Biga quæstionum theologico-philosophicarum quarum I. Sitne de ratione creaturæ essendi novitas? II. Possitne creatura per omnipotentiam Dei absolutam elevari, ut causa creationis sit vel prinsipalis vel instrumentalis? quas e lumine naturæ decisas un

81쪽

invenit a primo ortu ipsi Linditam , sive substantialem sive minus , vel ad hunc actum formaliter ipsi inexistentem Iargitus est , ad agendum applicet Si enim

creatura pro modulo Virium suarum agere tentante Deus insuffcientiam ipsius ita expleret,ut ipse non tantum vel creaturani elevatam juVaret, ut actum e sua potentia activa emanante posset exercere vel Virtutem ipsius sua vi divina atque virtute moveret&ad agendum applicaret,atq; hoc modo produceret est erui, sed istum suae potentiae exequenti immediate producendum imperaret, eumque creatura non nisi jam productum attingeret non magis creatura ista rem aliquam e nihilo produxisse censenda esset, quam ipsi creatura, quae per hunc actum abysso nullitatis exeinpta atque in luce eΣistentiae esset collocata Dcim

autem sensum hujus quaestionis hoc modo aperui conclus

onem meam tam a te extendens, ut omnem ambituiuo com

plectatur creaturam , quam a DEO Ter optimo Maximo ut uel principialis e instrumentalis ausae influxu creaturam extra nihilu constituat, elevari posse negavi, non puto esse metuendum ne hic quispiam excipiat, atque ad mysteriunt incarnationi praecipue ver ad communicationem Idiomatum secundum genus constituentem provoceta cujus ea est ratio, ut humana Christi natura non tantummodo intra hypostasin

pisiiDei assumpta,sed vi hujus unionis personalis totius Majestatis

divinae particeps facta etiam hi consortium ac comi nunionem omnipotentiae sit admissa, ac cui omnipotentiae divina nihil subtrahendum nisi quod ratione tis non habeat nec contradictionem implicet,etiam humanst propter arctissimaea cum divina scribis unionem virtute divinae omnipotentiae operanti haec in agendo eminentia non possit denegari,nec ea ab actu creationis excludi siproinde a me postulet, ut thesim meam retioribus limitibus circumscriberem , ne humana Christi natura inclusa esse uideam: futuram alias, ut cum sundatis in hac Sacrarum literarum auctoritate doctrina adversa fronte collideretur. Si quis tamen occasione hac via sibi irrumpendi ratus oblatam has conclusioni

meae concutiendae machinas admoveret, is certe iis copiis atque

82쪽

praesidiis hanc firmatam ac munitam inveniret,quae non modo b ,siam tacite ab omni incursu tueantur, sed etiam incauti adve arii temeritatem egregie ulciscantur. Tantum enim est, ut haec falsa consequentia humanam naturam Christi non posse per omnipotentiam divinam sibi communicatam creare, inde deduci' lde mone hac argumenta mea enervari possi t ut si quis modo rem re sta reputarit via, statim sit dep: ehensiurus Theses meas cum Theologia revelatantia amicistinae consipirare qui contra disiputet, cluaeres eos notam posse declinare. O uociarius autem haec oculis ipsius explendescat veritas nec in deliri ta hac ac tractatu ardua materia errore aliquo labatur, haec ipsi

adhibenda erit cautio, ne dotes finitas humana naturae per istam hypostaseos communicationem accrescentes cum ipsis attributis divin naturae humanitati communicatis confundat, sed haec ab illis probe ac accurate distinguat ularum enim nemne

ac Subsective sint, ut in intellectu summa sapientia ac scientia, in voluntate bonitas,in appetitu rectitudo&c. quae quam

tae quantae sint, finitarum tamen naturam non exuunt uis

enim scientiam Christi l Umano intellectui formaliter inexi item eiusmodi esse, ut, quod de Spirituri dicitur, divinitatis abyllos perscrutetur, ut pari passu cum omni tentia divina iosi

