장음표시 사용
51쪽
'proponationes de ignoran Glia vincis bili. 'printa. Mecuda.
aedditio. rursumeta in ignoratia ea culata toto,
hositio. ruci' fuenies iudiciis erro neo et iiDomissio e peccata. Bona diffici uas.
nuli aggravatim.est simpliciter volutaria et uol et
taret eomniodu. 'priniu p3. capio serte et platone sortis icissescieria. Dico in non est inconueniens . aliouis extia:nue illud sit vicibilet siue inuincibile. 2uguir ω ignorantia crassa et supina excusent a toto.pater sic:volo tu sortes in die dominica nolit ire ad ecclesia i ut ignoret 6 cu ratus precipi re d3. quo posito vo o * curare no predicet:
lici peccato voledo ignorare:et peccat ritu acii e tus pred' areti prinioqr vult ignorare sedo qr omittit incere illud ad qo tenet ad sciendu illud.J CCertia Ipeatio.Quilibet actus et quelibet omissio libera cotraueniens iudicii erroneo siue illo sit vincibilet siue inuincibiles ei malus siue mala moraliters immo peccatu. rore sic. oecio non sex fide estpeeminato sic glossant doctines:oem est cotra conscientia.Oscientia em nihil aliud est.ludis eiu practicii ad hoc etia sunt niuiis textus iuris ut de sensi Circa hanc Opositione octiendu est iocose,salute hominis servada. et credit in tesneatur metirum nult mentiriletonuitit.queritur movira
52쪽
nolle hientiri est bona de perseri sint malum no est nisi
ratione ciresistimiici puta ratioe cdscientie erronee. Rursus.talis nolitio mentiendi non est mala ex. iliata ex obiectos imor i obieetu sibi conueniens. 3tem non obligor ad non habenda illi nolitione sed solum obligor ad no babenda, contra dictante recte ratiois: ergo no obligor auferre illa nolitione : 0 sola ad illud dictante erroneum deponedui ergo sola pecco per illud iudiciunx: qr aut endo tale illa
dictus remanente nolitiones no amplius est peccatu. Sis, mile arguinem. habeo iudicium*teneor mentiri ossis.cioseromitto simpliciter: videtur-ilia mimo no habeant malitia distinctam a malitia illius iudicii. Similiter si rabea volitione eundi ad ecclesia xpter vanam glorians veniales ita in volitio eundi causer ex volitione vane gloarie: talisvolitio no est mala exobiectos sed sola ex circustatia vane glorie. Et per coseques in casu pdicto videtur in aggregarii ex illa conscientia et ex illa nolitione i non erit petuo nem grauius . illud iudicia erroneum seinum.et potest talis ratio sic sarmari.Quadocunm est aliquis act' rudii maluo visens obiectu cduenienos et ratione circunsiatie ctio. dicitur malus: ille acre non habet malitiam distinctam a malitia illius circunstantie.sed Memn proposito,igitur.
