L. Caelii Lactantii Firmiani Carmina omnia, recensuit, variantibus lectionibus, annotationibus, castigationibus, ac dissertationibus illustravit Fr. Eduardus a S. Xaverio C. E

발행: 1759년

분량: 285페이지

출처: archive.org

분류: 시와 노래

211쪽

Atque orbem totum protulit urique means et IIIa ter aurum repetito verbere plaudit

N AIque

Mereuri facunda &c. Te canam magoi Iovis , Er Deorum Nuncium , curvaque lyra pareatem . Et Virgil. Geor. I. p. 337. Quos ignis Cali Cyllenius erret in orbes.c Pinquam Phoebus equos . Poetae soli currum

tribuentes, equos etiam quatuor adiungunt, quorum nomina recenset Ovidius Libin. Metam. Fab. I.st. I 3. P g. a.

Interea volucres PDroeus , est Eous , or BboUSOIis equi , quartusque Phlegon eyc. d In aperta refudit Obmpit Sie absolute a Perserta volans dixit Virgil. Georg.III. Olym- Pius autem Mons , qui Thessaliam inter , de Macedoniam extollitur , tantae altitudinis verticem habere dicitur , ut summum eius Caelum tangere videatur Eum propterea Poetae Caelum aliquando appellant , motuque diurno a sole metiri dieunt. Virgil. Lib. I. Georg. P. 6 Q. . . . . Emenso quum jam decedet Olympo . e Protulit usque means . Al. Pertulit . Barthius .vss e canens .a Innumerabilibus . Hane lectionem debeo Μs. Cod. Vaticano si 3 . pag. 3. , & genuinam merito eam existimo ; nam Lucretius Lib. I. ait

212쪽

iso Carmen AIque eadem celerer etiam discriminaι θο-

Igniferumque caput si ter zeneruia , Flet.

An- Innumerabilibus plagis vexata per aevum . Diverso tamen sensu. Si quidem hic de numero ictuum discreto loquitur ; Noster vero de numero sonoro est intelligendus, ut sensus sit: Phoenicis cantum tanta , ac tam celeri vocum variatione constare , ut armonicis numeris minime queant comprehendi. Hinc Virgil. UI, AEn. ait robisquiιur numeris septem discrimina locum et Novi ipse virum , qui Lusciniae cantum non solum ore reddebat ; verum etiam notis musicis conscripse' rat. Al. legunti Inarrabilibus. Al. Non errabilibus . Quae voces sunt Latinis omnino ignotae. a Celeres discriminat horas . Plin. Lib. X. Cap.XX. de Gallis Gallinaceis loquens ait et Proxime gloriam fentiunt ex hi nostri vigiles nocturni, quos excitandis in opera mortalibus , rumpendoque somno natura genuit . 2 'runt odera , ternas distinguunt horas interdiu cantu . Cum sole eunt cηbitum , quartaque ca-sriensi ostilia ad curas , laboresque revocant; nee solis ortum incautis petitur obrepere , diemque venientem nunciant cantu ; ipsum vero cantum plausu laterum . Falluntur tamen aliquando, quoties noctu aether ex. templo coruscans fulgurat, ut me docuit experientia; quod indicatis lectionibus aliorum exponendis deseris vire posset , si latinae esse ut e Propertius Lib. IV.Fle g. li I. aq. de his loquens, lucis authores appellat phrasi elegantissima . Lucis, er autbores non dare carmen aves.

Adde

213쪽

Ad de S. Ambrosii im Lib. V. Examer. poetica utentem phrasi , quum de hac Galli proprietate loqens ait rme ipse Lucifer excitatus exoritur , Calumque illuminato. b igniferumque caput. I. E. Diem: ad Ovidii imitationem , a qi o Currus folis r Axis ignifer dictus est . II. Metam. Lucr. Lib. II. e. as. Lampade agnifera , dc Lib. V. 099. . . . . . . Inde Aether ignifer ipse Oe. Idem Ovid. II. Metam. ψ s 1. de Phoebo loquens ait . Concutiens illustre caput &c.c Aut dies nemorum t Propter hoc , & sequens Emistichium plurimi putant, Lactantium paganum adhuc fuisse quum hocce carmen composuit, quoniam primitivi Chri itiani ab huiusmodi locutionibus , quae ethnicismum redolerent, omnino abstinuissent . Verum , quantum ad Antistitis vocabulum , non est, ut

moremur; siquidem nihil aliud significat , nisi principem, aliis praepositum . Unde Catullus Lib. I. VIII.

