장음표시 사용
71쪽
aminationem surti minitans Rex fieri, volens nolens clericus, mali patrator operis,quaesiuit, redemit, At suo illud loco restituit. In hoc Rex Dei amicu, alludens clerico dicebat: Melius esse in domo propria apportare quam exportare, ne ciliceretur similis Iudae. qui fit erat x loculos habens , quae mittebantur, exportabat. Habuit enim postea hunc suae utilitati proximii,S sui boni consiliu dignum. Sciebat hic piissimus Dei virtute tua S aliena curare vulnera, secundu.patris Benedicti triandata non detegere & publicare. Huius igitur peccata pro tali iacto, sua Deus dulcat quaesumus clementia, ut sanctis omnibus intcrcedentibus, postideat iustorum gaudia repronrassa.
io Pergratum mihi est& hoc auribus intimare fidelium,quod est omnino narratu dignis limum. Prouocabit nos Deu amantes in hoc liberalis istius serena simi Regis memoria, &eius operatio digna, cum cordibus fidelium dransdelium tinnierit ruba, non illa quae ex aeramento,sed quae procedit de coe esti thesauro, & aperieris ossuum dicit: Conclude eleemosynam in sinu pauperis, A ipsa pro te exorabit. H c de
tali viro cogitantes,occurrunt nobis plura cogitatione auditu,& iermone, tu non
Oisunt adlcribi prae multitudine, tuta illa ibius Deus agnouiti a soni prudentia Z icientia, ingerato.&arte, quae non potest comprehendi miserabilis hominis virtute. Et quia a nobis diligitur mundus, delectamur in huius excellemillimi Regis operibus,in quibus,ut credimus,laudatur Deus Rex gloriosus,cuius regni hi res erit per-2o petuus, qui fuit mentis&corporis integra bonitate conspicuus; quia eius iucunda& delectabili vita adhuc frueretur mundus, credat orbis uniuertus, si voluiisset Dei filius pro peccatoribus occisus.. Aliquando proficiscete eo ad Ecclesiam,&prostrato in oratione coram Deo, quiddam verecundiae in ornamentis pellium a sancto collo dependetium,sustinuit Rex mitis & corde humilis. Fundete eo preces ad Deum adstate pioximo Rapton latro, non ille fortissimus princeps latronum, qui tenet lectione principatum in libro Regum. Nam medietatem primalium chlamidis Regis auferens, hac ab eo suscepit mansuetissima & omni melle dulciora mandata: Recede ab hinc, recedes
sufficiat tibi quod abstulisti,quia di alteri necessarium erit quod reliquum est.Conso niti; latro abi cessit ad imperium sancti vici , qui periclitantibus S pauperrimis hoc
cosen ciebat ex more pro Dei amore, ut haberet eos apud Deum interces res, quos sciebat iam ei se factos Dei ciues.
Sedes regalis I sciacus dicta capra Sequanam post a Francorum Regibus satis
est Oportuna in ca monasteria tria ab antiquis viris didicimus facta: unum in hon rem ianctae Mariae: aliud sancti Iohannis: tertium sancti Martini conseitatis. E quibus unum in honore S. Mariae matris Domini Rex bonus astu mens,&a nouo aedificans illud in ornamentis & clericis,auro & argeto satis honorabile reddidit. Quo laudandi Deum nunquam finem habuit. Porro orationibus ibi adb rens Deo, cum ad locu repausationis sui humillimi corporis reuerteretur, poli assuetos in oratione o lachrymaru imbres fusos, inuenit ibi suam lancea a coniuge gloriosa bene argento parata. Hanc coli derans alibi cita solis si quempia reperiret, avictum hoc cui neceo iactum foret: inueniensq; quenda pauperrimu , interrosat cauto si haberet aliquid serramenti quo posset auferri argentu. Pauperi inscio adquid ita requireret,ait Dei famulus, ut Pquirat quantocius. Inter b c orationi vacabat. Adueniensis qui missus fuerat, serramentu offert tali operi satis congruis. Obserantur ostia domus, E Rex cu paupere argentia a lancea auferens, patri culo dat bene iaciens, do suis ipse sanctis manibus ei in sacculii mittens, dat in mandatis, i ut mos erat, ut sibi in redeundo p-spiceret, ne uxoreius eu videre posset. Obaudiuit pccptis Regis nec cilitas pauperis.
Peractis his aduenit Regina mirans qd factu fuerit de lancea, quae sicerat destructa, tu de qua sperabat dominii suum forti l tiscari gloria. A d h c Domini fide iuransi ex
ioco, huius senoneste facti consciit, inter eos amicabilis ellexorta cotentio, quibus eleemosynae largitio,i fuit&proderit iaciente Deo mortuis seculo, vivetibus Deo. Quaedam adhuc de eius non minima plet te narranda sunt. Clericus quida pauperculus de regno Lothai j exiens, ad hunc de quo loquimur, seruum Dei veniens, est receptus. Is nempe clericus Oggerius dicebatur. Qui min F 3
72쪽
eum nimia bonitate suscipiens tuo sanctorum collegio sociauit clericorum,& eum sufficienter in his quae debuit adornauit, sperans socii habitaturum non paucis die bus& annis. Verum in his quq praeuidere noluit,inuentus est. Nam super eum dicta Dauid Prophetae merito dicta sunt: Verba oris eius iniquitas & dolus: Noluit intel-iagerc, ut bene ageret: Iniquitatem meditatus est in cubili suo: Astitit omni viae non bonae, malitiam autem non odivit. Splendebat quippe in eo species Iudae traditoris Domini, qui loculos habens,ea quae mittebantur exportabat. Nam quodam tempore advesperascente hora diei, coena cum suis sumpta, incumbentibus iam noctis tenebris,dum ad coplenda, S quq sunt Deo reddenda cogitaret,ad domum Dei do1nore 'cessit prςeuntibus ante se clericis cu ceroserariis no minimi ponderis.Qui tobus positi, significauit Rex humilis, ne accederentad excelsa. Stat R. ex in angulo,&corde tacito Deo suo reddit vota iucundo. Meditans ergo in conspectu Domini,aspicit iam dictum Oggerium ad altare accedere, cereum ad terra deponere candelabrii sinu contegere. Curbantur clerici qui huius latroc in debuerat cile custodes. Inquirut Dominum Rege de furto, quibus se res odit nescire ullo modo. Peruenit hoc ad aures istantiet regimς cius csiiugis, de qua quida ad nomen eius lusit dices:
Constans o non Confantia ludit. Haecac ni furore iurat panima V Villelmi sui genitoris, custodibus mala se irrogatura fore, luminibus priuari,S niali salus deturpati,ni reddat qd ablatum fuerat de theciuro sancti&iusii. Hoc ubi audiuit, in quo crat requies pietatis,eum qui erat latrunculus aduocas, ita ad eum locutus est: Amice Oggeri abi hinc iam, ne tocosumat inconitans Contiantia uxor mea:sulsiciunt enim quς habes, donec intres in terra natiuitatis tuae ; sit Dominus tecti ubicunq. Plexeris. Vbi hoc audiuit furti dominus, dens ad pedes piis limi Regis volutabatur clamas: Succurre mihi domine,succurre. Ipsh vcro volens eum eripere, licebat:Transi, transi. noli hic pmanere, dans ei de alia cum hi, quae abi portauerat, ne deficeret in via. Post aliquot dies idem Dei famulus credens illum iam posse suum attigisse silum, couersus ad tuos lepidet
ει iucundis lime dixit: O bone d heudo hic enim ei erat familiari, ut quid an tu in
laboras in quaerendo candelabro, cum Deus omnipotens illud suo attribuerit pauperculo Scias etenim tu S tui quod illi plus quam nobis necessarium fuerat, cu M s Deus nobis peccatoribus omnia quae sunt in terris attribuerit,ut subueniamus pau- Peribus orphanis, vidui,, & omni populo Dei.
