Metallotheca Vaticana Michaelis Mercati

발행: 1719년

분량: 535페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

Marina. I ast

seeundus IsidIs ploeamos pertinet quoque ad lithophyta Turnesortii.

C A P. XIX. TERT ius vero Isidis ploeamos a secundo differt, quia e murice sive scoiapulo, uti corallium, enascitur , iuxta quem surgit pinna omnino ejus. dem cum alcyonio substantiae r est vero ille instar arboris in ramos paulbgrandiores diffusus, qui paulatim gracilescunt, inox in summo lentiores , &R sequa-

212쪽

1 3 o Armarium Sextum

sequaciores; truncus autem, & reliquae ipsius partes ex substantia lignea , &quibusdam in locis crusta lapidea obductae videntur r totus subrubet, & dodrantalem longitudinem non excedit r mirum huic frutici , unde adhaesit stella marina, quam inter Zoophyta referunt omnes. Et quoniam de illa opportunε mentio incidit, non ingratum legentibus fore existimo , si paulisper ab instituto evagatus paucis verbis illius descriptionem hic subjunxero. Stella marina itaque in medio circulum recte os dixeris cum quinque angulis habet , qui pruribus, iisque parvis aculeis praeacuuntur ; ε circulo , tanquam ex axe , radii quinque procedunt, & prope ambitus extremitatem binos substiatuunt, qui a tergo omnes aequaliter in centrum coeunt: a summo vero in binos ramos excurrunt, ex quibus alii, atque alii deinceps promanant, multiplicanturque paulatim tenuiores, crebrioresque , ac omnes introrsum spectant

tanquam vitium claviculi, vel capreoli ad vicina sibi quaeque complectendum: a fronte quilibet radius strias transversas per omnium ramorum medium, tanquam rugas porrigit: retro quilibet planus, & elatior in centrum declive leviter vergit: intcrstitia radiorum foraminibus nonnunquam obnoxia sunt: ipsa Stella lineis quinque tantum albicat, caetera sui parte subnigra, seu cinere rtenuem, seu tactu scabram cutem habet; magisque Stellam a tergo, quam a fronte prodit, quae fuit ratio , ut fronte avcrsa depingi fecerim r Rondeletius&plures alii eam nominant Stellam Marinam arborescentem. Repertus est hic frutex in maritimo Hetruriae loco, qui vulgo Mons niger appellatur.

Tertius Isidis ploeamos est ex lithophytorum genere.

213쪽

marina. LII DE QUARTO ISIDIS PLO CAMO.

C A P. XX. A a. rus Isidis Plocamos unico caudice constat, ex quo quinque Iaringiores rami proveniunt; quorum tres infimi latera claudunt, alii duo - recta sursum cum caudice spectant: rursus ii alios ex aliis ramusculos in infinitum generant, qui sibi mutuo ita transversim innodantur, illigantur que, ut inter se conserti rete, vel cancelli altrinsecus stupendo naturae artificio apparcant: foris omnes ramorum extremitates aequaliter extant, tanquam pinnae , quarum altera alteri fere imminet. Frutex vero iste e ligno fungoso nascitur , & ita mirifich in orbem explicatur, ut nihil in eo luxuriet, nihil ab unis det, nihilque putari conveniat, quo non item totus deformaretur.

Isidis ploeamos alius retitus inter litopllyta eii connumerandus. Nec admodum dissere videtur al, illa litophyti specie , quod Frutex marinus a Clusio appellatur.

214쪽

D E marium Sextum

ISIDIS PALMA.

C A P. XXI. QUEMADMODUM praecedentes frutices ex Plinii placitis Isidis plocamos

appellavi; ita hunc Palmam Isidis appellare libuit: nam ex trunco par-- tes quasdam promit, ramosque in digitorum modum non aliter atque Palma, protendit. Facile quoque quibusvis subscripserim, qui recentiorum quorundam opinione, & authoritate freti non absurde λοί - illum fruti

cem vocare voluerint: illud enim nomen multorum fruticum lapidescentium , commune est, ut coralliorum, palmarum, thymi, lauri , Oleae, quercus,

charitoblephari, juncorum, fungorum, & consimilium, quae lapidescunt, &in mari proveniunt, de quibus Plinius post Theophrastum scriptum reliquit; inter quae & hic frutex commodE recenseri potest. Palma igitur Isidis , quae vulgo Parma dicitur , frutex cst palmi magnitu dine , qui in scopulis , & inter saxa nullis radicibus nascitur , & caudicem habet instar calliculi rotundi , qui fibris tenuibus musci, vel ut Theophrastus ait patellarum modo petris, aut ostreorum testis adhaeret, in spiras aliquando , veluti anguis, citin serpit, intortus, multos sinu foliis edens ramulos , qui corticis loco crusta lapidea , Vel tophacea, ceu luto quodam subalbo , ob ducti sunt , quae verruculis inter se contiguis, & in medio quasi acu punctis exuperat; quamobrem non inepte piceae ramis, in quibus foliorum , cum deciderint, vestigia imprcssa remanserint, assimilantur: intus lignum habet

