장음표시 사용
511쪽
cos qui prae timore aufugerant, de eis & ciuibus benigne compatiens seburitate Aelibertate condonata, redditus confirmauit, & in quantum potuit de praeda quain manus sceleratissimae rapuerant, assignauit. Capta itaq; Pampiliona,omnes ciuitates alias oc munitiones,exceptis septem castellis,occupauit, aliosque rcgis aduersarios quos in ciuitatibus 5c castellis inuenire potuit, cepit de incarcerauit siluiti terra in conspectu eius dissensionis complicibus profligatis. uomodo Comes .furentitatis loqui cum Rege Histania, O de reditu
io Λ Vn ENs autem rex Hispaniae quod mes Attrebati Pampillonem expu. o gnasset & totum regnum Nauartae regi Franciae potestati sibiugasset , n ec non
quod &ips c rex Francia apud Saluam terram in Gasconia contra ipium exerςitum congrega fici, mandauit ei de comiti tanquam suo cosanguineo charillimo, multis
subiunctis precibus,quod ad ipsum secure visitandum accederet paritet oe loquen dii; haberet enim libenter,ut mandabat, cum ipso familiare colloquiit. Sed come, Attrebati super hoc inconsulto rege Franciae, id ratus est seri non debere. Sciebat et enim quod rex Franci ς & rex Hispaniae seipsos ad inuicem dissidauerant;5 quod
rex Franciae tuccum potenti exercitu existens apud Saluam terram Gai conia moliebatur hostiliter in Hispanias introire. Et propter hoc regi Franci ς significauit co- ας mes Attrebati, ut super huiuscemodi rem fusi sibi mandaret beneplacitu volsiraris. Consentiente igitur rege Franci ,qui nullam de comite mala luspitionem habebit ad ipsum in Hispanias visitandum. Quem Alphonsus rex gratulanter, ut decuit. te suscipiens & multum honorans, ad ultimum multis verbis praeam bulis expr.ruit; ut de pace coponenda inter ipsum& rcgem Franci ς oihi timode laboraret. triferitii rege Franciae Philippo reuerso in Franciam hoc statim apud Hispanias est cognitu de regis Hispaniae ore proprio suit Attrebatens comiti intimatum. Quo audito comes Attrebati de multis aliis de statu regis Franciae, admiratione perculius, redire quamcitius potuit accelerauit,&ctiani ii aspectum habuit,quod si rex Franciae vii ritis processisset,proditionem aliquam incurrisset. Enimuero quia is qui itatu curiae 30 regis Franciae nuncians, ita sciebat de consilio regis, Se prope ipsum esse de necess- tale oportebat, comes Petrum de Brocia cam bellanum habuit tunc suspectum Reuersus autem in Nauarram, quid agendum esset de urbe Pampiliona, Prisionibusque suis maiores qui secum crant consuluit, videlicet utrum rebus sic se habentibus rediret in Franciam, aut illic adhuc proprei casus fortuitos qui possent accidere,remaneret. In hoc ergo maiorum consensit consilium, quod prius sacramentis a militibus Petri Fauche de fidelitate seruanda recopiis , bonis de villis ciuitatibusque sibi paci fice foederatis, si partem militiae suae domino Eustachio de Belloia
mercasio dimitteret,posset secure in Franciam remeare. Quo facto comes reue
sus in Franciam, rei gestae procelsum de ordinum, de quid viderat &audierat apud o regem Hispaniae, Philippo regi Franciae domino suo quam citius potuit enarrauit Vnde rex dolens quam plurimum in corde suo cogitauit illum per quem sui statum hospiti j ita sciebat aut prope se morari in seruitio, aut de suo consilio in te csse. Et propter hoc de cetero fuit in dubium , cui se crederet aut sua consalia aperiret. .
Incidentis. Circa idem tempus in quadragesima venerunt nuncii Tartaro tum in Franciam ad regem Philippum, dicentes eidem ex parte domini sui regis Ta
tarorum, quod si ipse rex Franciae, quia cruce lignatus erat, Proponeret contra Sarracenos ad partes Syriae in Acon transfretare , dominus ipsorum consilium gentis suae&itiua mentotaliter ac fideliter promittebat. Si autem veri nunci, aut exploso ratores fuerint, Deus nouit. Non enim erant Tartari natione nec moribus, sed desecta Georgiatrorum Christiani, quae natio Tartaris totaliter est subiecta. ipsi vero ex parte regis ad abbatiare. sancti Dionysi iii Francia ducti solemnitate pascitae ibidem celebrauerunt morem Christianum per omnia ostendentes; Ze postea, ut dicebatur,cau la consimili ad Edoardum rege Angliae perueneruiit. Papalynocetius
V. obiit, cui succei sit Adrianus, huius nominis V.nauone Ianuensis. Hic cd seditici
512쪽
mente uno de diebus nouem, defunctus est. Cui successit Iohannes XX. natione . Hispanus. Anno Domini M. cccxx v i i. Iohannes Papa curia sibi vitae spatium in annos plurimos extendi crederet, & hoc etiam coram multis alsereret, subito cum camera tioua quam pro se Vitectu circa palatium construi fecerat, solusi plaruente corruit, de inter ligna de lapides collisus, sexto die post casum perceptis omnibus sacramentis ecclesiasticis , expirauit. Sepultus est autem in eadem urbe in
Ecclesia cincti Laurenti j. me priori Puri de Bracia oritu mort . EOO ε hi tempore accidit quod quidam monachus quasdam afferret literas loresi ptiinciae Philippo apud Meledunum super Sequanam cxistenti, quas , ut
