiug
ergo ratione colligere positamus illiu esse duratione infinitu S Tertio arguitur ex eode principio. Si Deus esset infinite virtutis, id nobis inaeianotesceret, P potest producere infiniturillud aute lib. 3 . monstratum est ei
impossibile:ergo rio est infinite virtutis. Et co firmatur argumentu. Si esset infinite virtutis, posset mobile in instanti mouere: assi quo virtus maior est,eo mouet minori tepore: ergo simili proportione illa virtus, que est infinita, mouebit in non tepore: eo sequens alit est impossibile:ereo & antecedens. G Mario ceniq; arguitur co-tratertia parto questionis. Arist. nulla alia ratione probat,prima motore esse indiuisioile, qua ex eo P est virtutis infinite que esse nequit in magnitudine:ergo Siratio illa false est, fit, ut conclusio sit falsa, In cotrarium est autoritas Ari. qui tex.ss'.&infra docet primu moto
ligit esse infinite virtutis: & quia talis esse non potest in magnitudine, concludit tandem esse impartibilem.
Quae itionem hanc, tunc quia in
Comentarijs, quantum se extendunt Arist. rationes, satis est enodata,tu quia firmiores alias adhibere, negotium esseMetaphysicis atq; Theologicu,breuibus expedimus singulis coclusionibus ad singulas triu partiu respondetes.' Prima est,Deus est sempiterne durationis. Hanc Arist expcrpetuitate motus elicuit, Cuius demonstrationem habes a text.gy.& infra satis exposi tam . At vero cum rei veritas n6 admittat mundum fuisse eternum,alia est probatio expetenda . Illud autem princi-Pi , v potuit saltem angelos & coelos ab eterno producere,parum pra enti negotio deseruiri quandoquidem illud aeternitatem Dei supponat potiusquam probetis Eternitas ergo Dei(vt probe ait S. Tho. I . p. q. 1 o. ex eius immutabilitate colligitur. Enimuero cu Deus idesit, quod summum eris, ct purus actus, ab omni ratione Poeteliae immunis, fit ut neutiquam sit ab aliquo producibilis:a se autem ipso produci,contradictionem implicat,ut supra dicebamui mec*sse est ergo, ut sit perse ipse perpetuus. Quin vero necessarium est ut eius essentia intelligi ne a ueri nisi existini. Nostra enim, 2 omnia creaturaru essentia,& quidditas,no vi q. sua naturae includit existere: na hominem esse animal rationale, cequatuor & tria esse septe,Vt ait Augu.quiuis madus noesset, haberent perpetua &necessaria veritate sed tuet huiusmodi quidditates, esse. acquisiverunt quando madus cdditus este Antia vero Dei de sua intrinseca ratione includit existere: tu quia DeuRomne coplectituet perfectione:& existere perfectio este tum maxime, se si sua essentia nis includeret esse, nullus relinqueretur eri
cogitabilis modus, quo posser illudacquirere. Adde,s Dei aeternitas non solu in hoc consistit, v neq; initi ulla burrit neq: habiturussit fine , veruioetio et, qst nulla sic
in eo successio, aut Inutabilitatis umbra,sest ora ibi sint immobiliter permanetia. In Deo, inqua, Neq- gigner est aliud, qua genuisse: sed semper genuit S generat: & intellexit & intelligit: voluit & vulta sine aliqua teporim differentia. Haec autem iam lineas excedunt huius loci Igitur ad secandam argumentum, qam uic concitisioni obi jciebatur negatur consequemia. Potuit naquet Deus mundum, quantum ad paries eius perpetuas sucsupra disputatum est condere, non tamen decuit ob rationes.quas supra explicuimus.
