장음표시 사용
1쪽
Saerae Cleri Congregali 0nes, quae Eccle Siae disciplinae vita sunt et tutamen, nullatenus tam utilem Sc0pum assequi p0ssunt, nisi totius Cleri interventu et actione foveantur. Quapropter, instantes Sancti Caroli institutionibus f Synod. Diseces. II, Decr. XXIV , declaramus, interventum ad sacras Cleri C0ngregati0ne S MUNUS ESSE ET OBLIGATI0NEM OMΝlUM CUIUSCUMQUE GRADUS SACERD0TUM qui non sint legitime impediti, et e0rum p0ti8sime qui in animarum curam electi sunt. Hi ne praesenti Decreto decernimus ut deinceps quicumque ad ecclesiastica beneficia concurrere Voluerint, una cum reliqui S de praxi d0cumentis, proserant etiam testimonium aDirectore propriae C0ngregationis exaratum, quo constet eos FREQUENTIET ACTIVA PRESENI IA Sacri S Cleri C0ngregationibus intersuisse.
Dalum Mediolani. die 3 Delobris 1867.
3쪽
Quaestio. - Titius testamentum confeci in quo Marcum ho redem constituit, quem ad lectum suum accersit, eique trauit chic Paphum pro nonnullis lispositionibus eae fiducia implendis Aunuit Marcus. Iam modo, Titio vita functo, Marcus in chirorapho, printer coetera leuata absolute facienda, alterum invenit Aquilino trad nilum, qui me utem testatoris rescivit, acceptationemque Marci. Hic tam n, cum in ipso chiroyrapho desiderium Potit S, quam, e ressam voluntatem pro Aquilias hisce verbis testeret: Deprecor autem Marcum, etc., renuit Solnere lectatum hujusmodi. M ne jure, quin justitiam commutativam loedat 'ReSponsum. - Αsse Pendum quippe. Etenim Marcus annuit quidem Titio, se ejusdem dispositiones ex nducia habitas esse perfecturum. non Vero prae ter testatoris mentem in chirographo expressam; jam modo cum in hujusmodi documento dupl sex intontionis rat G habeatur, nempe una Strictae Obli. gationis, altera Vero tantum commendationis, inserendum est, testatorem Voluisse legatum, quod Aquilino inscribitur, relinqui arbitrio haeredis. Ex quo patet, et Aquilinum nullum jus aquisisse, et Marcum nullius jus violare, Si renuit Solvere, quod non tenetu P.
sit Gury de Contr. in Sp. Cap. II, art. II, p. III. De Lugo. de Testam. disput. XXIV. Seci. IX, g I.
Quaestio. - idam societati traditum fuit legatum, quod tamen in illius manus Non venit, et id consulto, ne casu, qui Oroe videbatur, amitteretur. Statutum tamen erat tu testamento, quod si societas hujusmodi bus Suum ad eam pecuniam hiabendam eae auctoritatis civilis aecreto, quod eamdem uissolveret, non aquireret, ad Martinum transiret, cui eae fructibus percipiendris facultas data erat alicujus pensionis sociis nonnullis tradendo . Quou si denique id assequi ullo mocto non liceret, omnia absolute essent in potestate et proprietate ejusdem societatis pro sidenti, quinuἶlam redderet rationem. Testatore defuncto, Civilis Potestas hanc societatem uissolvit. Huic facto innixus pro sidens, nemini ullum verbum faciens de hujusmodi Dyato, omnia sibi addixit, de iisque pro libito uisposuit. Dici ne potest, quoa societas no et aquisierit jus au tessatum' Aa quia tenetur hic pro sidens y Uset ne in sociis aliquod strictum jus ad pensionem 'RevonSum. - Quoad l .m, negati Ve, et ratio est quia pro eodem tempore, quo testator mortem obierit, societas hujusmodi ex testamento statim Vocatur ad jus; et haeres societatem protinus monere tenetur de inscripto in ejus favorem legato; quo ab ea accoptato. nil aliud requiritur, ut hujusmodi jus ab ipsam et societate aquisitum dici possit. Si autem haec Societas antequam hoc jus, nulla sibi injuria illata, potuerit adipisci, legalis dissolutionis decreto suerit perculsa, tune certo RS Serendum eam omni jure esse destitutam cum id ex conditione in testamento posita Omnino pateat. Quoad II.m vel societas satis temporis habuit ad vindicandum
4쪽
dus suum. Vel non; Si primum, praesidens tenetur hoc ipsum societatis justotis viribus tueri; id patet per se; si alterum, is certa quippe obligatione
incitur hujusmodi jus Martino relinquendi, ne rem 8 ibi aquirat, quae ad tertium pertinet. Cum e contra sibi omnia inscio Martino addixerit, huic desersenda ros est, utPum Velit. nec ne, jure suo potiri. Res enim et jura clamant ad dominum. Quod IlI. m. cum directo socii ad pensionem haud VOcarsentur, sed tantum ad eam Statuendam data fuerit Martino facultas, qua ipso uti, nec ne potuerit, nequit dici socios strictum ad pensionem jus' aquisisse; attamon cum in arbitrio Martini eamdem ex testamento determina o, si statuere esset relictum, S icit eam Saltem aquisierunt spem, quae
quidem protio aestimabilis est, quae quo si per aliquem Daude, Vel vi laeditur, integranda quippe ab eodem est. uὶlli Gury de Contr. P. II, Sect. I, cap. II art. II. P. V, S IV. - Cod. civili g 895, et. 896. III.