Palati iam insisne quod e lt Pari liis suo c6struxerant iussu officiales eius. Quod volens praesentia sui die sancto Paschae nobilitari, more regali i us stimensam parari: Cumque aquam ad abluendas manus praesto haberet, adest caecus quidam inter
pauperum multitudinem coram eo assilientium, qui illius erant memoriale continuum ,qui ut illi aquam iactaret in faciem, humillimam citeri precem: At ille continuo, velut pro loco ducens pauperis precem, dum primum in manibus accepit aquam,illius proiecitin faciem. Qui mox videntibus cunctis optimatibus qui adit, bant, cum rospersione aquae amilla oculorum caecitate, congratulantibus cunctis in
Domino, laetior inter conuiuas ducubuit prandio : Fuitqi discumbentibus tota die huiusce rei confabulatio ad laudem omnipotentis Dei: quorum verba forte fingent vana& otiosa, nisi tanto lumine forent illustrati illo die. Nec immerito sane potet texi situ ari, quod palatium illud frequenti regio conuentu sit honorandum, quod diuina virtu, tali decorauit miraculo, & populi sacrauit iubilo, dum vesci voluit ibi deuotissimus Rcx die primo. Vigore i uilitiae vigens idem Rex serenissimus 'udebat non continuari os suumendacio, sed veritatem corde & ore proferre, Domini Dei fidem iurans allidue.
Vnde nimirum suos, a quibus sacramentum recipiebat volens iustificari,queadio duin scii sa an, fecerat unum phylacterium oloctastallinis, in gyro auro puro adorn
tum absque alicuius sancti pignorum inclusione, super quod iurabant sibi primates, hac piat aude ncsse, j. Aliud quoq; iustit parari argento,in quo posuit ouum cuiusdaauis quς vocat ut Grippis,super quod minus potcntes & rusticos iurare prς ipiebar. O quam bene & congrue huic sancto viro concordant illius sancti dicta Pcoplictae dicentis : Habitabit in tabςrnaculum altis limi, qui loquitur vcritatem iri corda
73쪽
eor e sto, qui no egit dolum in lingua nec fecit proximo suo in alii, & opprobrium
non accepi caductius proximum fuit. Cui uti l bono illii adlic sille tot acordis in entione certi stimum est, ut mereretur cise in superna hereditate beatorum cohaeres. Quanta vero humilitatis virtus in eo fuerit, paucis edicendum est verbis. Colloquium cum Episcopis sui regni liabens rex humilis, inter colloquium unum i iem queaspiciens, vadit quendam eorum mole carnis grauatum, pedes suos dependere
ab alta pietate ductus, a longe quaerens subpedaneum reperit unum, quod manibus Deo & hominibus chamus apprehendens, illud tanto Pontifici offerre non recus , uit,2 lub pedibus eius ponere non est dedignatus. Erat autem hic Episcopus Linio gonentis Lambertus nomine dictus, uentia,religione, bc bonitate pollens. In magna et enim ex hoc admiratione pro tali facto om nes Episcopi & Principes habuere saepe fatum Robertum humillimum de inclytum regem. Is quippe rex Deo dilectus Robc tus semper meminit sanctae legis, quia memor fuit operis Dei in omnibus viis suis: sciebat et enim scriptum,Scientia virtus,cuilos virtutis humilitas sancta. Et illud beati Papae Gregorii, Qui sine humilitate virtutes Congregat, quasi inuentum puluere portat. Legerat quid dixerit qitida ex patribus; omnis labor sine humilitate vanus ethhumilitatis signum dat regnum cceloru Nos ergo oremus omnipotentem Deum, ut hic Dei electus, qui deposito omni tumore superbiae colunctus est Christo Deo sanctae humilitatis virtute: ita illi iungatur in leto culo veturo, ut in iudicio a sinistra parte disiunctus, uo inueniet in eo lesus Chri ius, quod danet in poena,sed quod pietate multiplici prouebat ad corona, qua promitte diligetibus se ad gloria. Hic etenim vir Dei tatus ac talis, quod amauit, quod cupiit, quod credidit, Deus eli rex regum, Dominus dominorii, i pes utiq; certa fidelium. Iactantiam superbiae mentis rex humilis & cu multiplici pietate nominadas Ro bertus studebat illi semper placere virtutibus bonis qui habitat in excellis: deuitans sublimes,sulcipiebat quos poterat humiles, qui certis teporibus ve ab vero Deo rediaderent laudes. Suscepit in hoc Sc exemplum ab A mbrosio Mediolanensiu ciuitatis venerabili Episcopo, qui binos Ecclesiae suae, cui praesidebat clericos pro iacessu sua
perbo grauibus tradidit lamentis, donec calcato tumore superbiae addiscerenti iubν militate pergere, qui erant correcti virga sacerdotalis disciplinae. Idenamq; beati ix Pontifex, intractatu de diluuio S archa Noe, habitus lxoc modo arrogantiis, cur auit edicere icilicet quales describit Esaias ludeae filias oculoru micantes nuribus,ta altas: cecilice iactantes: sunt enim eiusmodi erigentes supercilia inflato corde, lato pectore,ceruice retia pina, qui solum qui de pedum pristringant vestigii , toto autem solibrant corpore,& inani iuspendiit texamincon priora gressu prodeur, in posteriora