G Secunda conclusio. Deus est in pnite virtutis.Et hanc
quoque conclusionem Arist.c. vlt ratione motus a Do-
steriori demonstrauit,hoc pacto. Deus mouet infinito tempore: ergo possiet mouere infinitu mobile,si ex parte rei mobilis esset possibile. Probatur cosequentia Mouere infinito tepore: est efficere motu infinitum per accidens: mouere aut infinitu mobile,est efficere infinitsi mota per se,Ea aute, quae sunt per accidens,reducsi tueran qua incautiam,ad id, quod est per se: ut ea, quae sun accidentaliter calida ad ignem , qui est per se calidus ergo Deus habet virtutem quantum est de se mouendi infinitum mobile et hoc autem arguit infinitam virtute: ergo Deus est infinite virtutis. Exponuntur ambe partes prioris assumpte. Motum esse infinitam, contingere potest duobus modis, videlicet aut ratione magnitudinis hoc est spatij,per quod fit motus,aut ratione subiecti, quo mouetur. Ratione spatij accidentarium est, quod motus duret infinitum: ex eo scilicet, quod circalari mobile finitum identidem repetit spatium infinities:&ideo sufficit ad hoc virtus finita motricis intelligentia, que sit perpetua,& insatigabilis Per se autem motus est infinitus, quando mobile est infinitum sverbi gratia lisecudum longitudinem esset infinitum,tuet
si transiret per certum signum,nuquam absolueret motum. Concludit ergo Aristoteles, quod primus motor debet quantum est de se habere virtutem sic mouendi et quan uis repugnet, non solum mobile dari infinitum, verum & ipso dato, repugnet moueri. ut libro terti demonstratum est. Haec ergo demonstratio intra lineas naturalium principiorum aliquam habet energie dignitatem. At vero quan uis diuina attributa ut bonitas, ct sapientia , & reliqua per ea quae facta sunt intellectat
utcunque conspiciantur, tamen omnipotentia eius, infinitaq; virtus,non plene potest per eius effectum icti O- tescere. Infinitu enim maior est ipsa, qua potentia creaturarum receptiua Credo enim fatis monitratum fui
se in tertio libro nullatenus Deum posse producere infinitum in actu,puta vel infinitam essentiam (na illa esset Deus) vel infinitam eorporis moIem,vel infinita aetia let Parata. Non quidem ob imbecillitatem diuino virturis, sed ex eo qaod rebus is sis creatis ratio infiniti repu-gDat sicuti non potest acere ut res eadem ignis sar simul &aqua: infinita ergo virtus Dei, qua fides nOS DO ctra docti,astriori mon tranda est esellentiae infini a Q
204쪽
crrubal, credentes esse corporeu. Rario ergo infiniti in re materiali impersectione dicit. Est enim materia de se inlinita, idest,no limitata ad certa speciem vel quantitatem finitur aute petr forma constituente certam specie, quam certa consequitur quantitas.' Metoriam autem sic finiri a torma , est perfici: Sideto in nitum materiale dicit imperfectione. Ratio aute infiniti in forma vice versa dicit persectione: quonia formam receptibiletisse in materia per qua coarctatur adesse huius indiuidui impersectio est simpliciter. O uocirea ratio infinitatis in Deo haec est quod sua essentiano habet et Te quoquo pacto receptu, sed uti supra dicebamus sit per se ipsum esse illuminat um,atque adeo eminenter omnes in se perfectiones continens. Creaturae ctenim materiales habct formas in materia susceptas, atque adeo Iimitatas: angeli vero esse salte receperunt in sua creatione participatur Deus autem per se est ens.
Ra io est metaphysica, qua Sanctus Thomas prima parre quaestione septima,utitur:sed profecto alia ad re messe non potest aptior. Nam munus metaphysice est altissimas contemplari causas: quae cum nostrissensibus sint alienissimae, nihil nimira si non sint nobis adeo perate, sicut quq sunt ante ocuIos. Hinc colligunt philosoplii,
Deu no esse in genere: sed et Te extra omne genus, quia Per nullam contrahitur differentiam: contrahi enim infinitati aduersatur: ut in praedicamentis clicebamus. Igitur ad primu argumentum in contrariu, quo ar- Euebatur,ex eo,quod Deus est una res ab alijs omnibus distincta et se finita,negatur consequentia. No enim distinguitur in Elui duo sicuti anter se creatu se. Haec etnim materiaIis res differt ab illa numero sub eadem specier quia habet tarma receptam in hac materia hoc loco, Sexempore,&c qctae faciunt rem esie finita: Angelus autediffert ab alio, quia limitatam habet specie ab alio di .stincta. At vero Oeus non sic,sed quia per se abstractus est a quacunq; alioru ratione,differe ao alijs seu potius alia ditarui ab ipso: quia in ipso ciuita est cli fieti aeratio.Ad