장음표시 사용
21쪽
I Nessabilis Nobilitas humanae naturet exprimitur in sacris literis uerbis Domini nostri Iesu Christi, quum ea plenE vocatur Ois creatura: praeceptum
est insuper ipsis Apostolis, horumq; discipulis in S. Ecelesia Christi Catholica legitima successione sacerdotale Christi dignitatem obtinentibus, ut euntes, in orbem terrarum praedicent Euangeliu omni creaturae, scilicet homini. quare manifesto colligere, &animaduertere licet, necesseq; est, . adhuc aliquid maius, dignius, ac excelletius sit attributu ipsis Apostolis , horuq; discipulis, ac vi breuiter dica Catholicis Sacerdotibus Christi, siue id officium siue uir tus, siue dignitas, siue praeeminentia Vocetur, non multum est laborandum, praesertim scimus uel ex philosophorum scriptis, moratiq; doctrina, quod omnes homines personarum ratione non parum inter se varie aut Horatius docet poartam diligcter obseruare discrimina personarum , dum canit in .
Qui didicit patriae, qui d debeat, ct quid amicit: suo sit amore parem, quo frater amandur,ct Hospes: suod sit consiripti, quod iudicis usicium:quae Partes in bellum missi ducis:isie profecto
Reddere persemescit conuenientia cuiq;. a Sed ut clariorem reddam hanc personarum distinctionem doctrinae causa, aequum lectorem moneo, ut uera sciat a Cicerone, Stoicisque philosophis esse prodicta. inteligendu est,ait ille etiam duabus quasinos a natura indutos esse personis: quarum una est comunis, ex quo quod omnes participes sumus rationis, praestantiaeque eius, qua antecellimus bestiis, a qua omne honestum, decorumq; trahitur,&a qua ratio inueni edi offici j exquiris. Altera autequar proprie singulis est attributa: ut enim in corporibus magnae dilii militudines sunt alios enim uidemus
22쪽
demus uelocitate ad cursum, alios uitibus ad Iucta dum ualere itemque in sermis, aliis dignitatem inesse, aliis uenustatem: sic & in animis existunt maiores ueri etates. sed etia ut postea subiungit, innumerabiles aliae dissimilitudines sunt naturς morum qi,
minime tamen uituperandorum . admodum autetuenda sunt sua cuique non uitiosa, sed tantum
propria. quo secilius decorii illud, quod quaerimus
retineatur. Sic enim faciendum est, ut cotra natura uniuersam nihil contendamus : ea tamen seruata propriam naturam consequamur. ut etia si sint alia grauiora atque meliora, tamen nos studia naturae nostrae regula metiamur. neq; enim naturae attinet
repugnare, neque quicquam sequi quod assequi nequeas. ex quo magis emergit quale sit decorii illud. ideo quia nihil decet inuita utat ut Minerua, id est, aduersante & repugnante natura. Omnino si quicquam est decorum, nihil est profecto magis, quam
aequabilitas uniuersae uitae, tam singularum actionum; quam coseruare non possis, si aliorum natura imiteris, omittas tua. ut enim sermone eo uti debe mus , qui nobis est notus ne ut quida Graeca uerba inculcantes iure optimo irrideamur. sic in actiones omnemque uitam nullam discrepantiam eonferre dcbemus: nec tam est enitendu ut bona quae nobis data sunt sequaur, quam ut uita sugiamus. Ac duabus his person is, q iras supra dixi, tertia ad iugitur, quam casus aliquis uel repus imponit quarta etia, quam nobis metipsis iudicio nostro accommoda.mus. na regna, imperia, nobilitates, honoris, diui tiae, opes, eaque quae sunt his contraria, in ea su sita temporibus gubernantur . ipsi aute qua personam gerere uelimus, a nostra uoluntate proficiscitur. Itaque se alij ad philosophiam alij ad ius ei uile, alij ad
eloquentiam applicant. ipsarumque uirtutu in alia alius mauult excellere, quorum uero Patres, aut
maiores in aliqua gloria praesti terunt, eorum plerique in hoc genere laudis student excellete: quidam A 3 Rulcm
23쪽
autem ad eas laudes, quas a patribus aeceperunt, aldunt suam aliqua, ut hic idem Aphricanus eloquentia comulauit bellicam gloriam. Fit autem in terdu, ut nonnulli omissa imitatione malorum, suum quoddam institutum consequuntur, maximeq; in
