장음표시 사용
221쪽
Uliaque intentissimo ad mapparebat. Porro Pontificem sequebantur duo Cubicularii ex
intimis, & honoratissimis. Protonotarii Apostolici suam Sanctitate proxime circumstantes, Praelatorum ornatu, tunicula linea, habituque reliquo violaceo. In medio Franciscus Penia Decanus Rot ad quem
idcirco spcctat, Tyaram Pontificis, quoties illi aὼmn
Post hos sequebantur Pnaepositi Generales ordinu. Prςter hςc,dextra, lςuaque, Helvetiorum cohortes armatae suam Sanctitatem, de Cardinales stipabant, &circum plerique alij milites nobilioris notae, satrapet,
Ingens vero illa area e pro spe ctu Vaticani exterior, qua supplicationi sacra via erat, tota leuioris armaturirae equitibus armatis undique obsessa horrebat, ubbrabatque. Appulsa Majestas Pontificia ad Apostolicam aedem diuino triumpho paratam, ipso in aditu ab Collegio Canonicorum eius loci, suauissimo concentumusico cofestim excipitur. Interea, prae inaudita populi perturbatione, ita ubique templum stuctuabat, ita sese rurbarum tempestates attollebant, ut inter spississimas cohortes armatas omnia concursantes, obsidentes, pulsantes, miscentes, vix aliquid ipsis Cardi nalibus tutum esset. Ego me ad illustrissimum Cardi nalem de Giu py, ita applicui, ut cum ad iniurius septuvenxum estox tota familia momento, stacbaanu-:
222쪽
Franciscue Romanae. 9 sbuet turbis, procul depol lata, dilapsaque,Illustris sinus
Dominus me altero brachio apprehensum, Heluet ijs, altero me raptantibus, avulsum in Potificium adytuli
inuexerit, an quia me nullo meo merito tenere amabat, an quia mei consilij conscius volebat, ut quae ego ipseoculis spectasi em, fideliter,non quς ab alijs timaudijssem,fortuito scribere: maxima vero illi ab ferreis illis pectoribus, inter omnes Cardinales, quod ab omnibus animaduersum est , exhibita reuerentia est , tum semper alias, tum in isto tumultu,vel prae illa veneranda canitie , vel prae opinione summa: Sanctitatis, qua Romae apud omnes venerationi est, vel prae ipsa numanitate,& comitate quadam mirabili tractandi cum omnibus, quae ex ipsius oculis, ex toto alloquio, ex v- niuersa totius vultus conformatione in illo suaviter erumpit, saxeaque etiam pectora emollit. Tandem ut ad interiusadytum peruentum est,primum suaSanctitas, genu humi inflexo, ad Apostolorum aram pie admodum preces fundit: dein solio parato assidens, de more, a Cardinalibus, atque ab Episcopis summis sissime salutatur.Tum Conseruatores Capitolini, Mutius Matthaei, Horatius Farinacius; Robertus Capo- succus ab Paulo Alaleone ceremoniarum Magistro accersuntur: illi coram sua Sanctitate ad insinum solis gradum genustexo,per Hieronymum Rossum suum
Oratorem, consecrationem Optatam exposcunt, qui procumbens item in genua his conceptis verbis suam est Sanctitatem affatus. Beatisime Pater,Co eruatore camine almae urbis hicpraefcntcs,nomine totius Populi Romani,
223쪽
INsTANTER petunt, per Sanmtatem vestrampronun-riarapi e memoria Francificam Romanam fundatricem con-mgationis obtirarum Turrissipecularum, talogo nEZoru D. N. IVu Christi asscribendam, tanquam Sanctam: nexaniam ab omnibus Christifidelibus. A n hanc obsecrationem Petrus Strossius,nomine suae Sanctitatis, respondet eam, cum tantae molis, ta lique momenti ta negotium esset, hactentis omni
illud exquisitissima adhibita diligentia, ponderasso,
quare cum omnia necessistia rite probata, digesta, conmataque comperisset, inaugustissimum illii locum
