장음표시 사용
211쪽
i SI Plinio Secundo testante , proprie in actione Vel
passione eSt. Ρ. I9. ΤΕRENTIUS GRAMMATICUS. De consuetudine , quae nunc est, Τerentius dicit: nihil egi quod dictum prius Sed iniecit: postrema ae- , , tas mundi , ut disciplinam pristini saeculi, ita, , et sermonem fastidire coepit , et nova parere , Verba , quae iuvenum ritu florent et vigent
qui primus est in illo codice neapolitanotitide nos Virgilium sumpsimus. Didimus hic Iuppiter , huius Iovis. Apud au- ii quos libros invenimus plenas declinationes , hic Iuppiter, huius Iuppitris , huic Iuppitri. Legimus in Capro hic Iovis. Etiam Naevius , Actius , Ρacuvius , Omnes isti utuntur hoc exemplo. Tamen ista de usu Semota fiunt.
In Plinio Soeundo legimus , quoniam Domin tivus εingularis non debet esse iuger , sed hoc iugerum. Nam non potest in ablativo singulari o. littera terminari in neutro genere , nisi a nomi
Vulcanalium dicimus. I amen Sallustius dixit religionem Vulcanaliorum. In Cicerone : tum de peripulasmis la fem. ρ rmetasma ut dicit grammtilicus. Si esset neu-
212쪽
trum , ab hoc peripetasmate sacer et peripetasma
Multi dicunt, utrum lac dicamus an laci Et revera si quaeras , hoc rite facit , nec aliud. Nam si dixeris lac , erit genitivus lacis ; quemadmodum allec allecis. Lectum est hoc Saepius praecipue apud Varronem. Ille dicit: lac non debemus dicere, sed laet. Sed dixit Caesar contra ipsum rem valenti
simam: nullum nomen duabus mutis terminari; C. autem et . t- , duae mutae Sunt. Ergo exclusi sumus ab illa regula. Superest ut sequamur regulam Plauti, lacte ut dicamus. Habemus in Baccidibus , sicut lacte lacti simile. Astigius sal sic definivit: pronomen est quod
fungitur ossicio nominis. Invenitur in antiqua historia : maiores nostri ex nominibus rerum dabantia etiam nomina ipsis oppidis ; inmanisque Gela, , fluvii cognomine dici a Legimus apud Plautum : a mane usque ad
Apud Sallustium in historiis habemus: ille Con- Murgim apud legiones venit.
i) sie Plautus observante Probo ed. Lindeman. p. t 5 3 eum servili schema dicens . ntio neutri generis declinationem sui, vertit . sed genus. Item Donatus apud eundem Lindeman. p. is r huius formae nomina veteres etiatu seminino genere declinabant ... IJ Eundem pulo hominem . qui Astrages est apud Priscianum ed. Pulsch. p. 546. 6.
213쪽
Ox sive sonus est aer ietus id est pereussus sit. sensibilis auditu quatitum in ipso est . hoe
est quamdiu resonat. Nuiae communis vox . sive sonus. aut ar lieulata est aut constisa r artieti.
lata est, qua homines loeuntur et litteris conprehendi potest. Mi puta, seribe Cicero . Vergili lege. et retera taliar confusa vero aut animalium aut inanimalium est. quae litteris conprehendi non pO test. Animalium est, ut puta. equorum hinuitus , rabies ea Num , ruditus ferarum , serpe lium sibilus, avium cantus, et e tera taliat inanimali iam autem eSt. ut puta, cymbalorum tinnitus, flagellorum strepitus . Undarum pulsus . ruinae casus . fistulae auditus, et eetera talia. Est et confusa vox sive sonus hominum quae litteris eonprehendi non potest . ut puta. oris risus vel sibilatus . peetoris mugitus .et eetera talia. De voee sive --DO , quantum ratio pose at .
Ars est uniuseuiusque rei scientia . summa subtilitate adprehen. sa. Nam et Graeci ἄπο τῆς αρεμνῆς . a virtute censebant artem esse dieendam: unde et veteres artem pro virtute frequenter usurinpati L diu ne huius artis. id est graminat leae . Omnis dumtaxat latinitas ex duabus partibus eon. stat . hoc est ex analogia et an malia. Ideo utriusque partis rationem subicimus.
