장음표시 사용
441쪽
me verδ ipsius Pontificis , cuius ut potestas, ita iudicium iapientiaque eminet, assensio consecuta. Et quoniam quae tum quisque sensit, eadem ut mandata litteris ad Tride tinos Patres mitterentur, Pontifex adiuuandae cupidus publicae caussae iam decreuerat: de Francileo Vargas hoc amplius placuit , ut eius Responsum l sc enim inscriptum est in impressum ederetur. Est hoc quoque Pij I I a I. diuinae liberalitatis ac beneficentiae, ut unde aliquid ad eom. mune eommodum emanere possit, id non latere in tenebris, ut paucissimis impartici, quod angusti, ieiunique nimium animi est, sed peruulpari ad omnium gentium urilitatem vehementer curet. Porro si nihil est religione Qtiistius, quae beatam aeternamque vitam una largitur,qua tam iis debemus gratiam, qui suam industriam eo totam conserunt,ut noxiis quorundam opinionibus,quas in icitia dieam, an improbitas peperit eonfutatis,veritatem ipsam
suae doctrinae lumine ita patefaciant, atque illustrent, ut a nemine iam nisi plane impio vocari in cotrouersam possit liquot iam nisi plane impio vocari in cotrouersiam poquod in hae maximi ponderis quaestione, quae per aliqinenses plurimorum nominum Ingenia, mentesque torsit
inentes plurimorum nominum Ingenia, mCnICIQuC LULMI,
Francisii Uargas praestanti beneficio conseeuti sumus: vir enim egregius laboranti publicae caussae multis nominibus opem tulit,doctrina primum tot annorum studio collecta:
deinde prudentia, quam a natura acceptam diuturnus rς-rum maximarum usus vehementer auxitatum integritate
vitae, sine qua inanis prudentia, perniciosa etiam doctri a
omnis est:postremo auctoritate tanta,quantam capere videtur ea perlona posse, quae pro summo omnium, quos meminimus, aut legimus, Imperatore Carolo Ν. eiu 'ue digni illino filio Philippo Cainolico Pege grauissimis in
muneribus ae legationibus Irimariis . temporibus dim-eillnnis diutissitne tractata tu . Haee igitur ubi coniuη- unius Oinnia, quae per se si gula in paucis excellere viemus : praesarum quiddam atque cxeellens fieri necesse est. .nec nos veremur, eum haec simul uniuersa tali viro tribuimus, ne nos aliquando res ipsa redarguat, eiusque scripta, cum legentur,ita exspectation, non reston eat, tei saliam assanxisse laudem vel gratiae eaussa, vel iudien errore videamur. persecta virtus laudem quas fructum non quaerit e cognita, testimonio non indiget.Id ipsum, Lector Ortune. tuui ex L responso,quod nunc a multis iam ex-
442쪽
petitum exit: tum ex reliquis eiusdem libris, qui prope-2iem lut speroi consequentur, facile iudicabis. id modo
exorta, ne propensam ad bene merendum voluntatem eatus aliquis impediat, aut valetudinis moretur in
maum Cardinalem, in D. Caecili' τα
CIZriani Fera. fl Aona in molestia versor, Carole Borromaeie prςstan-V1 tis lime Cardinalis , quod avunculo tuo Pio ra Ct. Pontifice, cuius & benignitas & sapientiae veterem digni- 'atem 1estituere bonis artibus facile poterat, vereri saepὰ cogor,he publica incommoda,& aduersi communi u tem potum eatius cursum optimae voluntatis impediant,maximique inter homines operis atque pulcherrimi persecti nem desideremus . nec vero ubi resideat tanti mali culpa,
reperire dissicillimum est. optimis rebus dissicultatem aD serunt vitia nostra ira Deo permitte te, ut Iliquando insi- pileamus: nam s homines intelligerent, quod tu optin intelligis, Bolromati e prudentistime, qua uti sit, ae sempernerit ab uno Deo exspectare omnia, inania dueere quae a nostris consilii x proficiscuntur primum illud c5sequeret iucunde viverensi soluti molestissmivcuris. quibus in omni uni rerum a iuuentia ne magni quidem Priticipes
vacant.deinde, quae metuere sblemus adum se,ea vel nulla unquam acciderent'; vhi nullo statim ii gotio depellere tur . nune alites euenit. dum enim a nostris ingeniis , opitibusque secundas res petimus : dum & magnificas aedes, Ringentem agri modum, & auri, argentique vi nequae ne
bona quiὰem sunt , sela esse bona eredimus reaque coi se ii, quasi nobis dati sint obsides perpetuae selicitatis, ita nihil timemus ricommodi:destituti saepe diuino praesidio, iure plectimur, ε maxima laetiti in maximost lumis, miseriasque coniecti. uterer riuatis exemplis, nisi publica nimium etiam multa supp eretis. Vidimus graυν Chi Lstianae Reipub. damno,urdentem diu hiuily bello Germaniam: cum exitiosa distordiarum seni ita,nnentibus iniecta multitudinis imperitae, Phinei pes ignari quid exsistere ma-Iorum, posset au ritate,opibus,armis denique s issent.
