장음표시 사용
211쪽
Vita Sanctae sngillatim ad singulas facies, qua B. Franciscae expremsis imaginibus,qua Pontificis,qua populi Romani i
signibus auro, argentoque praeclaris. Ex singulis huiusce molis lampadibus duodecim a sentatae lampades appensae, non oleo, sed candidissima liquata ceni semper ardebant; duodecim item candelabra in singulis, ad areolae margines, duodecim inflammatos cereos,pari cum caeteris pondere,sustinebant;sicut non totum interius templum undique deflagrare, sed stetilatum caelum, sereno,&terso caelo, consecrationi B Franciscae obsecundare, & collucere videretur. Caetera Apostolicae aedis ornamenta, incredibile dictu, quam teneren caperentque spe hantium oculos Primus Basilicae aditus, qua in maximam vaticani arear cum primum marmorei gradus conscensi sunt, pro
spectus eii,tum illius veteris Apostolorum templi aliae
tres portae,quae post primam,iupra pinum occurrunt; tres item imprimis maiores noui aedificij, ubi pompa spectanda, omnes elegantillimis coronamentis exotinatae oculos capiebant. Rusticani imprimis negothcolumnς vario frondium genere connesiit , pictas i cartharum varietate lemnilcatae fasciae deinde eodem frondoso opere coronatae; eiacarpi,omnis generis exquisitorum fructuum similitudine, ingeniosissime ef-nctorum intexti, lemniscis apte, suis locis, stringentibus,sucntibusque; omnia instar arcuum triumphallu,&trophaeorum ad veterum ludicram imitatione,uniis uersum illum extimum ornatum componebant; pro
teliquis d in sui no horum, quae descripsi fastigio, ad
212쪽
Fnanciscae Romana. singulas portas, B. Franciscae pictura sex palmorum; tum hinc inde Pontificia, & Romana, de Collegij Canonicorum Vaticani expicta insignia prominebant. Intus, in templo, per totum illum vastissimum pari tum, &pilarum ambitum, praecipuo ornamento erat taetua fascia, alte humo octoginta palmis elata, : trecentorum pedum longitudine. Ea varijspicturς delichs,certis interstitijs opus apte partientibus, praeter intermedias penicilli sapienter errantis, quasi
fortuitas artis,& Chymericas circumcursationes,praecipue B. Franciscae imagines, Pontificia, & Romana insignia coplectebatur: sus deque, in latitudine, frondoso cinctu, expictis chartis, & aurichalco, lemniscorum loco,ad varietatem circumplicatis ornabatur. Ea ex fascia, ad terram usque, inusitata pulchiitudine ad- nurandi quatuor periitromatum diuersorum ordines unus ex alio, tota eadem templi interioris amplitudine fixi, egregio spectaculo tendebantur: qui quatuor maxime ex generibus constabant, ex varijs plumariae artis exquisitis operibus; ex tela aurea, argenteatae; ex panno opere damasceno, Attalic ue elaborato; &eae serico vitiose; omnia diuersissimorum colorum. Verum hac parte miraculo erant quinque tapetes iam. sti orum Gallorum Regum in stimabilis pretii adniseranda donaria, ex solo auro, sericoque contexti. tam raro, stupendoque artis ingenio , adeo vitiis, aeternitique coloribus,adeo perfectis, loquique, ut ita dicam, laborantibus linearnentis, elaborati, ut cd milia penncilli quantumuis Apellei vis accedere pollit. Europaz
213쪽
vita Sanctae credo ego opera pretium, & immortale pietatis nonrociam Principum monimentum. unum Christi extremum cum Apostolis diuino epulo carnantis supra valvas, intra templum, undique spei tandum appenderant; rcliquos qu. tuor Christi nascentis, resurgenti', ascendentis, diuinum pneuma in Apostolos immitentis, opportunis quattuor locis expositerant,
scilicet quatuor ingentibus pilis, quibus Tholi rotunditas su sietatur, quo fere ambitu, Potificium adytum,
