장음표시 사용
51쪽
aeternum suisset vestigiti in pulvere productu Quaecum in mente ipsorum trivmoliet persuasio, ut lucem esse essectum bolis, Scit,li aeternus fuisset, coaevum investigium aretrae impretiunt non tantum aequali cum Pede gaudere duratione sed eriam pedis planta productum esse arbitrentur, ne sto ipsis defuisse,ac sua spe imoarem animi niagnitudinem ad pugnani attulisse arguantur, petaculum committi, atque injuriam supremo rerum DominoCr atori huius niversi heri clamitant, si qua creaturis, si aeternaessissent competere potuisset, ut loquvnxur perfectio, negata creaturarum possibili aeternitate ipsi uencsct . Invis autem tantum absit, ut haec agendi Poxen ia, qui enectus causae suae coaevus constitui posset, perfectioni purae quae nitu ex
imperfecto trahat, nomen mereatur, iat potius statim aeum
perfectionis notam repellere non valeat, ac evidentissuri sit numento, rem, quae ratione existentiae enectu suo non estoriori aliquod durationis agnoseere initium, ilicet interim fida ietur aut in virtute causa primae continerem creatura, quam
in eo ipsi, instanti, quo e nitatio esset producta vires suas
creatione collatas producto est ectu exerere non implicaret, sic ratione perfectionis, sed ex earu perfectionum censu, tuae cum imperfectione conjunctae ad solamen suae imbecillitatis creat his conceduntur, non detraherem hoc insigni tamen titulo illam, infra aliquoties in hac salutare controversiaicia dubitavi, nihil juris inde optima causae ratus decessurum, quod verba mea ad illorum, cum quibus mihi negotium intercedit, mentem tantisper accommodarem, donec ionibus, quae u-oerandae restant, dissicultatibus sublatis ac meliori sententia inoossessione victoriae confirmata, fucata perfectionis mimo fimul evanesceret. Sed ut ad propositum revertar, in primo statum limine adversarii offendunt, dum quaedam pro veris,toue concessiis nobis volunt obtrudere, quae tamen non lunteoncessa musto minus vera Nam, ut ordinem, quo ipsi in
Propone do sunt usi, in examinando ego sequar, sub luce So
ti vel melliuenda est qualitas Physica, non Logica qua ad ret
52쪽
26bus tenebricosis umen affundendum est aptus, vel iosequee di actus, per quem cum qualitate ista perpetuo conjunctum in medio perspicuo lumen producit bes denique lumen in medio persipicu productum, cujus beneficio colores oculis junguntur. SonPrior ignificatione vocabulum hoc velint intellectum, fici ipsam Solis naturam constituit, qui quantus quantussiit, nihil nisi ignis, imo vastissimum quoddam seri debet, ut proinde non aliter de Sole ac de igni sit judicandum hoc tantummodo intercedente discrimine, quod cum ignis noster hiarticulis aethereis atque terreis valde ronstipatis rapidissime agitatis constetri sidereum hoc corpus vero e particulis quidem igneis, sed indissipabilibus ac purioribus compactum esse meatur. Sed hanc Solis qualitatem nemo sianae
mentis pro effectu solis venditabit . Ressat ergo, ut vox illis vel
lucendi actium, ves lumen in medio persipicuo productum designem Si priorem arripuint significationem,isse lucendi actus letiar valde constipatarum rapidissima agitatione & motu consistens non tam ea effectus plis, quam a
tisicis, qui Solem archite status est, eique motum impressit, unde Sol in genere causta uadterialI Subsecti rationem habet, quod
morum hunc recepit sic docere/debent patroni liiij et ni
tentiae particulas igneas, quarum constipationem statim motus iste subsequitur, nullo momento potuisis actum lucendi antecedere. In quo valde timeo, ne si non omnes certe quam plurimi secum ipsis committantiar, qui licet creaturam te
potuisse asserant, motum tamen non posse esse te
num hontendunt. Eadem opera sibi Latisfactum putent, si mentem suam ita interpretentur, ut lumen in meso productum perspicuo dicant denotata, ac sensius sit, Solem si ab aeterno e litis et, aeternum quoque prodresse lumen et minatio a lucendi depenaea actu, manifestum est, si Sorab