Bd hoc respodet sanctus Thomas in ma secude qsti
noxinarticulo quintos dicens . obiectum votivitatis est obiectu tale quale presentatur Ooluntati per intellectu. oc est quavis obiectuvolutatis secundu sui naturam norit disconueniensi si tamen plantetur voluntati ut discon '' - ueniens et malsis tunc erit discoueniens et malu:et si in oluntas libere feratur in tale obiectu qo est secundu blanimalimis peccabit:et illa volitio malitiSgona venialem l non sola est mala ex cirrustantia:sed ruso obiecto.Et sic patet lalutio difficultat iri Ioelicet in aggregatu ex nolitione et conscientia illa erro nea s F pei' et grauius o iudiciu illud seorsum. EtDoc de necessitate dabent cocedere qui no ponunt acre singulas 'res inclineretes. Et ad maiore ratiois cum sic arguebati quandoctim actus cadit super obiectu debitu et conuenis ensi non est malus ex obiectos solu ex circuiratia mala: negatur:immo dico in capit etia malitist edobiecto scomgnesentatur volutati. sSubtilis uider solutio.S.Choe Raditi sed contrat vides sequi in intellectu iudicate irmi fida bonas volo hirari. 3re ad minus pone singulam indiflarentes dicedu esset in tota mas lina est in circuitantia:et sic omissiopum memedii et mu
53쪽
tio mentitati essent eoualiter male:quod norideriirima dicendum est in diuersa obligatione obligatur ad non coa u. trauentedum positive coscientie priuatiued CS3 in ior difficultas est de omissione. iam iudico in mentiedunim est pure. tuo.an talis omissio sit peccatum distinctuin ab illa coscientia erronear Et prinio arguitur*no sit peccatum omissionis quia omissio est priuatio alicuius actua ad quem pro tune obligor.sed ad volitione mentiendi noobligor immo ad non habendum volitionem mentiendi: ergo no obligor pro tue ad habendums quia obligarer ad supremum impossibile: scilicet ad truo contradictoria. in autem obliger ad non habendum volitionem metiendi νillo tempore I paleis quia est preceptum negativum: ideo ligat ad semper et pro semper:ergo pro tuc obligor non visere illam volitidem. leo in talis pura omissio est pec catum squia est omissio pura disrarmis iudicio erroneo.isi
. . tur.et cum arguitur. bene sequituri talis omissio est pee, auid rest earunt:ergo est priuatio actus debiti inesse.r istinguo Gaal et sus sequens:vel π sit priuatio actus debiti inesse secudum veiciat ad ritate1et sic nego.vel secundum estimationem meas et sici eccata cocedituriet dico . ad peecatum ommonis sufficit . sit mimois priuatio siue onumo actus debiti inesse vel secundum vesadditio. ritatem vel secundum estimationem omittentio. mel potest dictinest omissio iudicii recti debiti inesse secundum vero Uro inciJDices:penes quid atteditur grauitas omissionisinon potest in primis attedi penes boni, omisit quia actus omissus si ponereturi cistiniatus:nem penes obligationem veram vel estimarum qi m si estimarem me infinite obligamini sequeretur . ego in . finite omitteremiqo est falsum .Pico et nonatteditur grauitas illius omissionis penes bonitatem aetus omissi: nec penes obligationem veram ad illum actu: nee penes obusationem estiniatam ad actum omisium:sed penes obligationem precepti prohibetis contrauenire conscientie: Muditio. omittendo me conformare t contrauenio negative. stiis detur die instantia. dictet conscientia . diligendus est deus loco et tempore debitis. et sit ita in non tenear nunc deum diligere:tunc non diligendo eum nune 1 pirauenio conscienties vel saltem nolendo eum diligere pro nunc:et tamen actus talis non est malus quia opponitur consulotannim. te potest dici in non contrauenitur conscietieiqet contrauenire est sacere vel omittere cona illud quod dictat e scietia pro tempore vel loco pro quo dictati mquestio est bona virum stante tali conscientias elicies tacrolitionem pro tempore pro quo non teneturivolo dea ess
54쪽