dicebat .reliquerat in domo siue hospitio abbatiae suae in una pixi de quidam nuncius illicisaeteri endo mortuus: qui illos de abbatia sua adiurauerat, ne alicui literas illas traderet nisi regi.Rex autem monachum grate suscipiens mandauit illico comsilium suum ad aperta pixide,literas illas aspicientes, inuenerunt eas tigillo Pciri de procia sigillatas.Sed quid in eisdem contineretur literis, omnibus praeter struito re- iis consilio fuit,dc adhuc est ignoratum. Admirante tamen multum rcgis consilio imiliter contentum inliteris, rex dς Melcduno reccdens venit Parisios, dc it crum ibidem habens cum suo consilio colloquium, dum postea sc traxisset apud nemus Vicenarum i uxta Parisios,Petrus de Brocia ibi captus, primo Parisis incarceratus, o de post apud Ianuillam in Belsia ductus , fuit ibidem in turri sottissima collocatus. Quo audito de intellecto Episcopus Baiocensis Petrusconsanguineus uxoris, ut diximu dicti Petri de Broci incarcerati, statim de regno Franciae recedens, ad c riarn Romanam se transtulit. v bHanquam exulem sub protectione summi Pontificis de Elcclesiae ipsum opportuit longo temporc permanere. Non delonge postea Petrus de Brocia Pariliis reductus de in carcere positus,suit ibidem praesentibus ducibus Burgundiae de Brabantiae ac Roherio Atirebatensi comite communi latronum patibulo suspensus. Cuius mortis causa apud vulgus incognita magnam cum iis qui audierunt admirationem & murmurationis materiam ministrauit. In hoc etiam fact' possumus patenter aduertcre, quam stultissimus est homo pauper de 3' humili plebe natus, regi Salicuius aut B incipis in seruitio positus, cum ipsiam ad altum statu 'a fortuna prouexerit, si par nobilibus aut magnatibus voluerit cilici vel
videri. Nec cnim unquam tam alto fortuna prouexit aliquem, ut non tantundem
sibi quantum permiserat minaretur. Petuus autem de Brocia sicut cedrus Libani in regno Franciae fortunaliter exaltatus,e, in altiori loco volubilis fortuna positus, dum ibi de permanere credidit, reuolutione unica rotae fortunae plus decidit, quam fuerat in du lo centies eleuatus. Et non solum ipse cecidit, sed Sc omncs qui eius inpe promoti tu erant,seruitia perdiderunt.. Eodem temporis concursis defuncto, sicut superius dictum est, Iohannc Plpa,dominus loliannes Gestanus natione Romanus de genere Ursinorum in Papa eligitur, de N icolaus huius nominis tertius nWncupatur. Hic autem ann0 Domini M. CCLX c vi ii. statim post promotionem suam Carolum regem Siciliae a vicariatu T Piae amouit &ςonstitutiones faciens tam de electionibus praelatorum, quam de clectione Senatoris urbis Romae , se in Senatorem ad vitam nςri procurauit, faciens per suos parente senatoriam iste per duos annos regi. Hic misit ad C rolum regem Siciliae in δε puliam unum de suis Cardinalibus, volens similiter amotione vi lariae, in naJTbusciae, ac Senatoriae urbis Romae eius continentiam,patientiam de obcdientiam e periri .. Sud hunc relatione Cardinalis in omnibus &per omnia magis bonum de humilem Atque discretum quam credidit inueniens, dixisse sertur : Fidelitatem habet ad Qtiio Franciae, perspicuitatem ingenu a regno Phli panis, discretionem vethorum astaquentatione Romanae Ecclesiae curiae:alios POilemus superare,istum autem nonppi crimus. Magister Iohannes de Aurelianis cancellarius Parisiensis per Papam Nicolaum ad episcopatum Parisiensem promo tus, saeculo vale faciens totum dimittit, de in domo fratrum Praedicatorum Pari Di
religionis habitum assumens, pauper ibidem cum pauperibus deuote Domino i M
513쪽
mulando huius vitae peregit incolatum. Circa idem tempus Bondo dat Babyloniae Sol danus,qui Antiochenam urbem destruxerat, dc Christianitati in partibus trans marinis fecerat multa mala,congregans exercitum magnae multitudinis in Turcia, cumTartaris habuit conflictum,sed maxima parte sui exercitus a Tartaris ceta, ipse Iethaliter saucius redire compellitur in Damascum. Quo non multo post mortuo, succedens eidem filius cius non diu pacifice dominium gubernavit. Nam plures a. miratia contra eum conspirantes, ipitim in castello sortillimo, quod Letrat dicitur, iuxta Babylonem cum suis factor bus obsederunt. Vnde inter ipsos paulatim tanta pullulauit discordia,quod se passim communiter dc ubique alterutrum occidebant. De aduentu Caroli Principis Sale in Franciam, o de itinere Regis Philippi apud montem ita siet, ANNO Domini M. c c L x xi M. Princeps Salernae Carolus regis siciliae illii