443쪽
inde sibi plebs infima, ut est cupida sempe nouuia rerum,
licentiam arbitratu suo vivendi,simulati pye ac specie reli-Lonis, arripuit, c. ncquitia piimum, Sc incestus, dein ἀ:.YiS, .rapinae, caedus, quaeque proposita impunitate nasi cuntur mala, passim cou secuta sint. pendent enim a diis uinis humana iura. Illa si contemnamus, haec non facile tuebimur: illa si labefactentur,haec statim corruentaublato igitur, qui pex tot tacula viguerat, suinini Oei cultu, perturbata Lacroiu rituum vetete discipli , locum suum retinere diutiuS nec honestas, nec pietas potuit: periit fi des , & omnis inopiae subleuanqae consuetudo : illa verbi minimi pendentis humana omni vili Deo serip tisam' mi demiiso, qua nulla magis hominem Christianum virtus decet, quae, tanquam hesperus, aut lucifer jnter sidera, sic ipsi inter virtutes reliquas praecipuE fulget, exstin Ela penitus est. tum & domettica bella , populis varie dicsidentibus, exorta: dc exsternis hostibus, Ihriniano semper nomini crudeliter infestis, ad uniuersarum perniciem patefactus ad tus est : quosque antea tot. ciuitatum, ac principum integrae vires, atque coniunctae facile sustine
Ie irruentes, ac repellere potuissent, nunc ut eorum impetum imminutae , atque distractae, serre possint. sperandum vix est. id reliquae pyouinciae 3 satisne valent, x alieno malo dodia sibi cauenti immo , quasi sit in dolore voluptas, in exitio Glus, ita se libenter in eandem stammam pleraeque coniiciunt. vincere iam coepit humana' medicinam morbus : proxima quaesue corrumpqntur; nee iam vitae possunt aut artes hominum, aut Vires tan .
tam pestem a finibus auertere. Gallia quidem, opibus antea Grecissima,semper hostium religionis expultrix, sem- .per inuadentibus Ecclesiam monstris inimica ψ nunc, ali natis multorum animis, deformata domesticis cladibus,
adspectu miserabili, tenὸ procliuis ad perniciem labitur. nec periculo vacant linitimae gentes: quae si sortὸ, quoa
auertat diuuia clementia in tantie coeper/q.: vetetndum est, . ne malum erumpat,quod ferii non podit. nec vero nos,nisi praesidio nitamur innocentiae, quo uno sciuari possumus,& vincere,vel excelsa asperrim rum Alpium iuga,vel am- . DeS rapidi, aut munitae arces , lectaeue militum copiae dς- sendent. communibus remediis communes depco uirius
444쪽
bliea, exquisitam quandam, dc planὸ singularem curatio nem rei magnitudo postulat. corrupta iam pridem vitae ratio Deum offendit: eadem placabit emendata. hue igitur studia conseredauiuc intendendae sunt curae. quod quamquam ad omnes per tinet,cum in communi periculo comis mune officium requiraturipraecipuae tamen eorum partes videntur esse, qui, summo in gradu dignitatis, atque honoris, tanquam in specula,constituti,oculis patet omnium mortalium , ut nullum prorsus eorum neque dictum, neque factunt obscurum esse possit. Quaeramus,quarum rerum amore flagrauerint, aut quibus artibus aditum sibi in caelum aperuerint primi illi nostrae religionis antistites, quos ecclesiis moderandis praesecerat Deus: reperiemus eos, tanquam in hac vita peregrinarentur,ita semper,obuia quaeque contemnentes, ad caelestem patriam, optimique parentis Dei, qui nos ad se vocare nunquam desinit, aspectum, amplexumqt, propeiasse. quam multos E sacrarum litterarum monumentis, & ex memoria vetustatis liacet eruere, quorum omnes vitae partes ea, quae nos in malis ponenda censemus , paupertas, exsilium, carcer, mors denique illustrauerit: cum laepet in maximis incommodis, atque adeo inter exquisitissima tormenta, corporis dolorem animi laetitia superante, quam hoc suaue est,ssicerent, de immortali Deo pro tam insigni munere gratias agerent. Non longe abeamus. estne quisquam, aut esse potest be to Caecilio Cypriano, cuius