Quaestio. - Quiriuus executor testamentarius a Titio nominatur, Ospiciumque hujusmodi acceptat una cum aliis in codicillo a testatore clesionatis. At cum priori loco et tempore sit electus, Omnia exequitur, quin altos inter- rouet; cumque au id munus obeundum multum temporis et laboris requiratur, ossicii sui ratione stipenatum repetit. Quia au utrumque ais 'Remonsum. - Quoad I.m, Patio, cui Quirinus innititur, ne alios interroget per so inflrma Valdo est; imo Quirino ipsi adversatur, quia Si Titius Voluissos, ut unus Quirinus testamenti dispositiones exequeretur, alios quippe in codicillo non designasset. Ex hoc inserendum videtur aliquam vel de de solo Ptia. Vol de honestato Quirini in mentem testatoris suspicionem irrepqisso. qui proinde rei Suae consuluit per aliorum executorum designationem. Hic tamen notandum, quo l si testator ita eXecutores instituisset, ut quilibet forum in solidum rem agero possit, tunc Singulis sine aliis procedere las orit, si de re certa Verbum est; in dubiis enim Omnes una simul conveni ro debent, atque majori parti standum est. Quoad II .m, licet munus hujusmodi Voluntarium sit. et pietatis Vel amicitiae causa suscipiatur. tamen aequum, imo justum Videt up aliquod stipendium esse tribuendum ob rationes, quae hic asseruntur, quaeque lucrum cessan S, Vel damnum emergans spectare Videntur. Id tamen a civili auctoritato decernendum est, ne executor et pars, et judex in eadem causa sit Uin.
Quaestio. - Philippus ab amico suo, qui et cluctor equorum, et equos ad iter auendum commodat, equum ad tres clies petit, quin pretium ullum ad id constituat. Iam modo, in itiuere, casu prorsus fortuito, equus cecidit, uraviterque laesus est. Amicus repetit tottus stamui comMensationem; Philippus e contra tu tantum tribuit quod communiter tu hujusmoui commodati contractibus quisque solvit. Quo ritur: l ' quo uam Orc ci uor, tum commodantis, tum commostatarii, obligationes; 2.' cuinam tu hac quoestione
Revonsum. - Quoad I. , praecipuae commodantis obligationes hae sunt: l. rem commodatam non repetere Vel ante tempus statutum, Vel antequam ea commodatarius uti Valeat, ni ipsemet comm dans eX casu prosus imprO- Viso oadem statim indigeat; hoc onim aequum est, et rationabile; alterum Vero iniquum, contraque rationem, et pacta; 2.' Solvere expensas, quae Urgenti nocessitate ad rem conservandam sactae fuerint a commodatario qui non potuisset hac supor ro commodantem tacito monere; 3.' rei commodatae nota sibi vitia aperire, quae in damnosum commodatarii periculum Verterentur; secus enim osset causa injusti damni. Praecipuae vero commodatarii obligationes sunt: l restituere rem numero, et qualitate eamdem; 2. eadem uti ea tantum ratione, ad quam concessa res fuit, ni subire
5쪽
volit poricula; 3 sarcire damna ex mora in restituendo culpabili oborta;
solvore expensas. quae per Se nece Ssariae Sunt ad usum rei commodatae. Quoad l l .m Philippo favendum est; is enim Videtur verum potius contractum locationis rei, quam commodati, qui contractus per Se est gratuitus . cum amico vecturario iniisse; quod Si pretium non statuit, id re potendum quidem ab amicitia est, quae ab amico non exigit nisi id quod aequum justumque e St, quodque proinde non requiritur ut unte a Statuatur. Res tamen secus se haberet, si Philippus alia Saltem vice equum non locatum. sed vere commodatum ab amico habui SSet; tunc enim ex antecedenti facto interpretari deberemus tactum po Sterius iii.