sttissmi Caroli silius veniens in Franciam cum magno honore a rege Se baronibus est receptus, ac pro eius amore dc reuerentia dedit licentiam Philippus rex in ludis tyrociniorum milites cxercendi. Feccrat enim parum ante rex Fianciae Datrem suum Robertum comitem Clari montis militum nouum, & cum illo quam plures alios: quibus & multis aliis ob honorem&amorem principis cognati sui dedit ad tyroeinia exerccnda, arma de equos quamplurimos affluenter. Ipse Q vero rex per tyrocinia commouendo milites ad probitatem discurrens, quos pedites inueniebat releuans dando equos animabat iterum ad conflictum & certa mina sube da. In quodam igitur illorum tyrociniorum comes Clari montis prae dictus iuuenis de nouus miles armorum pondere praegrauatus, de malicorum ictibus super caput pluries de sortiter percussus, vexatione cerebri intonitus, decidie in amentiam perpetuam. De quo damnum de dolor maximus emanauit. Erat autem forma egregius Se statura mediocriter cininens, cuius animus ad probitatem tendens peruenire poterat, si Dominus annuisset. Habebat vero uxorem filiam dominae de Borbona uxoris quondam fratris ducis Burgundiae Roberti,&post comitis Atuebat ensis Roberti,de qua plures pueros postea genuit& suscepit. Reversis 30 denique postea Salernae principe Carolo ad patrem suum in Apuliam: Rex Era ciae Philippus anno Domini M. c c L X X X. congrcgazis totius regni sui baronibus profectus est apud montem Malceb in Gasconia. Ad illas enim partes accedere debebat Alphon sus Hispaniae rex tractaturus de pace super iniuria dominae Blanchae sororis Franciae regis, Ac puerorum eius filiorum defuncti Ferrandi primogeniti sui
superius nominati, quos iure regni priuare totaliter nitebatur. Existente igitur rege Hispaniae Sc aduentato apud Baionam Gasconiae ciuitatem maritimam congre
gabantur hinc inde per plures dies regales Sc solemnes nuncij pro dicto negotio ex- . pediendo apud aquas. Sed cum minime ita proficerent,& teneret firmum propositum rex Franciae iterum exercitum congregandi, mandauit interim Papa Nico-60 laus utrique regi sub poena anathematis quam in discordantes ferebat, ut saluis trinque iustis rationibus in pacem de concordiam ad honorem Dei&utilitateni Ecclesiae couenirent. Destinauit adhuc solemnes nuncios ministros generales fratrum Praedicatorum&Minorum. Sed indignatione interreges pullulante i si negotium ad finem producere nequiuerunt. Et licet rex Franciae satis esset summo Pontifici obediens, recedens tamen de monte Mascei; absq; ei sectu negoth .apud Tholosam se transtulit, ibiq; ad eum perueniens Petrus A ragoniae rex cum magno honore susceptus est, de donis ac iocalibus quaplurimis honoratus.Sed ingratus tato honore de beneficiis, statim reuersus in regnum suum consilio uxoris suae Constantiae reginae Manuedi quondam damnati ullae, Siculis qui iam contra regena Si- o ciliae Carolum conspirauerant, consorderatus est. Nam milli Siculorum Panormi tanorum maxime&Messenensi uadipsum tunc conuenerant, dicentes quasi con tra regem Carolum vellet cum ipsis insurgere,&eosdem tueri, de cetero ipsum iri regem S: dominum reciperent Ac haberent.
Anno posterius nominato Nicolaus Papa in Suriano casstro prope vitectium moritur,&vacauit sedesqu:nque mensibus & diebus viginti. Eodem anno Se.
514쪽
quana stamen Galliae, circa principium mensis Ianuaria sic suos transcendit alueos, quod Parisiis uia pontes & aliis locis quam plures f rcgerit, atque ita circum qua- . que inundavit ciuitatem Pari sensem, quod nequiret a parte villae sancti Di 'nysio absque nauigio ingredi, Z ex alia parte intra muros utque ad crucem Hemoridi per totam plateam Maberti vasa naualia discurrebant. Hau baldenses quamcito mortem Nicolai Papaelc luerunt,conuocata parte sua capitoliu & crocharium urbis Romae existentium sub custodia vicariorum, quos idem Papa constituerat par dominium inuitis Vrsinis in urbe habuerunt. Itaq: cx pacto inter eos habito pro paris Hambaldensium unus dr pro parte Vi sinorum alius in capit illo Senatoris ossicium gerentes fuerunt constituti. Sub quorum regimine inulta lioniicidia plurimaeque dissensiones& alia mala quamplura sunt habita tam in urbe quam in eius deliri α tamen impunita. Anno Domini M. Cc Lxxxi. dolvinus Symon S. Ceciliae presbyter Cardi natis natione Gallicus de Montpicem in Bria in Papam eligitur, & apud urbem -- terem A. Cal. April.consecratus, Martinus buius nomi nisil Il. est appellatus. lsc- lectus in Senatorem ut bis Romae ad vitam,loco sui substituit rege Siciliς Carolu, α dc domo seu familia ipsius regis sumpsit milites ad regendum patrimonium Eces sae Romanae. In Romaniola vero destinauit dominum lohannem de Apia comitet cum soldenariis Francigenis fere octingeniis contra Guidonem Montissestri, qui
terram Ecclesiae Romanae detinebat illis in partibus occupatam. Iste autem Guido de ciuitate in ciuitatem se transferens malitiose, in sca fortericias se tenens, piebat interdum praedas, unde sui sequaces pascebantur. Eodem tempore apud urbem v te rem orta fuit d: scordia inter gentem regis Siciliae Ee urbe ueteranos,assensu t&. et ccbatur Rauerb capitanei ut beueterani,qui volebat quod rex Siciliae de Gallici damnum & vituperium susti nerent. Nam cum tumultus magnus in ciuitate oriretur contra Gallicos, SI clamores validos emitterem Vrbeueterani mortem ad Gallicos exclamantes, saepe vocatus Rauerius vigentem suam res naret, se fingebat inspmum. Sed Francis ad arma concurrcntibus, tandem cessauit dissensio aliquibus in-men hinc inde vulneratis de quampluribus Vrbe ueteranis interiectis. De rebellione Siculorum contra Regem Carolum assensu Petri de Arret uia.