verticem Desinantes,coelum spectant, terra autem fastidiunt,tan ii incertricis dolore su Exi,ut ea inclinare non pollini. Hos igitur deleuit Deus de libro usitae dicens; Omnis qui ii exaltat humiliabitur: nec inter merita sanctoru c6inensis, remuneri vel eum me Ibin facit adhaeres ccelestibus. Hecidcirco daxi mus,ut cognoscant o m-4o nes, quis in tanto Francorum imperatore mundi fuerit despectus, qui humilitate sancta coelorum possedit regna. Huius igitur inc lyti regis auus Hu o pro pietate, bonitate, sortitudine magnus dictus monasteri u S. Magiorii consessoris Christi, in ciuitate Parisiis simul cum filio construens nobiliter, monachos sub regula patris Benedicti vivere paratos ibi collocat in in auro vel argeto locu ipsum dicat ceteris ornametis pro salute sua &filii ac futurae pol erit alas. Mater quoq; eius supra dicta Adhelaidis admirata satis in sancta deuotione regina fecit monasterium sancti Fratribaldi in ciuitate Sylvanectens, bix ir. ad leruiendum Domino clericos misit δε de quibus viverent abunde subministrauit. Construxit de monasterium in territorio parisiensi,villa quae dicitur Argen- dio totius, ubi numerum ancillatum Dei non minimii sub norma sancti Benedicti vii reparatas adunavit, ad laudem & gloriam bonorum omnium inspiratoris, & iubhonore sanctae Dei genitricis &perpetuae virginis Ma i coinnipodemi Domino Jedicari ta consecrari voluit. Fecit nihilominus saneto Pontifici Martino cas m --ro operatam optimo, inter scapula maiestate veri Pontificis continentem, Cherubim quoq; ac Seraphim colla dominatori omni u submittetia. Ii pectore vero acna
74쪽
Dei, nostrae redemptionis hostiam ; quatuor e resione praefigens animalia, Dominum gloriae adorantia. Fecit de eidem beato con essori cappam unam intextam auro, duas vero cx argetato Speciali autem suo post Dominum,amicorum amico be to videlicet Dionysio casulam miro itidem opere factam contulit: cui de aliud ut tantam decebat iccminam ornamentum contexuit,quod vocatur Orbis terrarum
illi Caroli Calui disti millimum. Sperabat enim se Deo fidelis Regina partem habituram cum eo cui promiserat Deus sermone non cassio, impetraturum pro quibuς sicunque petiisset. Etenim illius uniuersa progenies famulam se tali martyris in omni opere proclamabar,reddes Domino sito quae sunt serui, debitae seruitutis obsequio. Erant siquidem huic generationi speciales amici, sancta videlicet Maria, & pater & id dux monachorum sanctus Benedictus sanctus quoque Martinus, sanctus nec ne Anianus, atq; victoriosi Martyres Chri sit, Cornelius & Cyprianus: optatissimus vero gloriosus martyr Dionysius,ac inclyta virgo bea ta Genouen. Fertur autem dixisse moriens bonus pater: O opti me fili per sanctam & indiuiduam Trinitatem te obtestor, ne quando animus subripiat acquiescere consiliis adulantium vel muneribus donisque venenatis ire ad vota sua maligna adducere cupientium ex iis abbatiis, luet tibi post Deum perpetualiter delego: neve animi leuitate ductus quolibet modo ii trahas, diripias, aut ira excitante dissipes. Specialiter vero tibi inculco nullo pacto ducem omnium p trem, dico Benedictum a te patiaris diuelli illum apud communem iudicem salutis io aditum, tranquillitatis portum, postque carnis obitum securitatis asylum. Quae autem haec ancilla Dei, mater prudentissimi Regis Roberii opera bona si rit, paucis adnotare libet. Ipse iuuenis laborabat forti infirmitate corporis. de quaerat patri de matri in timore periculum, pro quo fecit in seniori Ecclesia Aurelia- lnensis ciuitatis, quam sanctus Euurtius per Dei dexteram fundauit, &more Ecesesiastico benedixit, in sanctae & vivificae crucis honore, imaginem Domini de Salu toris nostri Iesu Christi pendetis in cruce,ex auro puro, ut liberaretur a mortis perticulo, quem Deus omnipotens iam apud se decreuerat regnaturum in mundo: naur& eius virtute liberatus est. Dederat autem dc pater pro filio unico sanctae crucis loco urceum argenteum pensantem lx. libras,qui usque ad haec nostra tempora pec- 3
mansit in domo Dei sancta. Crescens quippe aetate,& vir factus virtute totam tec ram sanctae crucis, quam Fulco Episcopus pro adiutorio sui Hugoni potentissim Beluacensi dederat. Hic vir Dei qui laude & verbo ortitii poteti complacebat Deo, cesto fictusanimo, per secula celebrando salutiferae crucis loco, suo reddidit d no. Hunc denique locum Aurelianensem scit cet sedem specialius semper dilexit, quia in ea natus adoleuit,& post regeneratus ex aqua Sc Spiritu iacto, ibi assumptionis suae in Regem solemnem utique percepit benedictione. Dominus etiam Theodericus, eiusdem ciuitatis Episcopus, cuius vox laudem Domini di ne & laudabiliter eructabat volens haberi memoriam sui nominis,in monasterio sanctae crucis u-bet vas fieri ex cetum solidis auri optimi, in quo consecraretur sanguis Domini no- stri Iesu Christi. lunxerat se tanto Pontifici Rex mente humili, qui superno tactus amore incit impio iuncto cab patinam, ad consciendum in ea corpus Redemptoris mundi, ut ellet ei cruci ς signaculum in auxilium, de sancta passio, vera animae carnisque redemptio. Nihilominus & dominum Odolricum Episcopum in sicerdotali vesti mento sic honorauit,ut aditans in sacri scio Domini,circumtectus ex omni parte auro & purpura, videretur urceolum exonichino factum quod comparauerat Rex ditissimus pretio lx librarurn. Iterum ipsi sanctae crucis loco contulit simul Cum alio argenteo dc manipulo. Dedit etiam de pallia tria pretiosa, in ornatu Ecclesiae pro sua suorumque filiorum salute ,& alia multa, quae non possunt litera norari, nec numero comprehendi. Sanctorum enim corpora martyrum pretiosorum Sauini aui,& Potentiani, qui pasti sunt acerrime in Senonesi urbe, auro, argento, gem- 'misi a vestiuit, ut in his delectaretur omnis mundus, quos in terris Rex honorifica-u erat laude dignis Praetcrea patri flenedicto ac suis, cui semper totis adhaeserar prae- Ordiis, Pro sua in tota mundi lautudine admirabili vita , piscatoria Ligeiitta fumi
niti benignis limus adtribuit, scripto firmauit, deex bis nil aliud quam intercellionisi illius
75쪽
plius q siti l susin. gia. sed & praeceptum de immunitate Floriaci loci, scia doliis
quae mon. sterii competiuit utilitatibus auctoritate regia firmauit, & iis lio scio, ut