215쪽

sine medulla subnigrum , durum, teres, laeve, exile, ae ericae ligno fere simile e ramuli, quo cacumini sunt propinquiores , eo magis ad colorem subinflavum sensim vergunt. Hi frutices inveniuntur in maritimis locis: plurimos ex AEnaria Tyrrheni maris insula, ut aliarum rerum, ita harum quoque feracissima superiori anno mecum attuli. Qui omnes fere aliquo charactere internoscuntur : quidam enim quasi calce incrustantur : quidam partim subalbent, partim subrubent, stellulasque fulvas per nodos ramorum diffundunt, quae semina ficuum eminus referunt: quidam bryo marino impediuntur, ex quo enascitur alcyonium polyphyllon, cujus memini inter Alcyonia. Caeterum constat, plures eme res , quam vocabula ; & in his multa adhuc sua vocabula propria desiderant , quae mutuari aliunde , cum occasio offertur, non dubitamus . Fruticem hunc mulieres in aqua absumere consueverunt , illiusque decocto vultum linere , ut limpidae , nitidiores, atque venustiores in publicum prodeant.

Isidis palma est ad litophytorii ni genus reserenda.

216쪽

i IM Arimarium Sextum

DE JUNCO LAPIDEO.

C A P. XXII. Ut vulgo Lapidei Iunci dicuntur, ego etiam Iuncos , ne a communi

Ioqucndi usu recederem, appellavi; tametsi improprie si Iunci etymo-- logia spectetur e nec quoque , ut Iunci, in aculeum fastigiantur , sed obtusis extremitatibus omnes visuntur.Illud vero animadvertendum ferε unius. IVNCI LAPIDEI. cujusque summitates , asterisco insigniri. In Insula Pontii, &ad Argentarium montem maritimis in locis inveniuntur non usquequaque frequentes. NO T AS.

Qui Iunei lapidei a Mereato appellantur , sunt ex madreporarum genere; atque a Millepora Impe rati differre non videntur.

217쪽

Marina. ἶβDE PLANTULA LAPIDEA SCUTULATA.C A P. XXIII.

PLAnxu LAM Lapideam scutulatam non inscite parasiti eam plerique nominant , quia non nisi ex aliena quadra, vel paropside cibum capit: haece dorso chamaeconchae striatae , quae inhiante praedae frustratur , cauliculos emittit creberrimos, & tenuissimos, & digito nihil altiores, quorum singuli singulis clypeolis umbellae instar defenduntur. Sub aqua vivit, & crescit ; non autem in aere, prout quorundam est Opinio: in fundo partim viridi, partim

cinereo colore squalet, quae postquam aquis eruitur, atque aerem sentit, aliabescit, ut conchylium, & corallinae vocatae , quarum etiam salse dinem praefert,

cauliculi ejus sunt fragiles , teneri, candidi, glabri, implexi, leviter fornieati , & suis clypeolis lapidosiores. Andro saces a nonnullis putatur ; sed a veritate aliena eorum sententia esse videtur: nam ut Dioscorides ait Androsa e es herba est amara , tenues spargens juncos sinc soliis, folliculos in capitulis habens, in quibus semen continetur: idque huic plantulae contrarium est , nam amaritudinis loco salse dinem habet, seminaque nulla in folliculis suis reconiadit i alvum vero sistere non negaverim. Hanc mihi omnium primus ostendit Ferrantes Imperatus Neapolitanus, vir optimus , di cruditus .

Plantula haee lapidea scutulata a Mercato dicta, est Fungus marinus minimus, CaesaIpIno:Andronees, eotyledon foliosum marinum , Lobellio. Andronees chamaeeonchae innascens , vel minor, Caspato Bauhinoia PInaee . Hoc plantarum senus Acetabuli nomine insignitur a Turnesertio P soa ob saJIs distiti res her- eapituli figuram, aeetabuli cavitatem referentem , atque ita definitur. Acetabulam est plantae genui, bariae. foliis cauis , quasi pelviformibus in eonum inversuis Ierὸ desinentibus. Cum nuper ad Antii oram ad plantas maritimas inquirendas misissemus , Inter vaclas sucorum aliarumque marinarum stirpium species , nonnullae etiam ex huiusmodi plantulis de quibus hie agitur, e saxis, quae marinis aquis integuatur, decerptae, allatae sunt. Cumque tum nudis oculis , tum mieroseopio apud Illustrissimum Lancisium eas diligenter inspexerimus nonnulla observavimus

quorum cognitionem naturae serutatoribu non ingratam fore duximus. Itaque tum earum va

rias leonas diligentius insculptas , Mercati tabellae addendas curavimus, tum exactius quam hactenus quod seiamus ab aliis factum sit, eas describere aggressi sumus. Icon r. earum inrmam exinhibet , quam Inermibus oculis conspeximus, a. quam microscopio observavimus. In his pileolus sum gillum plane refert striis notatum a aa, ab umbilico bb ad periphaeriam ccc, quae supra reliquam superficiem nonnihil utrinque extat, eleganter ductis , fungorum lamellas adamussim , ac per belle exprimentibus. Hae autem striae , utraque superficiei parte nimirum superiori dd de inseri