conuenisse, ut omnium maximo negotio extremam manum imponeret, videri tamen nihilominus, ut simul omnes secum sese de integro in preces darent, ut tantum opus ad Dei Domini nostri gloriam inchoatum, ipsius diuina misericordia, promoueretur. His breuiter peroratis, sua S. solio egressa praeparatum in medio septo oratorium petijt, ubi infulata,& genusexa tamdiu fuit,dum Cantores duo Litanias Sanch rum decantassent: postea, solio repetito, iterumque Conseruatoribus, uti supra, accitis, & formula eadem postulationis a Rossio iterata, tantu INsTANΤius additum : Strossus iterum monet diuinumpneuma, ad felicem operis exitum sedulo implorandum suae Sanctitati visum, luc extempore ipsa Oratorium petit infulata, quousque illustrissimus Cardinalis Diaconus Franciscus Sfortia, qui dextra, pro munere,adsistebat, couersus ad populit clare in hac voce erupit, ORA TE. tum enim oppido sug SanctitatiTrara sublatus, eteri pariter
224쪽
Frinci fae Romanae. pariter Cardinales, omnesque Praesules Waram eius: exemplo abiecerunt; eoque statu omnes in interio ri oratione perstiterunt, quoad Illust. Cardinalis alter ad laevam Diaconus Alexander Montalius clara voco pronunciauit, Quo omnes subito sese erexerui cum sua Sani itate, cui statim adsistentcs antistites sacrum codicem obtulerunt, unde illa, sacro hym- no, rite inchoato, caeteris praecinendo, initium fecit; simul iterum in genua sese demisit, donec, primo
versiculo decantato, iterum infulata solium Pethi, cucaeteri omnes interim recti consisterent, usquedum, sinito cantico, Catores conceptum versiculum succi nerent, suaque Sanctitas orationem ritualem, d coi suetam de diuino Spiritu,voce ad cantum suauiter in-
uatores,tertium pollularunt, ijs de praecise verbis,pra terquatila IssTANriss IME, adiunxerunt, tertiu quoq;
Strossus excepit, iam suae Sanctitati ab ude persiasum ita diuinae bonitati placere, quare etiam sibi costitutuesse, ac certum, B. Franciscant inter Sanctos habere, haberique vel se quae,non modo Ni' vite genere clarissima, sed ingentibus miraculia patratis id istrinthia fuisset. Igitur extemplo, qui suae Sanctitati adstabatit sacrum volumen illi exhibuerunt. ex quo infitiata, assidetisque in solio, ex concepta formula, mira m e state, &mcbedibili verborum pondere, consecrationis setitentiam denique pronunciauit; B. Franciscam Sanctorum albo censuit; deinceps, ut pro sancta coloretur ab omnibus, seuere decreuit eius anniuersariunt
225쪽
Uisa Sis, diem festum, ad septimum I dus Martias, celebraritus
sit; ossicium de muliere sancta nec martyre , nec virgi- ne fieri instituit; eius nomine templa, atque aras excitari permisit, ubi eius patrocinio exorato, sacrificia so- lipti epotenti Deo imposterum offerantur. Prolata sententia . magistratus Capitolini gratias immortales sua: Sanctitati, quantum in ipsis fuit, nomine populi Romani, suoque, pro accepto tanto beneficio,cge- runt: insuper, ut canonietationis,quam vocant, diplo madecernere suppliciter depoposcerunt; luibus sua Sanctitas fecit satis, subintulitque, Di cernimus, salutari Crucis signo, inter haec, rite edito. Postea populi RomanuJrator, ad ProtonotariosApostolicos verso se mone,ab illis obnixe postulauit, ut, quae ipserum par- tes es ensia stiani solemne &aude laticum an re tota exhiberent, tuni, ubi opus esset, de toto negotiosi se
facerent, & ratum haberent: qtrare unus, e sacro Pro
tonotariorum Apostolicorum Collegio,oppido,alta voce, subrogauit, obsecrationique Populi Romani rite annuit. Iamque ultimum expedito negotio,Coh- seruatores propius ad solium applicates suae Sammtati summisse, pieque pedes exosculantur. Hic nulla ora
tione satis exprimi potest, quam sesto applausu, 'ita
ad condictum,credo ego signo aliquo dato,tota Roma vii dique misceri , & quasi ex fundo commoueri,
cierique coeperit: omnia aedis Vaticanae aera campan. Ucertatina insonare,omnesCantorum turbae omnia diuino concenta complere ; omnes Pontificu tubicinos Onuua Helvetiorum tὶ inpina , & crotia, per
226쪽
Franciscae Roman. e. 08 templum interius , per ipsa atria, atque areas, circui sonare, palatium Apostolicum , area magna anterior,
