장음표시 사용
71쪽
e rarum pomisium abfuturi daemadimodium enim
me a Parte ante dura ne implicare demom
es nodem modo temper propius ad divinam ester et uecedendo ad summum posce perve tir apicem repugnat,' essentia Dei sic non ret infinita, solentia necessario 2 auriretur. Ut adeo Suaregius non sit absimilis iis, qui quae- unt eum Deus quodlibet momentum imaginarium in aeter- te retro designatum in infinitum usque, mundum creando ii dis et et cur non citius res et Cum potentiat sors ima nori dilures angelos, homines animalia Piltra,
et et et L Uu,q; ad conlammationem seculi futura, si et enim imaginaria momenta mundiana
erusi et o te et, que cunque numerum multitu
s e Murarum excessilit, ni in Ibertate divini arbitrii ac Descamus, eadem semper recuri et quaestio. Quid quod seoosius gladio Suarerius jugulari posset, si cum eo ex concessis di- bras nullam creaturam eo eluti post divina virtute eleva in ut vel causia creationis sit Instrumentalis contenderem quod tamen non repugnare, orbi erudito ut persisadeat, o- id lapidem movet quoniam eadem certitudine nullam eseaturam fuisse creationi, causam instrumentalem, qua eandem principalem(a Deo dependentem non fuisse constas: Mebe, ex ipsius hypothesi ea nullam habuit potentiam creandi, ni tutem am habuiti Suaxedio iterum nobis praeeunte ici i. ootest condi hac facultate instructaustrii usi enim ad comoginfluxum praestare, saltem, sinon repugnaret, instrumentalis
munere fungereturos in mundota reaturarum ordo stupra ae extaret cum autem e contrario Deia mundam hi tali creatura condi- r,ianuam est illam Don contineri in ordine creatrirarum, neque esse possibit in i eoque non ad complementum uaritiersipertinere. Sa
72쪽
losophissa mentem venerit, qui hinc controvex manum calamumque admoverunt, ut cin dedita opera mones
m 'umentalem, quam potentiam cauta principali licet DEO
dependenti detraXerunt, instrumentali tamen ambabus manibus largiantur. Iantum quidem abest, ut hanc div ionem improbem, ut potius semper existimaverim osori non posse carere, nisi simus scientiae quan in acerrumeturam 'erum unde haec inter eas ad omnipotentiam dirinam colla, oriatur diversitas, ut altera prae alteram et Oudeat privilegio, a quZ Xcellentia in agendo illi denegatur huic vicissum non sit deneganda, captu i euin ut'mue fatear, excedit. Ego enim omnino nutu habeo perfluasium, id; intcxced*x discriminis, quod illa cum per Umintris lecam ac propriam potentiam activam ad agendum ap-
s habet, ad effectum producendum applicandae non sit aequalis pro modulo tantum virium suarum agat, ac effectusniroducat virtuti suac Uriae tali potenua passiva causae instrumen-
agenuum motae, si illa Horem via tutem activam attulerit effectum etiam perseetiorem resipondere. Exempla , praete quam quod cum sunt obvia si xo. suppeditabit. Eodem modo putarem, si creatum 'eo creant ut causa instrumentalis posset ludorvari hue insigni virium supernaturalium concessarum daccessaone augeretur, vel majori virtute activa, quam cutem agentia naturalia cadit, moveretur,&hanc ipsam gausiana limiti umentalem vel etiam aliam creaturam viribus potentiae passivae cauta instrumentalis ad creandum elevatae respondentibus operi perficiendo suffcientibus activis posse instrui ac dotari, ut proinde vel ipsia, quae causia instrumentalis merat,vel alia creatura hoc modo elevata vices principalis obire posset adeoque omne discrimen inter causam principalem, instru'mentalem elevatas ratione effectuum exolesceret. Certe quam-
73쪽
diu hunc elevandi modum repugnantiam involvere non cui ctum est, meum sentire fas erit. Quemlibet interim suo abundare sensiti permitto, ui pote, cui quantum ad praesens attinet ne tium, parum intereit, utrum quis assensum huic opinioni prceat, an vero non, cum si vel maxime aliter res sese haberet, rationes tamen infimasterendae eas certe aequent, sub uno Velut fato cogant, neutri prae altera relinquentes praerogativam.