Analogia est ratio recta perse verans per integram declinationis disciplinam: ut, puta. hic Catilitia , haee lupa, hoc seri-
214쪽
nium . et cetera talia r scilicet quoniam haee nomina sie per Om. Des easus secundum sua gonera in deelinatione perseveratit. Si-euti est analogia, recta declinationum diseiplinia. 4. DE ANOMatii A. . nomalia est tumiscens vel iti- mutans ratio per decliuationem.
tionem ratio est, ut puta. ab hoc altero huic alterit se ilicet quoniam quaecum irae nomina ablativo casu numeri singularis .o. littera terminantur . Laee secundum analogiae rectam rationis diseiplinam dativo casu numeri si uetularis . o. littera dεfiniuiitur. Item ali hae mu-Ia . his et ab his mulabuse se lieet quoniam quaecumqtae nomina ab. lativo casu numeri singularis .a. littera termitiantur. Ita e secundum analogiae rectam rationis disciplinam dativo et ablati ocasu D timeri pluralis .is, litteris desiniti tur. Item ab hoc iD- sero, hurtim iugerum: scilicet quoniam quaecumque nomina ablativo easu titimeri sitigularis littera lorminantur, haee secundum analogiae rectum rationis diseiplinam genitivo easti numeri pluralis .orum. litteris des-niuntur. Sic et cetera lalia, quae VATic Adius
e tra analogiae rectum rationis diseiplinam miscent per casus declinationum formas. anoui ala sunt appolianda.
Inmtitans anomaliae per deeii-tiationem est ratio . ut puta . lite Iuppiter. huius Iovis. Sie
et cetera talia. quae contra ana. logiae rectam rationis disciplinam immutant per easus declinationum formas. anomala sunt
Delie totis anomaliae per deelinationem est ratio . ut puta. hoc nefas, et cetera talia, sellieex quoniain haec contra aualogiae rectam rationis disciplinam non per omnes eastis iti deelluatiotie perseverant. Sie iam et per Oleras partes orationis analogia vel a Domalia consideranda est. hoe est tit quaecumque pars or Ationis neque inmiscet . neque inmutat, aut desistit por deeIinationis diseiplinam . ad analogiam perlineat: quac vero miscet. vel inmutat . aut defieit per declinatiotiis diseiplinam . aui tu ala sunt appellanda. Nunc etiam hoe monemus. quod aualogia maximam partem rationis contineat . anomalia vero aliquam. De analogia et auomalia.
215쪽
quantum ratio pose bat, tracta- illic quemadmodum eoni unetis it. viinus. lis voeabuli, nomina earumlem
Littera est elementum vocis a lieulatae. Elementum autetia vitunius iusque rei init iram a quo sumitur ineremotitiam et in quo re solvitur. Accidit ranietiique .litto-rae . nomen , figura . potestas. NO-men litterae est quo appellatur. Sane nomen utitiisetii usque litte rae omnis artis latores . praeeipueque Varro. neutro gen 're ap-psellari iudieaveriant . et a Ptoledoelinari iusserunt. Aptoton ostautem , quando D mPn per omnes casus tinti schemate deelina tur , ut prata hoc a . hraius ά . huic a. hoc a , o a . citi hoc a . sie et eeterarum litterarum tiri. mina genere neutro apto P. Pinumero tantum sitigulari deeli Danda sunt. Figura litterae est qua notatur . et qua seri hitur. Potestas litterae est, qua valet. hoe est qua sonat. Nunc omnes latinae litterae dumtaxat sunt numero xx m. Hae Dominatitur voeales . semivoeales , et mutae a sed remivocales et mutae appellantiar eonsonantes. Sane sitiaeritur . qua de causa semivoeales et mittae eonsonantes appellantur' hae de causa. quoniam eon
itinetis illis voeabulis sie nomina earundem eonsonanti Sed eum ad ipsas litteras pervenerimus .
quinque: hae per se proseruntur . boe est ad voeabula sua nullius eonsonantium egent s cietate . ut puta a. e. i. o. H. . et per se syllabam sacere possunt. hoc est . tit ipqae inter se tantummodo misceantii r . et s3llabae sotitis Piliciat rar . ut piata .ria.. Me. . ari. Di. ia . . et cetera talia. IIa ruiti, id est vocalium . haeduae i. Et ii . transeunt in cotisonantium potestatem . itine cum aut ipsae inter se geminantur . ut i Iulio . viator . vultus . vel quando cum aliis vocalibus tuti.