preceptimideriir ut non:qr nulliis adimplet via pro precepti:sed nunc non est. 3n oppositumi quia ille omnino Gformis dictamini resinativo preceptu Neipodetur * aliquis adimplet preceptum pro tempore' Iis quo non tenetur in doc tamen stat o per actum conlii adimpleatJ Cridueite vltra . ut dicit Dur1M in sescundo sententiain distin.xxiax.q.quinta: conscientia era costienaronea nemine obligat: quia nulla obligatio test esse re, erros Pectu illicitis aut liciti notamedebiti: tame ligati dictat neanenuenim faciendii quod illicita est fieri aut non debitu:sicut nem obliseit in inditurentibus et in visu sunt superogati.nisi eri sat tameso non obligat. asaute liseis distinsuendμm est de erro, iisat. conscientie:qr vel me error no est imputabilis sicut era 'nota deror vel ignorantia circunstantie particularis adhibita de . coistimavita diligentia: qualis fuit in Iacob respectu lue. Si non emons ut imputabilis mon lisat 4n domo pomi procedere seco
dum conscientiam sic errantem quia talis error excusati nec actusvoluntatis sic factus est conformis iudicio erroveo: sed vero:vt visu est.Si aute error est imputabilios cui ius ipse errans est causavel occasio:tac vel conscientia er 'rat dictando illud esse illicitu quod est licitumisi ut cona cientia beretica dictas et semper est illicita iurare:et in illo casu faciens contra illa conscientiam erronea:peccat:quia racie contra illud qo credit esse iure diuinopi diritu: et sic est contemptor diuini precepti: non quident in iuramento secundu ses sed quia appredensunt tan& eo erariunt diuino precepto: ideo peccat mortaliter.facie autem secundum tale conscientiam erroneam.i.nolendo iurares non peccat semper: quia licitum est no iurare. Ss 'n superueniat preceptum superioris precipietis deretico
I: ipse nolit iuram peccat mortaliter tan* inobediens illi cui obedire tener . et in rati casu conscientia eroranea simpliciter iisat quia nec secundum eam nec conatra eam potest talis licite lacere. Mei coscientia errat diactando illud esse licitum quod est illicitum:ut si quis cre deret in licitum est furari malis diustibus ut detur bonia pauperibus:in tali casu semper peccat taciens secundunt conscientiam erroneam:ex quo illud quod dierat lacteii dum i est illicitum secundit se : sed faciens contra eam nopeceati si ipsa solum dictat illud quod est illicitum esse lisorum: quia a licitis potest absis peccatoabstinere. sed si ista dictat no stilum esse licitum sωd debitum puta in deabitum est furari a diuitibus ut detur pauperibus, vel in debitum est mentiri pro saluada vita alterius: inc lactisca apprehedit illud esse del
55쪽
masai pliinpeccet homo se conformando conscientie erroneer
o:us aliquando minus: m colluerandum est qualiter est elicitum illud quod scientia erronea dictat esse fasciendum:quia quando F est illicitum ut peccatum venialeret conscientia dictans esse mentiendum propter vita innocentis saluandam. Quand 7 vero vi mortale: sicut quando quio credit esse furadum malis diuitibus ut det bonis pauperib et ex parte conscientie erronee conlide
'l rada est quid ipsa dictetiqr quadoco dictat aliquid facie dum tant ex precepto: utpote π non mentiens M saluas da vita alter ireus est domicidii. Quadoco dictat alista esse facienda ut opus misericordie solii: Vpote in Q furautur videt pauperibus sest misericors3.3npinocini seques
conscienti1 erroneam speccat sola venialiter:sed faciens corra ipsam peccat mortaliter.in secundo aute ediverso.
si aute aliquid ex pcepto sit facienda vel dimittediit c Rientialiute dictet oppontu ranib cadens sub pcepto:cdparanda est preceptu pcepto:et secundum doe iudicidarvi si mulier errante conscientia credat π licita sit ei mea chari ut salvet suli vel viri vitas alioquin rea e domicidii: plus peccat exponendo se vel vira morti Q mecdando: maius est sceptu non occidest o no mechaberio. et sis de aliis est iudicanda. Et sic patet de tribus impedimeis vosmis neu, tutariti scilicet de violetini metus et ignoranti'Diceret au