bonus 5 sapiens in lignivit. in ornamentis quippe ecclesiasticis patrem Benedi
ctia in bono in quo eo Mn. ore dilexerit, maius et tillime aperuit. Nam altare sanctae
Dei genitricis Mariae pallio pretiolii lituo post ignem qui fuit in mensa nosmi suis
hi loci calamitas cooperuit, de thymiama n)athcrio xsque iliaque satis mirabili,auro S gemmis benecleuato in sublimi huno s victum deuotistitiae nobilitauit. Elatcnim&hoe ad plene conueniens thymia matherium thuribulo aureo a Gauesino abbate mirabilium factore patrato, cuius opus splendescit prae omnibus,quae vidi-
o mus ipsi, qui haec scribimus in Floriaco loco. Monasteri uni S. Calliani confessoris lumini in Hedua ciuitate quae& Augusti lunus nimia dirutum vetustate a nouo aedificaui de in eo Dei minii fros collocans,abbatiam sicut prius construxit, prabens
sumptus liis qui ibidem Deo deseruircnt. Hoaei studium, haec eius seiu per fuit in
Palatio Compendii danum accidi tregi in furto nobili. Instabat tune dies rentecostes, quo Spiritus sanctus replens animas mundat fidelium corda, ut placeat Patrire Filio, quibus aequalis Spiritus sancti portio.Volens illo die pater rex gloriolas ii iis uni statuere in regem nomine Hugonem, strenuissimae nobilitatis tuita. nem, pro immensa patris & filii boni tate, quae erat diuulgata toto terrarum orbe, ad faciento dum festinabat omnis ii, diis, iiii a delectab.u ut m talibus. Fuit enim hic bonus iu- uenis,excellentissimae probitatis,omnes complectens, omnes diligens, nullum dei- Piciens dilectus a cunctis&semper amatus. Die aut e primo perlecta benedi lion mirabili, pater laetus fictus de filio,exultabat gaudio immens j. Ammotio fammenim J patris eo die talis facta est in filio bono: Vide fili, semper sis memor Dei, qui te hodie partici sui fecit regni, ut aequitatis N iustitiae in semitis delecteris: quod quςs adtribuat mihi Deus ut videa, Sc tibi vi facias iuxtaeius voluntatem, qui omnibus desiderantibus ea semper adest. lnter haec festiua solemnia quida clericorii vesano corde meditatus peruersa, accelerat perficere ea. Speciem ccrui ex argento mer facti vir Dei habens in thesauris suis eo delectabatur solen ibus se lis. Aecos erat hoc 3 o munus a duce Normannorum Richardo ad usus humanos quod ben ginis ore, be nignus corde,bcnigno no dillulit coserre Deo. Erat huic ornamento adiunctus cyphus corneus,quo deserebatur vino ad celebraduin ficti fictu. Haec ali cies quidam pestifer de dicticus nequii,arripit, caligis recondit, huc illucq; vadens no inuenit cui caveditione c6tribucrct,vel quomodo illa specie cerui destruere posset. Credenduest cuctis ea pii regis seruata meritis,qui toto corde crat Deo fidelis: na tertia sabbathi in oratorio turris Catoli colloques cum quodam familiaritate rei secta sibi coniuncto ecce fur enici ante altare se collocat, preces inutiles spargit, & Ioga protrahes sulpiria facis tergio altaris prolixo operit imul cu cyptio,&sic verecundus abiit, nescies miser quorum oculi s. per eum erant defixi. Ccstans rex colloquio, vadit ad
O altarc pede leui cum amico vero, d lira accipicias reddit lςtus ni iniitro, interminam socio,ne dii adiriueret,nome eius seculo innotesceret,&tat oviro verecudia faceret. Verum quia opponit se nostrae narrationi quorundam peruersae mentis intentio,
qui omne bonum quod ipsi nequcunt allequi aliis inuidere,& malignitatis calcaneo prout pollunt premero non erubescunt , quiri; si quid excessus humanitus admissum est, eo cuncta boni operis succedentia geriau na canino dente oblatrant si Dfocari hunc sane illimam virum lacerare non pertimescentes : Non, inquiunt, haec quae prolatastant bona deco opera ad salutem P us prouenient animae, quoniam non exhorruit facinus copulationis illicitae, dum commatrem de sibi consanguinitatis vinculo nexam duxit uxorem. Quorum irrationabilitatem placet euidenti. so sanctae Scripturae indicio conuincere. 1ed ne forte loquendi proclament aditum sibi intercludi, dent nobis aliquem sine prolapsione delicti: quis vero castum se ha- re cor gloriabitur ξ cum nec unius dici infans mundus este Scripturae testimonio comprobetur ii quidem ob inertiam desipientium coprimendam laqc dixerim. notivi viri ultro poenitentis culpam occultem. Sicut enim sanctus Dauni lege prohibitus, Bersabeae contraris concupiuit oc rapuit: ita dc iste contra sacrae fidei rura agens,
76쪽
praesitam mulierem nefarie sibi copulauit uxorem: illi non solum satis suit in mulierem peccasse: sed molita viri innoxii nece, incurrit duplex peccatum: huic pro lecto mastis libuit Deum offendita,quam a muliere duplici sibi ege prohibita, thorum seruare immaculatum.Sed utriusque peccati vulnus,verus humani generis boni na dispositione sanauit medicus; illum per Nathan Prophetam suurn,dum pau- veris viri , unius oviculae de diuitis ovium abundantis multitudine paradigma obic- ereum agnoscens dixit peccasse; istum aeque per dominum & venerabilem Abbonem Floriacensium a Deo praeelectum Abbatem, nunc Christi fauente gratia miraculis coruscum , spreta mortis formidine duro increpatum priuatim&Pu- blice. Cuius sancti viti increpatio tam diu perstitit, donec Rex mitissimus reatum L. suum aenosceret, de quam male sibi copulauerat in ulierem prorsus derelinqueret,& peccati maculam grata Deo satisfactione dilueret. yterque igitur Rex Deo a