Cinc A id est, tempus Petrus Arragoni rex,uxoris suae Constantiae reginet arte
callida circumuentus, quae se haeredem regni Siciliae faciebat, asensum dedit Siculis qui contra dominum suum regem Siciliae Carolum cospirauerant, si adue
sus ipsum & gentem suam insurgeret pro polle suo costem iuuare fidelitet M tueri. Sed ne credatur Constantia in regno Siciliae ius habere, pauca hic de suis progeniatoribus proloquatur. Fredericum enim auum situm Imperatorem Romanum di regem Siciliae Innocentius Papa lii I. propter suos cxcessus & culpas innumeras indignit imperio S regno Omniq; honore de dignitate in Concilio Lugduni eode approbante sacro concilio reddidit, de ne regnaret vel imperaret de cetero abiectu de nuncians sententiando priuauit. Cum auic pollea ad dispositione Ecclesiae R mana regnu Sicilisecutus iuris&proprietatis existit,cssethbete deuoluiu, pisdia' xiiset inconcilio praefato Romana curia de illo regno se prouisum: Corrat dus filius
Fredeiici praedicti de filia regis quondam Hierusalem iohannis sui patris seque
do praua vestigia,illud regnum praesumptione temeraria occupauit. Loetiam sui tracto de mundo, Mani redus princeps Tarentinus istius Constantiae reginae P ter , quem sirpe dictus Fredericus de damnata copula susceperat, contra iuramentum fidelitatis quod Ecclesae Romanae prxstiterat, veniendo sub quadam Co rardini filii dicti Corcardi nepotis sui simulata protectione tutatoria, ad dictum s
regnum Siciliae manus occupatrices extendit. Propi et quod, dc alios tuos actus nefarios Alexander Papa quartus ipsum Tarentini principatu de omni alio honore indignum lententiando priuauit de priuando totaliter denunciavit.O C sturitia mulier detestabili , quae male suasa a diabolo tot mala seri impetrasti, oc tothonaquet compta iactant de fieri poterat impedisti. Erat enim Christianissimus rex
515쪽
Siciliae Carolus cruce signatus magnumque apparatum praeparauerat in terrae sanctae subsidium profuturum,&ad regnum Hierusalem, cuius ius emerat, coquircu-dum. Debebat vero illuc in breui proficisci,vi getem Sarracenicam Christiani nominis inimicam expugnaret, si Dominus annuisset. Sed totius boni impeditor diabolus currens ad sua arma vetustissima,per quς priuauit homine de gaudiis Paradisi, ita commouit Siculos hortatu & consilio reginae Constantiς Petri A ragoniae v-xoris, quod statim de Aragonia reuersis ipsorum nunciis tyrannidem arriperent contra gentem regis Caroli Gallicanam. Nam succens rabie Panormitani & Meo sanenses rebellionis spiritum assiumentes, Gallicos omnes qui infra Siciliam mora- O bantur tam mares quam sceminas, senes & iuuenes in contemptum regis Caroli occiderunt. Et quod detestabilius fuit latus aperientes mulieru praegnantium, quae dicebantur a Gallicis concepisse, partus occidebant antequam nascerentur. Hoc audito de intellecto Petrus Aragoniae rex statim parauit nauigium de gentes in magna multitudine congregauit, ut Siculos,si opus esset,contra regem Carolum adiuuaret.Sed ne perciperetur eius quam conceperat iniquitas, misit ad Romanam curiam solemnes nuncios fingendo significans,quod cum sumptuoso &soli cito apparatu ad Dei Ecclesiae seruitium& exaltationem catholicae fidei versus Africam super barbaros suae potentiae brachium dirigebat. Petiit etiam a Papa & Cardinalibus ipsorum auxilium, de ut decimam Ecclesiarum regni sui sibi concedere dignaren-α o tur. Super quo Papa iam dubius mandauit eidem quod si bene se haberet,iu men& gratiam erga se quampi urimam inueniret. De aduentu Petri agonia versus Sistrum. IGiτvR Petrus Aragoniae rex praeparato nauigio mare intrans vento prospero iamare placido portui Tunarum applicuit,ubi multitudinem paganorum interdistrictus montium reprimens,iria fere millia de suis amisit. in partibus vero illis quae viciniores sunt Siciliae diebus aliquibus declinans, expectauit ut oportunitate captata commodius iniquitatem quam conceperat parturiret. Siculos&maxime P normitanos sollicitans per suos nuncios exinde millos, ut regem Carolu non time. 3o rent, quia eius auxilium de gentis suae certissime obtinerent. Interim Carolus rex
audita morte suorum de Petri regis Aragoniae prope Siciliam aduentu, hoc Papae Martino dc regi Franci et nepoti suo mandare non distulit. Quod Papa intelligens,& tantorum malorum principiis obstare cupiens. nc iero medicina pararetur,apud urbem veterem praesente multitudine fidelium de consilio fratrum suorum Cardi natiuuniuersos&singulos cuiuscunq; pr eminenti conditionis, aut status attentemo nuit,eis'; districte praecepit ne in regno Siciliae vel in parte eius Ecclesia R oma nam aut rege Carolum,qui regnii Siciliae ab Ecclesia tenebat, per se vel per alium testarent, impeterent, vel etiam molestarct quoquo modo. Si qui aute contra m nitione & pr copia eade quocunq; dolo,vel ingenio,vel machinatione venire praeaAo sumerent,ipib facto censuit excomunicationis sententis subiacere. Misit etiam ad
partes illas Episcopu Sabinensem dominii Girardum de Parma Cardinalem eum plenς legationis ossicio tanqua pacis angelu m destinatu,qui rebelles Siculos ad pacis di satisfactionis csicordia reuocaret. Sed ecce Cardinali ad littus maris ciuitatis Messianensis oppositu aduenien te, dum non ulli Siculi de specialiter Messanenses eius nuncios libenter admitterent,dominium Romanae Ecclesiet recognoscentes de publice inuocates, Petrus Aragoniae rex intrans Sicilia,ipsos ec ceteros terrae Sicilietiniantu incitavit,qd Cardinalis nuncios recipere de cetero denegarui. Siquide terua militum de peditum stipatus,nomine uxoris suae occupans terram de pace E clesiae perturbans,nomen regis usurpat, &se regem Siciliae nominat, Carolo in suisso litetis regni Siciliae titulum subtrahendo. Et sic Cardinali bona quaerenti ac pacem expectanti,turbinis grauioris tempestas apparuit. Vnde quia Petrum Siculi regem di dominum inuocabant, Ecclesiam Romanam & regem Carolum contemneniates, redire ad Papam ines Ecax compulsus est, narrans ipsi de Caudinalibus, quomodo Siculi ipsum ac regem Carolum &Ecclesiam Romanam contemnerent pro P
tro Aragonia rege; de non solum ipsi, sed etiam maior pars Calabriae rebellasset.