humanae naturae communicata ambulet, ac Christus secundum humanam naturam per eam sibi formaliter ac subiective ne istentem scientiam petam Ter Optimum Maximum adaequatea perfectissime eodem modo,quo se ipsium siummum Numen contemplatur, cognoscat, nisi qui a bona mente prorsus dere- ictus' haereseos notam incurrere velit, asserere unquam au-nt contrario autem communicatio Idiomatum non in eo lita a collocata est, quod divina attributa in humanam naturam sint qua i transfusas formaliter ac Subjective ipsi inexinant, ted quod humanae naturae ad tantum provectae stimum ut eadem hypostasis divinam naturam terminans ac complens etiam humanam terminet a compleat, omnia attributa divinarit m a et tiri a quam ritγvnx intercedente tamen ali-

83쪽

inuo discrimine Rax Ana ob a ac dispensative sint communii cata, ut Christo secundum humanam naturam eortari non tantummodo possessio sit cUncessa sedi usus concedatur, ac humana natura ne a praesenti materia longius abeam) omnipotentia divina omnipotens quemlibet est chim, qui contradictionis non involvit repugnantiam, ac proinde etiam Creaturam enihilo possit producere, sed ut lanc operatione non persuapropria ac finitam, sed per divinam,infinitam ac uni ne personali

comunicatam exequatiar potentiam,ac Filius Dei per suam renipotentia in humana natura,cum humana natura per humana naturam velut instrumentum ac organum arctissime stibi uni tum hunc creandi actum exerceat, nec actus e potentia activa humanae Christi naturae emanan ac humanae naturae formali

ter ut acciden suo Subjecto inhaesionis nexistens, sed omni

potentiae divinae actus vel ipsa omnipotentia divina effectum attingat 'Nec ab hac sententia discrepat omnium orthodoxorum Theologorum calculus , qui ad evitandam absurdissimam naturarum exaequationem non eodem sensu humanam ac divinam naturam ab attributis praedicabilibus denominari asse runt', sed immensum hoc intercedere discrimen,quod divina natura ut exemplum retineam , quo frequentinime utuntur licet. si quis eo usque progrederetur, ut hunc actum vivificandi in virtutem Christi finitam ullo modo cadere posse negaret, illi non adstipularer MI teturni humana aeam reia vivifi cccati ipso Chemnitio hoc discrimen recte exponente divina natura essentialiter seu per essentiam, in se ipsa secundum se ipsam naturaliter et Mai est vivifica, omnipotens omnificia. 'Assi impia vero humana natura in Christo nequaquam essen- tialiter seu per essentiam, in se ipsa aut per ipsam aut formaliter, et se is est vivificas omnipotens, sed et di i=, quia scit. versonaliter unitam liabet divinam aestatem ac potentiam; hobis, illa uniti verbi virtute vivificat scut ferrum ignitumscvirtute uniti ignis candet Murit. Quare humanam naturam . per omnipotentiam divinam per quam Omnipotens recte salutatur hoc in sensu posse creare, extra omnem controversiae

H aleam

84쪽

si versiis passim oraecipue in hoc parastraph ad n et

usque inculcatum es quo singulae patri in v i. e. Cetturarum ob oculo ponenga oetu et et

sertationis contextus docet, tenor aretna rri

Creaturarum metientium stiti ita P 'meri sChristum non excipio, utpote quem sectandum humar turam ut per potentiam tuam sinitam, abometexta mero atque stentia distinetam propriam, larem, et: maliter inexistentem actu itiden esu finii poetis emanet et quomodocunque aliquid e nitulo producat o rhioum M ac pernegos udo assertio non letorquesida est ad imi

mnipotentia dimna communicata operationes mas exeonese

lem, quatenus ista omnipotentia diuit sibi edines rationes suas exequitur. At adeo, qui liac deme in id

argumenta sese armaret, iisque vel tantillum reboris de araretur , ut turpis Eutycluani ilabem in se recipere cogeret,