iii Scavini do Contrael. Lib. II. Tract. VI. diss. IV. cap. lI. VOit de praecepi. Dec. de Contr. In specie, princi p. III. Gury de Contr. iu Specie cap. III. Cod. Civ. Tit. XVl, Cap. i, g 108 et seqq.
V. Quaestio. - Carolus ab America veniens in navim transtulit plurimas sachari sarcinas pro se, et aliaS quoque ab amico accepιt iri ut posito ψ- uiolanum triansvehendas. Iter fiacie HS cta insulam quam clam cisDulιt, in qua nesto tirator quidam postulaΓιt, ut Sibi non uullar Sacharι Sarcιuin venderentur. Cum autem Caroli Sacharum in imo navιS funus eo set, neque sine maximo labore extrahi inde FOSSet, CiaroluS aliguas suo tamen nomine sarcinas vendidit, quo amici Sui erant, animo διbi firmiter Stiatuens amico tradere ei suis totidem ejuSuem tonueriS, et ναlOrιS. At DOStea ma-9ria Oritur tempestas, Omnisque merx rictust io perit. Tenetur ne Carolus ad restitutionem, cum sit tantum rei clepostiarius' Res Onsum. - Ne guttve, et ratio e St, quia Carolus cum nullam, ut patet, pro hujusmodi deposito remuneratiouem cum amico Statuerit, eX quo contractus est prorsus gratuitus; neque ad uoc onuS Se Se Sponte Obtulerit, Sed tantum . ut videtur, comiter liberaliterque id SuSceperit, ratioti ubiliter incommutationem sarcinarum PraeSumero potuit consen Sum umici tum ex nullo ejdsm damno per Se ObVenturU, tum ex ejuSque grati animi SenSuaa rependendam Carolo Vicem; tum denique ex I98ius rei Dutura, Husdem nempe ponderis, et Valoris; hi ue Valide, eι licite in Suum uSum umici Sarcinas convertit, suoque nomine Vendidit, Sibique laudem pretium uquisivit; atque sarcinae jam antea Caroli, et postea, Per commutuit Otiem PublOnabili praesumptione lactam, in amici uomiuium tran Statae, domino, nempe amico periere V .
VI. Quaestio. - Aquilinus cum se Parisios conferat Iro nessotiis suis, a Marco accepit, tum mandatum mercem OretιOSιOrem emeriai, tum pecunmm ad ict sibi solutam. Iam mouo, SuιS in eo urbe rebus ea εαιιiS, mercem pro Marco emit apua amicum suum, qui eae amicitia ait oe mιHOrι viaine pretio eidem rem venuere. AsiuilinuS ammo concepιt clanculo Sabι retιnere eam Summae partem, quam putat Se Soluere aebuisse, si alterum vericlitorem adiisset. At in itinere eum aggrediuntur latrones, qui relinquenteS εα quoesunt Aquilini, omnia quoe sunt Marci furantur. Rebittit Scine ais AqMilinus,sea frustra: proincteque vulneribuS confOSSus Meatomuum reverSαS, 9r vique morbo iamectus, clamna διαπιmia patit απ. Quoerιtur: t.' Poterat ne Aquilinus eam pecunioe Oartem, de qua Sermo eSt, Sιbi aclaiceres 2.9 Tmnetur ne aα restituencla ea, guin i in manuato emit, et a latronibus sunt Glata' 3.' Tenetur ne Marcus aliquia re eradere pro clamnis, gum Aqui. tinus passus est y
Ag.onsum.-Quoad Im amrmatiVe, si res ita Se habet, quia venditor in moram Aquilini, non vero Marci gratiam imminuit pretium; ex quo ni, ut Aquilinus, Summam, de qua sermo hic est, Sibi addicendo, nullum Marci jus laedat.