guntur . ut vates . Vae Ors . iam. vos. maiestas, maior . et retera
talia. Nune quaeritur . quando. i. vel . v. litterue loco consonantis sint positae. vel quando I ter voeales .accipi debent. Quare hoe monemus ut tune . i. vel .u. loeo eonsonantis accipiantur. quando Pra positae voeabulis insγllaba sellieet sua inveniuntur 3 quando vero subieetae et ipsae voeales iudicetitur . ut puta, . in , utique . i. nune loco consonantis et . u. loeo voeali' aeeipitur. Item .ut . . iiiique . u. nune loro vocalis consideratur. Sie et iuxta
216쪽
eeteras voeales alias, si .i. vel .u. litterae in s)llaba sua praeponuntur . vim eotisonantium habe-ve iudieanturi si vero subiciuntur . voealium loco iunguntur.
Semivoeales eonsonantium litterae sunt numero septem. Hae secundum musteam rationem Inrse proseruntur . hoe est ut ad vo. cabula sua nullius voeabuli ege- aut societate , ut s. l. m. n. r. s. At vero secundum mei ra latina et strueturarum rationem subiectae voealibus Domina sua est ciunt, utes. el. en . eu. er. m. ex. sed per se sγllabam saeure non possunt: Mitieet quoniam semivoeales litterao si inter se misceantur. --tium sγllabae sacero non repperiuntur , ut puta. ss. Ins. rx. ns: et
ideo ut diximus per se semivineales ullabam sacere non possunt. Ex his autem id est ex Semivocalibus . . x. littera duplex in metris , sive structuris . iudicatur, si quidem geminatarum harii in consonantium sono iunga-tiir. id est gs. aut cf., ut rex. et regs, pix, ct pira. Nunc etiam hoc iuxta aliquos reprehendendum est . quod huic dupliei litterae , id est . x. ad exemplum genetivum easum videantur stibicere . ut puta rex regis . pix picis. quod a ratione .X. litterae . quae duplex est, longe alienum esse videatur. At in hoe nomine non eat simile huie traetatui . quod est nix nivis
III uiae eonsonantium litterae
sunt numero novem. Hae nec per se proseruntur . neque per se sIllabam saeere possunt. Per se hae non proseruntur . si quidem v ealthus litteris subieetis sie D mina sua desini utit . ut puta he.em do. ge. ha. La. M. qu. te. Perse autem fritabam sacere non possunt. Miti t. quoniam mutae litterae si inter se miseean tur, sonum sJllahae taeere non repperiuntur. ut puta. he. dg. tL. Pq. et eetera talia. Nune et in his mutis supervacuae quibus dam .h. et . I. litterae positae esse videntur . quod dicant .c. litteram earundein locum posse eomplere, ut puta , Carthago pro Κarthago. Nune hoc vitium etsi s rendum puto. attamen pro .quama quis est qui sustineat etiam 3 Et ideo non recte hae litterae quihusdam supervacuae constitutae esse videntur. Item ex isdem nauistis .h. aspirationis notam, non litteram . esso existimaverunt, eum et haee. sleuti cetera. eertum sonum retineat potestatis suae . ut puta, honos. Numquidnam O s.