Quem laborem statim nulla ulteriori mora interposita susciperena, ni Christophorum Scheiblerum mihi obstrepentem
audirem , quem ad praemuniendam ac commendandam meam demonstrationem brevibus refelli magnopere intereisse
videtur. In eam enim opinionem hic vir se palliis est abripis ut putet miracula, quae in Sacro Codice ministerio sanctorum
virorum, Prophetarum, Apostolorum leguntur perpetrata favere creationi creaturae ut causae instrumentalis, sibique auXI-
evertendam ruatiocinium, quod lubrico huic fundamento vi bis materia crearint. E. etiam silmpliciter creare potuerunt, nulli creaturae repugnat, ut possit esse causa instrumental S, Sed inanium vocum tinnitu ac terminorum usu non impetrabili ut quispiam, nisi qui Vento suffocari, aut Ievissima rationis aura moveri potest,ei album calculum adjiciat.Liberaliter autem hic a stam cum Scheibiero, nec ei movebo controversiam de eo,an late cet viri illisio pth Urerat, quorum pietatem,vitae sanctimonia, O catione divinam his velut notis ac indiciis Tei Optimus Maxii Dus comprobare contra improborti calumnias munire, doci rinamq3 coelestem ex ipserti re est uentem auribus atq; animis admi tendam,deniq ipsorum exemplum ad imitatione populo suo proponendu voluit comendare illorum miraculorum fuerint causae physicae instrumentaIes, ita ut virtute manuum ac instrumen torum, quae Deo comi re dabant elevanda ac supernaturalibus
viribus augenda, adimirandi isti effectus divinae omnipotentiae
74쪽
fuerint producti, Deus vel non immutando naturam edianis tuni essiciendo, ut potentia passiva subiecti actum beneficio a Lae instrumentalis tanus viribus instructae impressum ad quem recipieuduin erat idonea, reciperet,& ut causa universalis defectum ci eaturae tantummodo supplendo,cum materiali concurrerit,Vel si eo conis ere pl/cet ad minimum inotus a causa instrinmentali profectus talem effecerit mutationem , quae longe majorem e Subjecti natura naturae domini justu obsequentis fluentena secum traxeriti trahere debuerit. Ut adeo ipio Mosiis petrae impaetus aquas in visceribus term ac hydrophyl cio Ue contentas insuperiori superficie petrae erumpere coeg rit, idemscipio alio tempore a Mose in istam metamorphosin physicum praebente influxum projectus duritiem ligni exuerit,
ac in serpentis naturam abierit: clamor militaris ab exercitu
sublatus muros urbis Jericho conchsserit atque prostraverit, viamque Israelitis per ruinas transcendendi ac in urbem irrumpendi aperuerit ac flatus Elia animam deiuncti pueruli vinc Iis corporeis solutam corpori iterum alligaVerit: hvel comtactus possiolorum aut quam vox divinum auxilium vel implorantium, vel omnipotentiam celebrantium artifici linquae motu formata aegroms gravissimis ac exitialibus morbis levarit, quemadmodum qui in Agulia regione regno Neapolitano annexa a Tarantula icti sunt, beneficio Maice pri in e sanitati restituuntur. Quamvis enim haudquaquam negem divinam
omnipotentiam opera laorum virorum, ut causarum instrumentalium ad perficienda ista admiranda opera uti potuisse, nisi foratassis illud Eliae exemplum pueruluin resuscitantis excipiendum
sit,si nempe statuas, statum hujus Proplaetae non tantum in compus impetu morbi ita maturantis expugnatum ac prostratum valuisse, sed etiam animam sub leges pristinae servitutis revocasse, quoniam hoc in casu non intra generalem aestivitatis, tionem causa instrumentalis elevata sese continuisset, tamen an usa fuerit, vel ad minimum semper fecerit, quod dubito . Nec enimcitra praegnantem causam miracula miraculis cum
lare praesertim nihil determinante Sacra Scriptura, sed potiti b
75쪽
d am divinam manum cum nulla alia causa sive principali sive Tum iitI elevata concurrentem horum operum , si non
o quam plurimorum effectricem ac causam Olm
e, insider debemus, quae sanctorum virCrum otiolam , Anemus praesentian contactum inessicacem admira-2 em suam agendo potentiam ostenderit , eos autem tum ob
illas causas, quas supra memoraVI, tum etiam propterea ad i-be ac assi inato munere defungi Vciluerit, Ut non tantUmceremoniarum, quibus Deus hos a bire naturae excedentes celebrari voluit , constaret atria, sed etiam Qui si e statores as
hent bo nodum futuri testes, quando honune mea m
oenimen a per admoveri, a quibus neutiquam secundum na
uus o non Ugnitis effectum sed animadvertentes
non aliter nisi ad illorum operationem effectum tamen non attinuentem laec miracula edi non fortuito casta accidere, sed o-