nune emendatillima scripta emittimus, aut vitae sanctitate, aut mortis constantia maior,& clarior 3 quam ille se gessit in omni vita abstinenter,& piei in Episcopi autem ovicio,ac munere quam non M.tigit,immo quam no absoluit magno dignam praeside virtutemῖ exstant de eo prodita litteris,aeternaeq; consignata memoriae praeclara sanctorum hominum testimonia : sed in re nota, atque ante oculos posita,testibus non egemus. vitae illius prope animatam imaginem in libris, quos reliquit,verillimis expressam lineamentis intuemur. quantus est in tuenda Ecclesiae Catholicae dignitate3quam seuerus in retineta vetere disciplines quam acer in condemnandis nouarum opinionum auctoribus,in contumacia insectanda, libidine comprimenda ξ quae sententiarum grauitas, verborum vis, doctrinae iraestantiat nemo ita languet, aut ita triget in eupiditate iummi boni, qui non excitetur,
445쪽
& quasi facibus admonitis incendatur, cam esus epistolas legit. I am reliqua eius doctiina quos fructus aliart.
quam uberes,quam salutaresὶdocemur exoriri calamitates ,omissio veri Dei cultu,haereses gigni Pontificis auctoritate cotempta: qui virginitatem,& padicitiam colat, raproposita esse maxima in caelo praemia: qui Ecclesiae praeis st,aperto animo ac simplici esse oportere, prudentia e men ita tectum,ut insidais minime pateat eomunis inum ei. planὰ omnes veterum pbilosophorum libri, praeceptis te rii comparadae virtutis,si cum Cypriani sermonibus conserantur,inanes,& renὶ pueriles videbuntur.Sumantur in manus,quae de eleemosyna, ac benignitate litteris mandauit:statim omnes,si quae resident in mentibus nostris,auaritiae lordes exhauriri, & infundi eximium erga pauperes amorem sentiemus. Grauis est,& latE patet inuidiae morbus: at hic rationibus eglegiE curatur, ex anti m a Theologia depromptis. Vexamur calamitatibus , dc aerumnis, quibus proposita est hominum vita:praeclaram audiamus Cypriani vocem ad patientiam cohortantis exemplo multorum allato,qui nihil acerbum, aut mala praeter culpam unquam duxerunt, dc cum illo immenso sempiternae vitae lucro libenter Omnes huius exiguae vitae
fiuctus eo mutauerunt. Exstat etia ad Marryres, primum,
ut cum dolore pugnet, accerbissimIsque eruciatibus forti animo resistant Drudes dc pia cohoi tario,deinde, quod morte vitam quaelierint,3c ex hostibus Dei victoriam reportauerint,amoris εc gaudii plena gratulatio. Neque vero aliter sensit , aut sui dissimilem se praebuit in extremo vitae die:sed,eum ita semper vixisset,ut obstule,inglolieti, decedere non posset,ita decessit,ut hoc uno vel obscuri mam vita illustrare posset. Multa praetereo:nec sine persequi conor omnia,ne sustepisse hoc videar. ut Cypriania debitis ornem laudibus: quod,ut ego sentio, vel pro eius dignitate nemo et Alus ipse pr stare posset. Verum Me me commemoratio eam ipsa per se delectauit, tum quod in ea beneficii tui magnitudinem, dc praestantem ad bene
merendum naturae propensionem agnoscebam qui totus in eam curam incubueris,ut omnia Cypriani scripta,mendis antea deformata, nuc in veterem illam integritatem. ac speciem,aceersito etiam Verona mirae vetustatis exe-ylari,accurata doctorum virorum industria restitueren-
446쪽
tur quo sanὰ nomine,incredibile dictu est , quantum tibi omne, boni debere fateantur. quamquam neq; nunc primum,neque hoc uno tuos ad laudem impetus argumen to cognoscimus. Omitto illa superiora clualem te praesti teris in patria, qualem in Ticinensi gymnasio,cum c nihil praeter verum decus,veramque gloriam cogitans , Francisco Alciato, singularis doctrinae viro, iuris prudentiam publice profiteti, operam dares. snt haec in tuis laudibus Ininima. non quia, si spectentur, sola, maxima videri non debeant:sed minora maioribus obscurantur:& angustior ille fuit priuatae vitae campus , quam ut in eo tua virtus commode posset excurrere. iraque, Romam tractatus ad publica negotia, parem facultati materiam nactus, dum