ad Verannium scribit; Veranni, omnibus e meis amicis AEntistes mihi mulibus trecentis &c.. d Et luci zeneranda Sacerdos . Potius hoa ethnicismum indicat; sed quum de alite dicatur , quae nascentis diurni syderis augurium praebet, iam sacer dos nihil aliud indicare debet, quam angurem , qua lem quum renunciatum videret Tibullus Messalinum Lib. II. Eleg. V. inquit: Fboea

214쪽

. flostquam vitae Iam mille peregeritannos f , Ac se reddiderinta tempora longa gra em, Ut

Phoebe fave,novi s ingreditur tua templa Sacerdos Et Horatius Lib. III. Carm. Se Musarum Saaerdotem appellat, quia carmina non prius audita virginibus , puerisque cantabat. Nec To veneranda quicquam officit ; nam oc cani , amici, & palatia veneranda dicuntur ob quamcumque excellentiam ; quoniam teste Tuli io Lib I. de P at. Deor. cap. x LV. Habet enim

venerationem justam quicquid excellit . Adde g. V.

Diff.XV. Cap. I. Art. I.

e Arcanis conscia. Dativo bene iungitur vox cou. scius , quae & genetivo copulatur . Ubii l. Lib. I. Eleg. IX. 'ρ . l. O quoties verbis ne quisquam eonscius esset &c. Pro areanis vero heic intellige anni , syderumque conversiones, quae ab hac alite indicatae fuisse hominibus dicebantur . Hinc Plin. Lib. X. Cap. II. Itemque , ait, hujus alitis vitta magni anni conversiones fieri, iterumque δεηιficationes tempessatum , Oderum eassem reverti a ex Manilio. Unde Claudianus in fiae sui Carminis de eadem ait:

Vidissi quodcumque fuit: Te secula teste

cuncta refo 'vuntur . Nosti quo tempore pontus derit elatas scopulis uagnantibus undas , Quis Phaethonteis erroribus asserit annus &c. f Mille peregerit annos . Claud. ubi supra a T. Namque ubi mille vias longinqua retorserit assas, Tot fuerint Demes , toties Ser cursibus actum lec. Et quamquam Plin. Lib.X. Cap. II. Phoenicem vivere

dixit

215쪽

De Phoenice . 9 3

in reparet Ius m k oatili urgentibus ς

dixit annos D cm. & Ovid. Lib. XV. Metam. p. 368. 9. Iaa ubi q'iuque sua compleverit Deuia mitae &c. Attamen Martiat. Lib. V. Epig. Nostri opinionem confirmat, inquiens rQualiter Asbrios revocant incendia nidos . una decem quoties facula vixit avis. Sed quid Astronomi p Aristarchus Annum magnum .

quem Phoenicis vitae attribuunt, constare docet annis vertentibus χε q. Aretes Dyrrachinus sa. Heraclitus, & Linus Io 8oo. Dion io98 . Macrobius 1 socio &c. , quae merito vanis vigilantium somnis annumerantur . Vide Diss, XV. Cap.I. A. II. g. III. a ore se reddiderint et Barthius ad Claud. pag.978. mallet reddiderint bene Bunem. nostram lectionem tuetur ex pluribus aut horibus , qui productis bonorum exemplis , Ira se pro eam ea ponunt usur

parum . .

b ut reparet lassum .... aevum . Sic habent plerique M s. Codices , quos vidimus ; quasi diceret gravem aetatem, seu senectutem, ut exposuit Bunem. Sed fallitur ; nam etsi latinae lassus a um bene dicatur , S lassum avum pro senectute , seu iam aetate gravi, usurpari posse , permitteretur; non tamen author sibi constaret , qui versu XV. dixit r2 on buc exangues morbi, nou agra senectus Legendum itaque censeo cum aliis r ut reparet lapsum aevum 1 Id est: instauret, ac iterum sibi decurrendum paret vitae curricillum jam decursum . c Spa-

