장음표시 사용
21쪽
cendi quamcunque rem Hoe volunt loca Ati Non tamen id impedit. quo minus obiectum habeat determinatum quod scientiam particularem possit constituere. Ad tertium respondeo: quamuis iste syllogismus vel ille non sit necessatius de I expeluvi, me istae propositiones: Sylogismus est copositus exitibus terminis: Argumentatio est consequentia.ec aliae similes, ita sunt necessariae, sicuti Corpus naturale mouetur, Ignis est calidus de quibus est Physica Et hoc solium est necessarium adii etiam per accidens est autem, quod non sit iste vel ille syllo E smus, si cuti quod corrumpatur iste vel ille ignis. Istae enim omnes propositiones sunt de extremis naturaliter supponentibus. Ad quartum est facilis responsio. Logica enim . quae docet illas sallacias. ita veta, de necessati est, sicut quae docet alias partes: dcie ut ista est necessaria: Demostratio generat scientiam . ita istac Sophisticus syl-sogisti ius generat errorem.Veiu est, quotaurus sophismatis facit errorem .sed iste v-sus non est Logica . nec propterea reiicienda est ista pars,quasi doceat malum; quia id docet. ut non erremus Abusus est potius Logicae alios decipere. Hoc autem ni .hil resei Nam bono possumus abuti, nec propterea fit malum.
strat STIO III. Vti hin Leticast irascientia.
CIrc Titulum huius quaestionis,ut in.telligamus quid sit una scientia. Primo aduertendum est. illud dici Vnum oci, duo habet. Primum est, individuum esse in se Secundum est, Diuisum esse a quolibet alio extra se ut lignum unum dicitur, quod iis se non est in partes scissum, sed continuum .dc tamen est distinctum. ec diuisum ab aliis omnibus unde Unitas secundum quam unum cst, est in diuisio in se dc diuisio a quolibct alio Haec untias triplex est quaedam Nume, rica .quaedam Specifica, quaeda rei Generi.ca unitas Numerica est. secundum qua etiquaelibet res singularis est una Unitas specifica est secundum quam plura singula, ria habentia unicam proximam definitio
nem, sunt unum, ut Petrus, Ioannes, scri itinus,dicii tui unius esse natur quia unicam participant de finitionem. lic ete Quod sunt animal rationale . Ista autem unitas caespecifica Nam de unitate uis america id dici non potest, cum alia sit v. niurialia alterius. Vnitas Gcncri catast in Geneticate illa quae quamuis diuersas habeant proximas desinitiones, ae propterea spe
cie differte dicant ut tamen conueniunt
,m uica definitione superiori:vt homo deleo habent quidem diueitas definitiones,tamcn participant definitionem animalis,ex aequo dc propterea sunt unius naturae genericae Pet hac patebit, quid sit. litate Numero Specie. via taenete. Disserunt enim Numero, quae diuelsam so tiuntur numericam unitatem, unam definitionem participantia: Specie vero quae distinctas habent definitiones . in una lamen superiori conueniunt Distincta Genere quae nulla definitione conuentiunt, vel habent ei uersas dc finitiones communes ut amn ara, ec inanimata genere dic
ferunt quia sub se varia comprehendunt
Est secundo aduertendum, a Unita
tes,aliter in substantiis, aliter in scientiis, de Habitibus sumi in substant ijs enim M.