516쪽
ηνὶς GESTA PHILIPPI R. FRANCIAE
C tomodo Rex Caroliu luit Uuessanam urbem ob dere M. INTEREA rex Carolus mittens in Franciam filium suum Salernae principe C rolum, ut inde militiam congregaret, praecepit eidem quatenus ad se quam cito com modius posset in Apulia, vel ubi ipsum adcile contingeret, collecta militia r mearet. ipse vero exercitu collecto in Apulia vel undecunq; tunc potuit, Ecassumpto secum domino Girardo de Parma stomanae Ecclesiae Cardinali versus partes Siciliae se transtulit festinanter. Qui Farro prospere transito, portui ciuitatis Messanae applicantes, dum de senseres nullo, inueniunt urbem protinus obsederunt. Ciues autem improuisi nec muniti fuerant,aut ad repugnandum modo aliquo prςpariti. Qui capi de facili potuit lent in aduentu regis Caroli, si ad urbem in instanti aD i. sultus fieri praecepisset , sed miseratione quae non debuit vel decuit malos ciues, Neam nobilem urbem destruere miseratus rex Carolus ad eos de ciuitate misit nuncios,volens scire virum de vita & corporibus te tuae subderent voluntati. Cardin iis enim fideliter laborabat, quantum poterato ad pacem traherentur. Sed cum hinc inde reconciliandi dantur induciae, ciues se praeparant, & ad suam defendendam ciuitatem se armis&aliis protinus munierunt. Vnde patenter possumus ad-Mertere illud vulgare prouerbium: Nui non it cum olea. nonstit quando vult. Millud Ouidianum: Nocuis disserreparatis. Vrbe autem munita, ut viderunt ciues se posse a Gallicis defendere, pacta vel conuentiones quae primo antequam muniti fuissent facere promittebant, concedere vel obseruare parati ad proelium, nolue- 2orunt. Et tunc sero rex Carolus urbem assailli re praecipiens, nil profecit; quia ciues qui bene muniti fuerant, se audacter&viriliter defenderunt. Pluribus vero petilies aliquot aisaltibus factis, cum in vanum Gallici laborarent, di plus amitterent quam lucrarentur: Carolus consilio suorum BV maxime comitis Acherrarum, ut post decessiim regis Caroli apparuit proditoris, Farro iterum transmeato verius Calabriam se retraxit. Ibi enim in planis sancti Martini cum exercitu se tenens, are ceteri de Calabria aut Apulia rebellarent, expectauit donec ad istum filius suus cum succursu da Francia adueniret. Naues etiam suas quas diuersiis maris littoribus ferre seu J repletas armis & aliis garnisionibus, quae omnia ad Terrae sanctae .subsiduini praeparaucrar euacuans, nonnullas fecit frangere, ne ad manus hostium ostiorum deuenientes, corum lucro recalcitrarent Siculi fortius impingua I. Int rim Petrus Aragoniae tex quemadmodum praesunt ptuosias & superbus vento sui ei biae inflatus,eo quod rex Carolus obsidionem Mellanensium reli litui et & FaGrum sine alicuius enectu operis pertransisset, secit se in contemptum ipsius Caroli regis contra inhibitionem domini Papae propter quod ex comunicatus fuit, in re dicit:ς coronari. Insuper ad maioris sui ipsius pra sumptae exaltationis & temeritatis xv mulu per suas mandauit literas tegi Carolo destinatas in Calabria,in quibus rego se Siciliae nominabat, quod ipse de regno suo exiens, in code non praesumeretamplius immorari. Quo audito &imellecto Papa Romanus ipsum Pctru iam excom-m unicatu de cosilio fratrum suorum Cardinaltu omni honore, regno & dignitate A. abiectu ostendit, de sentetiando priuauit: regnu Aragoniqnepoti suoCarolo comitide Valesio Philippi regis Franciae filio per suas patentes literas concedendo. Incidentia. Mense Februario piscis marinus inestigie leonis captus,cuius pellis pilola,pedes breues, cauda leonina,& ceteru corpus erat leoninu, apud urbe vetercvbi erat Papa & curia deportatus fuit.Referebatur enim quod in eius captione pla-ctus horribiles emiserar, quod a multis signsi dicebatur fieri praenos licu futurorum. Parisiis inter clericos Pidardi nationis Ecanglicos ibide scholares tanta fuit discordia, quod studium omnino Parisiis deficere crederetur. Nam domos Picardorum Anglici confringentes tanta debacchatione in ipsos irruerunt, quod nonnullo occidentes, ceteros de ciuitate Parisiens ad suas partes si gere compulerunt. ΘAnno Domini M. cc LXX xii. pridie Calendas Mais, dominus Iohannes de
Apia rusol denari j domini Papae Martini missi contra Guidonem comitem Montis fel tri, in Romani olaburgu ciuitatis Forili vij capiunt, per hanc diem de noctem se.
qtientem ibidem remanentes. Die vero crastina scilicet prima die Maij cogregatis aciebus in ues turmas ante faciem ciuitatis, hincinde fit acre proeliu: in quo comes
517쪽
Thadeus nobilis Ecclesiae pugil eum quingentis sere Gallis cecidit, Zc ex aduersa
parte mille quingenti tam nobilium quam ignobilium occisi sunt. Tandem nocte superueniente,superstites ad suas partes se trahentes, nulli fuit illa die victoria attributa. Soldanus Babyloniae fugatur a Tartaris per octo dietas, perdiditq; de suis fere quinquaginta millia: sed iterum Sol danus viribus resumptis Tartaros fugere compulit de ex ipsis triginta millia occidit. Solemnis inquisitio fuit facta devita&mir culis sanctae memoriae regis Franciae Ludovici. Desuccursu qui venu ad Carolinn Regem Sicilia; ct quomodo Petrus Aragoniae mani Huit tibiatam emtum contra centum.