ab aeterno illustrari. Nec plus etiam ni bis facessunt negotii, qui
53쪽
qui faciem huius ratiocinii paululum immutantes non ab aeterea Solis existentia ad actum vel lucendi vel illuminandi aeternuiti, sed ab actu Lucendi aeterno ad aeternum illunisulationi actum colligunt etsi enim omni caret controversias sit se ab aeterno luxisset, aerem, si soli coextitisset in ipsius activitatis sphaericcnstitutus fuisse ab aeterno illuminatum , non tamen minorem suam ita veritati propitiant quin statim in or ingenti difficultate urgeatur. Cum enim ipsoru esset ossicium demoniti are,e cessa aeterna existentia creaturae non reptignare aeternum iniectum producendi potentiam, quamvis si res vel naaxime e voto saec-, cessisset, non tamen, ut infra stendetur legitima procederet consequentia) ejusmodi conditionem,si novam Ii csset adiicere quae non a veritate conchisionis dependeato in generali maratione Deo recte possit applicari: utramq; cautione plane invertunt. Primo enim certissimum est,actum illuminationis passive
aeternum ab actu lucendi aeterno procedere uterque autem est
effectus solis, hic quidem, dum in ignearum particularum valde constipatarum motu ac rapidissima agitatione consistit, ille vero, quando beneficio hujus motus particulis solis corpus constituentibus a Deo primo Motore impressi aethereae partictilae aeri permixtae simul rapidissime circumtorquentur,&ita in medio hoc perspicuo lumen producitur quorum alter ad classem causarum materialium, alter adessicientium est referendus Jam vero lucendi actus solis effectus hic vice intermediae conditionis iustine ut antecedentis praedicatum de Subjecto deinde salvaveritate possit praedicari,atq; sic tandem operam jungente minori
propositione eliciatur conclusio nihil obstare quo minus exempsi olis aeternumstabaterno luxisset producentis lumen, ectus ausae coaepue .
ab aeternopolueriti sic manifestum est conditionem dependerea veritate conclusionis : qui argumentandi modi et abstu dissimus in sequentibus clarius oculis exponetur. Posse autem hanc conditionem in generali sua ratione Deo qui nuumma actualitate ac perpetuo existentiae eXerotio constitutus per suam essentiam non vero per actum a potentia emanantem ac ab ea realiter distinctum operatur, are etiam nullam in agendo subitina m
54쪽
mutationem non vi in i . applicari nec ullam hulare oti. dere similem, nulla probatione eget, quamvis intelim et eam inlitias, hanc imiNuminis in cautando eminentiam(istarnm modo , tali cum omnibus creaturis in agendo communi imperfectione u in eo sita est ut potentia, diserum per actum accidentalem perficiatur,nientel arati non invenuste posse adumbrari. Sed hae quae do tidus expectant via' alterum attinet exemplum itidem non putem , vestigium arenae vel pulveri aetern m essum
pedis posse conseri effectum, quoniam si planta pedi et Iegium arenae impressisset, necessario vestigrum ist unlaum m . mentum non extare debuiss et alioquβn planta pedet et u
rem prohibuisset, ne pulvisculi reliquariare coepti, te spatiolum, quod planta occupat, potuissent implere Sed eum fortassis quaedam accommodatiora dari possc exemolacu. in creatura intelligente, quam in primo ortus mi momento actum voluntatis elicere non repustuare videtur u vis etiam hoc modo non omni excep logi claude turm eum hic tantummodo actus immanens, in hac materi
vero de actu transeunte sermo sit,)nec res ta ineo sim sitae,ut ad hocAsylum debeamus confudere,fingam dii haec luditur fabula sucem ess e est ellum ibi; hiis suisset coaevum, itidem vestivium olunt i, '
Vivere stantisinpressum est det ei