cipiuntur ecundum se xab eo quod in eis est scilice in sua natu: dc definitione. R , At inscientiis non se: sed unitas Nume P s rica sumitur ab unitate subiecti proximi, in quo est, sicut reliqua accidetia. Vnde illa est una numero Scietia.quae est in unico
intellectu sicut una albedo,qus est in v nt eo subiecto oce contrario Scientiae quae
sunt in diuers subiectis sunt numero distinctae in t alia est Dialectica riis, alia est mea alia illius: sicut alia albedo huius Cr-gni,alia illius. Vnitas vero Specifica seu Genetica,ab unitate obiecti id est. rei, de qua tractat, definis,ad quem ordinatur.ut illa dicatur,vna scients specie,quae uni obiecti specifici .ec finis est ulla velo Vna
Genere. quae unius rei genericae dc unius
fini v mmunis est: o. econtrario fit diuersi si cifica.de generica Hinc fit, ut cum lentiae. 8 habitus ab obiectis sumat suam unitatem,d a fine definiuntur ali . quando per unum aliquado per alterum, aliquando per utrunq;. ut docet Amminnius in Prooemio Praedicabit. Poteris enim Medicitiam definire per obiectu si
22쪽
sum:Est ars, i circa humana corpora vel Pro decisione huiusmilestionis sitit in utatur; fine: Eitais sanitati se eeti uasab v fundamentum . Intellectus noster habet is unciam. troq; vero: Est ars quae circa hut na cor duplices operationes . Prior operatio est operatim pora versat ut eorum sanitatis effectium qua resipias simplici vel coposita cogni ne intelle, His suppositis. est sensus quaestionis no tione percipit;vt quado cogitat hominem c tu sunt Tit. quae de Unitate Numerica Clarum est enim, leonem plantam i seu hominem este ani duae,nioni sic esse plutes secundum pluralitatem subie mali leonem non esse hominem;&talis o irum ctoiu in . Sed de Specifica, seu si enerica: hi petatio dicitur apprehensio Posterior licet an sint plures Logicae species seu Ge peratio est,assentire.&acquiescere reb c nera, quae de diuersis rebus tractent Haec nitis di apprehensis cognitione coposita, de titulo quaestionis que operatio dicitur iudicium . siue etiam opinio. mirea secundam quaestionis partem fuit illensio:vi qua do iudicat ae assetit huic: opinio Nominaliurn, multas etl e Logicas Homo est animal; dissentit vero huic: H iuxta numerum eorum quae tractantur moest lapis:&ex hac operatione oritur ve Vnde alius est habitus Malia Logica, quae ita vel falsitas:non enim est deceptus in- docet Definireralia, quae docet Diuidere tellectus in apprehensione; quantum curiis alia,que docet syllogismos topicos.&alia, que apprehendat aliter,quam se habet refrquae uocet demonstrativos. Imo secudum sed quando assentit apprehensioni rei nonum e tum conclusionum.que in Dialecti si se habentis.Verum autem est . quandoxa sunt; in Logicas, di tabitus Haec se n. assentit apprehensioni rei si se habentis. Compro 'entia probatur primo. Habitus distinguu Seientia ergo quae intellectum perficit ad batiori turper obiecta . sed in I ogica sunt plura verum .potius perficit aetus iudicii intelle- opinio. obiecta specie dit scientia, ergo no est una ictus, Lassentiat casi allentit eo potiet di i. Argum. Logica . Maio est certa Minor patet: nam sentiat,cui dissentiendum est. Propterea alia Logicae pars est de syllogismo, alia de scientia dicitur habitus iudicativus Pia, Demonstratione.alia de Diuisione Proba et hoc etia perficit intellectus apprehena. Argum tur secundo. Potest quis habere hibitum sonem . Nam qui scit apprehensiones dicile promptus indefinitionibus cogno ompositiones rectas per scientiam effiscendis. non et emi demon rataonibus cit. qiilbus assentit . seu syllogismis, eigo alius esti buus pro Sit Secundum fundamentum. Ad has a Fund m. illis alius pio his Atque idco non est una duas operationes exerccndas duo concur Ad intelle Logica iunt. Ex parteret,quae intelligitur. v vii,al thus ope tam opinio. ita fuit opinio Capreoli. Prolog i.Sem rerum, Ex parte intellectu .Ex parte reic tiones conq. 3. quem sequuntur aliqui discipulis curiit ipsius similitudo receptam intelle cui tune Thomae Ili enim sustinent. Logicam csse turrit enim visus ad videndum recipit in duo. unam specie di uniculabitu implicem sequanda obiecti imaginem .seu similituVt enim in igne non sunt multi calores, dinem. quae dicitur species: ita intellectus sed unicus.quo diuersa calefacit ita in in ad intelligendum iterum ex pariet pilius tellectu est, nutati inplex qualitas habi intellectus, scilicet promptitudo ad facitus,quo omnibus conclusionibus. quae in iusta certius indicandum quod dicitur Confirma Logica sunt,assentimus. Ista sentcntia pio habitus Est tam interit tuq; discrimen.tior Opin batur primo. ita se rabet habitus ad suum Species enim est necessaria ad cognitione. i. Aroum obiectum,sicut potentia ad suum: sed uni ita ut sine ea cognitio esse nequeat sat hac est potentia simplex,qua multa percipi bitus non est necessarius sint pliciter adii mus obiecta, puta,unicus visus, quet mul dicandum ictim solus intellectus iudicaretos colores vid mus: ergo unicus sim possit sed ad pei sectius iudicandiim , replexerit rabitus, quo multas coclutiones cognoscendum habitus enim pei si cito- unius rationis cognoscimus Secundo:Lo peratione potentiae. ut docet Aristis. Phys.gica est una scientia, hi goc stimus habit'. apa.Scientia igitur est ipse habitus intel ergo est una qualitas Tencta liatio a Spe lectus ipsum ad indicandum derectas a P
cie ad cn .uc ut cli, nudi homo. ergo v prehensis perficiens. num arumal, ig vietum c Tus. Sit Tertium undamentum. Habitu Fundam.