6쪽
Dixi, si ita se res habet, quia, ut ait D. Ligorius, aliquando mercatores potius simulant donare, quam donent; ita ut si dominus ipse adiret pro
eodem pretio Psem obtineret. Hinc Aquilinus Si bona sile asserit, so favorem ex amicitia esSo eon Secutum, non e SSet inquietandus. Quoad II .m negativo, et ratio est, quia et Aquilino haud tribuenda est culpae rerum amissio, quas surati sunt latrones; et eX notissimo principio res perit domino, qui Marcus est. Quoad lII .m, assirmative; nam inteP mandantis obligationes ea adnumeratur, qua is indemnem praestare teneatur mandaturrum ratione damnorum, quae. praecisa culpabili imprudentia, mandati occasione passus est. Jam modo Aquilinus id egit, quod in tali occasio no ipsemet Marcus fecisset; noc videtur imprudentiae damnandus Si latronibus restitit; nam cum rem praesertim alienam defenderet, praesumendum haud est eum suis sonimis audacem, nimisque caecum in defensione; sed e contra satis ei probabilitatis, speique servandarum Perum assulsisse V .
v II. Quaestio. - Nonnulli, qui societatem quamdam Iessitime repra sentant, man- tum ad quoustam nessotium perassendum cuidam em Sociis deuerant. Inte hinc autem ipsamet societas juxta sua statuta alios clesionavit, qui eam in omnibus repraesentarent, ejusque res Vererent, quique in primis a specialiter uelmato rationem cle re ab eo peracta petierunt, et pro societatis issius bono mandatum eidem collatum infecto adhuc nessotio revocare ma ruerunt. Renuit ille; at instant res PSentantes. Cuiuam ratio eae justitia
Responsum. - Ratio ex justitia iis, qui societatem repraesentant, procul dubio iuvet; cum enim inter modos, quibuS mandatum e X tinguitur, principem locum teneat ipsius mandati revocatio, quae ad libitum mandantis fleri potost; cumque in casu, de quo agimuS, mandans non nisi est quam ipsam et Societas. haec, quae antea per Suo S repraesentantes socio dedit mandatum ad id negotium peragendum, haec eadem per alios suos repraeSentantes ab eo dom socio potest tum rationem petere de re peracta, quod est minus, tum et ipsum mandatum, adhuc negotio insecto, revocare, quod m3jus est l .
VIII. Quaestio. - Marcellus, cum iter lonstius capessere clebeat, Satyro tradit in cleposito quamdam pictam tabulam vatae pretiosam remens, se eam essere etit, rum, cum post mensem redierit. Hisce verbis innixus Satyrus, ipse q0oque aα Mem tempus ab Drbe discessit. Porro Marcellus sub itineris initio in actvenam quemdam occurrit, qui ejus tabulam emensti ma- mimo desiderio Aurat. Ille Satyrum adit, quo a Sente, massai lucri Occasionem amittit. Neque tu satis; nam hinc eadem tabula, cum a Satyro restituitur, nescio quo casu, mainima in Parte, M ya, corri laque invenitur. Marcellus timet, et i Satyrus resarciat tum lucrum amissum, tum clamnum, quod tabula passa est. Iure ne 'Responsum. - Quoad lucrum, missa de ejusdem quantitate quaestione, quae a circumstantiis solvenda orit, Marcellus juro potitur illud repetendi. Esto quidem illum dixisse, se tabulam non eSse repetiturum, nisi post mensem attaInen cum do ejusdem contractus natura sit, eum ad nutum do ponentis semper esse revocabilem, inserendum est, et tempus, de quo hic sermo est, non ita suisso prolatum, ut Marcellus propitiam Vondendi tabulam occasionem, quam per eum men Sem nactus suisset, negligere Voluisset; et
7쪽
i TSatyrum obligationem sumsisse praestandi ea, quae de contractus natura essent. Nominem latet hanc Sententiam nimis duram Videri, cum Sermo sit do contractu gratuito, cum quo bona, ut patet, stilo Satyrus ab urbe di scesserit; ex quo rationabilis aequitas suadet parcendum esse Satyro, eum- quo haud urgendum ad compensandum lucrum a Marcello amissum nisi
intercedat judicis sententia. Quod autem ad damnum attinet, videndum est, utrum id ortum habuerit a negligentia, quae sit theologice culpabilis, vel tantum a casu haud praeViso, ac proinde fortuito. Si I .m Satyrus tonetur ad illud sarciendum, cum id sit in depositarii obligationibus; si vero II .m, non tenetur, et id patet per se; res enim, abstractione saeta a causa morali, Vel imminuitur, Vel perit domino suo ii .