ceptus, utpote ab illo coronatus, quos nudos peperit natura mundo, iancta dispou- d ι .: o L- inlinis Ar inclitos seculo. Et ouia, ut ait Scriptura, permit' ceptus, utpote ab illo coronatus, quos nuGO, PCP In I LUI.tione sui stloriosos habere voluit & inclitoS seculo. Et quia, ttit Deus heri quod non vult, permisit benima dispensatio sic cos occumbere pe
cato,ut se humanitate aequales subiectis recognoscerent, dereliquurn vitae tempus vi stiliis N orationibus inhaerendo transigerent, varias corporum passiones sulti ne-
rent ut adimpleretur in eis sacrae Scripturae testimonium,quae ait; Corripit Ucus, quem diligit, flagellat autem omnem illium,quem recipit. Vterque peccatiit,quod talent reges, sed a Deo visitati pamituerunt, ii uerunt,ingemuerunt, quod non lo- Σ'
solent restes, sed a Deo vilitati poenituerunt, iacueruDI,INSCIDULI Uin, HUUM 4 'ol .υ-
lent renes. Siquidem exemplo beati David, lo minus iste noster Robertus cosellus est culpam, obsecrauit indulgentiam, deplorauit aerumnam, ieiunavit, orauit, Mconsessionis suae testimonium in perpetua secula vulgato dolore transmisit. Quod non crubescunt facere priuati, rex non erubuit confiteri. Qui tenentur legibus audent suum negate peccatum,dedignantur rogare indulgentiam, quam pCtebat, ut nullis legibus tenebatur humanis. Quod peccauit conditionis est, quod supplicauit correctionis dilapsus communis, sed consessio soccialis: culpam itaque incidi ite allaturae est, diluisse virtutis. Ob hoc nimirum ista facere non despexit, quia sciebat Deum pusillis de magnis fore timendum, dc potentem quemque diuina admonen. Scriptura;Quanto magnus est, humilia te in omnibus, & coram Deo uiuentes gra tiam His istitur rex humilis legibus absolutus, sex tamen reus suit conscientiae. auI-bus vinculis se enodare desiderans, diuinum sibi precatur auxilium, vi ab omni cri minis labe mundetur Et re vera cum mitis, & corde mansuetus egregia semper habuerit sanctus rex suae mansuetudinis & pietatis insignia, ita via duci larus suis irequenter ignouerit, atque ab eorum nece abstinendum putauerit, non est mirum, quod tam grauiter doleat noxium sibi obrepsi se peccatum. Et ideo a peccatis mortalibus liberati se postulauit: laudauit Dominum Deum suum, iussit iam Domini praedicauit,& exultauit eius lingua iustitia declinio prospicientis, quae procellit ea
'' num ero quiddam memoria dignum a patre huius inclyti regis & a Deo electi
patratum, huic lectioni inserere dignum duxi. In eo namque sacerdotes veridica, Abbates de monachi sanctae normae non nescii, exemplar virtutum quod non soluxnimitari, sed etiam admirari valeant, inuenient. Ante omnia autem pietatis & mile-
ricordiae omia laude extollenda insignia. Quodam namq; rempore sanctum diem Paschae in ciuitate Parisius solemniter celcbrans, secunda sab
Paschae in ciuitate Parilius lolemniter cel corans, Iccumla sabbathi ad domum libam apud sanctum Dionysium laetus regressus est, ibique solemnes egit dies. Tortia autem sabbathi, adueniente hora qua laudibus laudaretur per omnia iecula Deus, sumita lecto, de ad Ecclesiam ire di ponit. Aspiciens ergo videt duos ex aduerto iacentes in angulo,opcri insistentesiacfario.Horum fragilitari condolens, ornamentum pellium , quod crat pretiosissimum tollit a collo, di super peccatores proucit 1 corde benigno. Quo facto Ecclesiam sanctorum omnipotentem Deum rogaturus intrauit,ubi pro ipsis peccatoribus ne perirent, orauit. Prolongata vero oratione, &sperans iam abiisse mortuos peccatores, qui poenitentia viverent Deo, euocat in corporis custodem. 5: vi aliud tibi eiusdem generis deferat ornamentum humillimis erbis imperat mandans hoc minis imperialibus,ut neque coniugi si otiost nc-
77쪽
que sicili istud unquam mani staretur. O quam persectus, qui sic suo peccatorcs Protexit vosti in cnto. quam sanctus sacerdos,quam pius abbas religiosus lite monachus, quam rectissma virtutis&perfectionis norma, cui inniti potest iustitia con- cupiscens semitas.Tali quippe mandat monachorum pater & dux confiteri peccata, qui sciret sua & aliena ci:rare vulnera,non autem detegere de publicare. O xl x
Participationei et pie as & misericordia, quae se floruerunt in tanto de tali viro: quas &ipse Robertus noster quasi hereditario iure a patre relictas possedit. Inso summae ingenuitatis vir&bonitatis abbas monasterii sancti Germani Parisis ciuitate constituti, ad hunc Dei famulum pro sua & fratrum utilitate Auio relianis duos boni testimonii direxit fratres : qui ab eo vis pacis honorati sunt
Osculo, ut ei mos crat: interrogatique sunt benignit sine, qua causa ad eum properassent. Vocabantur autem propriis nominibus Herbertus unus, alter vero
Gauri rediis haud infimi ordinis monasti ei viri. Quibus pio de more imperat, ut post matutinos hymnos sua praesentia adsisterent, de de quibus vellent, audientiam haberent. Quibus iussa obseruantibus contigit ut in ipsa Ecclesia in qua
Consederant, his cernentibus cand i extingueretur: qua extincta religiosum virum Theudonem clericum proxii in suum a lecto euocat, candelamque po rigens , ad requirendum lumen quantocius dirigit. Interea deuotissmus rex plat-mis de orationibus vacans, dum qui missus fuerat reuertitur, videt virum Domi-Lo ni catadclam ardentem tenere in manibus, qui tenebat charitatem in moribus: quod ais mirans & Deum hymnisonis vocibus laudare cupiens,omnimodis illviri prohibet, vi a iactantia superbae mentis ex toto se liberans, Dei in omnibus conlaudans virtutem, diceret cum David: Ego sum vermis,& non homo, opprobrium
hominum de abiectio plebis, Et iterum: Humiliatus sum usquequaque Domine, vivisca me secundum verbum tuum.