216쪽

myue renascendi studio loca sancta reliquit ,

Tunc petit hunc orbere , mors ubi regπanet f. DI-c Spatiis urgentibus . Scilicet diebus, mensibus, annis . saeculis, ac quibuscumque temporis mensuris, atque intervallis. d Dulce cubile fugit. Quamquam cubile ut plurimum uspatur pro lecto , quod in eo cubetur ; tamen bene ad avium,ferarumque nidos tranfertur ab eodem

Tullio Lib. I. de Vat. 129. ubi Cubilia , & Nidos Gallinarum , & avium promiscue usurpat alterum pro altero, & Virgil. IV. Georg. pro apum alveariis dixit: rimas cubilia &c. e Loca sancta. I. E. inviolabilia , utrio. de Lucis diximus . Unde Marcianus Capella de divisione rerum loquens e Sanctum , inquit, proprie dicitur , quod ab ignuria homiκum defeUum , atque munitum est. Tractum a SAGMINII s herbis, quas Legati Populi FUmani ferre solebant, ne quis eos violaret. Hinc au. venal. Sae. XIV. 68. Si Sanctam filius Omn; inpietat fine labe domum , vitioque carentem &c. f Mors ubi regna tenet: Plin. ubi supra: Cornelius,

inquit, Valerianus Phoenicem devoluvisse in Munium tradito Plautio , Sex Papinio cog tactatus est in is

Urbem, Claudiι Principis censura . anno urbis DCCCO in comitio propositus , quod actis testatum est; sed quem c intellige Phoeniciem) falsum ess , nemo dubitaret . Sext. Aurelius Victor in Epitom. eapIV. de Claudio Tiberio , Drusi filio loquens ait: Hujus temporibus visus est apud donnium Phoenix , quem ferunt volucrem anno quingentesimo ex Arabis memoratos locos c Al. ex Arabis memoratis locis advolare . a D

217쪽

Secretosque stetit deferta per avia - lucos , Hie ubi per fallus fisa remota latet. Tum legit aerio oblimem vertice ρι Imam ,

Lubricus aut serpens.,aut ovis MLIs rapara.

a In Syriam; Ex iis, quae sequuntur , intellige Drophoenicem , quae inter montes Libanum ,& Antilibanum comprehensa iacet, olim Veneri illi saera , quae secundum Ciceronem Lib. III. de Nantur. Deor. Astarte vocatur alio nomine et Syria , Cyroque concepta , & Adonidi nupta fuisse dicebatur . b Fboenicis Al. Phoenicia .c Ipsa Venus . De qua ad Carmen superius diximus . Al. ipsa vetus. d Deserta per avia i Scilicet per deserta nemora ἰquae via carent, nec pedibus adiri possunt.

a uua Grajum σe. Arbor , quae Latinis Palma Graecis Pome dicitur, teste Suida , qui traditum esse, testatur, avem Phoenicem, quum fatum sibi instare jam senserit, in AEgyptum venire ex loco hominibus ignoto. Vide Plin. Lib. IIII. Cap. IV., Alii pro Grais

jum habent gratum . b Quam nee dente nocens animal t M. B qua nutila nocens animans Al. In quam nulla &c. Servo scriptu ram veterum Codd. Mss. quae ad eos vermes alludit,

de quibus Plinius Lib. XV l. Cap.XLI. loquitur a)ens h

218쪽

196 Carmensum ventos claudii seudentibus Aeous

Ne violent flabris aera purpureum 1 ,

Neu me nasci probibet in aliis amaritudo , ut cupresso , aliis duritia , ut Buxo . Nam secundum eundem Scriptorem huiusmodi qualitates Palmae conveniunt , quam heic Lactantius describit. En Plin. verba Lib. XIII. Cap. iv. una earum arbor in chora esse traditur , una O Syagrorum I mirumque de ea accepimus cum Thoenice ave, quae putatur ex hujus Palmae argumento nomen accepisse , iterum mora , ac renasci ex se ipsa rEratque , quum baec proderem fertilis. Ipsum pomum grande , durum , horridum, O ὰ cateris generibus di- ans , sapore ferino, quem ferme in Urιs novimus ; evia dentismeque caussa est nominis .c Lubricus aut serpens . Quamvis de Palma hoc