ill De Lugo. do Contract. disput. XXXI H Sect. I. Scavini. do Contrael. Lib. II. Trael. VI. diς- Sert. IV, cap. I l. Roncaglia, de Contract. Trael. XIV. quaest. IX, cap. I, Cod. Civ. η 1860.
IX. Quaestio. - Carolus deposuit ud Celatim amicum suum summam pecunio auro constitutam, sistilloque Obsist natam. Iam modo, Celsus, uisrupto si- stillo, pecunia usus est, eamque sibi in massuum lucrum vertit. Restitutionis autem ten ore depositarius, nec Carom aliquid cle iis qνω lucratus est, tradit; et summam, quam i se auream acceΡit, vult in chartam pecuniariam restituere vi imis inuisus, quos eumdem valorem huic, qNam auro tribuit, omnesque au eam accipiendam timet, sibi addicendo omne lucrum
per hujusmodi commutationem habitum. Potuit ne eae stricta justitia id vere Celsus 'Responsum. - Multiplex hic quaestio sese offert, quae Sigillum, usum pecuniae, lucrum inde habitum, et denique restitution om respicit. Quoad sigillum Celsus malo se gessit illud frangendo; manifesta enim ex facto erat domini mens ad illius integritatem servandam. Id tamen esse peP Se grava
peccatum. contra nonnullos qui defendunt, non auderem asserere; nam cum
hujusmodi depositum sit contractus gratuitus, hie videtur inniti cuidam in servanda promissione fidelitati, quae sub gravi perraro obligat. Dixi pe PSs; cum Vero hic pecuniae hujusmodi usus quoque addatur, res di mei liqriit; nam si celsus quocumque tempore, quo depositum requiratur, certior esse potest, se Carolo ejus pecuniam Soluturum, et tunc rationabiliter totoque animo invitus dominus haud videtur; si vero Celsus se solvere non posse praevidet, et tunc gravi culpa asscitur, quia graviter deponentis Voluntatem laedit, obitque perieulum grave damnum eidem inserendi. Quoad lucrum, id omne quodquod est, Celso tribuitur, quia non rei, sed indu Stris fructus est, et dominus ex apposito sigillo satis declaravit se in lucrum non intendere. Deniquo ad restitutionem quod attinet, Celsus ad summam auro restituendam prorsus tenetur, nec eidem hujusmodi lege uti fas est, quae onerosos contractus potius quam gratuitos respicit, praesertim depositum, cujus natura obligat ad restituendam eamdem specie, immo et in indiViduo, rem, quae tradita fuit; et id potiori ratione, in casu de quo agitur; quia pecunia sigillo obsignata erat; ex quo rectius loqueretuP qui diceret potius restituendum integrum involucrum, quam traditam pecuniam si .
