Apologia argyropoeiæ et chrysopoiæ. Adversus Thomam Erastum medicinæ in schola Heydelbergensi professorem. Ad illustrissimum Principem Ludovicum Gonzagam Nivernensium & Rethelensium ducem. Authore Gastone Claveo subpræside particulari Nivernensi.

131쪽

differentiae nobis ignotae sunt , de loco differentiarum, proprijs utimur Neque quod sint ductilia metalla a se ipsis disserunt, sed quod perfecte magis aut minus mista sint,& quod alia igni exurantur,aut in partes essentiales distrahatur, alia minime, ut argentum, & auriam. Coarguis deinde chemicos, qui unicam Re ulctantum metaIIorum speciem solis cidentibus differentem posuere. Tibi etiain soc. non illis adhaereo. VnumqUOdque enim metallum speciem re forma propriam obtinet, per quam ab alia disfcri, re ab eadem nomen habet. Iam ad argumenta tua progrediendum,eorumque dissolutionem , ut in hac tam celebri disputatione , quid certo sit statuendum,intelligatur

Primum Eram argumentum adue

sipariam.

Quaecunque ars ruinosis fundametis sititur, cito collapsura est,

Atqui Argyropoeiae Chrysopoeiae

132쪽

iso A i o L o o I A fundamenta sunt, metallorum alia esse perfecta,alia imperfecta, dc haec mutari

posse in persecta, quq salsa sunt funda

menta.

Ergo Argyropoeia & Chrysopoeia ci

to collapsura est. De propositione nemo ambigit. Assumptionem autem hoc probare Vis a gumento. cunque formam naturalem habent, dc per illam constant, pedi secta sunt, Unumquodque autem metallum perfectum est, & sua forma costat, & ab illa nomen habet, & falsum esse reliqua metalla esse qusdam rudimenta auri. Ergo unumquodque me tallum perfectum est. Perfectioncm autem maiorem reliqua metalla assequi non posse,hoc etiam argumento probare contendis. Vbi primum causa efficies naturalis motum in materia perfecerit, cessat, nec amplius aliquid in illa meditatur. Neque usquam naturam aliquod metallum in mineris terri in aliud in lasse, Et figmentum esse, quod de imperfecta horum metallorum mistione in mineris dixere chemici. Cum primuenim a frigore in metallu densata fuerit materia,

133쪽

materia , frustra coctionem expectari. Cum igitur natura viliora metalla in nobiliora nusquam transmutauerit, minus etiam ars id praestare poterit.

Jonsio ad primum argumentum.

Respondeo ad assumptionem, me Cur me talla non dici alix perfecta es aliaIm- talia alia perfecta propter formam , sed proster perfectam is sonem. Vnumquodque enim pedissectum est,si formam spectemus, quod

per eam Vnumquod e constet,sin mistionem,aliud perfectum , aliud Imperfectum. Quod enim imperfectemis ucst, imperfectum dici potest, ut ignobiliora metalla , quae quod minus mista sint, igne dissoluuntur,Argentum dc aurum , quod indissolubilia sint ab igne,

praesertim aurum,perfecta dicuntur. Sic Aristoteles cruditatem, imperfectione, concoctionem, perfectionem appellauit libro meteorologicorum qOrto. Et tamen quae ad maturitatem nondum pertienerunt, formam habent substantiale, qua constant re perfecta sunt, Vt Uuae immaturi Neque propterea velim cum

134쪽

APOLOGI A

quibusdam opinari metalla reliqua esse quaedam rudimenta auri, sicut in uuis immaturis dici potest: in his enim vis insita efficiens nondum motum suum perfecit: In illis scilicet metallis , clam frigore densata fuerit materia in specie metalli, motum suum peregit natUra. Non igitur falsum c fundamentum m

Argyropoeia & Chrysopoeia metallum aliud dici perfectum, aliud impcrfectu,

si mistionem eorum intaicem compam remus, & aliam imperfectam , alia pedi sectam Sc aliam perfectiorem esse. Haec Terfectio perfectio aut imperfectio in vegetabuibus de animalibus,quae formam habent persectio- subsi an alem dici non potiu : Non dinem laxem constant per solam mistionem , Ut et abi ira inanima haec & muta corpora, quae so hi R la imistionis lege diuersa differunt inui

' se his aliquid aliud praestantius ha-

posse, ut hcnt, quod ca mouet, Vt formam suam insolis mi consequantur, Ut etiam in superiora bussu. dixi. Quod posteriori loco dicis , iam

perfectum sua forma a natura amplius perfici non posse, nec candem naturam ignobiliora metalla in nobiliora perficerem visceribus terrae, concedimus,

135쪽

Nec illis adstipulamur, qui impeditam filisse naturam dicunt, quoesomnia in

aurum non transmutauerit. At no propterea tibi concedemus consecutionem argumenti tui, scilicet arte adiutrice eandem naturam extra mineras terrae

ex ignobilioribus metallis nobiliora metalla producere non posse. Quaedam enim in solius naturae potestate sunt, V quaedam metalla ex suis principijs concreta, quae blae

sua sponte a sola natura ortum habent. cit, Cadem etiam arte impellente es causa efficiens, ignoremus. Maedam

te producere nequit, ut triticum. Nisi enim terra excolatur prius , deinde triticum seratur , non propagabitur. O uaedam vero magis etiam sunt in a tis potestate , & quae sola natura nussquam effecit, nec ejiectura est sola, ut quae arte miscentur aut dissoluuntur. Nati sit omne corpus ex sinu naturae proredierit,ex illo tame uusquam natura ib-la produxit aut producet vitrum. At ars subijcit omne corpus naturale igni, qui

nullius artis aut alterius indiga. In his omnino imitari natura non possumuS, Cum, Uae eorum sit materia proxima &