te fingis quotidie ad exemplum sapientissimi Pontificis,
auunculi tui,quotidie te iplum vincis bene agendo, adiuuante naturam imitatione,quemadmodum sine praestanti natura parum proficeret imitatio ab hae disciplina fluxerunt illa quae quam paucis contingant omnia, ignorat Demona consilio grauitas, in laboribus patientia, nihil in Iotestate in selens,nihil in opum abundantia ditatutum, euerillimis omnia eotinentiae legibus adstricta:vt ab eius peisonae, quam sustines dignitate nunquam oculos deflectere, sed illud persectum .absolutumque decorum, cuius 3c studium,& splendor magna ex parte iam obsolevitassidue spectare videaris. Iure igitur quotidie tibi summet res
a summo Potit: sice committunturnuresem tuam elim telam , quasi portum quendam in tantis horum tempestatibus tutillimum,ac salutarem sperantes, Conserunt omnes boni. tuum est, egentem patrocinio communem
caussam lusci pere:& opinari,quod auliculus tuus immortalitate dignus,iam pridem sibi persuasit, egregieq; praestitit,duas maxime res a Principe viro postulari, unam, ne quid reprehenso ne dignum committat, in quo tu e cellis omnium consensu: alteram ne quid.laude dignum praetermittat: quod aliquantδ est optabilius, atque prae stantius . nam, vacare culpa est illud quidem his pr sertim moribus, egregium eiusmodi tamen, utilia priuati hominis conditione sibs stat ad principis ornamenta non per ueniat . vera virtus actione gaudet: vim suam longe lates, disiundi,& propagari sua bona cupit: eoque ipso alitur, dc
augetur.caeterae enim resJum communicantur, minuun-
447쪽
tur ei virtute quantum ad alios manat, tantundem ad ipsam aceedit. Quae tibi profecto taph in mentem ve nerunt,neque haec melius cuiusquam oracio, quam tu vita exprim j s. metam e cum incredibilis quaedam erga te ob seruantia, ut Cypriani libros tibi inscriptos emitterem, adduxisset,eadem impulit obseruantia,& perpetuus in Golam virtutem amor,ut haec striberem. tibi enim 'quamquam neque cohortationi tua bonitas neque admonitu ni prudentia locum relinquit, vel untamen ,ut studio meo satissicerem , liberales disciplinas eommendare eupiebat
reliquis authm,qui haec legens, quid ab exeellentibus animi tui bonis sperari posset,significandum arbitrabar.
Ovi de Catholica fide rectE sentiunt, latentur omnes utilissimu fuisse humano reneri,at te adeo salutare Concilium. Tridenti nudi,quod eximia lummi Dei erga nos clementia, P a II VJont. Max.apientia gulari, mirifiea Legatorum Cardinalium,qui praefuere,vιρο- Iantia, maximo etiam Imperatoris, Regum,Rerum publi cartim Principum,& Patrum . qui interfiaere,contentu ,ita confectum absolutumque videmus,ut exitiolam Il.am animorum pestem,quae quotidie serpebat latius, nunc quidem aliqua iam ex parte compressam esse, breui autem, ope diuina cunctis populis & nationibus ad communem Glutem consentientibus,prorsus tolli posse omnes conlidant. quo merito gratiae lunt habendae primum immortali Deo maximae , unde bona manant omnia , deinde Pio
IIII. qui hoc spectauit unum & in hoc potissimu ab Φ-
Io ptimum die quo summam inter omnes homines potestatem, delatam diuinitus,accepit,fixit curas, & cosi mtiones omnes, ut communibus malis generali conlitiomederetur:quo Cepe remedio Christiana Re1pub. erumpentibus vitiis occurrit, & impendentes ex dillentione, atque discordia calamitates euitauit. Hoc beneficium dii- seminari quam primum,ac distribui per orbem terrarum, ad propagadam veri atem & diuulgandam Ecclesiae C tholicae sententiam mecesse est. itaque nunc eduntur pudiri Canones,dcipsa Decreta,cum appendice nulla:tantum