lli Scavini. de Contract. Lib II, Tract. VI, diss. IV, cap. II. Roneaglia dct Contract. Tra . XIV. quaest. VIII, cap. II. De Lugo . cle Contract. disput. XXXIII, Sect. I, 3. Cod. civit. gg l84,4δ
Quaestio. - Anselmus precibus Vartini annuit ut in muro divisorio fenestram aperiat, sed id tantum precarii nomine. Martinus statim hac utitur fratia, quin ob etiam e ensas ab eo factas, magnum merum ei assert. Iam modo sinoe, vel Anselmum straviter Iati csncessionem factam, et c-tinuo eam revocare; vel eumdem paucis diebus post a precarii contractu stomum suam vendidisse, emotoremque nolle Irecarium confirmare; vel
8쪽
denique Anselmum mortem subito obiisse, ejusque filium, qui ho res est, nullo mocto ferre concessionem patris. Quid ari hinc re.ondes, cum Martinus damna stibi obvenientia objiciat 'Res onSum. - Quo3d I.m VePum quidem est ea, quae precario permittuntur ad usum, tempusque non concedi determinatum, Sed liberum esse concedenti rem, vel jus precario traditum ad ejus libitum repetere, Vel revocare; attamen Valida Satis ea ratio Videtur, qua, Si res precario concessastatim sine necessitate reVocetur, id haberi pos Set Veluti dolus, cujus exceptio recta opponeretur. PrecaPium enim concedentis liberalitatem, et beneficium implicat, quod nullatenus habetur, Si pro eodem sere tempore, quo res. aut jus precario datum absque necessitate sustollitur; imo idi. psum precarium in casu, de quo agitur, Suam exui SSet naturam, cum non commodum, sed damnum per expensas inutiliter lactas peperisset. Quoad II m jure suo precarium revocando emptor utitur, qui domum emendo nulla Servitute a vendi toro imposita, dominus ejus absolute liber st. Quoad III. hujusmodi situs ipso quoque utitur jure suo, quando precarium revocat, quia personalis Obligatio, qua pater, ne dolo, ut Vidimus, ameeretur, aeque tenebatur, patre cessante, et ipsa ceSSat, cum stlius nec doli reus ipsemet Videatur, nec patris sui obligationes mere personales subire teneatur in .
llὶ Roncaglia de Contract. Tract. XIV. quaest. VHI cap. I. De Lugo, di Sput. XXXIII, de Contraei. Seci. II. D. Lig. Lib. III, Tract. V de VII Decal. Praecepi. caP. III, Dub. V de Contract. XI.
Quaestio. - Friclericus, qui nessotiator est, mutuum pecunim petit a Cri- Spino, qui et stives satis est, et auctarium paciscitur Se tem pro centum Oroeter hypothecam. Quo ritur: 1.' utrum mutui contractus eae natura suasit stratuitus; 2.' utrum Fristericus hunc contractum inire possit, et Cri-3pinus salva justitia hujusmodi auctarium retinere, rationi innisus, quia Iem civiἶis id non prohibet. Responsum. - Ad I amrmative. Id tum ex utroque jure divino, Veteri nempe et noVO; tum ex jure occlesiastico, ubi inter caeteros Clemens V in generali Concilio Viennensi contrariam sententiam Veluti haereticam habere Videtur; tum ex communi Τheologorum consensu firmatur. Vera autem et intima ratio est, quia in omnibus contractibus, in quibus res, quae accipituP, Peddenda eadem est, nil supra id, quod ipsam et res eSt, exigi potest, quia plus exigeretur, quam datum fuerit, quod injustitiam manifeste sapit. Jam modo Verum quidem ost, quod in mutuo pecunia, quae traditur, eadem quippe in individuo, ne idem mutuum inutile, imo onerosum eVadat, non redditur, sed tantum in specie; attamen, cum id ne in minimo quidem ejusdem pecuniae Valorem mutet, cumque pro tempore, quo mutuum P0rdurat, mutuatarii interveniat promissio, quae numeratae pecuniae aequi-Valet, iniquum per se. injustumque pro nudo mutuatae pecuniae titulo usuram exigere Satis superque patet. Ad II m si sermo est de Friderico Amrinandum probabiliter puto, quia hic ad hujusmodi mutuum pro Suis negotiis coactus Videtur, atque hinc causam satis validam habero, ut ab alterius peccati cooperatione excusetur, quas passiva tantum si materialis est. Si autem sermo est do Crispino, negative, quia data hypotheca, titulus do sortis periculo, quo fas esset auctarium augere, prorsus Sustollitur; quod si legi civili, ut ait, innititur, quae id non pronibet, rejiciendum quippe argumentum est, quia lex taXam mutui, quantum ex Se eSt, non decernendo, rom omnem reliquit uniuscujusque conscentiae, quae in
casu regulam a naturali juro, et ab ecclesia potero debet; idque ex eo quoque putet, quod lex ipsa civilis, quando laxa non sit duro privato determinata, quin quo pro centum decreverit, et sex, quando ageretur de commercio; ex quo satis videtur tum spiritus legis, tum legislatoris mens sit.
iii Tapparelli, saggio teorol. sul D. N. dissert. IV. C. IV. Scavini, de Contract. Lib. II. Trael. VI. Cap. II. De Lugo, de Mutuo et usura. uisp. XXV. seci. XI, 1 I. Roucaglia, Tract. XIV clo contra t. quaest. III, cap. V. Frassinetii, det VII Prec. det Decal. Trati. X. Cod. civ. 3 ISII.