eo plaerunq; elaborant hi qui magna sibi proponue obscuris orti maioribus. His tanquam aureis dictis summa ratione praelibatis adiungimus illud quod est apud Homerum in Odrssea hoc modo ad uerba
Diuersi studiis persenae quaeque tenentis. Neque uero aliquis existimabit, hane distinctibnεa teologica ueritate esse alienam, sed ex sontibus naturalis scientiae, & ex ueritate theologita adductam .uidemus nanque omnes,ut equum ad currendum ad arandum bouem, ad indagandum canem esie hominem ad duas res, ut ait Aristoteles, ad in telligendu,&agendii esse natu, quasi mortalem Dea huiusque uarias sicut in corpore esse partes ,lita iuuita differentias, quarum respectu unus idemque homo sit prudens,& verus, tum heroicus ae liber: inde in magistratu ossicioque aliquo constitutus, demum nobilis aliquo studio atque professione rauteontra: sicut etiam hae in uita humana differentiae faciunt, ut diuersi omnis generis homines plurimas sustineant personas, ae unum corpus Reipublieae conficiant, & si ad Christum referas, unum corpus Ecclesiet, in qua Dens facit solem situm oriri sup bonos & malos. Huc naq; ter magnus ille PauIus respexit, quu ait. Sicut enim in uno corpe multa membra habemus, omnia autem membra noti eundem actum habent: ita multi unum eorpus sumus in Christo, singuli aute alterius membra, habetes etiam donationes secundum gratiam,qvie data est nobis disterentes, siue prophetiam secundum
ratione fidei, sue ministerium in ministrando siue . ' qui
24쪽
qui docet in doctrina, qui exortatur in exilaritate.JHoc uero idem clarius Corint ijs scribiti Diuisiones Απηδη gratiarum sunt, id e Spiritus dc diuisiones ministrationum sunt, idem autem dominus, & diuisiones εoperationum sunt, idem uero Deus , qui operatur omnia in omnibus, unicuique autem datur manifestatio Spiritus ad utilitatem, alii quidem per spiritum datur sermo Sapientiae,alij autem sermo scientiae secundum eundem spiritum, alteri uero sides in eodem spiritu,alii gratia sanitatum in spiri ruunoratii operatio uirtutum: alii prophetia: alii diseretio spirituum: alii genera linguarum 1 alii interpretatio
sermonum. Haec autem omnia operatur unus atque
idem spiritus diuidens singulis pro ut uult, sicut Gnim corpus unum est,& membra habet multa,omnia autem membra corporis eum sint multa, unum
tamen corpus sunt, ita & Christus . Unicuique aute Ephes. nostrum data est gratia secundum mensuram donaiationis Christi JQuamobrem quum membra sint diuersa,& diuersae sint actiones illorum, dona etiam diuersa diuersas faciunt personas: quarum quae quarta in uno homine contingere potest, quod ea ex sententia philosophorum uoluntati humanae attribuitur, aliquam in serre dubitationem potest, nec consentanea doctrinae D. Pauli uidetur. Multi enim operam Eloquentiae dederunt, qui tamen non euabearunt oratores,& multi artem poeticam exercuerunt
sedul5 , sed tamen maximis laboribus nihil aut parum consequuti sunt. scribimus indocti, doctique proemata passim J ait Horatius, deridens studium multorum inutile. Adde hue illud eleu 'gans Epigramma Martialis libro sexto, Epigram
Rem factam Pomputas habet, Faustine legetur, Et toto nomen spa et in orbe suum Sis leues auorum valeat genus Vsipiorum, Quis uii ct Ausonium non amat imperium ιIngeniosa tamen Pompissi scripta ferunturi
25쪽
SEd famae non est hoc Mihi crede)fatis. . stiam multi tineas pascunt blattasq; diserti
Et redimunt folle mina docta coνι
No scio quid plus est quod donat secula chariis:
Victurus Genium debet habere liber. Sie sine Genio nec boni Iureconsulti, nec media dici, nec Grammatici, nec Historiographi, nec Mathematici, neq; denique Theologi esse uidetur. Ho minis nanque est laborare, platare, irrigare, sed Deus dat increme utum. Non ueritus est Ouidius seri bere: Vasibus Aonyr faciles Histeret , Numen ines isiis, Pieridesq; fauent. Est Deu: in nobisi sunt Θ commercia caeli, Sedibus ae:bereis spiritur iste uenat.