Legimus in diuinis voluminibus, quod seruire Deo regnare est: quod pro cc to cognouit qui admonuit, dicens: Seruite Domino in timore. Quod utique iste laoster de quo loquimur, vir beatus adimpleuit pro posse de velle. Et sicut Moyses Dei famulus precibus humillimis, manibus extensis prostrauit Ama- , o lech : ita Se his verus Dei amicus , suis deuictis hostibus virtute sancti Spiritus, semper Deum habuit adiutorem, qui est salus omnium. Resplendebat quippe
in co animi dulcedo, qua omnem sibi conciliabat hominem. Erat ei sapientia salutaris, qua delectabatur cum suis. Docebat quosdam in lectionibus, alios in hymnis&laudibus, do ad talia semper exhortans, omne secundum Apostolum omnibus fiebat,utcunctos lucrifaceret.Caeterum quod pontifices ipsi aboatesque tacere pigritabant, quorum est errantes corrigere, de bonos quosque exemplo suovd meliora prouocare, ipso verui Dei amicus audebat: de cuius cordis thesauro procedebat vox exultationis 5 alutis, qua delectari gavdcbat cum omnibus anctis, secandum postolum carnem suam crucifigendo cum vitiis & concupis on- o tiis mundi huius, delectabile seni per diuinitati seipsum praeparans templum. Ad diuinum officium primus, ad laudandum Deum sedulus. Quocunque illi erat eundum, praeharabatur vehiculum, quod deportaret diuini ministerii tentorium; quo in terram fixo, deponebantur ibi sancta, ut quia secundum Psalmistam, Domini est terra & plenitudo eius, orbis terrarum de uniuersi qui habitant in eo, proderet se deuotum famulum, quouis in loco Deo deuotas persoluere laudes. Erant enim fixa de bene plantata in corde mansuetissimi de domini bene amantis regis, beatissmi Bntonii verba: Iesum Christum semper desiderate, quia in omni sed terrariam constituta sunt regna coriorum. Sanctas noctes, hoc est natiuitatis Domini,sancti Paschae,& Pentecosten sic totas ducebat insomnes usque ad summum mane, ut nec so sociens vel stan omnum caperet donec qua expectabat&dcsiderabat salutis eram - corporis de sanguinis Domini nostri Iesu Christi perceptionem perciperet .Probata de eo resista, dein omni seculo manifestata. Solcnitate vero natiuitati, Lincti Ioliannis Baptistae, hanc quam de in natiuitate Domini tenebat consuetudinem, ut postl udationem Domini quae est in hymno,Te Deum laudamus, milla celebraretur deuot quae sanctis est libris praenotata, in primo mane. Hoc sancta constituit au-
78쪽
ctoritas Gregorii Magni de aliorum in missa. Ataralarii vero iterum doctrina, quam assumpsit ex dictis sanctorum patrum. Quis autem ei mos fuerit dandae eleemosynae in sui regni sedibus, non praeter mittimus. In Parisiis ciuitate, Sylvanectis, Aurelianis, Diuione, Antilliodoro, Au lone, Miliduno, Stampis,in utraque harum .sede trecentis, vel quod est verius mille pauperibus dabatur panis 5e vini abundantia, & hoc specialius ipso quo ad Deum transiit anno, qui est incarnationis Dominicae millesimus tricesimus secundus. Praeter haec,quo ibat quotidie in sancta quadragesima caui cc. iubebat pauperibus dari panis piscium, & vini cibaria. In die autem Coenae Domini, non videntibus imcredibile, videntibus vero & seruientibus in tali negotio satis admirabile, cum non in minus quam trecenti ipsa die sua prouidentia congregati, de eius sancta manu flexo poplite in terram, unusquisque legumen,piscem, anem, denarium unum sumebat in manibus. Et hoc hora diei tertia: hora itidem sexta; itidem centum clericis pauperibus praebendam panis, pistis,Z vini concedebat,duodecim unum lupinquo e rum honorans denariis, corde Δί ore Dauidicos semper decantans Psalmos. Post mensam vero praeparans se ad Dei seruitium rex humilis ponebat vestimenta sua indutus ad carnem cilicio, adiunctoque clericorum collegio centum sexaginta&eo amplius numero, ad exemplum Domini, eorum pedes lauans, capillis capitis sui tergebat,&ad mandatum Domini singulos eorum duobus solidis remunerans,cl ro praesente, & diacono adstante, qui lectionem legeret secundum Iohannem in Coena Domini dictam A: factam. Talibus factis occupabat se rex meritis soriosus, loca sanctorum perlustrando toto die sancto Parasceve, de crucem Domini adorando usque in vigilia sanctae resurrectionis, in qua astumebat statim sacrificium laudis, quae no defuit ab eius ore, in omnibus seculis. His de huiuscemodi virtutum meritis bonorumque operum exhibitionibus gloriosas & toto orbe praedicandus Robe tus rex se mirabilem mundo praebuit,cunctis posteris imitabilem dereliquit.