tertia aciete ia responsum est,ilaod no plene eius virtus innotescit per eias effectus: quia neque potest tota extra sic et Fundi: eo quod creatura non est capax infinita. Et orimo modo respondetur ad confirmationem. Negacar enim consequentia Si Deus est infinitae vittatis potest mouere inuo tepore: quia repugnat intrinsece ationi motus fieri nisi in tepore. Potest quide Deus una rem in duobus simul locis ponere, d quod ab uno per motu transeat in alterum in instati,no est tactibile. Si quae aut e rationes ab effectu infinitate Dei,vtrunque monstrare possunt, prima est supposita creationishde. Aliquid enim ex nihilo producere videt urarguem Te virtute infinitam. Neque cauillatio quorundavimcner ae argumenti. Aiunt enim, rem quam piam,vi iam Fide,non excedere ipsam nihil maiori distantia, quam sit persectio ei uide lapidis, quae est unitatev itaeo prodacere lapidem, non arguetre nisi virtutem finitam. Qu'dautem naec cavillatio sit potius, quam responsio pater, quonia virtus prodiacencis non tantΣ e re producta estimanda est, veru ex modo etiam producendi,alias concedenduetat non reqQ iri maiore virtutem ad creanda
ex nihilo lapide,quam ad educendum eum det potentia
materiae. Igitur fir uceret D por Tiga et tetriae arguit aliquam perfectionem: et iacere det et istori potetia maiorem argueti,ut inflata are lignum vitae querim iac-ciam. Unde et uanto educatur de minori S Tetncia, tanto maior requiritur virtus: Ereto producere ea Tihilo, arguit infinita. Alij contendunt id demonstraret cx perpet uitate mundi. Fieri nanque potest per Dei omnipoteritia, ut mandus creatus in Lempore perpetiao daret: potest ergo sacessive infinitas producere res. Sed hoc profecto. Iicet arguat virtute Dei esse sempiterna,non tamen pala monstrat et ita infiniti vigoris .etiam si omnes Coi seria arct: quonia nunquam peruenicetur ad infinita in actu. Illud aute potentius est argumentu ad id demostranduet puta quod quacunque reram specie data potest Deus perfectiore producere. Etenim quamuis isto modo ascendendo deueniri nequeat ad sp etciet, infinitet Perseria, est tamen argumentum quod vis tus Dei queCurique excogitatum perfectionis gradu excedat. Id aettetm non intelligitur possibilet,nisi illavirtus sit infinita. Sed de his talis. I Tertia conclusio. Deu est incorporeus,atque omni- 'no indivisibilis. Conclusio est Aristotelis in ealce Euius libri Sed no aliter eam demonstraequam arguendo eae infinita virtute,hoc pacto. Primus motor est infinite virtutis: infinita autem virtus esse no potest in quantitater ergo est imo artibilis. Minor autem innititur illi princi Pioquod virtus in qualitate agit semper ex necessitatet naturae secundam ultimum suae potentiae et atque adeo produceret infinitum:S moueret in no tempore, quod est impossibile . At vero probatio haec supponit quod virtus quae est incorporea, non possit agere per intellet et um&vol ptatem liuere:sed sicut ignis aut sol. Verta tamen hoc non est necessarium. Nam licet intellectus Scvoluntas potentie sint indivisibiles,haud tamem repugnat esset in corpore, sicut sunt in nobis. Arist. ergo licet demonstret, P virtus infinita non possit disse forma eg- tonsa non tamen demonstrat Deum non habere corpus sicut habet homo. Demostratur aute ex alijs eius principijs, quae in hoc physicorum opere habentur. Nam res corporea non mouet nisi mota, ut inductio per singula monstrat. Coeli quippe non influunt inferiora, nisi motui neque res vlla harum inferiorum mouet , nisi mota. Primus autem motor demonstratus est esse imis mi bilis: ergo est incorporeus. Et praeterea cum sit omnium causa , dcbri carere omnipotentiae ratione : corpus autem omne rationem habet, potentiae: nam quando aliam non haberet,Ex eo quod est continuum, esset diuisibile. Praeterea id demonstratur ex eius nobilitate Deus enim est entium nobilissimum et spiritus autem corporet nobiliore ergo nihil in deo est, quod non fit spiritus
Quin vero cum netque ex materia Sc forma componatur, ut ris materiales, neq, ex quantitatis partibus, ut tarmae corpore neque CL subiecto ct accidente , qualis compositio est in angelis,nequet aliunde recipiat, Vetque(vti modo dicebam os ex genere proprie & contrahente differentia constet,fit , ut non solum sit impartibilis verum,retrum omnium simplicissimus. In quo nostra est beata felicitas: qua utinam per eius gratiam petr frui ad eius gloriam mereamur perinfinita secatorum secula.Amen.
Finis faucestionum octaui atque ultimi Physicorum.