L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

191쪽

Nis fraudes vereor , mala nil discrimina, neque Sede . prior moveat se nisi , nemo movet. I Iatentes . Al. latenti. Ai. Inuntis . Laetantii solitam dicendi formam. I 4 de fraude ostenis dit, nec Africismum sapit, ut heic iterum obtrudit

Heum annus; nam propositione de pro eat, A, Vel . passim apud optimos latinos tam oratores . quam poetaβ invenimus. Cicero pro eodem habuit

Orat. 38. dicere et Hyn ex insidiis , sed aperte , ac palam . Et .c. r. ros. Μbit ex occulto , nihil de insidiis agendum putant. a 2 am Deus t Fallor i an heic non polytheistam a sed unius Dei assertorem adolescentem Lactantium mihi Midere videor ta Talis mihi munera formar Al. hy jus mihi σαAL nobis haec munera oe. 3 Nisi, quis prius ipse movetur. Lucretius Lib.a v. a vers. 36q. hac de rr sic locutus est tombra Cidetur ite r nobis in sole moveri,

Et vestigia nostra sequi, gestumque imitari . Myra si eredas privatum lumine posse detradi. motus hominum, gestumque sequentem; 2Dim nihil esse potest aliud, nisi lumine eassus 'er id, quod nos umbram perbibere Alcmur f

x Virgo modesta nimis, Ierem bene servo pηἐoris .a Ore procax non sum, nee sum temeraria lingua. 3 vltra nolo loquit sed do responsa loquenti .

192쪽

I Hrgo modesta et Iceireo haec diei possunt,quoniam puella, cui a poetis nomen Echo fuisse dicitur, rea pulsam a Narcisso passa, ut Ovidius ait Lib. IIL Me

1 eta latet Irisis, pudibundaque frondibus Ora

Protegit, ct Diis ex illo Qivit in antris .a Ore procax non sum. Quare ergo Ovidius eam appellat non solum Nympham vocalem, verum etiam garrulam Nempe quoniam talis fuisse fertur ante quam a dunone in poenam suae procacitatis datum ei esset rReddere de multis ut verba novissima posset

Solummodo. ' .a vltro nolo loqui Idem Ovidius pag. III.

vers. II. . . . . - uva nee reιicere . loquenti,

Nee prior illa loqui didicit resenabilis Ecbo.

Caussa autem. a qua Echo producitur, repercussio aeris est, sive soni, ae vocis reflexio, quae instar aquae defluentis, si obstaculum in fluxu offendat, retroacta, inversa regreditur per pressionem elasticitatis ; unde non vocis imago est; sed νox ipsa retrograda . Hinc, si per sphaeram corporis oppositi sese expandens, in plures superficies impingat, ita ut undique repelli contigat, tandem fortior erumpit, nec non interdum geminatur. Plinius Lib. XoVI. cap. V. de Cy-2icaena Graeciae urbe, olim clarissima loquens, ait a 'uxta portam, qua Thraeia vocatur , turres 'tem acceptas voces numerosiore repιrcussu multiplicant, nomenque bule miraculo ECHO est a Gracis datum . Et boe quidem natura locorum evenit, o ple rumque convallium. Ibi easu aceidit. XCVII.

193쪽

I. Sponte mea vemens varios ostendo figuras 2. Pingo metus vanas , nullo discrimine vero ;3 Sed me nemo videt, nisi quisua lumina claudit., NOTAE, ET CASTIGATIONES.3 Sponte mea .emeus Oe. Sunt qui de Somno hoc intelligunt, quia ex imminutione spirituum animalium in sanis corporibus Somnum sua sponte oriri, medicorum,philosophorumque plurimi docent. Hinc inferunt breviorem esse in iis , qui sunt siccioris temperamenti, vel minus in exercitationibus fatigati; Nam in eis facile spirituum vires instaurantur, dc nervorum filamenta corroborant, sublevant, separant, εἰ ad officia revocant, quae prae lassitudine peragere nequibant: unde Virgilius AEn. XII. a versino8.

velut in somnis oeulos ubi langusda pressit

Nocte quies , nequicquam avidos extendere cursus Velle videmur , in mediis eonatibus agri succidimus . Nyn lingua valet, non eorpore nota Sinciunt vires, nee vox, aut verba sequuntur . I Varias ostendo figuras et Al. vanas. Somnum somnia sequuntur , quae nee unius generis sunt, nec semper ex eadem caussa oriuntur. Egimus de his cum Lactantio Cap. xviri. De Opis Dei a seg. r. ad 9., α dissi XXV. cap. vi. s. I x. , ad quae loca lectorem nostriim ablelagamus.1 Fingo metus vanos. Al. Carias. Nostra Iemo