I R. c A idem tempus Petrus Alansonis comes frater regis Franciae Philippi,
Robertus comes Attrebati,comes Burgundis Othelinus, comes Boloni ,co mes domini Martini Iohanes,dominus de Moreciaco,de multi alij nobiles de ignobiles cu in magno exercitu de Francia cgressi, in auxilium regi s Siciliae Caroli apud Apuliam profecti sunt. Transeuntes igitur absq; impedimento per Italiam vexillis deplicati , felli nato itinere peruenerunt ad rege Carolu,qui adhuc reuersus deo sidione Messianae ciuitatis, in planis sancti Martini de Calabria se tenebat. Rex aduentu ipsorum laetificatus quasi quotidie aciebus ad bellum dispositis, per terra Calabriς usq; Alagatione & alibi equitabat,videns detentans si seis hostibus polliato 2 o utare. Sed aduersiari; Gallorum probitatem dc audaciam scientes de in plerisque locis virtutem illorum experti,cum ipsis confligere non sunt ausi. Imo statim ut videbant cos ad ciuitates de castella fugiebant,vel se ad mare in galeis tuebantur. Prqtcrea Petrus Aragoniae non ignorans regis Caroli probitatem, de suecursum sibi de Francia aduenisse, ut potius dolo vel artis industria quam aliquo belli genere contra ipsum de Gallicos dimicaret,ac se de suos interim ad defensionem praepararet,&de multis sibi necellariis prouideret, tale belli pactum Carolo demand it ; scilicet ut haberet e0rum quilibet videlicet Petrus dc Carolus centum quos vellet de pollet secum milites prima die Iuni j subsequentis in planis Burdegalis centum contra centum ad pugnandum ad inuicem praeparatos: inter quos debebant ipsi duo Pea 3o trus de Carolus computari. Et qui victus esset, infamis perpetuo ac priuatus honore
regioque nomine remaneret, uno qui cum ipso solus incederet contentus de cetero seruiente. Non veniens vero ad diem praedictum in dicto loco sic praeparatus, similes poenas Sc periurium incurrebat. O mira de praesumpta fraus callidi inimici, cuius fortitudo aduersus Gallicos ut fauilla stupae vere erat de fieri pollet . si contra illos manulentim voluistet in campi planicie exertis gladiis dimicare. sed cognoscens gentem Francoruin,utpote delicatam de deliciis alluetant,aut aeris intem p rie, aut in alienis partibus moras diu protrahendo, morbis aliquibus fuisse mul to tiens debilitatam virtutem illorum talibus sic lacellionibus tunc elisit. Nam assii latus hostium suorum dimittendo rex Carolusconsensit Petro in talibus, de hoc regl O Franci et nepoti suo significans, mandauit ut sibi de centum militibus armaturasia ceret fortiores de meliores quas pollet diligenter Parisiis operari. Sed nec tune
mandato summi Pontificis, qui hoc fieri sibi sub interminatione anathematis prohibebat, retineti potuit, quin conflictum praedictum acceptaret, de ad hunc se totis
viribus praepararet. 'uomodo Carolus venit apud Megaseonira Perrum Aragoniae.
REx igitur Franciae Philippus regisSiciliae auuneuli sui mandatum intelligensis ecit eidem quod mandauerat prςpa ari ,s alis admirans quomodo Petrus de Aragonia talia facere contra regem Siciliae prssumpsisset. Et hoc regni sui baroniueo bus tignificans mandauit eisdem, ut secum ad diem belli impositum obuiam regi Carolo auunculo suo apud Burdesalas aduenirent. Interim rex Siciliae quae sibi necessaria fuerant praeparatis, in filia sui principis Caroli de nepotum suorum Petri Alanionis de Roberti Attrebatensis comitum terram suam custodia dimittens, . ad Romanam curiam prosectus cst. Papa vero de Cardinales ipsum multum de hu-iviaiodi conuictu faciendo increpantes,cum nihil proficerent,dimiserunt. Et ipse
518쪽
eis valedicto recedens, duxit tecum dominum Iohannem dictum Cholet sanctae Ceciliae presbyterum Cardinalem, qui potestatem a Papa receperat excommunicandi de iterum condemnandi Petrum,nis satisfaceret de commissis. Anno autem Domini millesimo ducentesimo octogesimo tertio, prima die lun apud Burde galas veniens rex Carolus in praesentia resis Franciae qui illuc aduenerat cum magna baronum ac militum comitiua, senescallo regis Angliae, cuius erat terrae d minium, qui tenebat curiam se contra Petrom de Aragonia praesentauit eodem modo quo sibi mandauerat praeparatus. Sed non ausus illuc venire ut debebat dictus Petrus; nocte tamen diem statutam praecedenti cum duobus sociis, ut tra- dunt aliqui, locutus est in priuato loco&remoto cum Burdegali senescallo; prae- xo tendens quod seruare pactum suum ibidem propter timorem regis Franciae non auderet. Quo tamen expcitato aliquantis diebus cum non venireta rex Franciae iratus Iohannem nunci; militem illum qui ad se iamdudum de Hispania, sicut superius dictum est, aduenerat, misit, & cum eo seruientes & milites quam plures de regno suo, ut per deuersus Nauartam regnum Petri inuaderent re vastarent. Qui celeri expeditione regnum Aragoniae intrantes, hostiliter terrae illi damna