2 fato definiri fieri ac dirigi meminissent. Si autem fiuniora jure non utamur, sed Scheibleri voluntati obsequentes duemadmodum etiam possibilitatem concedendo huic ex- otioni in Eo negotio nobismetipsis viam praeclusimussis ineedamus, fuisse sanctos Viros miraculorum editorum causis instrumentales a Deo elevatas i suam tamen condicionem iri e non fieri meliorem, nec hoc probandi onere sublevatum tacilius destinata exequi posse sentiet Moris enim suae Vinius virtutis est re hanet ori illius est,et rationis, quam huc ut subsidiariam praestaret operam, succenturiavit nihil his miraculis ad rationem creationis defuisse, quod ex sua hypo quae, aeto cίδ in hac controversia ipsi fuisse censen- est sica XIV. L. i. Met proponitur nulla potentia rebus ea istos actus recipiendos, sed tantum mera conVeniat non rem ignantia, falsitas in aprico est, ac pene sensuum sudicio potest o nosci nec mihi ut eam ostendam, multum erit laboran-gri' Quis enim est, qui ignoret, potentiam non autem lo-riit de ilia, quae per quandam a 3pAbim: laoc nomine inter--i appellatur, sesive aeac realis potentialiabet ratione div
76쪽
viso, Rus membra constituunt potenti mi et cularis eandemque Potentiam ratione effethi, sedcam et in naturalem' obelientialem disipesci, cujus uesuperioribus repetenda est. Potentia autem pheteri rotur, inter quam assum nulli actu, ininteea n ter quam assum alii intercedunt actus u et Praesenti materiae applicans Scheibiero qui se sior manibus , potentiam istam, quam de sta Tationum m actionibus istis muriculosis habu runt, respeetu caum strumentalium, antequam ad agendum eleua a
valde remotam, eam tamen stra respectum ad causam naturalem consideratam verae potentia nomen tueri ac et non posse neutiquam est simittendum. Consititio tam 'Aserui hanc limitationIm nori esse remotam istans potenstiam ad causas naturales referendam, non ignorans in omni, et Metaphysicis sub titulo potentia Tatius moner Osent amni res remotam appellationem potentia amittere: uod Te tactum puto, quoc Auet es hi tantummodo coniti nem loquendi consuetudiuem a quotidianum sierinonem ui ob sub sensium cadentibus ac proinde etiam riri Uti '
objectum Pitysiice constit ritie mora et ui
rint; cusus limites cum hae sipeculationes excedant, Tum non est, etiam potentiae nimis renetota inter potentias lim ut' tum relinqui locum: quamvis, si id quod res est, terretitissmusiae potius emcrenti activa effectui lassiciens, qua hic a ripotentiae passivae sit deneganda, Sed ut ad rem rediem
probatipnis munere desuggata illud senescite e ureoti gabit in hisce, quae assat, miraculis agenti a Zm natoria Lem substerni inotum a causa ilicient productu in e re cipi, formam harum causarum niolentiu , -- SI
mnium horum Subiectoriana unam eandemque est e nateriam
primam ad quaslibet sormas suscipiendas Trentoni
ue potentiam remotam tumenue propinquan re Ap
77쪽
orum actuum dari emna Ens, cui nulla ne passiva quidem competat potentia , ita possibile est , quibus intervenientibus tandem ad istum,a quotiuntopere distat, acturnis it traluci. Si ergo Subjectis operationis in actibus miraculosis vera tribuenda est causialitas, ina positione actus ad ponendam potentiam legitima procedit consequentia, si hoc modo motus in ipsorum potentia pastiva est receptus, forma ipsorum e po
tentia aucta , in Subjectum indueta si ipserum mate
ria prima ad omnes formas useipiendas fuit aeque indifferens, etiamnum est indifferens, si variis intercedentibus actibus, quibus potentia ipsorum complenda erat, tandem ad hunc actum, quem in miraculis hisce terminabant, deveniri potuit, quis nisi mente captus veram ipsis licet valde remotam inesse potentiam nec meram non-repugnantiam Suaetbleri hic habere locum in dubium vocabit Nemo non videt,quam facile mihi esset, his, quas summa rerum sequens fastigia tantum intimavi, rationibus claeiblerum obruere, ni verborum ac operae facturus compendium Periturae chartae pepercissem. Quare illud tantum addo,eandempotentiam esse&remotam&o Apin amine Pro diverso calata efficientis respectu,remotam
esse respectu ejusmodi essicientis causae, quae non ea vi ac virtute posset, ut citra ambages multiplicis mutationis ultimo aeti via am sternentis effectum possit producere, propinquam esse respectu causae essicientis, quae tantam potest afferre potentiam
ad a mendum , ut simul & formam contrariam repugnantem
tollere innovam absque mora in subjectum ex ipsius potentia passiva possis indumere. Ubi etiam e superioribus repeto, nullam inveniri in Subjecto potentiam passivam etiam remotissima, cui non vel in ipso Subjecto vel in alio per absolutana omnipotentiam Dei possit dari potentia activa aequalis ac pro portionata, ouae ipsi resipondeat, ac potentiam hanc remotissimam non intervenientibus aliis actibus ad actum , cujus rati e remota dicebatur, traducere valeat, ut adeo cum ejusmodi causia collata non remotae,sed propinquae induat naturam.Sic ut Veram potentiam passilvam cuilibet Sude sto comparatione actus remo-