ω tia i quisl est dabile quartu impedit voluntaria: ergo noni quisl est dabile quartu impedit voluntariu: ergo non ramo nint solumodo tria. Bntecedes patet de cocupiscentia stitit,hisia est niot' sensualis ad Osequedu delectabile.na sicut opes μ' ' tioque sit ex metus dicitur inuolutaria qr fit cotra volistione que lesset secluso metus et illo secluso esset nolita:ita etiam homo passionat' per concupiscentias opter passiora
ne osentit inrationi cui alias no consentiret nisi adesso talio passio aut cocupiscentia.erso qo fit u concupisce 'tiam 1 fit contra nolitionem que inesset seclusa cocupiscestia:et per cons uens videtur in causet inuoluntarium. concupi ro solutione huius dicit sancU TVo.prima stoe.q.6scetiano articulo.vii. Pocupiscentia non causat inuoluntaria: sin causat in magis facit aliquid voluntaria. Dicit enim aliquid volva uolunta* tartu ex eo q) uoluntas in illud fertur: et inuoluntaria mrium. nolitu.cdcupiscetia aute inclinat voluntate ad voltauni cupitu: ergo poli' cocupiscetia facit π operatio sit vos lutaria Φ inuolutaria. et ad argunis in dico in nd est simite:qr qui operae permetsi aliquo indinuoluntarie agiti et cum tristitia et penitudine:vt Q proiicit merces tristatim Blius vero cu delectatioel et nullo modo tristatur.et illa
operatio que sit per metui noli propterea pcise dicit in o
56쪽
auritaria Orfit eoua nolitione 'ditionata iacis contra nos Litione absoluta que inesset secluso metu: ir eode modo artavcre de illa que fit per cocupiscentia:sed qr operans per Maera sex penitudine et tristitia operat:qui vero per concuviscentiat ex delectatione. et non video aliam disseretiam quare una dicitur aliquo modo inuoluntariat et alia non. Q mcircustantiis actuum moraliae . capi.τι. ostram determinatu est de inipedimetis vor iuntarii: cosequeter agenduest de circustamittiis requisitis ad bonitate actus moralis. aer
mota primo π ad actu esse studiosum no suffiscit ipsum esse liberu seuvoluntaristi Quis etia obiecta illius non sit probibitu: sed ultra reo Quiritur ipsum esse debitis circustantiis ornatum. pio vorcabulo circustantia aduerte in circustantia pro significa; id tione notiore significat ea que sunt pnnia aucui rei loca: di mM xi liter I vel saltemulta vicinas et illi rei extrinseca. et trasum: p ς pta est doc vocabulu ad ea que utinet ad ait' humanos:
et omne extrinseca respectu cui' est extrinsecum s dicitur occiderale in ordine ad illud. Et sic benem circustantiano Iaristotele et aliis auctorib' humano* actuu accidens.
Dicitent in tertio ethi. circustantias nota particularia.i. particulares singuloru actuti coditiones: et sic circus amria est accides actus duinani: piendo accidens pro Onia . ni illo sto est extrinsecus et non de essentia a us. notandsi
Pi sio.in.iii.etdi.et Tulii' in suarbetorice diuersificar numetur in enumeratione circus tantiaru.Septe enim enumeu ro circui rat cicero:que in hoc versu cotinent:Quis.quid.vbi.des itanti . miniss.curiquo.qujdo.Sed Aristo.in.iii.ethi. .i.addituliniusso circa quidique a Tullio copredendis sub quid: et sic coueniunt in sentetia licet in verbis discrepet.ser circustantia misi intellisis agens operatione:que attenaditur penes qualitates usone agetis:itamqualitas persone agetis2stituit eircuitanti1 quis: nam doctus vel in dilasnitate costitutust peccans ebde genere peccati csi indocto vel non in dignitate constitutos graui peccat ratione in . circustantie 4s:et sic circu stantia quisl aggrauatvel diminuit.Scoa circastantia est quid.i.circustantia obiecti: et circa illam attendeda est magnitudovel paruitas rei que
igitur:m scom doc aggravatur vel minuitur actus.et vlatra circuitatia quid posita a Tullios ponit Bristo. circucstants1 circa quid: et per ill1 circustantiam circa quidi inrtelligitur obiectu circa qdversatur operatio agetist ut sortes pcutit platone: ipse plato est ciresistatia circa ed: et percussio est circumtia qd cibi s est circustatia loci iii quo
57쪽
eate duo sit oratiotvt pcuties baculo urens uri est eis