aut eetera talia' Et ideo hoe quoque non recte existimasse notandi sunt. Nunc quaeritur de eonsona
217쪽
DE LITTERIAshus, quare in duas partes dividantur. hoe est in semivoeales et motasy hae de causa , qu niam semivocales maiorem potestatem habent quam mutae a nam eum omnes artis latoros, praeci. pueque Caesar. propter rati Nem metricam et strueturarum qualitates. singularum litterarum sonos ponderarent. hae ratione semivoeales mutis praeserendas ludieaverunt. quod semivoeales geminatae ad sonum voealibus currunt, hoe est . ut s3llahamsa re possint. Di puta, .sa. ars. .mons. iners. et cetera talia. At vero mutae geminatae si vocalibus occurrant. Nee syllabam, nee sonum scilicet laeero possunt. Quis enim h. e. d. h. P. q/ i. g. geminatas voealibus misceat. et sonum syllabae potest audiret Et ideo hae praelatione semivoeales mutis rite videntur antecedere. Nune hoe monemus. quod. h. iuneta eum aliis mutis possit vineali eoncurrere, et sonum syllabae suscitare, ut puta, pulcherr et
ideo hie adspirationis nota, id
est sontis . non littera aeeipi de- hei 1 Milicet quoniam mittae conis iunetae si vocalibus operirrant . prohibentur sonum Ullahac suseitare. .Y. atatem et .2. proptergraeea nomina Latini aeeipiunt. Nune etiam hoe quaeritur, qua de eausa ratio metri , vel mu-
si eae . proeliuior sit ad rationem graeeam quam latinam ' uitutio
hae de causa, quoniam gracearum
litterarum voeabula in dimidia parte sunt disyllaba, et in alia monos3llaba, id est, ut XXX ,
et. VI. sonos eontineant. At vero littorarum latinarum nomina eum sint omnia monosyllaba . id est .ut. xx. et unum sonum contineant, necesse est . ut et in ratione metri uel musicae plus saeuitatis ratio praeea qnam latina optineat. Sed haee in metris vel musteis eonpetenter tractabimus. Nam et hoc monemus, quod pau- ei sciunt , si quidem noti Seminper x. littera duplex sit aceipienda . sed tune duplex aecipienda. quando suhiecta syllabam eon-srmat . ut puta , nox et noes . lex et logs . felix et selies . et ectora talia; siquidem tune et sonum duarum litterarum eonistineat et at vero quando praeposita syllabae existat. non duplex sed simplex est aceipienda ut puta, maximus . anxius. Numquidnam maesimus, aut anesitis et
cetera talia' Et ideo, ut diximus . quotiens .x. littera sylla- hae existat, simplex est supputandar se illeel qnoniam . s. et .gs. litterae steminatae . si voealthus
s3llatiae suseitahunt. De litteris . quantum ratio poscebat. tractavimus
218쪽
Istiam de suetIahis quoia iam non
brevis ratio est, ideo alio loeo
men . Pronomen . participium . adverbium . coniunctio . praepositio . interiectio, verbiam.
nis. domini accidunt, qualitas.
genus. sigura, comparat: . ordo , numeri . casus . accentus .
ualitas uomitium est, qua in .
tot leguntur nomina qualia sunt.
idest. Propria an appellativa. Propria stitit Domina deorum et hominum . quae prima accipitini. hoe est utique qui hiis nuncupantur , ut puta , deorum luppiter . ID DO , Neptunias. et cetera talia. ltein hominum Cicero. Te rentius . Plato . set cetera talia. Appellativa autem sunt nomina animalium et inanimalium: suntilem et illa. quae ex aliqua re hominibus accidunt . ut puta . animalium leo. eanis, anser, et eetera taliat inanimalium arbor lapis . vestis . et cetera talia. Iliala autem quae ex aliqua re ho-
initi thus accidunt, ut puta, felix Cieero . sortis Demosthenes , d eius Plato, et cetera talia: uti que ut sit selix . quod accidit . nomen appellativum I et Cicero . proprium. Sic et sortis et doeius sint nune nomina appellativa quid aeeidentia sunt ; at vero Demosthenes et Plato, propria. Sane hoe monemus, quod si s lix vel sortis ceteraque lalia . eum non ex aliqua re . id est, ut felix a selieitate, et sortis a virtute . adiungutitur . sed ipsa prima nascentibus insigantur. hoc est ut hisdem vocabulis nuneti petitur; haec iam non appellativa . sed propria pronuntiantur.
De qualitate Domi utina, qua utum ratio poseebat, tractavimus.
enera tio in inuin sunt quinque e masculinum . semininum ,
linum genus est quod suo generi eonvenit tantum , ut Puta . doetus doctos . et cetera talia. Femininum gentis est quod suo generi eonvenit tantum . ut puta . doetam doctas doctariam . et Cetera talia. Neutriam genus est . quod suo generi convenit tacitum . ut puta . mancipium mancipiorum mane ipiis , et cet ratalia. Commune genus est quod duobus generihus convenit lati-
219쪽
DE NOMINE.tum, ut puta , maseulino et semi. Dino; tales. selieem. et cetora talia; diei mos enim . tales pueros et tales puellas, felicem puerum et selieem puellam. Item
quod maseulino et neutro eo venit tantum . ut puta. magnorum, doctorum, et celera tali ardiei uitis etiam magnorum Puero rum et magnortim mancipiorum. doctum puerum t docitim mancipium. llem quod seminino. et neu.tro convenit tantum . ut Puta. ma. gua . alta , et celera taliat diei-mus enim magna mulier et ma. gna mancipia . alta domus et alta templa. Sie et cetera talia quae in quoeumque casu duobus generibus convenire repperiuntur
tantum . haec communis generis esse prorarintiantur. Sane hoe motiemus . quod sint aliqua nomina generis communis .