ex sequentibus eonfirmaturi subdit enim, se loqui de

194쪽

- timore, qui non ex vero aliquo diserimine oriatur ;sed potius ex fantasia meticulosa, quae tetris statet imaginibus ex mala praesertim conscientia, vel ex iis, quibus se aliquis novit obnoxiust ea quippe quis sibi videre in somniis putat, inter quae saeptu versatur. Sic miles, arma, & vulnerar Pastor oves, α lupos , mare, & naufragia somniat Navarehus . 3 Sed me nemo videt nisi oec. Hine apparet huiusce aenigmatis titulum non somnum t sed somnium esse deberer nam nullus somnum ; sed somnia videre qui ue dicitur; Unde J uςretius lib. I v. a Menique quum suavi devinxit membra sopore Somnus, O in summa corpus jacet omne quiete a Tum .igilare tamen ηqbis, o membra movere 2 Wira videmur , ear in noctis eali ine caeca cernere censemus Solem vire.

MONUMENTUM.

r. Nomen habens hominis post ultima fata reliquor; a. Vonten inane manet; sed dulcis vita profugit . 3. Lita tamen superas morti post tempora vita .

NOTAE , ET CASTIGATIONES

I 2 'men habens hominis . Munumentum ex Cicerone ad Casar. nihil aliud est, nisi id , quod nomine ipso esse monemur, & iccirco ad memoriam magis spectare dabet posteritatis, quam ad praseu ris temporis gratιam . fiete tamen a poeta usurpa

195쪽

tur pro sepulchro , quatenus Varro Lib. H. L. L. alte Monumenta a monendo , qua sunt in sepulchris. Secundum quam acceptionem in Epitaphiis exponuntur notae illae et M. H. S. , vel M. H. 26 S. Scilicet Monumentum Haredes siquitur et vel non sequitur . Unde Horatius I. Serm. VI II. IMille pedes in fronte , trecentos e pus in agrum Hie dabat, baredes monumentum ne sequeretur . In his autem satis notum est Nomen eorum inscribi ,

solitum esse, qui illuc iam illati, seu inferendi erant. x Tost ultima fata relinquor . Al. post ultima saxa reliηquo . Al. post ultima fata remansi . Vel remansit . Al. post ultima sacra . Praefero lectionem

trium Mss. Codd. Vaticanorum , quam etiam secutus est Salmasius in Exercit Plin. pag.8s8 , & quae cum sequentibus magis congruit . Saepe enim in sepulchris solum nomen remanet illius , cuius cineres quoque tempus absumpsit ; unde sequitur ra Nomen inane maneti Scilicet sine re, quamnificat: Horat. l. LP s. xv I i. 'I. Aut virtus , inquit, nomen inane est. Proprie de Cenotaphio dicitur , quod ιumulum honorarium Suetonius in Claudio appellavit: caterum , inquiens, exercitus hono rarium tumulum ei excitavit in quo scilicet nihil eius erat praeter nomen. Vide Virgil. AEn. III. i . 3o 3 Hia tamen superest Marti . Fleum. supersit multis . Quasi poeta noster illud Horatianum habui sisset in mente i Dignum laudo virum , musa vetat mori ; Sed etiam servata Mss. Codd. lectione hanc

sententiam exprimit totum hocce carmen . Is enim

196쪽

tempora apud homines celebratur , & propterea immortale quorundam nomen , ac fama saepe in lectionibus oceurrit ἔ unde Lucretius , hominem de se ipso post fata futurum cogitantem sic eleganter

describit Lib. II. a 889. ,inde Nec radicitus ὸ vita se tollit, ejiciti Sed furit est e sui quidquam super insius ipse . 3 Tει tempora vita et Al. post mortis tempora vita . Al. pos vita tempora longa .

I. mero mibi geminas ferro eonjungitur unco. a. Cum .emo luctor , eum gurgite pMηο profundo . 3. Scrutor aquas medias ἔ ipsas quo Me mordeo terras ,

NOIAE , ET CASTIGATIONES.

x mero mihi geminus . Titulum non omnes cum adspiratione scribunt , Graecos secuti ; sed docente Serviri ad Virg AEn. I. vers. I 69. errant , nam intino adspiratur . Dihi ur autem mucro genrisivs , non quia anchorae duos solummodo habeant dentes ; sed quod dens quilibet , sagittarum instar , geminata scuspide ex parte opposita armatur . Item earundem plurimas duobus tantum dentibus constantes vidimus; si l . Di pthir 'mum , tres , quatuorve habeant retortos uni recto circum iraerentes uncos . I G Auitur unco: Firmat hoc expositionem quam