cus tia finis. Sed circumtia quo itellisit ab Bristo umqualitate et dabitudine operatis ad reationes hoc est anactus sit ex magno vel paruo conatu. Sunt ergo precile in actis' humanis conderande iste septe circastanties multa laciat ad laudem vel vituperiu. Unde ut diciti m S conditio mula ex qua sim tia actus dependet nodicitur circusratia sed aliqua conditio adiunctas sicut in obiecto non dica oresistantia furtiinsit alienum sqr inoc est de ipsius furti essentia:sed ursit magna uel paruuli et agens etiam absolute non est circustantia quisl sed agΗ secunda aliquam eonditione aut proprietate que non euve necessitate et Gentia talis operationis. Similiter dicedum est de allio circumnino que accipiunt ex parte aliu rum causamn non enim finio qui dat speciem actusi est circunstatia:sed aliquis finis adiunctus:sicut in fortis fot riter agat propter bonum fortitudinismon est circunstantia:sed a sortiter agat a pler liberatione ciuitatis vel P puli raptiuuarices.oea circumtie includunt subuna s que
est modus agendi:ca ex ciresistantiis accipiatmquid bo- ne urinale natised hoc pertinet ad modum actus.isitust Duplex e abicit.S.Cbo.*duplex est modus operationis.Unus est W0Mπa pni habitudinem sin qua operatio ordinar ad duc vel iistionis. iuni finem:et sis non ponitur circustaria Occiaumqt'
ta ordinatio ad nunc vel illum fine conlargit v integritate Oim circunstlitiam nlio modo capitur modus pro qualitate operationis sin nabitudine ad ipsum agens: et illarualitas operationis est π sit vehemes vel lenta.isto moso modus ponitur circustantia operationis:et sic non omnes circunslatie reducatur ad modum prout est circunsitantia specialio. CDifficultas vulgaris est in scholas ait iste circustantie sint cuiustibet actus obiecta partialia .et, an requiratur actualis prudentia:et an sit dabilis aliquis actus intrinsece bonus. insolutione dicit oco stolis mei' vira deicitis. questione.xvi. similiter in tertio sententiarumlintuosus est actus uirtuosuo est duplex. quidam est extrinsece bonussduplex. qui contingenter et indisterenter potest esse virtuosus et vitiosus. nam dicitur bonus solum propter assistetiam alaterius actus i quo deposito amplius non foret honus:vtvolitio eundi ad ecclessam causata ex amore deii dicitur extrinsece bonas quia propter assistentiam amoris dei disve actu i citur bonas et illa deposita non amplius emi bona. Blius trinsece est intrinsece doli':qui ne est virtuosus . nullo modo po bono. test esse vitiosticiet primo non dicit intrinsece bonus in me cessario sit virtuosus i quia nullus actus virtuosus necesssario est. nec secundo dicitur intrinsece bonus quia non
58쪽
nuo actu propter virtuosus abde illo vel quero iteruin
59쪽
euilinaei': ergo esset possibile illas auferri ipso aetu remanete:et tunc talis acri non esset bonus sqr deficeret circa: rididissicultas apud oclijs qui tractat etiS AEndreas in sine primi. habeo istud dictante prudeliales solum subauenienda est pauperia)pter deum.et no habeo reflexione ruper iliud dictament videlicet qr dictatu a recta rati tet elicio sola volitione psorine illi dictantinis si volitio non est rene ea suo dictamdsita Φ no habet illudo obiecto:antum sit bonae Etebatur in sic: m habet oes circumtias' ' requisitas ad bonu actum: qr est ab operSte scienter elicita et Opter dociigitur.Diceret octiam . non est actus borretusor nus edum est valde durit. Ideo dico . det' dicis intrinnii sece sece bonus dupliciteriuno modo qr non est bonmonitare tonus du alterius actus a quo imperat:sed bonitate sibiopria:et sic γiiciter. iue actus est intrinsece bonust sicut sortes diceret albus albedine sibi intrinseca.i. rias et no per albedine alterinc o modo dicis intrinsece bon' ut dicit Ocha qr non potest elici avoluntate libere quin sit bonus let bene circa stantionatus:et tunc scom eum talis non esset intrinsece hon uir sublato dictamine prudelialis amplius non essethonus.3tem si dictamen prudentiale nolesset partiale ob. tectum actus intrinsece boni: oporteret concedere trali quis ast' qui no est bonust efficeretur bonusΤpter adueatu alicui' qo non est in mea piates