arx sandi Angeli, piusquam quingentis inde passibus
dissita, arx Capitolina, variaeque aliae urbis regiones sciopi b5bardisque innumerabilibus csiplodi,tonare
fulgurare, uno eodemque penemo meto coturarunt. Interea sua Sanistitaserecta,tyara deposito,triumphalem Ecclesiae Catholicae hymnum aggressa, choro anteibat, lito finito, Cardinalis Diaconus dexter Ssortia versiculum cccintho apro nobis Beata Franosia, querichoro Cantorum excipiente, sua Sanctitas, clariori aliquato tono,sani ta: rituale orationem tunc primum recitauit. Quibus omnibus ad hunc modum prosi' c- re, sancteque exaetis, Illustrisis Cardin. Andreas P cr-
sessionem generalem . quae ante Missae sacrum solet, exorsus,auspicata S. Franciscam secudum Apostolos, compellauit: lua,pos solitam absolutionem,iteratam suaSanctitas sane tam vicissim inseruit, lemumque, rebus ex animi sententia,cu diuina ope, transactis, inde pressius solium migrauit, ubi ad rem diuinam faciei
dam, sacra veste mutaret, cho interea horarias proces alternis modulate canente, quibus tempori exire
ditis, Augustissimum sacrificium, tam admirabili in testate ade0 diuinis, de grauibus cerem oniis, tanta significati , he si imma: Sahelitatis, tam inustata specta
lium admiratione, tam suaui interioris animi gustu, de 3 celebri cantorum, ministrorum,& totius exterio ais ornatus apparatu iiiiiiit , ut nulla cogitatio ad aestib
227쪽
mandum, nulla oratio ad referendum, no dico a quouis oratore, sed ne ab Angelico ullo spiritu quidem par afferri possiti quo mihi elingui prς sertim, ac prope
infami magis censui supersedendum: maxime vero cum tanta res, rataque magnificentia, iustum, & separatum opus feriati, & otios, de bene diserti oratoris exigat; nec vero peculiare id fiterit, aut proprium hi ius pompae opus,verum vulgare, & comune summorum pontificum pensum, praecipuis aliquot anni diebus, qui sanctiori quadam celebritate coli consueuerrunt. Reliquum igitur, opinor, unum est, ne tamen
reliqui diei, sequentisque festas populi Romani, fana,
haeque Pontificiae gratulationes importuno silentio praetereamus. Descripsimus alio loc' comin 'dius S. Franci cae tumulum, ad Sancti si ae nou ς positum. Eaudes est in extremo illo vastissimo capo, quem ca-ipum vaccinum vulgus appellat,proxime viam sacram veteribus dicta,ad arcum Titi Vespasiani: campi vaccini, ex usu nomen inuectum; nam 'ppominitas loci eo boues, bubalos, pecora, alia id genus animalia
esculeta ad macessariorii in commoditatem compo tari suasit. Hinc nonnulli sorum Boarium priscis te bratum, errore nominum existimarunt: ego Rom. num sorum potius arbitror; Bovium vero multo depressius versus aedem S. Georgij in velabro; cum lu- iculentissima adhuc exstent in isto campo vaccino ru- dera nobilissimorum veteris Romae, imo celabori L .morum aedificiorum: Palatij impria is, atque rostro
rum a d hortos Farnesianos, ubi fiequentissimae causae
228쪽
Franciscae Romanae. 9'asimanis oratoribus perorabantur; aedis concordiar, quo passim senatus conuocabatur. CapitoliLubi Rebpublicae tota frequentia, consules, & reliqui magistratus frequentes aderant; publici cerat ij ad templum S. Adtiani Martyris; Arcus marmorei omnium, qui videri possunt, illustrissimi Septimij Seueri; porticus
Iuli ini, ac Iustinae Impp. porticuum Caesarianarum; Templi pacis omnium, quae Romae exstabant, amplissimi, & sumptuosistimi; variorum praeterea delu brorum Castoris, de Pollucis; Rhemi, & Romuli, a iquae vulgo etia Senatus confluebat; quorum alterum hodie aedi SS. Cosma , dc Damiani, alterum S. Mariae nouae tribuitur; quid autem magis in promptia, tu
forum Romanum cognominatum , cui arx V his Capitolium sedes r in par forum iud ciorum, aerarium maximumi hoc est tota Roma per