me legisse memini; locus tamen nunc non occurrit. De Fraxino quidem certum est, quod Plinius narrat Lib. XVI. Cap. XIII. nimirum tantam vim eidem eme, ut ne matutinas quidem, occidentesve umbras, qua suas

longissima serpentes arboris ejus attingaπt ἔ adeo ipsam procul fugant. Experta prodimus a Si fronde ea gyro elaudatur ignis serpens . in usem potius , quam in fraxinum fugere ferpentem vidimus . . d Aut avis ulla rapax a Puta vultures , & Accipitrum species plurima , de quibus vide Plin. Lib. T. a eap.vt. sequentibus .e Pendentibns Aeolus antris; Virgilius Lib. I. aen. s . de Iunone loquens ait: Vimborum in Patriam , loca foeta fureatibus austris , feoliam venit. Hic vasto rex inolus antro

219쪽

Comu Luctantes ventos, tempestate'ue ρηοras Imperio premit . ac vinelis , ct careere domat. At elegantissime Lactantius: pendentibus antris scili cet Nubes concavae, quae per aerem feruntur; quamvis enim plurimae aisignentur a Philosophis ventorum Caussae , Seneca tamen datur. quast, Lib. V. Cap. XlI.Dηt, ait, quaedam geUera ventorum , qua rupta nubes,

est in proxum soluta , pramittunt &c. Vide etiam cap. seq. & Antonium te Grand.-Pbilos pari. n. cap. XIV Purchol. Tom IIL Fff. pari. IL Iedit. III. Ubi MVento Artificiali per globum aeneum , cui nomen datum est Molipila , effici solito , mentio fit .s Aera purpureum et Sic noster aenig. LXIV. Aera permedium vide ibi a nobis au notata . Dicitur autem purpureum non solum quia aer matutinus circa auroram sic apparet δ sed etiam quia verno tempore , si nubes absint, aer talis apparere solet ; Unde Virgil. Ecl. IX. 4o. Hie ver purpureum . Cuius caussa est , quia tunc solares radii in aere . V poribus undique , & exhalantibus , maxima refra tione deflectuntur a via , per quam se extendunt. Videmus enim quod color violaceus , purpureo proxi Inior , radios habet maxima reflangibilitate praeditos, ut in sua optica experimentis Nevvlonus ostendit, &in prismate facile deprehenditur. a Neu concreta noto nubes et Ventus iste , quem

alii Aultrum vocant, nubes glomerare solet ex eo, quod

220쪽

Nam sterii, ut visatine tamen ima creat a .

Colligit hinc Decor, di odores diove rea ,

mos legit Moriar, quos opuleutusAra,s,mρs auς ogmae; gentesis, aut India earpit, Aut molli generas terra Sabaea β nu .

cin- quod non aequaliter spiret;sed per intervalla:unde Valer. Flacc. in Aione uti Lib.IL. . . . . . . fuisibus aquis . biferi venit unda noti . b Ter inania caelii subintellige spatia , scilicet: aeris: Virgil. Eccl. VI. I . 3I. Dii magnum per inane coacta Semina terrarum , &c. e Seu nidum , sive sepulchrum i Ubi enim nascitur, ibi & moritur , ut infra clarius videbimus . Ovid. Lib. XV. Metam. Pag. 369. q. Fertque pius cauasque suas patrimque sepulchrum. d Se tamen ipsa creat et id est , procreat ex praeeis 1 fientibus quodammodo seminibus in medullis suis , ut explicant quidam Philosophi , qui hanc narrationem , ut historiam propugnant. La A. verbum ereo saepe in hac significatione , more antiquorum Latinorum usurpati E. G. Lib. I. Cap. xl. , XXII. Lib. iv. Cap. IV. Epitom. Cap XXIR &e. Ubi vide , quae a nobis annotata sunt. a Uuos aut Plinaa Gentes et Vide in SINU ad Ecl. XXV l. quid de Pigmaeis diximus , de Plin. ibi

dem laudatum a

b Terra Sabaa : De hac regione diximus ad Lib. IV. Cap.

SEARCH

MENU NAVIGATION