sed necesiario et nati valiter aduenit: ut po de dictamine prudeliali qo adues nit naturaliter et evideteri Dico . octo dabet doc coces dere in actibus indifferetibus: imo etia in actibus malis: ut patet de isto actu quo nolo nuc subuenire viatoni que inuincibiliter credo non indigere.talis nolitio no est in D.edtinueturi et tepore continuationis causer inane natu raliter necessario et evideteriudiciu quo iudico et suburi nienda est viatoni uir cognosco euiderer necessitate vita tonis:tune actus non malus ι per aduetum alicuum pure naturalis efficietur maluinet hoc dabet concedere ocis
quis piormiter ad dicta sua: similiter . alio actus malus per
ac ma aliquid pure naturale aduenies efficietur peiori vel tras ibit in peiore per aliquid quod no est in ptate habetis illa aucu pu actum.verbiguitias volo carnaliter cognoscere bertamire natu no est in potenate mea quin berta nubat viro. cotinuo voratis em* litione per horis in cuius puma parte berta est soluta:ii in pςior, secada vero parte nupsit. talis volitio efficie peior per aliquid quod no est in mea piDelqr trant de simpliei fornis viditio. catione in adulterisi. stargumeta non videtur cocludere cdtra ochamim nultu pura naturale est causa sum ciens maioris malities vel ad muta indend bono in bonum:
sed causa caicies eae libera connuatio actust et ad imus
60쪽
Qicvivo naturalis.J CPiceol uti ergo ali is venit laudauoiso vel vituperandus Dico in in talibus nullus est laudΣinino vel vituperandusqr sic dictat:sed qr adueniente illo iniciamine subere continuatimulti alii doctores lut Sc a Maloicunt in non requiritur ad actu intrinsece bonus in Daocat omnes circustantias pro obiecto:salte de prudens etia-non requiriturinsit partiale obiectu. Et duru vides turrimitia urno possit bii moraliter agere nisi reflectat se supra tale dictaine prudeliale. certu est.simplices nec
regulariter docti renectat se:sed solu conderant hoc esse aseriasi vel no agenda. on intellectu dictate u deus est super Ma diligedust absco quacum reflexides absurdu est diccre involitio coformiter illi dictamini elicitas non sit bona.A te sequerer in nul posset bii frui deo u actu bona limul uterer alid creato. Pater sortes non pol habere acinvolsitatis quin habeat actu d fere in priidelia.npud opinione oc vel ille act' quo fere inprudetilis est usus vel fruitio. Si primu:ergo Opositu.si sconi:ὲ no est actus hon's sed mad:qr fruitio creature.Et sic op3 illos fateri innuua cn fruitio bona qui simul sit usus: aut en illa fruitio fit vino. S3 hoc viderabsurdu:cu multi mereat circa dea
Qui no cogitar de creatura. 3 te manete actu eode haben 'te oes circustanti ν obiectos pol illud dictante prudemtiale falsificari:verbi gra:cotinuata istavolitioe elicita coformiter duic dictamini 'o Tubueniedu est platoni pauperi Mpter deu:etqr dictatu perrecta rone: possibile est inpiato emciae diues me ignorare vincibiliteri tuc illud iureiciuptinuam erit erronesi:quo facto illa volitio ptiituas in coformiter illi dictamini s uJabit de bonitatem malisti Dices in non crit eade volitio.Ecdtrat manet cadein me entitatis.quod sic pateri micum manet cause que Resuri. alique emctui poterat coseruare illa aede eirectu. ed manent cedem cause.igit manebit ideenectust puta Udem volitiosque tuc erit mala. ergo non erat intrinsece bona.Solutio pinunior est in no oot manere eadem volitio:qr requiritur sipecialis cocurrus dei l quino adest qn tale iudiciu est erronesi: cii deus non ampli' auxilietur specialiter nem specialiter edcurrit ad iudicia erroneu.Sη ista solutio non valet apud oclia 1 qui no poαnit auultu speciale. 3te dato in ille actus bonus corrupas turrim possum ego elicere nuc volitionem consorineni diectamini quado est erroneu: igitur nua causa remouebis: et erit eiusde speciei cu primo. Preterea potest deus minubere illu actus quo facto possum adhuc prinuare illa uate prothiditione.et sic esset iam malus. igitur no erat intrinseceuomia et hoc est fortissima arsumetum contra