Nee Virgilius dubitauit id asserere, vimq; Genij, quem spiritum Ouidius uocauit & Deum , Musis
attribu ir, i ta can en S. Me uero primum dulces ante Omnia Musae
suarum sacra fero ιngenti percul ur amore Accipiant, euelique vias, o sidera monstrent, Defectus silis uarios, lunaeq; laborer. Ecquid aliud sibi uolunt illae continuae poetaruinuocationes λ Homerus poetarum princeps carmε suum acceptum resert Musis, hasq; inuocat statim ab exordio sie canens, ut Horatiano stylo illud uer
Die mihi Musa uirum eqτ pori tempora Troiae, o i mores hominum multorum vidit O urber. Quorsum tot testimonia dicet aliquis. ut ostendam eam, qua philosophi uocant quartam in homine persona, Sc Theologi, ac Paulus donationes scam gratiam , holum quidem arbitrio designari, affectari,atq; proponi, sed in solius De: uoluntate,& gratia disponi, ingenerari, atq; absolui. Rudimeta in ethnicis, persectiores conditiones in populo Dei Iudaico primu ac postea Christiano, absolutissima forma in Christo delineatam, completamq; esse fatendum
26쪽
c satendum est. Quocirca miror illos , qui nullum disclimen faciant huius quartae personae, qui hanc
contemnunt, aut caeteris aequiparant. Profecto Ionge aliud equi de sentio, inepti atque multorsi detego das arbitror, atq; explod edas, nam anifesto Paulus dicit, quod sunt dona Dei, diuidetis singuli a prout vult. Si ergo dona Dei sunt &hos honores, personarumq; disserentias i ple Deus costituit,& operatur,quur no subiiciunt se ordinationi Dei quur noeis tribuunt honores, quos donationibus,ti gratiis ipse Deus prae carieris excelletiores c absidatior honore decoros effecit. Ethnici hac in parte longὸ pradentiores fuerunt, magisque ingenui, quam sunt
haeretici, nam etiam illi suos Iureconsultos, suos medicos suos sacerdoteῖ mu itis ornamentis hon stabat, muneribus prosequebatur, templa & statuas erigebant, poetas coronabant eisdem cuin Imperatoribus sertis. Cpeteru scio tales peruersos homines
nihil moueri exemplis veterugem illi'. itaq; audiat ipsum Paulu apto catalago, expressis'; ordine discer netem has personas Oe quosda quide posuit Dςus I is in Ecclesia, prirnu Apostolos, secudo prophetas, tertio Doctores,deide virtutes, exinde gratias curatio- nu,opitulationes, gubernationes, genera linguarii, interpretationes sermonum . nunquid omnes Apostoli nuquis omnes prophetat nunquid oes doctore si nunquid oes uirtutes 'nunquid omnes gratia habentes curationum nunquid omnes linguis loquuntur nunquido es interpretantur aemulamini
autem charasmata melioraJ haec ille ad Corinthios perscripsit paucis,qua infinitor u testimonioru loco satis esse piat, quibus sacra scriptura plena est ad hae 7 rc docenda. Quinimo necesse est, hanct discretione
obseruare, atq; Ordinis recipere sacra metu, quoniahitic Beatudinis in hac futuraq; a terna uita non . Parva momenta dependent:aut contra cotidenatio
Dis P petuae, summatq; in stlicitatis mala proueni uti
27쪽
; ctrina Christi praeseribitur Episeopo, aliud Diaeo- λno, aliud populo,aliud magistratui, aliud subditis,
aliud doctori,que catechula ad Galatas uocat, aliud: Catechumeno, aliud Dno, aliud setuo, aliud marito, aliud uxori, aliud paretibus, aliud liberis.Queadmodu nos Deo; uolete hoc nostro cometario declarabimus; in gratia eoru a pia sanaq; ea tholica doctrinam amat, si suae, suoru ,ae comunis Christianae