197쪽

quam nota superiori dedimus . 6r excludit lectionem aliquorum , qui exhibent conjungitur uni . Nam etsi hastili uno tam infra , quam supra quotquot sunt

dentes uniantur ἔ non tamen tunc verum aliquando est duplicem dumtaxat habere mucronem. Virgil. Lib.I. aen. vers. I 69. superius laudato ait: vaco nou attigat avcbora morsu . a cum .entis luctor . Ventos translate vel secum , Vel cum navibus , aut eum nautis luctari saepe legimus ; cum anchoris numquam; at non solum metaphorico nitori non officit liare locutio a verum

etiam eum geminat, quoniam luctari ab hominibus ad ventos translatum est , & quidem non ab iis , qui minime repugnare queunt ; sed ab illis , qui non facile' abripi patiuntur , fortiterque resistunt ;in quo maior est anchorae, quam navis , cum reluctantibus similitudo ; nam navigia , Sc nautae nonnisa anchoris innixa, ventis luctantibus obsistunt .a cum gμrgite pugno profundo. Non enim statim ac anchora iacitur , solo stabili infigitur , quo indiget, ut firma, dc tuta navis esse qliat 3 sed aliquandiu arenam arat, atque eam continue pervadens , tandem sese ita in terrae imis vesceribus insinuat, ut quo magis, ventis navim impellentibus , succutitur ,

eo profundius cuspides ingerit, di magis, magisque

firmatur.3 Scrutor aquas medias. Quum anchora suo pondere ad maris fundum descendit, secum funes , . quibus alligatur, trahit, & ea eorundem longitudine aquarum altitudinem nautae dignoscunt. 3 Ipsas quoque mordeo terras . Confirmant haec . quae superius annotavimus, & apposite Virgil.an. v I.

198쪽

Lactantii

Obvertunt pelago prorari tum dente tenaci inchora fundabat naves oee.

OLLA, seu LAGENA .

. . - ' . .

I Mater erat tellus, genitor fuit ipse Promerbeus ra Auriculis redimita .ebor cum ventre cavato ,3 Dum cecidi infelix mater mea me dioisit .

NOTAE , ET CASTIGATIONES.

r Mater erat tellus . Titulus variat tam in vulga. is , quam in Mss. , quoniam re vera hocce aenigma isnec ollam, nec lagenam determinate describit; sed vas omne fictile utraque paxte ansatum , qualis certe, nec Urceus, nee Cantharus, nee

Caeabus, utpote quae fictilia erant, unica, panda, seu arcuata ansa, ut plurimum , fulta. 1 Genitor fuit ipse Pνometbeui. Non solum hominis simulacrum de pingui, & molli luto primus dicitur Prometheus, effecisse; verum etiam eidem figlini operis inventio tribuitur. Unde Juvenalisa'. t ait rr Patinae, subit que Promethen. De Prometheo saepe Lactantiu meminit, praesertim Lib. De Opis Dei Cap. I. seg. Ir., dc lib. II. cap. xl. seg s. Nos de eodem plurima dirimus differt. xxvi I.

cap. t v. f. X T.

199쪽

hus vasa manu teneri, atque agitari solent. In vulgatis hactenus legebaturi Aurisulaque regunt redimiate Uentre cavator quasi venter , qui ab ansulis cingitur, ipse potius cingeret auriculas. Restitui itaque

lectionem ex veteri Ms. Cod. Ottoboniano, cartaceo, & semilacero obsignato E. n. s. pag. a I. nunc Vaticano , in quo, Cebo pro .ebor habetur. Et ex a. B. apud Iseum. in variant. lect. , quo auriculas pro

arieulis, & itidem veho exhibetur . 3 Dum reeidi inmix. Al. misera . 3 Mater mea me divisit. Versus i ste spondaleus est , quod fortasse amanuenses librarii iure poetico fieri posse nescientes , in quibusdam Mss. Codd. scripserunt: me ante dioisit , quod nec fieri, nec concipi potest , in primis, quia prima syllaba in divisit, longa est; secundo quia postquam in terram decidit, vas fictile dividitur, ac frangitur ; non autem antea. Sunt etiam, qui legunt et Mater mea meque divisiti Al. mater mea post diu vixit .

200쪽

AENIGMATU Μ

Ceram Ae. 8O. Acus 55 Anchora 99. Annii lus signatorius Aranea D. Mundo Balneum Bela

Capillus

Capra

Catena

Centaurus

Clavis

Clavus ealigaris

Clepsydra

Cornicula 27 Cucurbita Curculio

96. Ericius 29-Farinas'.

Flagellum Flumen, & Piscis

Follis

Formica Fumus

Funambulus Glacies

Grus Hamus 344

Lagena , vide Ouis Lapis

Laterna

Lilium

46. Linum 36. Lupus 33. Luscus9 a. Malleus 84. Malva

Malum

SEARCH

MENU NAVIGATION