Hic autem post Deum speci lis gloria regum, pro sacrato sanctorum Apostolorum numero, quos semperam bat corde benigno, dc quorum solemnes bestiuitates votivo praeueniebat ieiunio, ad horum exemplum duodecim pauperes secui ducebat, quos specialius diligebat, quibus ipse erat vera requies, post Labores. Nams his sanctis pauperibus comparans Iortissimos asinorum pullos, ante se ubicunq; pergebat laetantes, Deum laudantes, id animam suam benedicentes dirigebat.lianus nempe &aliis innumerabilibus pauperibus rec uidis nunquam habuit nolle, sed semper velle. Morituris his fortis erat prouisio rie quis minia cretur de numero ,eratque eis vivorum siuccessio &apud Deum tanti Regis oblatio. Hoc stii lium, Mixceius semper fuit bona voluntas, cui semper adhaeserat, participatione summi boni, vera bonitas,in qua clarissimus versilicator his versibus est delectatust
Maior cura boni edi pirum releuare labores: Et sieri optatum trantibus auxilium. Pasiere ieiuno, nudos vestire, digatos . MSoluere, disseris conciliare sibi. Ei quaecunque homines mi eristitia quaerunt Hae τι p ibi e erit promere corripio.
Vt recte vere cupidus, vereque benignus . I
Haec omniam tanto viro iutile omnis cognouit mundus, quia cum semper dile
Praeterea construxit a nouo in ste Aureliana monasterium sancti Aniani singi laris sui apud Deum aduocati qui quam pium sanctae deuotionis amorem erga eun dem habueri nullus edicere valet, quia illum suum semper post Deum adiutorem, protectorem, de defensorem habere voluit, ad quoscunque potuisset pergere gws ius. Nam vno die a quodam suo speciali amicorum amico interpellatus, ut quia tylcm ac tantum Pontificem, & non alios se sanctos suis sanctis laudibus extolleret, spondi se humillima de piis lima voce fertur: Quis est Anianus Anianus, Amanus Pro certo est vera nostrorum consolatio, laborantium fortitudo, regum protecti
79쪽
principum de sensio, pontificum exultatio, clericorum, monacborum, orphano rum,& viduarum egregia de inenarrabilis subleuatio. Et alludens ad circumstan tes pueros ait: Nima ec ii te,de quo loquimur, Animus a poenis virgarum vobis Pue
tis non est frequens, vera,& probrata, frob. ital liberatio Ardens tanti pontifici, honore hic redolens nos de decus Ecclesiae sinctae Ac gratia Dei desiderio, eum in altiori volens constituere loco, domum Domini sopcrcum in melius construere coepit,dc Deo cooperante 5e sancto Amano auxilia pr. bente, ad finem usque perduxit. Habet namque ipsa domus in longitudine iens quadraginta duas, in latitudine duodecim, in ab o decem, senethras centum viginio ti tres. Fecit de altaria in ipsis moriasterio ad laudem tinctorum numero novemd cim, quorum memoriam hic adnotare curauimus. Principale in honorem Apostoli Petri cui supra dictus rex adsociauit coapostolii Paulum in benedictione, cum non antea ibi nisi solius uncti Petri esset veneratio; ad caput tincti Aniani unum i ad pedes aliud; aliud in honore sincti Benedicti; caetera sunt in honore corum , quorum nomina sunt adscripta,lancti videlicet Euiartii, sancti Laurentii, sancti Georgii omniumque sanctorum, item sancti Martini. 6ncti Mauritii, tincti Stephani, aincti Antonii, sancti Vincentii, Anctae Mariae, sincti Iohannis, Docti Saluatoris, sincti Mamerti, sincti Nicolai, & sancti Mich.ielis. Caput autem ipsius monasterii fecit
miro opere, in similitudinem monas. crii sanctae Mariae matris Domini de sincto. o rum Agricolae& Vitalis in aromonte constituti. Lecticam ipsi S. Aniani a fidie auro bono de optimo,& lapidibus pretiosis,& aTcto mero praeoccupauit.Tabulam ad altare S. Petri. in cuius honore extat locus auro bono tota cooperuit, de qua Co- stantia nobilis regina eius coiiax gloriosi poli morte viri sui unctissimi Deo de sin attribuit Amano, summa scilicet librarum septem ipsius metalli in meliorandis asemonalterii facti tectis, quibus ab imis ad superiora apertis,coelum melius cernercturquam terra. Extitit in ea qualitas auri quindecim librarum probati; quod reliquum fuit, in quibus debuit distribuit, quia erat ei sollicii do Ecclesiarum Dei,iuxta utileienioris sui velle Post quae omnia cupidus sinctae benedictionis rex Robertus gloriosus, suae ordinationis benedictionis, de assumptionis in regem anno tricesimo sex. 3o tot ultione imperatoria euocauit archipraesules Gai Zimum Bituricensem 5 Abba. t cui Floriacensem, Leothericu Senonensem, nec non de Amulphii Turonensem: quorum praesentia subsequuntur praesules, Odolricus Aurelian et .sis Theodoricus
Carnotes; Bernerius Meldensis IVarinus Beluacensis,&Rodulsus sylvanecte sis, non defuit etia praesentia domini de venerabilis Odilonis Cluniacensium abbatis, de aliorum bonorum virorum no minimi meriti, cum quibus semper desiderabat eoi loqui. Ab his oro certo de aliis Dei ministris leuatur illud nobile corpus amici Dei Aniani sincti Jhni,de sepulchro cu corporibus sanctora Euspicii, Monitoris & Flo culi consessorum, Baudelit te Scubilii Martyrum, & Agiae matris S Lupi colessoris: ta ab ipso glorioso rege de aliis,quos iaprinotauit litera,qui pro tali negotio aduene.