Rei p. psperitatisque uere sunt cupidi ci terna salute alarum siti sit,ae bene beatὸque in sancta ciuitate Dei unacu Christo uiuere desiderat. Na si hue ordine P turbat, que Paulus expressit, que sancta Ecclesia o seruat,& defendit eo tra portas Erebi, iudieiu suu secuimportat. Forsan illud cu strepitu, ae subsan natione obiiciet, quod dicitur apud Deu no esse exceptior ne psonaru,l ide Paulus ad Galatas scripsit, i Deus pina hominis, no accipit. secudo ne illud quide admittent, hi,qui nunc sacra profanis colandui,& os suu in coetu aperiunt,quod sacerdotalis dignitas popelo Christiano uenerabilis, atq; omni Ossicio, pie taleq; obseruadissima, honorabilior sit in ordinatis qua in aliis, qui necdu aliquod in Ecclesia Christi
ordinis mysteriu, charactersiq; obsignatu acceperui, nam si externae sui magistratus ordinationi resistur, multo magis audent oppugnare diuinus ordines. Sed haec certξ dementia est, elleboro no digna solu, sed etia sortiori pharmaco. nihilominus quid uetat pocula salutaria propinate, si sorte uena insani capitis pertudendo, alexi cacuq; exhibedo desipietia curare possimus. Attentadu est igitur negotiti, couincudusq; error illoru,quod cosequemur quide si oblatucraterem triplicem ebibere dignentur, unum discutiendae erroru siti,alteru studio cognoscendae ueritatis,ac tertiti gratiaru hilaritatisq; pro pia institutione. Primo igitur omni u assumendu est illud axioma
ac E cofesso statu edia quod Deus no est dissensionis sed pacis auctor: ita nee sacra seriptura illa admittit,
Cotinetque cotrarietate, tametsi imperatis cotrarietatess
28쪽
us,aequi uidetur repugnare loci, potissimn errord, ue superbis Haereseon occasione multiplice pari an t. Sieut in hoc loco. ubi sacra lcriptura habet, si, apud Deu non est acceptio personarum, & sine acceptio- σά, ne personaru Deus iudicat secundia uniuscuiusque iopus: & si persona accipitis; peccatu operamini, re λ darguti a lege laqua transgressores cotra quod dicit
IIacob dilexi, Esau aut odio habuiJ quid ergo dice--' inus no quid iniquitas apud Deuὶ Absit, Moysi enim'
dicit. Miserebor euius misereor,& misericordia pretstabo, cuius miserebor igitur no uoletis, nec curreis, iis, sed miseretis Dei est. Dicitin. scriptura Pharaoni quia in hoc ipsum excitaui te, ut osteda in te uirtute mea,&ut an nunci et ut nomem es in uniuersa terraJergo cuius uult miseretur,&que uult indurat.
dieis itaq; mihi,qd adhuc quaeriturὶ Volsitati. n. eius quis resistitῖo homo tu sis es qui respodeas Deo 3nii
quid dicit figmetu et u se finxit, quid me fecisti sic
an n6 habet potestate figulus luti, ex eadem massa facere aliud quide uas in honor ε, & aliud in contumeliat Quod si Deus uoles ostedere ira, Sc nota fac re potetia sua sustinuit in multa patietia uasa iret apta in interitu, ut ostenderet diuitias suas in uasa misericordiar quae praeparauit in gloria: quos & uoca- fouit; nos no sol si ext Iudaeis,sed Et ex Gentibus, sicut in Oseae dicit. Vocabo non plebe mea, plebe mea, deno dilecta, dilecta: & no misericordia eo sequuta, misericordia cosequuta,& eiit in loco ubi dictu est eis:
No plebs mea uos, ibi uocabutur filii Dei uiui anne Ge. it.b Agat & huius filius 1 smael cessere Sarar x Isaac. Io- Gal. seph Deo placuit, Pharao induratus est, pincerna in pristinum statum restitutus, et pistor suspensus. Electus, dc miraculose conseruatus, educatusque Moyses: reprobatus submersus, accum omnibus suis iniuina praecipitatus Pharao Aegyptii iosue repletus est spiritu sapientiae, quia Moy ies posuit super eum manus suas: Acha lapidatur P furto Anathematis., Porro Samuel uir Dei tuopheta summus sit: Saul Isu. r. s. elictus,
29쪽