78쪽
tissimi messe demonstratam, materiae primae ad quamcunque modificationem subeundam indifferentiam exeniolis de clarem et eaedem atomi lapidini, o quibus dicente Saba ore Abrahamo per absolutam omnipotentiam Dei possunt excitari liberi, aeque propendebant ad eam molecularum suarum summetriam atque OOrdinationem, quae naturam corporis humani, quam lapidis constituit cum inter atomos elementales corporis humani lapidis nulla nisi numerica intercedat diverittas, quare illae corporis humani, hae vero lapidis fommam susceperint nulla alia potest reddi ratio, quam liberta
testatis liberrimi petita illis illam, his vero aliam assiimantis forma.Et cuia proinde lapis nullo labore ab architecto hujus univeras non minus etia a causa naturali elevata beneficio motus insua
a ,ra, principia pomit re ivi, nemo non videt, quanto fa
ma' dissicillima qualiter se habent, sed resipectu potentiae creatae' illum qui fortassia jam saepius a mundo condito vetustate cen naptuc in easdem e quibus concretus erat, partes sensibiles dilapsius est sive lapidis sive aliam ostentaverit formam ' multorum annorum decursu iterum corrumpendus est, eundem in corpuscula terrena resolvere, e qUorum de inde varia ratione figura modificatione alia atque alia coagmen
latione compactione vel forma corporis humani vel lapidis Gniurgat Quando igitur in huius orbis Theatro nullum aliud agnosicendum est principium a stivum nisi OTLis, materia operationi ubseetae omnes etiam minimae particulae tam lensibiles quam insenssibiles ad recipiendum quemlibet moriam ratione diversorum graduum intensive&extensive spectatum causia ero effciens, resti non aequalem afferat virtutem movendi, vel ad majorem agendi perfectionem evecta, vel maiori virtuteactiva mota excitata atquet applicata praecedente mora
sui ipsius corporis ad eundem imprimendum est idonea ad oculum paret,quomodo potentia obedientialis admiros effectus producendos possit elevari. Necetiam atomi aquae in nuptiis Canae Galilaeae celebratis in vini conversi propius accedebant
79쪽
ad naturam aquae quam vini, sed in statu libertatis ita form ri misceri ac disponi potuissent, ut plures partes terreas, minus teretes Sc lubricas, iam minus aptas, visum transmittentes secum traxissent, adeoque fluidum crassius Vaccedente specialior modificatione mi naturam constituissent , eadentadem facilitate,qua formam aquae particulis aethereis terreisque motui S pelluciditati aptioribus constantem admiserant. Quinetiam pollinodum in iis virtutem potentiae activae transmutationi, quidem instantaneae peragendae siuincientem experientibus nulla erat mora, quin statina aquae naturam eXUerent, ac
in aliam nempe vini migrarent. Eodem modes metamor otiosi s baculi in serpentem conVersi, lapidis in panem coim vertendi potest explicari c, quae omnia etiam quibusdani subi tae metamorphoseos stimulacris, quae fonte quidem metamor-hici suppeditant, ut, transmutatione Elementorum Syra-olicorum particularc valde instantanea potuissent illustrari, ni laec ad iorum Physicum sipectantia Phylicis excutienda retinc uer maluissem. Verum inter omnia supra memorata miracula haud injuria supremum sibi locum vindicat actus resuscitandi mortuos diei extremi judicii reservatus Sed quema simodum plane repugnat dari subjectum operationis alicujus, quod actum e potentia activa emanantem recipiat,nec tamen reali haudeat potentia passiva rata etiam corpori hominis violetinis mortis destructo atque in minimas partes etiam per totum terrarum orbem paria dilapso, ut istae particulae a Salva tore in unum locum congregatae modificentur, coagmententum, concrescant atque coalescant, animaeque in suam sedem reducendae commodum hospitium praebeant, Whoc modo corpus humanum ingentibus istis dotibus ut immortalitatei sublata vero tantum propinqua moriendi potentia claritate, Mirilitate exornatum splendidius e pulvere ac ruinis suis resurrat , ad actum hunc tam revocationis in vitam quam glorificationis secundum singulas partes potentiam passivam minime posse denegari sole clarius est. Atque sic plane evictum esse arbitror, alium istum causae instrumentalis elevatae, quae esse--; tuni
80쪽
ctum miraculosium producit, a actu non ri', ri
a motum quem causi dia i , Otram tribuengm siste potentiani ATTA ,
Remotis hoc modo omnibur obstes Dii Anobis facessere potuissent , riti, cit negotium una proferre animus est Atque ut sermon 2 Vesta