ubi omnia conlecrationis mysteria peracta sunt, claudebatur. Caeterum quatuor illae pilae quatuor maxumis loculamentis ornantur in fronte, tum superitis, versus arcus Tholi, quatuor alia minora maioribus quatuor respondent. Inferioribus maximis vastae magnitudinis, quatuor B. pranciscar tabuli, tricenorum senum pedum altitudine, locatae erant, quibus aliarquatuor paris magnitudinis, inter pilas, sub fornicum arcubus, ad quatuor interiores, quos sepra dixi, cancellos defixae respondebant. In sup rioribus arcuum minoribus loculis, duobui quidem sinctorum Apostolorum Petri, & Pauli, reliquis Angeli B. Franciscae tutelaris tabulae viginti Palmorum altitudine sitae erat,
ne quid omnino vacuum ab ornamento, toto illo co-plexu, relinqueretur. Ac mea sententia, elegantiam caeteris, qua commemorauimus, non vulgarem asserebant quinque vexilla opportune, commodo pro-
spe stu, suspensa,quae in speciem labari quadrata,superis ico rubri admodum coloris, depictam B. Franciscete Foum, eiusque tutelaris Angeli, cum Pontificijs, de
214쪽
Capitolinis insignibus referebant Vnum paulo saeterixis maius octodecim pedum altitudine, duodecimi ritudine, commode ex Tholo ad perpendiculum si pra Apostolorum altare demissum volitabat: caetcra laatu'r, quatuor pedibus deprcssora sitietiora triti bus, praecis, crucis forma, disposita, ad quatuor prin cipe arcus, quatuor Tholi pilis interiectis, ubi qua ruor principes totius templi testudines, versus aram Apostolicam, terminantur, aequis hausis pendulo ao libero pondere cadebant. At pretium huius 'exterio
ris apparatus,meo calculo,incoque iudicio,super Omnia huc usque, recenti opere adornata, ornamento A postolici altaris externo debetur;nihildu enim de Rogia magnificentia sacrae vestis, quae diuinis inseruit, attingo . Ingenti primitin v moella uniuersam aram quatuor, ti iginta pedum quadrum opportune te
xerunt. Materia serica rubra dibapha exqu i operis pen dentibus aureis, ac sericis mixtim fim brijs; pii ura multo auro ornat frequenterBeatae, quis interuallis, imagines referebat insignibus Pontificijs, de populi Romani implexis insertisque : corona desuper lignea
cri nando operi undique auro effuse auratapromine
bat . quatuor itidem veluti columellae suffulciendar inbellae erectae, totae in magnam altitudinem auro circumtectae surgebant; singulti cr quatuor candidi Angeli, ad colon eam formam', octodecim pedum albtitudine elati, vim incredibile auri exhauserant; nam super vaga, fluxaque veste mero albo imbuta, caeterni ita apposite Attalici cuiusque panhi varietatem, puro
215쪽
et ita sanisti auro omni ex parte, ingenti profusione, superiecto
expresserant, ut magnam opulentiam ostentaret. C5- modum omnino eo loci occurrerant, ea forma, eoq; ornatu angeli, cum omnia in isto negotio tutelaribus Angelis,picturae omnes vexilla,Ornamenta prςcipua, parietes templi,pome omnes,porticus,vestis sacra vim
dique abundarent. Porro quisque horum quatuor imgentium Angelorum aliud labarum volaticum, miliatast forma seriςum, rubro dibapho splendidum, cum B Franciscae, &tutelatis ipsius Angeli expressa figura, insignibus Pontificijs,& urbanis de more adiunctis, magnifica specie,circumferebant. IA M Age,aliquando ad intima illa,quibus diuinum
coeptum auspicat0 perfectum et nos inferamus. Po-' pusus Romanus, cui incumbebat silmptus conferre,
commodum accurauerat, ut omni Regio apparatu,
sacra ornamenta imprimis, destinato artificio, & proprijs operis tempori compararentur. Regium spectatu erat,& supra quod verbis exprimere possum,adspectabile: vestis sacra omnis, tum ad consecrationis db ulnas caeremonias , tum ad Augustulimu Missae sacriscium a Pontifice celebrandum neces laria, unius m teriae, unius operis, unius artiis, unius ingenii, unius opulentiς erat,spectabili conformitate. Chlamys,&ca'sula pontificia, cum chlamide Adsistentis Cardinalis,& tunicis duorum Cardinalium subdiaconi, diacolimque, Pontifici adstantium; diaconi item,& subdiaconi tunicis,quorum partes Epistolam atque Euangeliuωαce decantare, ut in ficiis Pontificalibus assuevit; Pari