Sed haec, ne longius quam fas est, evagari oratio Ura

ergo in hac materia feliciter cupit verser at condi

tam metam tandem contingere, lita se Ter debet utu 2

creaturarum non solum qu ad iunt Ad A se rotat per in potentiam divinum produci simierunt, semet

ciui

85쪽

ciatu diligenter excutiat, ac nanem iis facultatem vel agendi

amplistimam natur e creaturarum modo non repugnantem

concedat ac largiatur, omniaque perfectionum, quae ipsarum capit conditio, in eas congerat ornamenta. Quam legem eum mihi a principio statim edulo infixi atque iaculo i, non ad indolem narum creaturarum quae actu productae partim ce nuntur, partim ex effectibus suis partim vero e de cognoscuntur, oculos mentis intendi, sed eam mihi proposui creaturam, quae nullis imperfeci ionibus e peciali amra, ortis labo raret, sed tot dotibus reliquas omnes excederet quot ulla a DEO producenda in infinitum excedere potest ut naucis multa complectar,omissis specialibus quibus si invicem abeunt

creaturae, tantum insistens generali rationi creaturae Ua creatura est, tenuitatem ac impotentiam ipsam ab actu creandi sive siit principalis sive instrumentalis causa, excludentem duabus notis deprehendis te mihi videor, quas sequenti ordine eruditorum judicio atque censurae siudiciam.

Ab iis autem, quae sensibus sunt propiora duco iniimum.

Atque sic primum locum obtinebit istud argumentum, cui oceanonem simul istedium terminum mini praebuit insignis haec creaturarum in agendo imperfectio in eo sita, quod potentia, cui est emas suam originem debet, non ejus immediarum est principium, sed per supervenientem aliόuem actum realiter ab ipsi illinctum ac ut accidens ipsi ceu lia Subjecto inhaerentem debet perlici ac cpinpleri. Quorum autem ea est

ratio atque conditio, ut vires sua ad agendum concestas explicare non possint, nisi actu accidentali, eorum potentiam a parte effectus vel terminii aliquam praeeXistentem requirere potentiam passivam nonnisi accidens vel mutationem aliquam rei existentis producere, eamque tantummodo ad aetum ejusmodi, ad quem realam potentiam recipiendi habeat, traducere posse, facili negotio demonstrabo, unde porro pronaivet con sequentia, cum res creanda plane nulla gaudeat potentia reati ac proprie sic dicta, nec etiam quamdiu non existit potentia

86쪽

riqua mutationis sive a stionis receptiva. nec acciden extra sit

stantiam possit creari, nullam creaturam per i bmia

divinam posse elevari, ut sit causa creationis vel primuninstrumentalis Connexio majorisu quam olim etiam

sed alio modo&tantum decreat ris acte prodruaretinentam nec minorem probante propugnatam stea ui aes

radiat, ut qui modo naturam accidentis rite per penderit ilium

tantum abest, ut negem potentiam agendi in creaturis nomaccidentalem, ut potius ingenue fatearia saepissime i in si e des essentia rei, amo cuilibet Enti competere sientialem eaura

i rasostrum evehas tamen potentiae vim atque facultatem ne i

stunde nisi ex actu, quo innem influit, cen endam mmandam ess et nemo aequus rerum arbiter, ac ui etiam' rationisconyenit, ibit infitias. Duando autem ea est potet mo e

fectio' actus tenti ocedenti, tenuit,

tas, ut neque illa possit In hoc in flectum in e neouehi per se subsistere, sed requirat aliquod Subjectum iure usiam materialem, in qua siusseratar debeat, ad que omi Ptas Mutationere jam existentis consi lorem acquirere potest perfectionem, quanan tauta actu est posita permittat, cuivis ad octium patebit trer

minum productum nihil aliud quam taede rete hos

quoniam, quod creatur, necesi ario debetestas ubi an a te uuaturae actu nihil posse creari, a quoniam ut in minori se ri

demus nullus alius in ipsam cadit a creatura plannoneto sot luto aliquid produei., Quod artus sic demonstr tur Nulla causia sive principalis sive instrumentalis ulli rei mo

tentiae actu postat astic Cum autem, ut in jam demonste

bitur, creatura nullo nisi actae accident si suasi es Rcare, ac in agendo constitui, accidentis autem vel eau et rerum exeatarum natura mera mutatione absia tur, qua si ad