9쪽
Quaestio. - Modestus a suo Confessario sciscitatur, uirtim retinere possit auctarium a leste pro commercio Statutum, quod ipse conscientia sua reluctante, malaque flue accepit a quodam nessotiatore, qui tu strictiori fortuna versabatur. Confessarius, habita ratione cle numerosa Modesti familiarei consilium dedit se posse auctarium re etere, sed tamen ad restitueri- teneri, quod jam acceperat, quia possessis, mala fue incoepta, injusta evadit. Quid ais de utroque hujus confessarii consilio, rationumque momentis ab eo adductis flResponsum. - Ad I .m prudens, justumque consilium ex se est, non Voro ex ratione a consessario adducta, quae inter titulos exigendi laxam non recensetur, quaeque in casu a Strictiori negotiatoris fortuna olide Potur. Dixi ex se, quia civilis lex et Validus, et Satis tirmus titulus est ad Oxige dum auctarium, quod est veluti praemium Ab ea propositum ad fovendum commercium, cui per aequa media consulere tenetur. Ad Il.m consilium injustum quippe est, quia inducit in Modesto restituendi obligationem, quam ipso non habet; licet enim mala stile acceperit auctarium, peccavit quidem graviter putans ex erronea conscientia jus alterius laedere, non vero justitiam reapso violavit; error enim mentis non sacit, ut jus laedatur, sire Vera non laeditur ii .
lὶ Gury de Contract. cap. VI de mutuo. art. V. Tappar. S'ggio di D. N. dissori. IV c. IVScavini. de Contract. Lib. II, Tract. VI, dis. IV, caP. ii, et tu adnot. Sub liti. g.
Quaestio. - Aquilinus mutuum dedit Carolo quinque millia aureos. Antequam restitutionis tempus continueret, lata leae est cle obbloatione omnibus facta chartam pecuniariam accipiendi pro amento, vel auro. Iam modo Carolus testis favore continuo utitur, statimque commutato in chartam hujusmodi auro, sibique lucro addicto, Summam nominalem, ut Munt, reddit. Aquilinus renuit, repetitque, ut Saltem in suo damno a Carolo resarciatur. Potest ne Carolus, tempore quo vult, acceptum mutuum restituere; et tenetur ne ad talia damna resarcienda' Responsum. - Quoad I.m negati Ve, quia cum tempus restitutionis statutum jam antea Sit, in pactum quo ejusdem contractus inductum, Carolus injustus fleret, si ante idem tempus sortem Pestituere Vellet. Quo ad II. N item negativo. et ratio est, quia cum an hujusmodi contractu nulla adjecta suerit conditio, quae Vel eXcluderet quamcumque pecuniae gurrugationem eae lego quoquo indictam; cumque debitor in eodem contractu ineundo lacn l. tali, quae a legs in posterum eidem concederetur, haud renuntiaverit, Carolus per se justitiam commutativam laedero non videtur. Reddit enim quod accepit; nam cum pecuniae valorem civilis prae Sertim auctoritas moderetur, haec, quae auPum tanti aestimat, eamdem chartae aestimationem tribuit. Qui autem velit se eidem legis dispositioni subducere, id expresse in contractu signisscare, et animadVertere debet; ex quo consequitur, quod si contrahentes teneantur obsequi legi chartam pro auro jubenti ad publicum bonum accipere, lex ipsa, cujus est justitiam tueri, expressa pacta defendet tu.
u. Volt de Praee. decal. de mutuo, et usur. Pring. I. Scavini, de Contrael. Lib. II, Tract. VI, diss. IV. cap. II, 473. Ex aet. S. Sed. vOl. VII responS. Epi S. ComenS. dat. R S. RPOSt. Pin nitent.