ambitum imminebat 3 cui porro credibile videatur in foro omnium Romae frequentissimo mugitibus boum, de balatibus pecorum relictum ullum locum sitisse 3 quae ego eo strictim inieci, quod aegre sectem,
illam parum rationi consentaneam sententiani passim Romae in doctiorum ore versarii iec nihil etiam in nostram interim effecimus: nam Sancta Maria noua, cum recta ex aduerso Capitolij, in hoc extremo ing itis spatij foro Romano sit collocata, Religiosi, qui tyi bi institutum S. Benedicti montis Oliveti sanctissime
obseruant, nec suae Probatissimae pietati, nec suo vi, illi muneri defuerunt. Totum immensum illum cani
pum ad infinitam populi si equentiam compo
229쪽
Uita San iasuerant: maxima ex parte omni genere Aorum, liiij rosis, violis, hyacintiris, alijsque strauerant; AEdis pro
spectum anteriorem, cum atrio, exquisitissimi operis peristromatibiis conuestierant; interius Onane templum pannis sericis variorum colorum, atque operi . pulchra sanospecie, exornauerant: sacrum imprimis Sanctae tumulum, elegati tabernaculo exactissime ii aurato, subtexerant, extulerantque, ubi varijs locellis
varia lumina, magno numero , ex Vasis argenteis in terlucebat; Pleraque vero vasa, eadem arte cum taber-inaculo inaurata, multiplicis varietatis coronamenta,
& serta obiectabant: in summo operis fistigio Sanctae ciligi es, cum Tutelaris Angeli, ut seinper solet, decore admodun Urominebat. Eb, pqstrid maxime si
istae Franc scar consecratae, tum omnium,quae esse vulgis potest numerosissima shipplicatione, nomine populi Romani indicta, tum priuatis omnium ciuium
studijs, tanta omnium ordinum visa frequentia, ut omnem scribendi facultatem, omnemque reuera fi- dem longe transcendat. Ipso celebri tatis die,quid ego a dicam totam Romam ita omnibus gaudus exiiijue, itaque omnibus triumphis se extulisse, ut non ciuem is suam 'nam caelestibus adscripsisse. sed ipsa tota in si premum caelum elata videretur ξ Vaticanu fir per om- nia, proxime sequeti nocte,& altera diei c5 sequentis, tumCapitolium,postea Cardinalium omnium,& Romanae nobilitatis, & triti Rotae in hac causa iudicum, rota Palatia, tum priuatae urbis aedes,certis luminibus; quae ex trisuersis laternis omnium colorum,&lucem,
230쪽
Franci eae Romanae. Io o& omne colorum genus emittunt, infinito numero certe in palatijs, ad omnes porticus, ad omnes fenestras,ad omnia maeniana, ad omnes prope inanitates, inusitata quadam specie, visebantur: fusti ignes, ac so ci, per omnia compita, per omnes vicos, ad fora omnia innumerabiles excitabantur:Neronianum incendium sanctiori spe iaculo innovatum, Romamque ex imo uniuersam conflagrare diceres. Praecipuς partes suae Sanctitatis, sine exceptione, ad Vaticanii,&ad molem Hadriani,quam arcem S. Angeli vulgus vocat, haud dubie fuerunt: nam, ineunte crepusculo noctis, per multas horas, continuo bombardae omnis magni tudinis, qx areis, ex omnibus propugnaculis extimis, intimisq; ,& ex arcibus incredibili fiagore,terroreque
Italorum,quae ea parte regnant, varia exhibita spe acula ignium fusilium, volubilium, liquabilium, maximoque artis miraculo rotatilium, ociosorumque Varios horrores, stupores lue praestabant; quoad omne ingenij excellcntis ad illa iocularia 'pulverea vim victam in Girandola, quam barbare dicut si idimus. atque obstupuimus. Ea ex solis sui ilibi flammis simul. inexplicabili numero, arte quadam, per inane vibratis constat, quae ita sese quasi in ingentem fornicem, nescio quo ingenio, circunfundunt, ut caelum arde e . undique ementiatur.Tantundent, pro captu, Capito lium. lectissima nobilitate Romana maxime de gloria decertante, prostridiὸ imprimis exhibuit. Fas sit dicere, ita illis noctib us, Romam vibrasse, irraditaeque,vo