장음표시 사용
261쪽
ia per continuatam ad sex septemve milliaria soli planitiem licuisset. Sed iam ad opus ipsum adgrediamur, quod
quidem tanto brevius exequar , ' quanto fusius , quae adlam umenta atque ad observationum & calculorum rationem pertinent, superiore opusculo pertractavi.
Bases dimensi sumus duas, quarum una AB ad vallum
Romanorum , primum; altera ε δ ad Observatorium Κistelechense, postremum Polygoni latus efficit. Utramque , ut Paullo ante dixi, in duas divisi turmas ad Libellam & hexapedam summa cura exegimus : diebus sing lis his, priusquam a labore cessaretur , numeros nos ios contulimus, adeo exiguo jam in hanc, jam in illam partem discrimine, ut in tota prioris haseos longitudine ne pollice quidem differremus; quod sane sortuna accidisse arbitrandum est, errorculis adeo feliciter se compensantibus. In altera basi digitis non omnino tribus Astr Pabamus. Cum, uti prioris operis initio num. a. tretuli, tam Parisiensis, quam Viennensis hexapedae longitudo constituta sit Thermometro Remmuriano δ 3. grad. supra congylationem signante; tigilla vero nostra ad tres
hexapedas exacta sint pro prima quidem basi sub ejusdem thermometri gradu a I, pro altera sub gradu roἔ; diverse hujus temperiei ratio est habita , primaeque basi Pedes duo septemque pollices adiem sunt; alteri possi--s 6, subtra, Adsumpsi vero Io gradibus thermosne'
262쪽
tri Reaumuriani respondere dilatationem hexapedae se reae aequalem III millesimis Lineae Parisinae e). His a que perpendiculi applicatione ad calculum revocatis
prodiit. . . Hex. Paris Uiems.
Basis prior a B ad vallum Romanorum 398I, O w9I,4s. alterais ad Mstelech ..... 27 ,--2778,73Bases hae sat longae sunt, si spectentur series nosti'ae - ra. triangula multo, quam cupiebamus, minora; talia nempe , qualia iniquissimum 1blum , vapores , te oriSque ratio aliaeque circumstantiae concessere. Eoruni seriem rursum, uti nuper, in tabulam redegi, quae omnia calculi elementa sinci offerret. Columnam III. cujusvis paginae inscripsi Latera horizontalia ; quod reipsa horizontalia sint, nec reductione opus habuerint.
263쪽
α33 Series Triangulorum a balὶ s B in Septemtrionem.
Anguli observati de ad Signi utrum reducti.
264쪽
Series Triongulorum a bas AB in Septemtrionem. 239
265쪽
266쪽
Series Triangulorum abas AB in Septemtrionem. 2 I
267쪽
i et Serier Triangulorum aba i s B in Septemtrionem.
2778,1 et I a9 48 Columna IV. Directionem Laterum exhibet, gra Dirinio a Septemtrione versus Orientem , Meridiem &απις - numeratis: atque respectu Meridiani transeuntis per ram Stationem, quae in denominationibus laterum Columnae III. praecedente Littera indicatur ; de quo etiam supra num. Io 3.) monui a). Investigata vero est ea Directi
, In Obserφ- in quorumdam voluntati obtemperem, communique geometrarumtio Solis. emolumento eonsulam, quibus observationes ejusmodi liaud passim perspectae sunt, observandi AElmuthi & Directionis laterum Dido eruendae methodum minutim exequar , quam superiore opusculocmι-. sor .a ncise nimium dixit se visus sum. Re primum quidem ad obser rationem hane peragendam printer Quadrantem necisariae sunt Ephemerides Astronoaueae liuiaeci aliaevo, & prolue notae, horologium, pendulo tres circiter podes lonso ae minutorum etiam seeundorum indice praeditum: quanquam prope iam abest, ut paci- .mii, qui celebrandam posteris aetatem nostram reddent, horolo. rust artis conatus minoris multo molis nobis dent antomata , quae ius pendulo instructis nihil concedan . Observatio tota in eo est,uc capiatur angulus comprehcuius a du0us lineis , quarum una ad
268쪽
more consueto per observatos in utroque Polvgoni extreamo AZimustales Solis angulos, eosque, quos Sol cum Sta-
eentrum Solis orientis Vel occidentis; altera ad quamdam Stationem ex obsurvatoris loco dueta concipitur. Constituitur nempe Quadransita, ut in intersectione telescopii unius sit Signum Stationis ; in altero vero telescopio imago Solis ita collocetur, ut tam praecedenti quam sequentis stlaris limbi transitus per filum verticale observari queat. Tum immoto Quadrante ad horologium aestimatur momeniatum temporis, quo praecedens Solis limbus appulit, atque dein id, quo sequens deseruit filum verticale r dimidium temporis interisIIum, momento appulsas additum, dat tempus, quo Solis centrum in filo verticali fuerat. Eligitur vero pro hac observatione Sol pr xime ortus vel occasurus ob faciliorem certioremque Quadrantis directionem, quam dum altitudo Solis ab ea Signi, nimium differt. Curandus hic admodum est Parallelismus telescopiorum, de quo superiore opusculo suum. 35. egi. Ex. gr. in boreali Polygoni extremo die 26 Octobris observavi angulum inter Solem orientem & Signum is, Quadrante ad horizontem aliquantum inclinato ita, ut Signum gantersectioni filorum telescopii mobilis responderet, dum laterea MI filum verticale telescopii fixi emetiebatur. Appulit ad id fiIum limbus Solis praecedens horologio indieante Is hir/ ε .s limbus Solis sequens