448쪽
rx ea cognoscatur,quae primum faci Osinista Synodus, in il uitu sancto legitimὰ congregata, deinde Pontifex ipse
eouhrmando ieiuata pariter ab omnibus in perpetuum iussit.nam reliqua Concilii acta,diligentissime perscribas publicos i pso Concilio excepta, α litteris mandata, mox ita emittentur, ut, uaecunque res in controuersiana venerit,quaecunque vςl sententia dicta, vel oratio habita Isti Omnia deniquς agitata, quaesita desiberata ,sio uuidque loco, distincte , & abundanter exponantur. Interim accipe summam rei lector optime quae ad silutem velim menter pertinet: unaue Isiam vero Tridentini Concilii triuPontineum distinctam temporibus, historiam, dem, cuius ad gloriam haec omnia diriguntur,iuuante Deo, propediem exspecta. nullam mim in i negotij partem Gnorare, non modo lucudum est, verum ad multa etiam utile,& accommodatum quod alio tum Coticiliorum lectio declarat. Romae, M.D.L A Om. Q
no Cardinati. Cum tibi, Clemens, Moniliane, Cardina lis amplissi
me, multis nominibus debeam , nullum tamen habeo ruet benignitatis argumentum illustrius, quam quod ingenii,doctrin q; tuae theseuros,cdm quibus nihil comparo, saepe meeum vel scriptis,vel ser mone communica quis enim est ita deditus rerum humanarum studiis, itaque falsae voluptatis delinitus illecebris quem tua vox ad caelestium bonorum contemplationem , admirationemque non facile conuertat quem tua pietas,non adumbra. ta leuiter, sed expressa moribus,dietis scriptisque ruis, ad verae virtutis amorem non traducati QAae cum ipso me-xsito,quo nihil ad meam utilitatem facio libellus. ita mihi gratulor, ut ad multos, atque etiam, si fieri posist ad omnes eundem fructum cupiam perue uire caput enim illud religionis nostrae primum es prodesse quamplurimis. ad hanc nos voluntatem, δc consuetudinem in-Drmauit,hac nos erudiit disti plina magister omnium sapientissimus, aeternae salutis auctor, dil largitor, Christus. itaque, cum volumen illud tuum Theologi earum Di Dputationum, saluberrimis , sanistissim Isque resertum do-
449쪽
eo mentis.anno superiore multis effagitantibus' aptes-
videri posset,accurath legissem:admiratus rerum pristintiam,copiam , arietatem, ordinem: praesertim vero duo illos.nuper additos tractatus admodum egregios, unum 2 alterum de peccatis, quibus ne optare qu1 dem melius quidquam licet:co tendere 1 te coepi,ut eundem librum uerum ederes,& Catholicorum pias mentes aletes cibo iucundissimo: pestiseris autem haereticorum
op ionibus,tatius quotidie serpentibus, pro in Ἀ-
te, Quam tibi Deus Optimus maximus tribuit, obsisteres. in quam sententiam cum tu iam antea tua sponte propenders, initul enim tibi vel est,uel lait unquam Sed Apostolicae dignitate carius mihil animaru comum silute quius: eolpectant studia tua,ed dirigis omnes euras:ls Iim est,non tam meis quam coniunctis multorum pcibus,ut exiret denuo lucubrationes tuae, & seuereturno modo aetas nostra,sed etiam posteritas labore,maximis laboribus tuis. Citin enim tibi proposi: tum fuerit,ea, quae ad vitam pse suidhEque traducendam Christiano homini necessaria planE sunt, quae bilibus propE libris dispersa, nec interdum satis dilucida traduntur,in unum ita colligere,ut confusis ordinem, Obscuris lumen ,dubiis certam notitiam redderesndi eo secutus es,ut hoc tuo libro,quod ad res attinet,nihil uberius : quod ad verba, nihil breuius: addo etiam, quod in breuitate disset limum est,nihil planius,apertius, communius esse possit. Quo quidem nomine & tibi,& Curiitianae Reipub.uniuersae tantum gratulor,quantum res ipsa postulat: postulat autem, quantum cogitatione vix quisquam comprehendere, verbis quidem assequi nemo potest. Romae , M. D. LXV. . ianense Septemb.