87쪽

ad illum a Silam, qui in ipsius jam extra nihilum constituti potentia vera ac reali passiva continetur, tantuni potest traduci omni demonstratione certius, omniirobatione majus est, quod tali potentia non gaudet, ut cisiit a causa ista ipsi mutatio, quam ipsa utSubjectum recipiat, imprimi, plane lauic in agendo potentiae non subsacere, atque adeo quoniam res suae creanda est, plane nullam habet potentiam, antequam existat, pea laetum traducatur, ad mutationem recipiendam sit idonea, sed ipsi plane repugnat, etiam ex nihilo nihilo tali causa posse produci. Non puto Peripatetici Aristotelis auctoritate fidit massubstantialecitatuentis decepti mili litem sint moturi objicientes eas itidem non aliter nisi motu e potentia causa efficientis emanante generari ipsi enim nullo monentestatim agnoscent nihil roboris inde argumentationi huic decede re cum et ni huic, cujus benetici formae substantiales gen rantur, aliquod Subjectum sit substratum , in cujus potentia taleant permotum denique educendae atque in Subjectum indu cendae, ab eo in fieri esse operari dependeant, e quo etiarn se mutuo destruentes expellantes quomodo autem hoc pacto rima suas substantiales plane in accidenti degenerantes tueriae contradictionis laqueum Dia incest igere, sorum erithicere. Nec minus faciles se mila praebebunt quidamScholasticorum, qui licet in eum malesiani errorem prolapsi ut accidens extra subjectum per absolutam omnipotentiam DEI conservari posse. contendant, nihilominus tamen ipsi actionem ' passionem excipiunt, utpote quorumi quemadmodum etiam reliquorum accidentium ea est ratio,ut neque actio accidentalis sine agente a quo tamen realiter est distincta, nec passio accidentalis sine Subjecto, a quo itidem reaine est distincta mente concipi ac intelligi pollit, atque adeo tum actio tum passito ut Vccetera accidentia per inhaerentiam in Sudeisto debeant definiri.g. 32. Promoveo nunc pedem ad probationem minoris, quae

88쪽

et is p 'Vipium, sed per superveniena

ssi Subiecto inhaerentem debeat perfici atque cet oleri A, J IJCn inci prohiberet oer duo:

gulis hanc potentiae impera et L 'eu

materialibus ipsa res pro me tricitii, , A 'E' 'rum' lpecies intelligibiles mapressas requirentem realite ab

distinctas, atoue inde esiam de actionibus traii euesti. Arcludere bolsem etiam alias proferre ratione, ' Tirdoti

Dus creaturarum actu existentium imper etionibus laetit De

supra memini, firmo talo niti non videtur, proote ea rii spertina adversarius hanc unica exceptione, i ut et a rubuageniosi nostri angustia atque imbecillitate desumo non ea

m rarum frum V, uibus Deus vel ha, uel ad iret' u

causiae primae adhuc latentes ossit exornare, facile oritas iris et

optimum tactu ratus sum crinius fundamenturi met cere, neque essecialibus sed affectione essientiali mri '

controversia Thomae Aquinatis contra gentes disinii et,

naturam Angelorum et torsit ingens risimi hi l

ino conatu protulit, quam conjecturas cum id To'. ii comunetas Adrianus vero Heerbord eandem eadem et se

riam realem hanc distinctionem estantiae Ast hir et ab et

Scotus ab actu intellectus nude tantum supponi autem

cui quicquam asserere religio est cuius retini, '

subducti h

iis sed' m omnibus creaturis tam quae productae fiunt diu in quae unquam produci possunt, inter esi ettiam vel na ieramiaetum causiandi quemcunque sive immanentem sive transeuntem, intei cel latis necessitas per absolutam omnipotem Dei