quampluriana inti derunt, de omnia vastantes ante se munitionem quandam cum turri tortissima, qui ibidem aderat, euerterunt. Captus vero fuit ibidem miles probissimus, qui ductus apud Tholosam in carcere, post euasit. Dicebature nunquod si ulterius proces Ilissent eo quod Petrus improuisus aderat, nec in ali- α quo munitus,totum regnum tunc Aragoniae de facili occupassent.Sed Philippo MCarolo regibus de Gasconia reuerss in Francia cum legato, rex Franciscosilio habito progente sua misit,&vt ab incepto desisterent,demandauit. In citara M. Circa idem tempus Guido de Monte sorti miles strenuus, filius Symonis de Monte forti comitis quondam Leycestriae in A nglia perempti; qui ob interfectionem Henrici de Alcmannia in prisione Ecclesiae Romanae dudum permans crat, a Papa Martino in auxilium suorum in Romani olam fuit missus. Quo illuc adueniente, statim Guido de Monte fel tri comes per se terras de ciuitates E clesiae occupatas, ipsi Guidoni de Monte sorti nomine Romanae Ecclesiae restitu iurans se mandatis Ecclesiae pari turum . Sicque terra Romaniolet ad mandatum domini Papae pacifice reuersa, excepta Vrbinati ciuitate, eam Guido de Monte γti holhiliter aggreditur,accipiens de deuastans quicquid reperit extra muros. Int ram defuncto Thusciae comite rubeo, cuius filiam Guido de Monte sorti desponsa actat in uxorem, oportuit ipsum Guidonem exercitum domini Papae in obsidione Vrbinatis relinquere, ut terram quae uxori suae ex morte comitis rubet de pueris suis obuenire debebat, contra comitem sanctae Florae, qui eam satagebat impetere , defensaret. Licentia igitur a domino Papa accepta, cum in Thulciam aes ueniit et, comes Anguullarie ipsum nitens pro posse suo ostendere, terram eius hostiliter subintrauit. Sed ipse Guido contra eum pergens viriliter, quosdam de suis Cepit de plurimos interfecit. Eodem tempore comes Alansonis Petrus Philippi re- gis Franciς frater,qui in Apuliam prosectus fuerat,diem clausit extremum. Cuius caro de viscera in abbatia Regalis montis Apuliς Cistertiensis ordinis, quam fumdauit rex Carolus Siciliae sepulta sunt: Ossa vero nec non de cor Parisios allata, illud apud fratres Praedicatores,&ea fuerunt apud Minores reposita sepulturae.Vxorautem eius Iohanna Blaesis comitissa absque liberis remanens,in sancta viduitate vitae huius pertransiuit incolatum. Eodem anno posterius annorato Philippus rex Fr ciς. irc a natale Domini, grande tenens Parisis paria mentum, regnum Aragonisoluat uni sibi pro filio suo Carolo ab Ecclesia tunc recepit. Et concessa fuit sibi Ecclesiarum decima ad expeditionem dristi regni Aragoniae conquirendi. Prςdicauit etiam Cardinalis Romanae curiae dominus Iollannes Coleti,de cruce ; ut irent ho- Immutes super Petrum Aragoniae condemnatum. Et tunc rege Franci et cruc signato, multi tam nobiles quam ignobiles ad huius expeditionem itinerio consimiliter crucis fgnaculum assumpserunt. De regi
519쪽
De reditu regis Siciliae in Apuliam; cst quomodo sitim eius princeps Sa - ranin capsus a Siculis fuit, o i,. rex ps de
Pos τοRA M Franciae rex Philippus Arrasoniae crucem assumpserat,Carolus
rex Sicilis inclytus, qui sere per annum in Francia fuerat commoratus, acce pia a rege Fra'ciae nepote suo licentia,redire versus Apuliam breuiori itinere,quo potuit festinauit. Misit autem de Prouincia per mare nuntios ad filium literas dese- rentes, in quibus prohibebat ipsi met ne conflictum erga siculos per mare incipe- et o rei vel haberet Debebat etenim cum ingenti galearum numero, quas de Marsilia& alibi congregatas armis ac gentibus ac omni bellicoso apparatu parauerat, ad ipsum in proximo peruenire. Sed dum eius nuntii per mare nauigant festinanter, capti sunt a Siculis,qui mare curiosius obseruabant:& literis ac bonis omnibus spq-liati. Vtergo regis Caroli per litteras nuntiorum aduentum celerem agnouerunt biculi statim cum 27.galeis,armis de gentibus munitis, venerunt prope Neapolim proferentes multos clamores & indicia, quibus postulat aliquos ante regis aduentum olfendere, aut mouerent ibidem existentes Gallicos ad pugnandum. Quos audiens princeps regis filius, qui dimisso Attrebatensi Comite certis de causis de Calabria illuc aduenerat, motus & incitatus clamoribus eorundem , ac de aduentuxo patri, inscius, damnosae probitatis sumens audaciam cum suis bellatoribus Franci- genis, id aliis intrans galeas ad pugnandum praeparatas, ipsos fortiter aggrc lsus cst. Sed quia belli naualis gens sua ignara extitit, de potius fraude nautarum , ut aiunt, deceptus, cum suis deuictus & captus fuit,ac Melliana ciuitate illico ductus ibidem carceri mancipatus. Quod audiens regina Constantia Petri uxor de Atragonia, quae apud Panormum i a in diu cum nati, suis Iacobo & Manfredo aduenerat, fecit eum festinanter prope Neapolim ducere, dc de mari eius ostendere uxori, praetcndens nisi suam sibi redderet sororcin quam tenebat rex Carolus captiuatam viri sui caput abscindere stati m faceret, N. in mare corpus ante oculos eius praecipitati.