23쪽
I, D E T. F. Suid locogeneris in definitionegenerisponatur. I. as Rectenesi definitiogeneri positas i. c. s. ac Vtrum indiuidi umpraedicetur te. o quolsint praedicationum genera' o. T. II Cur despectepo genus, se nonprius dedi ferentia erit .st .es q. desinitiones,peciei est reliqua defeci a Porphdiri recte tradita sint. I . s. eqq.ac u. ione e dubia quaedamsicitudigniora, Caputisdiferentia, se
praesertim circa eius desinitIonem,rectenesi tradita a.d s.o.. s.
at Dahia, edam situ digniora in Caput deproprio. ca es seqq.a Dubia quaedamseu quaestione citu digniores in Caput de accidenti, or
menta.ex sententia Aristoteli . a. se .
Cur desubstantivrius egerit Aristoteles est quidpersi antiam im
De diuisionesubstantia a rimo qualis .ipit iubi I. Iantia, pri
'u' sit gelim generalissimum inpraedicamentos, antiae, es an complectatur angelos est Deum Iep.rao.d qq. In L eus sit inpraedicamento III. diuisione , seu coordinatione eorum,quae inpraedicament ubstantiae
R De quibusdam aliis , quaprioriparte Capit substantiae continentur, num recuba Aristoteledicta int IIs.ra .d seqq.st De quibusdamas, circaposteriorempartem Capiti substantiaesilicet
Ia Circa reliqua quae in Cap.de quantitate continentur,an recte dictasint ab Aristoteles p. Iri.Ias SoIII. II An relatiosuscipiat magis seminres' ae Is . III. I Anadaliquid rupecialegentilentus I .I J.I asseqq.
24쪽
ac De numero praedicamentorum, virlim tantiim sint decem praedic menta IIp.Isto.
a abstractis es concreto praedicamentorum, utra potius in eis odo
as De distinctionepraedicamentorum, an distinguantur realiter intersea
Indibrum primum Peri hermenias quaestiones. De significatione se modo significandi vocum. OI.aost. I uid sit verit is,crinquosubiecto' ost. Io. Dim desinim Nominu rectesit tradita, in quoinguia eius particura ex in eantur acprimo de voce, quid cor quotuplex' aia a s. P. Dei siquae in Capite tertio,de Verbo continentur,num recte ab Aristotele dicta ini' S. Ist.2as. suot lexsit oratio Laa. oeseq. An oratio in communiis latur ab Aristoteli,ansolum oratioperfecta aa . i. An oratiositgenu enun
De nomine enunciationi aas. De diuisione nunciationis . Ibid. Neqq. diuisione rerum in uniuersales separticulares, quata videlicet sty
I De contingen bus. XI.asF. Quaestiones in librum Peri hermenias secundum. uidsi modus, quid modat nunciatio,d quot oxyd de eius quam
Quaestiones in librum primum Posteriorum Analyticorum.1 2uodsi ubiectumlibrarum Posteriorum nablicorum Vag . seseqq. De inscriptione lib.P . ac ai. seseqq.
De diuisone Letices inpartem Iudicativa estInuentisam a p.aSo. XI.
25쪽
praesertim circa eius desinitionemIectinesi tradita oa.os.o.. s.
at ab aeu.eda Giud morain Caput deproprio. a. seseqq.a Dubia, edim seu qua Ione citu digniores in Caput de accidenti or
Quaestiones in Categorias Aristotelis. a rium qua ab Aristitet in Caputprimum dicuntur,rectent dictato.
a duodensnou Agenus,nec univom edanalogum addecem praedicamenta,ex sententia Arsateis. o. p.
Cur desubstanti prius egerit ri te se quidpe sub antiam im
De diuisionesubstantiaraeprimo qualis easti diuisio aeth antra, inprL
uod ligemugeneralissimum inpraedicamentos antiae sane-plectaturangeloso Deum Iep.rao.d ri. ni sit inpraedicamento II . CD diuisione , seu coordinatione eorum,quae inpraedicamentosi antiae
ae De quibusdam alijs , quaestrioriparte Capitu substantiae continentur, num remeabor oteledicta ni II . II .mseqq. De quibusdamaidis circaposteriorempartem Capiti ut antiae scilicet
deproprietatibus Scommunitatibu substant e. Id. II .