immutabilis hoc ratiocinio .io post longae inqm bo

89쪽

63kem tandem menti sese offerebat, quam optime posse demonia

strari videtur : Omnis operatio considerata a parte cauta operantis requirit aliquam potentiam agendi, a qua dependere comeipitur vel ratione tantum vel re ipsa a sua potentia distincta. Nam negatione potentiae ad negationem actus rectissime comeluditur. Ista autem potentia aut sibi ipsi sufficit ad existendum, aut non , sed a causa superiori dependet. Si ibi ipsi ad existendum mincit, ab actu suo non potest realiter distingui,quod

alia occassione a nobis urgendum erit. Si autem a causi luperiori dependet, non potest non realiter ab actu sitio distingui, quia sitietus non distingueretur a potentia, esset sua ipsius potentia, esset causa sui ipsius, quod implicat, etiam persuam ipsius potentiam sine influxu.superiorioris subsistere o. e. a. Creatura autem dependeta superiori in fieri esse, Woperari.

potentia creaturae ad operandum ab aetii sive ab operatione re .

aliter est distincta. Non me fugit secundam rationem, quam ostensurus potentiam operationis a causa superiori dependentem ab actu monecessario distingui,in medium protuli, non ab omnibus statim applausu iri exceptum, sed multos suo jure a me posse exigere, ut connexionem praedicati cum Subjecto nova aliqua ac Iubsidiaria ratione firmemu a quibus peto,ut exiguam sensibus suis

patientiam injungere, ac evidentiam,quam desiderant,assertionis meaea subsequenti argumento ex ipsis visceribus causae deprompto velint exeectare, quo non tantum a me, ut spero, demonstrabitur, nullam creaturam habere aut habere posse veram e proprie dictam existendi potentiam, sed habitudinem istam respectu Creatoris tam cum primum existentiae momentum occupat, quam postea in perpetuum, cum . DEO quamdiu ab ipsi, conservatur, ineram tantummodo esse non-repugnaniatium sive indisterentiam ad existendum , sed etiam exinde e dem opera alia conclusio nullam creaturam a DEO posse I vari per absolutam omnipotentiam, ut causa creationis sit vel

diruicipalis vel instrumentalis, priori adanaantino vinculo un-

90쪽

cta deducetur. Quo felicius autem munere meo iungar. Ethesi tertia repetendulia erit, quid sit Creatio Creato deam. te non-existentis stentiam largitur Creatoris nominem

signitur is, quo talis influxus teste sinas liciter metro. cedit, creatura autena, qu cum nullan aberet Entis Oti

nem, quam possidet, a catas totam accipit. Non autem dere ua creaturam realem positivam ac intrinsecam mi, i potentiam, quanquam veritas linus affertionis ex evidenti et minorum connexione iam pate it, Omnium Philosophorum

ac heologorum consensu ac suffragio cincita axiomat ea nil per dignitate nobilitata, tamen ne cuiquam vel minima dubitandi relinquatur occassio illud hoc probandu edi co Si creatura haberet realem positivata ac intrinseca ex stendi potentiam, eam haberet vel . antequam e stet et a primo mona elato quo existere inciperet, etsi omnibu reliquis momentis inisequentibus, quibus existenti: in primo collata conservaretur, Non autem gaudere potes hae esse positiva, intrinseca existendi pote, is, a niam hoc modo iam existeret, antequam exisseret vel exi Aret, cum nondum existeret. Quodamque enim X em his itiram ac intrinsecam habet, entiam existendi

existere aec posse a potentia existendi actum existentiaee et metum inde patet quia a quod realem positivam arietin

secam existendi habet potentiam , illud si existendum Issi

quam meram non-repugnantiam asserci quod autem adae tim istenti plusquam gainnon-repugnantiam asseret illi,

est nihil sive non Elissed plusquam ii ii siue nomcunque enim nihil est, sive plane ac simpliciter non exist minoia tantum ad esse mon-esse est in rens, erit intendit ac inclinat ad non-esse, quia sibi relictum non potem stere, ut autem existat, causa eget extrinseca, Iudei totam rationem Entis conferat. Quo cergo non est nihil a fili, quam nihil illud non tantula in reale est, sed Iu e istit ii, ut non existere repugnet nihil mina&Ens nullo me odispa-