PLANTULA LAPIDE A SCUTUI ATA

218쪽

1 36 Armarium Sextum

ri e e conspieuae sint, ac interdum quibusdam in locis fs crusta quadam salino- terrea externo conereta obducuntur. Umbilicus bb nihil aliud esse videtur quam pediculi extremum , quod pi-Ieoli medio tanquam clavus infigitur. Pediculus g exiguum tubulum cavum refert: nam traniversm stactus foraminutum ostendit, in quo substantiam quandam viridem microscopio anIm adve timus.Substantia constant dura atque ad lapideam 3ccedenter verum a lapidibus differunt, quod tum pedieuli, tum pileoli etiamsi rigidi sint in quaneunque partem inflecti possint instar filorum e materia metallica efformatorum , aut virgularum arborum duriorum e inflexi autem sese restituunt. Ex his monente Illustrisi. Lancisio plantulam h ne revera sungi speciem esset statuimus .

DE ALIA PLANTA LAPIDEA.

C A P. XXIV.

AP p o M 1 M u s hic aliam speciem Plantulae lapideae, nequis uniformes omnes existimaret: nam ut superior e chamae conchae, ita haec ε silice excrescit; in reliquis a superiore nihil, vel parum distans et cujus copiam Neapoli PLANTULA LAPIDEA ALIA habuimus: multas deinceps cum hujus, tum antecedentis figurae plantulas a familiaribus meis Anconae commorantibus impetravi: ex quorum verbis comstat, illas inter saxa, & conchas promiscue nasci, in quadam palude portus novi, prope montem Anconitanum : inveniuntur quoque prope Neapolim in insulis Procita, AEnaria, & Capri. a J Novissime vero Spoleti ad moenia in quodam fonte juxta portam Divi Pauli, colore viridi repertae sunt . Unde nonnulli Religiosi, qui ibi incolunt, eas ad nos detulerunt; quo sane argumento conjici mus hanc plantulaan aeque palustribus , & fontanis aquis, atque marinis gau

dere ἄ

219쪽

s 1 3 Planta alia Lapidea , est Androsae es, Matthiolo , Lugdunensibus , Lonicero, Castori duranti. Musci marini genus , c; uillandino. Andro saces petrae innalcens vel major, Casparo Bauhino. An dro taces, Matthiolo. Fungus petraeus marinus , sue umbilicus marinus, Ioanni Bauli in o. Aeetab Ium marinum procerius Tourne sortio .sdia Huius loci mentionem facit Paulus Boeconus: f σ3 qui eandem hanc plantam prope Interamnam inier saxa Nari Flumini adjacentia se comperi sic, eandcmque esse atque Andro saces Matthioli asseruit D. Feliciano Natatio Fulgina tensi Pharmacopino peritissimo, plantatumque studio sissimo ; Spoleti inquisitam autem nulli bi apparuisse , ut ab eodem Matatio nuper accepimus . Vertim eum laudatus vir eruditissmus una cum Boccono eadem loca iterum perlustrasset, nusquam inve ni re amplius potuerunt: Idemque iisdem locis paucis ab hinc diebus diligenter invisis nusquam repeti sis assirmavit. Caeteroquin mirum sinu foret, plantam maris alumnam, in aquis dulcibus na-lcentem, intueri.

S DE

220쪽

i 3δ Armarium Sextum

DE UMBILICO MARINO.

C A P. XXV. UMaici ci Marini, quos Bellicos vulgus dictitat, an iidem, qui inter Aristotelis testacea , contendunt aliqui, quibus totam hanc causam peris mittimus . Satis nobis , hos lapillos in maris littore legi umbilici figura , unde UMBILICI MARTI T& nomen. Nautar ut primo aspectu apparent, longiore, ac planiore forma, Scpari magnitudine , fabas marinas nuncupant. In his pars planior ad extimam oram binas, ternasve spiras, ut cochleae, involvit; quae cum tenui sulco diis stincte non insurgant, ex altera parte iniquam concavitatem in medio relinquunt, margine rotunda, ad quam gyri extremitas protuberate qua forma, ut hominis Umbilicus , quem lepidE imitantur, sese corrugant. Nec minor in his coloris aliquando, quam figurae jucunditas . Color enim croceus in Umbilici

SEARCH

MENU NAVIGATION