26쪽
a De numero praedicamentorum, utrum tantiim in decem praedic menta IIp.Isto.
a . De abstractis es concretis praedicamentorum, utra potius in eis coco-
as De distinctionepraedicamentorum, an distinguantur realiter interse
In librum primum Peri hermenias quaestiones. Designificatione or modo ignificandi vocum. or. op. a Suid it verities, se in quosubiecvo' ost. Io. Alim desini Nomini. rectesit tradita, inquastadio eius particura exiriam antur a rimo de Uoce, qui it c quotuplex a Ia ais. P
De nomine enunciationis aas. De diuisione nunciationis Ibide seqq. diuisione rerum in niuersales separticulares, quata videlicet sty
I De contingerambus. Si as=. Quaestiones in librum Peri hermenias secundum. ut ismodus,quidmoda renunciatis,etquot lex'c de eius quam litate. 3 est.
Quaestiones in librum primum Posteriorum Analyticorum. - ubiectum librarum Posseriorum Anal tuorum Da g. seseqq. Dei cristione ob.P F. ac at. seseqq. De diuisione Letices inpartem Iudicativa est Inuentium app.aSo.21I. I
27쪽
Demadoprocedendi. Deus.qua in expositione textusprimicapitis dictasunt. y .2y2.Sseqq. Circaea secundo capite continentur so .s .meqq. Dereeresudemonstrativo. Didimo uomodo accidentiadefinianturpe ubiectum. I sin. Io Euaestiocirca capulsextum sas.s2β.sa . a Dubia quadam circa caput p. X ,s F.sso Sp.ra Dubia quaedamnotatu digna circa cap t. s Is a.diseq.
a Dubiaquaedam circa caput a6. O . OS.meq. Quaestiones in librum secundum Polteriorum Analyticorum.
30쪽
IESUS, MARIA. EIN NIVERSAMARISTOTELIS LOGICAM
De Diale Ticae Scriptoribus, ct eiusdem
Erpauca ante Aristotelem, eat imperfecta praecepta Dialectices extitere; praeter rudem quandam cognitionem Praedicamentorum,(quorum inuentionem ad anitia Dia Archytam Tarentinu nonnulli referunt lectices dc praeter argumentat mum quarundam fenera,tunc temporis maxime nota, quius frequentiui I tebantur Qua uis Sophistae pleriq; qui disputandi peritia gloria, bantur sui Gorgias Leontius. Protagoras. Prodicus. plures alii, Aristotelem prae cesserint:quos quibusdam dialogis exagitat Plato deo quorum Sophist .rium Importunitatem Aristoteles libros Priorum
se scripsss, profitetur, ut illorum cauillis Aristotelem obiectionibus plene satisfieret. Caet ita a dedi tum ipse Arist primus omnium Dialecti. praeceptis amita perfecit,ut vix ullus post eum ali
Dialectices qua in parte superauerit Extitere quidem reliquos Stoici plerique post Aristotelem luidisse. innes Philo tendi arte acum ita plurimaevaluerunt, sophos an oceius artis praecepta quam plurima con-
eire scripserunt ita ut longo interuallo Peripateticos aristotelem ipsum ut ait i
cero, Seneca,variis locis) dexterita Ddisputandi, se antecellere arbitrarentur. a
terum posterorum iudicium secus habuit. unum Aristotelem ita omni s praetulit . ut praestantallim quiq; Philosophi, eu sequi . di in eum Commentaria edereno dcdignarentur L pubine omnibus legendum proponere. Hunc etiam, pie ee. teris Philosophis Ecclesia suscepisse iam videtur. a mille praesertim annis de eum potissimu in Academiis, carietis aliis Phialosophis posthabitis, adolescentibus erudiendis enarradunt exhibere. In huius e Muniuersam Dialecticam Commenta. Caedenda curauimus ad iuuentutis ipsius
institutionem,commoditatem di utilitatem
Est autem Dialectica ad plurima de maxima, sine ulla controuersia utilis ad scien Dialectica tias inquam omnes addiscedas, ad omnes' rum errores vitandos ad ipsiusque veritatis in Oppo x in abditis occulte cognitionem. ad te tu denis v viiique natura Messentiam,earumque princi
pia, caul as, partes. proprietates. earum'
cidentia per uestiganda Haec enim Cctica res latentes definitione explicat, tipliciae ambigua distinguits diuidit. Haec subtiliter,a te. ex apposite, ae sine deceptione, deonii bus ratiocina di via ape rit.Tandem Haec omnia inuenit, inuenta iudicat,iudicata disponit dispositae ordinata probat. ac. si ab aliis oppugnentur. defendit Deniqώvtvno verbo dicam cum diale a homo sit animal rationis particeps. heca tem rationem perficiat, unde de rationalis L . .
scientia merito vocaturi maxime hominis
propria creeridcbet; eva caeteris illum ani mantibus potissimu seiungere. Sed tamen antequam ad Arist.Dialectica accedimus. biculter proponenda erit scientia raediui-