216쪽
Franciscae 93 pari omnia magnificentia, oc pari venustate nitebant. Vniuersum opus Attalicum ingeniosissimὸ elaboratum, auro vel subsidente, vel omnia figurante, vel opus delicatissimo artis inuento crispante, sumptuosis time intertextum: figurae, nequis adscititiu opus p taret, B. Franciscar, &asi ecla: Angeli estigies, summi Pontificis, & Romani populi insignia, praeter infinita eius artis,opportunis parergis,storum,&fiuctuum,&vasorum, & rerueiusmodi oblectamenta; operaepretium Pontificio thesauro,ubi post modumreponi omnia eius generis,ad facti perennandam memoriam, lent,dignissimum.verum oculi iani illa sua illecebra ni mis curiosa tanditi spectando dolent, animum suis quoque interioribus spectaculis, ipso consecrationis ritu propius, interiuria hie stixto pascamus. Ergo omnibus ad hunc modum tempori, ad externum de cus,adornatis,ipso Iouis die,proximὸ Pentecostes solemne festum consequete, ad quartu calendas Iunias, qui coronatae quoque vestra: Sanctitati anniuersarius prosperὸ illuxerat, a solemnissima omnium, quae esse Romae potest, supplicatione negotium auspicatiss- me inchoatur. Summo mane, hora, Gallico horologio, praecise quinta; Italico,circiter nona, sacrum Collegium Cardinalium, Patriarchς, Archiepiscopi, atq; Episcopi,in Palatium Vaticanum,ad Sixti sacellum co- ueniunt: post paulum,vestra Sanctitas tum ad caetera, tum ad omnia id genus ad expergiscendum,omnium vigilantissima, per abditiores, & occulti ueres scalas,eo
dem priuatim gliscit; inibi veste in id apparara vesti-
217쪽
vita Sanctae tuti tum illustrissimorum Cardinalium circumstan-
' te corona, modulate in parthenium hymnum, ut mos est, prima, uniuersae supplicationi praecinendo, erumpit: interimque dum primus versiculus decantatur, sita Sanctitas genuflexa duos ingentes, & belle Ornatos cereos dari mandat; unum Fiancisco Contarino nobilis mς Reipublicae Venetae, alterii Carolo Costae serenissimi Ducis Sabaudiae Oratoribus. Nam Henricus a Neu mille Dominus d'Alincoua, modo Lugdunensium gubernator, superioribus vero annis, Henrici i v. Regis Christianissimi,utque,ex omni Regum nostrorum memoria bellicosissimi, gloriosis simi,clementissimi Orator, tuc ante mensem dumta- at,ad fruendos sibi a Rege delatos honores amplissimos, Galliam repetierat:vir perpetuouniuersae urbi siti desideri', aeternaque relicta memoria, tum omnibus Italis, rum uniuersae nationi Gallicae eius absentiam
impatientistitiae ferenti desideratissimus ; i dicissima vero, & ccleberrima, de ornni parte magnifica pace Veia etε prα tim , alijsque inregijs facinoribus si qua ullaς lepptest, legatione stoli sus, ingentibus porro obsequijs, Claristianissimo Regi , toto eo tempore, & toti genti nostrae exhibitis, fastis egregi
rum Regum nostrorum Equit pira, cura grataimstcr. tatis admiratione adscribendus: quem audeo diceret,
ex his, quae ego de illo Romae vidi, illum unum ad summae huius celebritatis ςum ilhm defuisse : praete quam enim Regein ii strum, omnium terra: liabitabilis Regum maximina,Ecc sae ccxte Catholicae uni
218쪽