Additum primo appulsui . Centrum Solis in filo verticali Angulus inter Θ & Stationem β tum erat 39 2o 45, va 58, 51 as, a19 17 46, s
eonstare debet. obtinetur id per altitudines Solis ante ac post me- tio tem ridiem aequales γ quae corres dente ν vulgo appellantur, & observan- poris veritur Me modor ante meridiem ei rea horam v, Quadrante verticali- observ ter erecto & perpendiculo aliquod Divisionis pun m exacte biman- tionis. te expectatur, notaturqire ad horologium momentum temporis, quo
limbus Solis superior c in telesen pio a. tronomico, quod objesti stulaverso exhibet, inferiora non procul MMoriun intersectione , seu
269쪽
rionis cuiuspiam Signo .comprehendebat. Quos in bore Ii Polygoni extremo isitele; observaveram, praeferendos
cirea medium campi telescopidi, filum horizontale attingit. Post meis ridiem ei rea horam 3 , perpendiculo idem , quod mane , Divisionis Punctum bisecante, rursus idem superior limbus Solis in eodem si-lo observatur: dimidium temporis intervallum inter observationem antemeridianam de pomeridianam interjectum, additum tempori o servationis antemeridianae dat proxi- Meridiem, id est tempus, quod horologium in vero Solis meridie molistrabat. Majoris certitudinis causa plures ejusmodi altitudinum observationes ante & post meridiem suscipiuntur. Ex. gr. in MIlain die ar Octobris , dissipatis it per nubibus observavi altitudines correspondentes limbi superioris Solis ; earumque binae erant sub altitudine a 40 3o ante me
post meridiem . . Intervallum inter observationes . Intervallum dimidium additum ad tempus antemeridianum . . dat tempus meridiei in horologio, proxime . . II I sive astronomice o I S, Dixi proxime; cum enim intra tempus ab observatione antemeridiaiana ad correspondentem pomeridianam elapsum, Sol Declinationem mutarit, haecque mutatio necessario altidudinem ae proinde tempus adisseiat, meridiei prius invento correctio applicanda est , ut certum habeatur tempus, quod horologium in meridie monstravit. Correctionis huius tabulae habentur passim in ephemeridibus astronomiadis; in mennensibus anni a 76ς pag. I 67 & Iσ3 extant generales XLV de XXVI. quae euivis Latitudini serviunt et Latitudinees vero satis est tarciter nosse. Itaque in exemplo nostro excerpatur primo eorrectio ex Tab. XXVI. Dimidium intervallum inter obserratio nes ante ac post meridiem lactas tuto hic adsumi potest in o di eo 43 3 nec proinde opus est inVestigatione partis proportion
s. Longitudo Solis hae die est quamproxime 40 Scorpii, nee lectis is . Est vero pro ov Scorpii correctio ' Is L sa , & proxo' Scorpii 46; unde pars proportionalis pro εἰ Morpii 3 26 6, 51 43 3, a
270쪽
existimabam iis, qui in meridionali extremo determin ii sunt , tum quod in illo horologium constanter motu
/, 54; haec, quia correctio decrescit, subtracta a I 3 6 8a r
Pro I parte correctionis ex XXVI I3 ,αῖ, cujus ς π I. reta et Latitudo Miteleli est 460 28/; tangens. . . . . Log IO,Pa a quorum Logarithmorum Summae re*oiadent ΦI30, 98 . . I. I 5Φuxi pars correctionis eX Tab. XXU. . . - 2, 73Correctio meridici tota . . . . - 16, 7 Meridies in obser atione . . . Oh I I, 7
Meridies correctus O I aa, Ex quo apparet, horologium accelerasse. Parum autem interest, quantum a Vero tempore horologium tuum abeat, modo nus motus rationem tibi perspectam habeas r erit id vero . si subsequentibus etiam diebus altitudines correspondentes observentur, ex iisque m ridies eruantur. Cognitis namque duobus continuis meridiebus, i tra quorum intervallum observatio aliqua habita est, tempus verum observationis invenies, quamcunque tandem horam. in meridie li rologii index monstraverit, lacta proportione: tIii intererilius rem poris a meridie praecedente ad meridiem Iequente- es ad intem auiis imser euviem meridiem praeredentem es observare em I iis suae borae et ad tempus vertim observationis. Ex. rri Adsumpto ex aliis, quas plures habui, observationibus medio arithmetico