electus, sed reprobatus. David secundu cor Dei amisbula trit: goli altius infestissimus Deo, filius perditionis p destinatus suit Iudas: at vas electionis Paulus. Nec finis esset, si omnia id genus exempla comemorate. Ex quibus facile liquere aiunt magnam esse acceptionem personaris apud Deum, hos eligentem, illos danantem. Quid igitur dicemus quomodo ha eloca conciliabimus Zoptime certὸ, si eat holica doctrinam atque Ecclesia dileximus , & sequuti suerimus& quq uidetur repugnati a nulla erit, penitus dilues magnamque piis c a scientiis tr aquillitate praestabit
intellectum quoque argumentum multas Ierum cofusiones, quas maligno spiritu perciti homines, aut mete prae posteri introducere conati sunt, adimet, efficietque ut debitu ordinem ac officium diuina uolutate personis diuersis dema datu,& designatu, agnoriscere, reuereri,&tobseruare summopere expetamus. Ante omnia sublatam esse oportet controuersa denomine personae: Graeci prosopon uocat. Haec autenomcclatura primo significat ficta facie, uel externuco metit iu habitu, a persona do dictu,& in thatricis exercitiis usitatu,quale expressit Horatius dum ait. Pastorem saltaret uti Cyclopa rigabat, Iussi larua aut Traglair opus esse cothumis. Haec erat usitatissima Histrionibus, nam ut Bacsus apud Gellium ait caput &os cooperimeto personet tectum undiq; unaque tantum uocis emit ted quia apertum, quonia no uaga nec distuta est, in unutantummodo exitum coarctat uocem, Sc magis claros, canorosque sonitus lacit. Ob eam quoque causam persona dicta est o littera, propter uocabuli se mam productiore, quod & omega in Graeco nomiane habetur, sic Plinius ait li. I 2. c. i . persona adducit' capiti, densiusve reticulus. Hinc perὶ nati dicu-tur, qui tecti su ni personis laruati,& Histriones a tellani, ut uui soli no cogebatur in scaena ponere persona. Sic Cicero tertio de orat. quo melius, inquit, no
stri illi senes, qui personatum ne Rosciu quida ma-
30쪽
gnopere laudabat. Herba arctios quia in huc usum transferri soler, ut ea facies in ludicris operiretur, dicta est personata de qua Columella scripsit. Venena euiperae depellit super sacrificationein ferro factam, '' 'sHerba, quam uocant personatam, trita & cum sale imposita. Plinius personaliam uocat, ossicinae ato.
matariae teste Ruellio lappam maiorem , uel uulgo Bardanam, aliqui & per solatam Plinii aut horitate. Fabula quae fictas personas habet personata dicitur uel quae a personatis histrionibus agitur. sed & per sonatus dicitur,q aliud foris ostedit, & intus aliud ' sentit atq; machinatur sic Cicero ad Art. li .is. Quid
est aute cur ego personatus ambulei Personata uulnera uocantur caeca latentia'; , quae altius descedat,
quam prima fronte prae se ferant. Pet sonata scelicitas Senecae dicitur ficta, uel simulata, forinsectas decora, intus deformata,& tristis. Horatius personatu patrem uocat, qui in Comoedia sub histrionica persona inducitur in Sermon. Quivis stomachetur eodem Quo personatus pacto pater.
Ab hae personae significatio e sermo sacrae scripturae longhabest: non enim talem perinam accipit Deus. Qua etiam coram spectatoribus deponere histriones cogebantur solis Atellanis exceptis. Verumetia persona signi fieri substantia unam indiuidua rationalis naturae, ut& philosophi tradux N Thς0' a.AMMIogi. Haec ab eo, quod est per se una denominatur, tinecesse est nanque triaco currant ut:sit persona: pri- '' mu ut sit indiuidua. na de uniuersalibus nodiei tui persona sed de singularibus, tu ut sit in genere substantiae: accidentia enim quu per se no existant, nec per se agant, hanc constitunt persona, demq; ut fit quid rationale. quoniam id est peisona qua tu ad ipsam actione, quod in se habet quod potest agere uel non agere Hinc lapides , herbae,& bruta animalia personae dici no possimi, sed persona tantu Dei, uelasgesi,uel hominis prouuciatur.Na quod Magister