Franciscae Romanae. 'scum,certissimumque,omnibus seculis,a Regno condito,propugnaculum reprςsentabat, tuo ad illui a primi cere prinisque,sine controuersia, Regios interOratores loci ius pertinebat: aliunde Orator ipse, tanta dexteritate, lataque maiestate, huiusmodi in rebus, Romae antecellebat omnibus,ut nullo negotio ex Oratoris grauitate, atque praestantia, quantum ille Rogem referret, vel ex ipsa quotidiana ratione agendi, dignosceretur. Ex quo exiguo patriae gloriar diuerti- Io, supplicatione iam,primo exacto versiculo, procedentem, pie, ut pares admirabundi prosequamur statina enim sua Sachitate,cereo minori sibi reseruato, Potifici sellae,de more ob intolerabiles turbas,tumq; ad Maiestitem,imposita uniuersa corona Cardinaltu,
Prςsulumque portam Helvetiorum versas mouere cςperunt, toto interea Romano clero, uniuersisque
Religiosis ordinibus, qui in inferiore Palatij area, innumerabili pinὸ multitudine, operiebantur, circummaximam aream, quae a te Vaticanum late proten intur, pr ire iussis, donec certo interuallo ad veterem
Apostolorum qdem appulsis Esidictum est, ut sisteret
omnes suo vestigio, geminisque hinc inde ordinibus expeditam sacrς pompae in medio viam aperirent, ne Clericorum, de Religio rum ingenti illo numero te-plum vel compleretur, vel turbarotur. Igitur permedium clerit,mediosque ordines Religiosi,s pontifica, lis comitatus, hac pr esse serie incedebar, in quo nullus omnino,nec Cardinalium,necPrς ulum,nec Pomtificiorum, nec aliorum penitus, absque candido ce' A a h
219쪽
reo visebatur. Cubicularij extra muros rubro induti. Tubicines. Regularium ordinum Procuratores. Cosistoriales Advocati, &qui asecretis, Violaceo
Cubicularij honorarij, & interiores item rubro colore vestiti, & cucullati. Populi Romani Prior, cum magno vexillo B. Franciscae effigeum referente: ipse, senatorio habitu, veste aurea inlignis,utrinqueCancellarsis Capitolinis comitatus,qui veteri veluti tunica,&toga,partim ex villoso serico violaceo, partim, ex panno aureo vestiebatur. Suae Sanctitatis Capellani rubrum induti qui Pontificios Tyaras, prae manibus, opulento spectaculo, praeferebant. Cantores Pontisch violacet qui superiorem hymnum insigni harmoniaprosequebantur. iAlij a secretis, Breuiatores, quos vocant, SI Acco, lyti, item rubri omnes. Audit es Rotae pullati, & magister fieri Pal
ordinis Praedicatorum i i liSubdiaconi Apostolici, eum altero Accolyto, qui Thuribulum gestaba
Septem Accolyti quiseptem. e cimii ponderis cara delabra argente ardentibus cereas, circumniebant. Sub diaconus Tunicatus Epistolam decantaturux crucemferebat, duo u ministris, vectiturubro, eiust latera cing*ntillus 'c . . . .
220쪽
Poenitentiaiij Apostolici Casulati e societate
Abbates cum Chlamydibus insulati Archiepiscopi, atque Episcopi,eodem ornatu.' Cardinales Diaconi cum Tunicis, infulati Cardinales Praesbyteri, cum casulis, infulati. Cardinales Episcopi cum Chlamydibus , infulati,
omnibus porro quos commemoraui cerei maioris,' quam iusti ponderi, Ux cera candida in manus dati Proxime ecce iam, quipontisciam .llam circumstabant, stipabantue. Post Cudinales continuo Apparitores Clauigeri Pontificij, qui clauas argenteas numeris sustentaoat; deinde Conteruatores Capitolini pompae authores, tum serenissimi suae Sanctitatis germani fratres; post urbis gubernator Benedictus Ala succedebant. Proximi omnium, Duo Cardiineses Diaconi T
nicati, & Infulati, qui suae Sanctitati semperadsistunt,
atque horum intermedius tertius Cardanalis Diaco nus eodem vestitu Euangelium decantaturus. Duo Oratores,quos principio memorauimus,Vmnetus,&Sabaudus,qui corrui sua Sanctitate,geminos selemnes cereos ostentabant.
super omnia,sua Sanctitas sublimis in sellagesta sub umbella, quam alioru Principum oratores vicis sin fulciebarii, duobus flagellis ingetibus, ad obuia,
diurbarum,& cacti arcendas iniurias, hinc inde elatis, ipsa, ut in re maximi omnium momenti, profundiss- precibus defixa,inter omnes, tranquillissimo