Q rant,cui oditur,laudatur,oc decantatur in hymnis 5 laudibus in Ecclesia S. Martini quoadusq; praei ararentur utilia de necessaria tinctae benedictioni. Praeparatis ergo omnibus,ub ipsis sanctis sacerdotibus locum ipsum benedici de cosecrari colemniterfecit. Anno Dominicae incarnationis millesimo vicesimo nono, indictione duodecima. Sumitur itaq; humeris inclyti, laetantium simul de gaudentium populorum, &transfertur curvi laudibus in templum nouum quod ipse inclytus Robertus qdificauerat, laudates Dominum 5e sanctum A manum in tympano Sc choro in chordis Morgano,5 eum in loco collocant sincto ad honorem gloriam, de laudem Iesu Christi Domini nostii .de famuli sui Aniani Deciali gloria decorati. Expleta benedictione solent de omnibus,quae ad dedicatione s.Templi pertine-
o bat, vadit iacum reuerentia nominadus pater patriae Roberius ante altare tinctiss- mi Petri, S: dilecti domini Aniani,in conspectu omnium populoria, de exuens se vestimeto purpureo, quod lingua rustica dicitur Ro iis, utroq; genu fixo in terra, toto de corde ad Deum iupplice fudit prece,in his verbis: G ratias, inquit, ago tibi bone Deus,qui ad cisectum incam voluntatem hodie meritis s. Animi perduxisti, laetiu-cans animam Meam de corporibus Sanctoruin, cum eo hodierna die triumphan,
80쪽
Dunuda ergo Dornine, perbos sanctos tuos, uis de ictorum indulgem iam de in diis omnibusvi tam requiem senapiternam: tzmpora no ira prospice, Unu tuui in quod tua pietate, in j ricordia,bonitate nobis datum est, rege, dispone, c ustocli ad laudem S gloriam nominis tui, s. Aniani virtute mirabili patris patriae, ab in unicis mirabili ci liberate. Peracta. itatione ad sit a quisq; laetus regreditur, de de suis donariis ipso die locus insignitus, icti usi ster b. J nobilitatur,inquatuor icilicet palliis pretiosi limis ac vi ceo ar enteo, dc capella,quam poli obitu suum Deo omnipote
ii, de Iam limo confessisti delegauit Aniario.Capella autem huius piis limi, prudentissimi, potentissimi resis Roberti talis sum Cappae octodecim bon optimae &beneraresa klibri Euangelioru aurei duo, argentei duo, de alii duo parui, cum mulati uno iotraia linarino,bene parato eboro de arsero, Phila acria aurea duodecim; altare unum auro ec argento mirabilit cr paratum, continens in medio petram laudabilem, qua dicitur onicii inus; cruces aureae tres melior Glmaiori ex his c tinctant e libras auri
puri septem i. signa quinque ; unum ex his satis mirabile, in quo undecim millenaria metalli de sexcentae librae fuerunt,cur imprimi tu ilit signi baptismi, de oleo e chrismate facti, sicut orito deposcit ecclesiasticus, de ut vocaretur Robertus attribuer Spiritus sanctus. Dedit etiam 5 huic sancto Ecclesias duas, Sentilia uni do Rutili sum cum villis de omnibus, quae ad ipsas pertinent,quas praecepto renati firmauit, dicorroborari iustit. Promeruit autem dc a domino Theoderico venerabili Aurelia morum Episcopo, altaria ipsarum Ecclesiarum cum pontificali priuilegio de ipsis a Di e facto, quod lancto contulit Aniano dc regi inclyto, qui eum in voce exultationis
semper dilexerat,de corde bono. N. Castrum Crispi acus dictum a VValtero potenti nobiliter consitu bina Sues k nico in territorio; abbatiam sam ni Arnulsi a se factam nobilis nobilem deperi ulla
reddidit illustrem : nostra enim aetate ibi abbatem quendam I dicetinum nominet constituit, boni testimonii virum, professone regulari vitae monachum, quotannis venientem ad hunc Dei vitii: ius cipiebatur ab eo ut Dei seruus, colloquiu habentes de coelestibus, post in redeundo honorabatur ab eo honorabilibus intine, iis quam splendido, quae erant iuncta coelestibus pellectae charitatis virtute. Qiuodam autem tempore canctae Quadraget imae Pisciaco ad rege in de more properans te Pporales simul Δ spiritales sumpserunt cibos: auita se otili xc coniiungentes bonita ic,oiscre regi cliaritate Dei abbas bonus, pro releuatione corporis eius humillimi, ut haberet leuariaen ciborum, qui precibus pullans ostia coelorum serct consors sanctorii m. hoc renuens vir pietatis & incumbens se terris,omnimodis orabat, ne vicum opprimeret, quia talibus obedies ni illuni adhuc Deo reiunii votum obtulisset. Abbas hoc audiens, taciturnitatis vincula suscepit, de meditans corde, quod est et perfectas virtute, proieiunii eius obseruatione, suscepit eum in multimodam de nonumerosam missarum celorationem, ut attribueret ei Deus in histirmam deuotionem. H is laetus rex donis a sancto viro perceptis, Deo gratias egit. & sanctum cel bravit continuo i iuni ui expectans Dei de Domini nostri Iesu Christi resurrectio- em. Erat de hoc amatori bonorum in religione pro suarii emundatione culparum, quod a sancto septuagesino vique in Pastha, nulla usus culcita, frequenter eum tu cipiebat ad iacedum sorti lima terra, tςndente indesinenter ad ι thera. Prosit tamen pro his & aliis animae eius subscripta de breuis oratio Priorum actuum eius maculas lacus tergat, oblivioni perpetuae tradat, parte ei in resurrectione prima cocedat, Uaeli Resurrectio mortuorum Iesus Christus vivens & regnans in secula seculorum. Cordi meo quid dulcius, quid iucundius potest iungi, qua ut prae Cptorc,actui xe meu in omnibus Dei operibus collaude Redeo, redeo, de sicut soleba in diebus, quibus nos limul respiciebamus eius milii amabile de desidera illima recipio bonitate: dclcctor etia in illa,&experior quid utilitatis mihi illa fuerit in illa ut me est re . 'cordationis nil accipio, nil sentio, qua ut bonus filius de patre bono,amicus de ami co, ili cius de dilecto. Erubesco tame valde in huius admirabilis viri ore Di bonora narra 'Onc, cu in eo semper floruerint quae si in t fixa sui rimis coelorii, pro lucrationuom corporu .Quepia videns delii lare in Dei opere, tisic exhortabatur vocuculo licuas munere, cu:us erat don si promissis pauperrimui dato Perina i ui