XIV. Quaestio. - Theodotus mutuum suo colono pro stat, auctarium justa inquitatem statuens; insi er addit, ut cum Se proebeat ad oscium βαρjussoris subeundum in aliquo contractu, pro colono, is tantum eidem rependat;
10쪽
vult imo, tit colonus clebitis suis ema eum satisfaciat, et cum villam ipse petit, ut omnibus furissatur ossiciis quin stomesticorum sunt. Hinc Omnia potest ne Theodotus repetere, quin injustus aici possit 'Responsum. - Theodotus ad I.m id statuero potest'; integra enim aequitato ut patet, eo magjη justitia Servatur. Ad Il.m haud usura culpandus videtur, quia communiter docent Thoologi aliquid ad n dejussionem praestandam accipi posse, quando id periculum osserat; quod cum sermo sit de colono, pro PSuS ab e SSe nequit; ex quo ni, ut remuneratio, si sequa, et justa sit dicenda, periculo respondere debeat. Ad III.m, nempe ad debita sol Venda. injustus non est habendus, quia non exigit nisi id, quod sibi jam stobetur. Ad IV.m denique peccaret contra justitiam; Osticia enim. quae colono imponit, pretio aestimanda sunt, quo injuste colonum fraudaret iij.
si De Lugo, de Contr. disput. XXV. Sec t. V Roncaglia Tract. XIV de Contr. quaest. III, cap. llΙ. Scavini de Contr. ut Sup. 485. La Croix cle usur. Lib. III Part. II.
XV. Quaestio. - Sophronius assecurationis a strandine cum aliqua societate adia instituta init contractum ae frumento suo. Iam modo contigit, ut aliquo morbo frumentum adiceretur, ita ut vel nihil , vel fere nihil collistericlum esset. Attamen prius quam secandi tempus advenerit strando massua omnia aestrumit. Quia juris in Sophronio ersta societatem, atque hinc quoeritur, utrum Societas possit se a sarciendis damnis hujusmodi subducere huic innixa rationi, quia proprie frumentum, non a stranstine, Sed a morbo absumptum jam fuerat. Remonsum. - In Sophronio erga Soei statem id juris Viget, quod damno respondet frumento a grandine illato; hinc societas eam illi compensationem rependere tenetur, quam damna non morbi, sed grandinis causa requirunt; et Putio est, quia objectum stnal Θ assecurationis id suit, ut frumentum a grandine quidem, non vero a quocumque morbo cautius esset. u
ill Bouvier deContr. cap. V. art. I, Theologi perpend. hujusm. contr. tum delinit . tum condit.
Quaeati O. - Alexancter, qui, licet pauper, tamen spem rationabilem habens se lucrum m num esse aquisiturum, au Ossicinam merce satis refertam eriendam, a Marco, qui natura timidus est et meticulosus, mutuum pecunioe petit. Marcus vel neuat mutuum, vel requirit laxam, quin rationsa Sortis periculo petita, eam emcectit quin communiter requiritur. Quia de Marco, nempe utrum eae natura sua ad timorem prona, et ex supposito periculo ia r.etere posSit. Revongum. - Quoad I. m nempe, quod Marcus laxam exigat, quae communem excedit ratio no ducta a natura sua ad timorem prona. et meticulosa licet prima sponte hujusmodi titulus videatur inanis. et pro nihilo habendu S, tamen Vi sua non caret; et ratio est . quia etsi hoc periculum mutuantis animo apprehensum ex mutuo non oriatur, nec proinde idem mutuum sit hujusco periculi causa; tamen negari nequit, quod ratio eXigendi aliquod propter periculum sit, quia mutuans hic et nune mutuare non potest, quin subeat illam molestiam, et timorem; parum quo videtur referre, quod res ipsa, Vel mutuantis indoles, ejusque dispositio, tulem molestiam afforat. Etenim pro iis, quae passurus sum animo ad aliquod agendum, pretium exigero, injustum esse non auderem asserere. Quoad II. m, cum periculum Vel maXimum, atquct extraordinarium esse possit, contra justitiam non est exigoro pro illo subeundo laxam . quae communem eX cedit; communis enim commune periculum respicit; sacra autem Congregatio Cardinalium censuit sub Innocenti O X. qui responsum approbaVit,habondam sesso rationem qualitatis periculi, ejusdemque probribilitatis, Ser Vandamque intor periculum, si id, quod accipitur, proportionem ii .
lὶ De I,ugo disput. XXV, se t. VI, 8I, 85 de contr. Gury de Contr. cap. VI. Irt. I IPSI II.Bou-vier de contr. in spe . cap. VIII.