136쪽

x3 A P O L O G I Aipsum exurit & vertit in cinerem. Et hinc eae omni cinere Vitrum producitur. Natura aquam vitae CX vino nusquam

destillauit,Ars prolicit eandem. Eadem

diuersorum generum aut specierum aquas vere permiscet, quae nus Uam Uatura miscuit. Nihil igitur mirum, si natura postquam in visceribus terrae ignobiliora metalla produxerit, ex ijsdem

argentum acti aurum producere sola nopotuit,aut possit. Quippe ipsa sine arte ignobiliora metalla In materiam argeto aut auro proximam distoluere non potest ec etiam meditata eli,nec eandem arti materiam proximam in mineris suis concoquere. Aliam enim materia, aliam causam efficientem habet natura. At ars dissolutionem hanc ex ignobilioribus metallis in proXimam materia,& eandem necnon argentum ViUU concoquere, dc mistionem imperfecta perficere nouit. Ipsa tamen est tantum naturae adiutrix, Quippe quod omne corpus sit naturale,sive agens,Vt ignis, quo ars utitur,siue patiens , ut metalla. Ha copera in vegetabilibus & animalibus ars cfficere non potest, quod motus in

137쪽

illis non sit in artis potestate, sed vis in sita materiae. At in his quae propter sim- In mi io-plicem mistione aut dissolutionem co- ne causari stant,quae eas praestarit, sunt in artis potestate,ut ignis,& ea quae sunt ignea, mistionem hanc inchoare dc i mico sale. quere Vel concoctionem perficere potesst, ut in lateribus semicoclis aut persccte coctis. Prolixior in huiusce argumeti solutione fui, tum quod ab eo tanquaa machina insuperabili totam Chrysopoeiam collapsuram putaueris,Eraste,tia quod multis alijs distbluendis inseruiet. Sed aliud sequitur argumentum,qUO

non minus quam hoc totam artem cO-

fodere putaS. Secundum argumentum, Perfectorum specie nulla est commutatio in aliam speciem sub proximo Q uno genere comprehensam,ut asinus in canem transmutari non potest , qui sub eodem genere, scilicet animalis,co- prehenduntur. Atqui plumbum , stanniam , aes , &ferrum,argetum,& aurum perfecta sunt

138쪽

specie,& sub uno genere,scilicet metalli,comprehensa, Ergo illa in haec transinutari non possunt.

Oonsio ad secundum argumentum.

Hoc secundum argumentum saepius repetis, Eraste. Sed propositionem tua priorem non indis hinc e nec semper esse veram demonstrabo. In stirpibus enim animalibus diuersie speciei sub eodegenere proXime comprehensis concedendam esse putabo, quod per ortus re

interitus seu generationis & corruptionis motum producantur, in corruptis

aut genitis nullum prius accidens sensile supersit. At in mistis simpliciter nego propositione tuam locum habere. Mu- Mutatio ua ius purissimum,quam ferriin aes supra docui,contrarium demonstrat: Et sine tuteri plus fidendum demonstrationi,quam O- tu Deciei pinioni tuae. Atqui ferrum & aes sunt sub metu ic s. codem genere metalli, nec fit resolutio accidentium seinsilium omnino in illa mutatione, sed utrumque sub metalli forma permanet. Adieci etiam experim

139쪽

mentum a me probatum de argento in aurum mutato sine interitu metallicae

formae. Id quidem difficilius. Idcirco in

ferro mutando in aes quisque nullis aut paucis sumptibus & facillime experiri poterit,Vt propositionem ttilam no semper cile veram iudicet. Quid si dixero cum Scaligero Ouum cum in pullia mutat Ur, non corrumpi, sed perfici, nec in alterius speciei genus transire , sed formam in eo esse actu Sed esto , Coim cedatur tibi tua propositio, sed re asiumptio, an propterea eonclusionem tuam tibi concedendam putabis e Nonne si asinus a cane depastus in semc caninum

post longas mutationes trans Utaretur, crederes semen in canem transmutari posse e Hoc te negaturum Non piato. Quid si etiam dixerim, stannum,plUmbum, des & ferrum in argentum Vluxurim utari posse, materiam esse argento& auro proximam apud artem proba- Uero, nonne illud in haec mutari posse concedes Neque enim dispar est ratio. At dices forsitan metalla illa in a

gentum vivum dissolui non posse, A te quide,qui huiusce dissolutionis es ignar

140쪽

rus,fieri posse non puto. Negabis etiam argentum Vivum esse materiam argento aut auro proXlmam , Ego autem id expertus sum in argento vivo a stanno prolicito , quod sola coctione in purissimum argentum a causa efficiente mutatum est. Et materiam esse proximam argento dc auro multis argumentis superius dem5s raui,& ex his quae sequu-tur,apertius probaturus sum. Hoc igitur tuum argun ratum nullatenus Argyropoeiam aut Chrysopoeiam labcfactare poterit. Non enim ut saepe dixi, eadem in omnibus est ratio ortus & interitus,

quae simplicis mistionis de dissolutio

Tertium argumentum. natura efficit, ars efficere non potest, Atqui sola natura argentum aut aurugenerare potest, Ergo Argyropoeia argentiam, alit Chrysopoeia aurum generare no potest.

Propositionem probas hac ratione, Sidr, generationis esset effcctrix ut Datura, nullum