quae lieet absolute posita et ipsa
esse repperiantur . hoe est . sine numero . vel genere . et casu , et non tantum ad genus commune
solum, sed et aliud genus pertinere probantur , ut puta si di-
eat . magnum. , cuius generis utique non solum eoinmunis , sed et neutri . scilieot magiitim in ameusativo et masculino et neutro est gemis commune; at vero nominativo est genere neutro. l iem - do ii is utique et eoin inutiis et maseuliis
ni . se ilieet quoniam docti in gen
livo ex masculino et neutro est ge- Deris communis. At vero nominativo est generis maseulini. Et id absolutorum nominum conielen. da sunt genera , scis ieet quoniam non seinper Omtita absolute opposita . hoe est . sine genere . vel casu . et numero Posita. per
oraues easus uno genere perseverant. Omne genus est, quod trihus generi hus convenit, id est .masentino et seminino et neu tro . ut puta. selix. magnis, gra-ellis. et cetera talia r dicimus enim solix puer et felix puolla et solix mane ipium: magnis pueris et magnis puellis et magnis mancipiis; gracilis pueri et gracilis puel.
lae et gracilis mane isei, et eetera talia. Quae in quoeumque casu iu hos genetibus eonvenire repperiuntur. haec omnis generis esse pronuntiantur. Nunc in his nominibus generis omnis etiam hoc monemus, quod sint aliqua nomina quae lieet absolute sunt posita . hoe est ut supra iam in genere eommuni docuimus . id
est . sine riumero . et genere, vel easti . et non tantum ad genus
omne solum . sed et aliud genus pertinere prohantur, ut puta, si dieat grae ilis; cuius generis uti- qtae non solum omnis , sed eleommunis ; se ilicet quoniam gra-eilis in genetivo ex masculino et seminino et neutro est generis
generis eomis unis. Et ideo . ni supra iam in getiere communi
220쪽
doetiimus, etiam nune monemus. hoe est . ut absolutorum nominum toti eienda sint genera r seu
lieet quia, sicuti iam supra dixi--Is . non semper omnia nomina absolute opposita, hoe est . si-eut iam diximus. sine easu . vel genere. aut numero posita, per omnes casus uno genere Perseverant. Nunc etiam hoc mon
mus , quod sitit aliqui, qui et
quod trihus generihus eonvenit. generis communis esse elint . hoe est . ut quattuor genera n minum tantum esse definiant rsed hi si ratiotiem metricam vel strueturarum legant. tune intellegent , quantum commune ge nuS a genere oratii disserat r et ideo, ut diximus . quod duohus generibus eonvotiit, generis esse communis , quod vero tribus. generis omnis r Miliret quoniam propter rationem structurarum vel metricam necesse est . ut nominibus quinque genera sint neeessaria. De genere Dominum . quantum ratio poseebat . satis
dis intellegitur . hoe est . simplex et composita. Simplex figura nominum intellegitur quando ex
una parte orationis tantum n mina ioveniuntur esse eonstitura . ut puta selix Cieero, eallidus Cato puer . sie et retera lalia. Nomina quae ex una parte or tionis tantum repperiuntur esseeonstituta. ad figuram simpli- m neeesse est ut pertineant. composita fgura nominum iti-tellegitur . quando non ex una parte orationis tantum inveniun. ur nomina esse constituta. Com. ponitur autem nominum figura ex integro vel integris et eorempto. Integrum vel integra sunt quae solas partes orationis d signant . ut puta . Cicero. tu vel ego. Haee verba . sie tit et relera talia. quae ad solas partes orationis pertinere repperiuntur . integrum vel integra esse pronuntiantur. Corruptum autem est quod nullam partem orationis demonstrat ut Puta .les pos . Das. raseat. pDr. i. sa . et eetera talia. quae ad nullam partem orationis eoa- venire inveniuntur , ad eorruptum poetinere pronuntiantur. Nune quoniam quid sit . int grum , et quid sit eorruptum exposuimus, et ideo iam quemadmodum sat sigura eomposita , doee mus. Composita fetura Dominum
sit . ut diximus, duobus modis. hoe est, ex integris sive integro. Et corrupto, sed hi variari inter se possunt. la) Settieet nomina figuram compositam esseiunt .