Quo permota pietate principis capti uxor statim sororem Constantiae illis reddi-3o dit, sed virum suum aut pro ipsa aliquam non recepit. Quarta igitur die sequenti postquam princeps captus fuerat, veniente Carolo rege Neapolim, Neapolitanos
qui iam rebellionis spiritum alsumpserant, &gentes suas Francigenas in parte e pulerant, castigauit, de eos comminantibus oculis quasi inscius praemi librum a suis
permisit sequacibus cruciari. De captione vero filii quamplurimum turbatus: sed hoc quantum potuit sub dissimulatione praeteriens versus regiam in Calabria, ubi crat Comes Attrebati nepos suus se transtulit, cupiens Farum transire, ut Mess,nam obsideret ciuitatem. Sed nequiens quod conceperat propter instantem byemem adimplere, vasa sua in portu Brundusii, ne per flatus hycmalus stangerentur, aut forte ab inimicis caperentur, destinauit.Ipse tandem in infirmitate cadens se- o ptimo die mentis Ianuarii diem clausit extremum, scilicctanno Domini M. cc. L x x x i i i t. Cuius corpus conditum aromatibus pretiosis apud Neapolim ciuitatem suam delatum est, &in maiori Ecclesia sepultum cum honore, sicut decuit tantum principem sepebri. Mortem vero ipsius audiens Papa Martinus cum suis Cardinalibus lugubres dies sicut licuit celebrauit, od Comiti Attrebatens cui tutelam regni Siciliae puerorum capti principis Salernae mittebat, magnam summam pecuniae suae gentis sustentatione & regni Siciliae subsidium destinauit. Qui qua diu ibidem interfuit, bonus tutor ac regni defensor extitit ,& egregius inimico rum debellator: & nisi in illis partibus tunc fuisset, tota terra Apuliae Z reliquum gentis Calabriae totaliter rebellassent.1o Eodem anno, quo desunctus est rex siciliae Carolus in crastino assumptionis beatae Mariae Philippus regis Franciae Philippi primogenitus, Iohannam consanguineam tuam defuncti Henrici regis Nauarrae Comitisque Campaniae filiam unicam dispensatione Romanae Ecclesiae duxit apud Parisos in uxorem. Eodem anno quo supra in vigilia sanctae Catharinae virginis per totam noctem tanta seu ventorum vehementia, quod multae domus, multaque monasteriorum elocheria α
520쪽
soo GESTA PHILIPPI R. FRANCIAE
n ultae sortes ac imagnae proceritati sarbores per regnum Francipe in diue sis locis ceciderint. Comes Ioviniaci qui in obsidione Vrbinacis cum gente domini Papae remanserat, contra instructionem domini G iidonis de Monte forti Vibinaces imprudenter inuadens, ibidem extitit intςtfectus. Anno i omini M. CC. Lxxxv. dicannuntiationis beatae Mariae, qui fuit dies resurrectionis Dominicae, postquam Papa Martinus missam celebrasset,&resectionem iblitam sumpsisset cum suis capellanis,arripuit eum occulta & grauis infirmitas. Ex qua licet se grauiter pati dicuret, eius Phylaci morbum ignorantes de causas, asseruerunt nullum mortis indicium in eo apparere. Dic vero Mercurii proximo sequenti circa noctis horam quali quin- ram, debitum exoluens conditionis humanae, ad Dominum ut certis opinatur ii , φdiciis transmigrauit. Nam diuersarum amicti passioniam S: morborum ad tum luna cius venientes, multis Udentibus sunt sanati. Successit autem eidem dominus Hieronymus Cardinalis ordinis fratrum Minorum , natione Romanus, de domo Sabellorum, de Honorius huius nominis quartus est appellatus. Hic statim post promotio iem suam tam Comiti Attrebatenti in Apulia, quam stis endiariis in ce tis locis per dominum Papam Martitium praedecenorem suum ordinatis eos co fouendo praestitit stipendia,&animauit ad suscepta negotia sollicite prosequenda. Eodem temporis concursu Comes Burgundiae Othelinus duxit in uxorem filiam comitis A ttrebatentis Robem,qui tunc in A pulia morabatur. De prosione regis Franciae Philippi apud Arragoniam. A N N o posterius annotato Philippus rex Franciae circa Pentecosten in partibus Tholosanis incredibilis multitudinis de omni regno suo exercitum congreg uit,ut regnum Artagoniae concessum filio expugnaret. Erat enim eius intentio si prospere egisset ibidem ulterius gentem suam apud Hispanias deducere ad sororis suae & natorum eius dedecus vindicandum quod eisdem intulerat minus iuste Hi spaniae rex Alphonius: iueruntque cum rege Ecclesiae Romanae legatus dominus Ioannes cognomento Cholet ranctae Caeciliae presbyter Cardinalis, &sere totius Franciae nobilitas uniuersa. banc classis regia gentibus, armis ac victualibus muni regem tam ingens per aequora sequebatur,quod altor Neptunus posset non imme- ροruo appellari. Dimissa vero rex uxore sua regina Maria apud Carcassonam cum m- liquis quae viros suos secutae fuerant apud Narbonam celeriter pertransiuit. Expc- ctauit enim ibidem aliquantulum gentem suam, quae assuens e diuessis partibus debebat in eadem urbe ex edicto regio congregari. Postquam ergo conuenissent praecepit rex, ut de Narbona armis omni bita praeparati exeuntes, tanquam es sciat cum hostibus conflicturi versus terram Rostilionis equitarct. Erat autem terra illa in regis Maioricatum dominio, qui Petri de Arrago a frater, non de parte ipsius. sed Ecclesiae Ae regis Franciae se tenebat. Vt audiuit aduentum regis Franciae, protinus eidem obuiam pergens, ipsu in eum gete sua ac nepotes suos Philippum de Carolum regii Philippi filios cuin honore maximo in terra suscepit, di usque Parpi gniacum cum magna exultatione Ae laetitia ducere festinauit. interea Petrus de Α ragonia intellecto quod rex Franciae versus Narbonem exercitum congregasset,ad regnum Arragoniae peruadendum,protitius de Sicilia,dimissa ibidem uxore sua in
regnum Artagoniae te transferens,ciuitates, villas, 5: castella, atque regni sui introit ah nihilire non distillit, de se ad repugnandum quantum potuit pretparauit. scaquia Siculi principem salem et Carolum quem captum tenc bant, de urbe Messiana ad quodda n castellum Sicilis transtulerant, volentes cum ipso sic it tibi dictum
erat, concit: ra, timens Siculorum infidelitatem de noui dominii super huiusmodi psorum pronam David. m voluntatem non ignorans, sedit cum in terram suam Airasoni et cransportati,&subaia custodia diligentissime custodiri. I a uomodo Philippus rex cepit tin m urbem.
REx itaque Francit apud Parpeigniacum, sicut diximus, cum magno honore receptias, ibidem habuit coii lium, ad quem locum super hostes primitus latransferret, visumque est genti suet Ne maxime regis Maioricarum, ut creditur, hor'