n nostrae imminet periculis nec quicquam roboris desse tQuod si quis hic quorundam Logicorum existimantium omnem propositionem conditionalem constantem conditione ossibili aequipollere simplici neganti vellet insistere aedili, tantummodo ad superiorem thesin. ouu n V2 ' u
tionis ostenditur , p caret, atquo ruet te
rio dimitteret. Quae quamvis ii hoc cassi etiam sufficere nosset fundamentum tamen , cui rationem siuam stuperstrue et
minus se mihi approbat, cum regula haec tune te prae
55쪽
tummodo locus habeat, quando alter, ut aliquid nunquam eventurum declaret, consequens antecedenti impossibili annectit, quod vel nullum cum eo nexum habet, vel si habet, inera tamen impossibilitas ab eo, qui hanc propositionem profert, respicitur , secus ac in hac materia est comparatum, ubi seposita tantisper quae litem facit, quaestione luctantummodo nece litas consequentiae desiignatur ac contra nos urgetur unde etiam paulo aliter erit reseondendum. Nec tamen multum dissicultatis res habet, etsi Adrianum Heerbord mire exercuit: Si enim propius hanc argumentationem excUfferimus, majorem , in quam tandem resolvenda est propossitio haec cuique
tota consequentia innititur , Quod creaturae in certo casu con cedendum sub ista concione Deo non e denegandum , in
culpa inveniemus, quippe quae tum demum vera est, quando
conditio requisita, quae Praedicatum cum Subjecto connectit,licet impossibilis sit impossibilitatem conditionis enim respectu creaturae solam non reprehendo non tamen ut jam praemonui a conclusione probanda dependet, quemadmodum in allas exemplo sol utpote creatura non potest constitui extra
inetam durationis a Parte ante, nisi creatura a Deo ex aeternitate
possit creari, nec adeo praedicatum,quod hic vinculo conditionis impossibilis jungitur sub ecto, utrumque terminum contradictionis respicit , rex praedicatorum duorum mutuo everotentium conjunctione,quae in cerebello eorum,qui ita argumem tantur, in unam rem coaluerunt, Pronascitur, quo facto conditio ista respectu Dei ac creatura se non aequaliter habet in Deo enim nihil ponit nisi aeternam potentiam, quae ad productionem aeternil effectus est necessarias creaturae vero praetertian aeternam causandi potentiam ingens adjicit pondus ex parte enectus, quem monstros a Metamorphosi ex impossibili in possibilem trant format. Cum enin ideo creaturam non
potuisse provehi ad fastigium aeternitatis sit demonstratum, quod repugnat, ut duratio rei dependentis infinitam durationem possit emetiri, stimul ac hanc repugnantiam sustuleris Deo aetero
56쪽
num effectum alungendo,statim inde per bonam consenuentiam fluit, cum nihil obstet quo minue quaelibet creatur et x possit esse duratione aequalis a Deo Iacili innumeras nu-riades creaturarum di, aeterno sic potuisse copulari, ut quaedam rationem causarum, quaedam effectuum obtinuissent tit autem qui adversam contra nqs instruunt aciem vestit insipeculo oo sint contemplari,Syllogiimi sui quent in proscentum sidux uinportentum, neve liba velut ingenioso commento placeant m
Quaecunque increaturam, si infinitas obtineret perseetiones caderet praerogativa,illa sene Deointi infinit sive qui in finitas habet perfectiones, non esset deneganda.
Atqui in creaturam , si haberet infinitas Perfectioncs haec
caderet praerogativa, ut posset producere rena habentem perseetiones infinitas.
E praerogativa, ut Ens infinitum
possit producere, non est deneganda.Conclusio est a ratione aliena, atque sic vitium,eI formae vel materiae ualdiret, sed formam accusare nemo potest, nisi Lollicet plane rudis, si formae vitium inesset, etiam prior Syllogismus, cum in perfecte eum exPrimat, eodem laborare debere vi lio, E istud i materia est quaerendum, non autem penes minorem culpa est cum enim Entis infinitas habentis perfectiones potenuae nihil subducendum ut, quod non involvit repugnantiam, esteetus autem infinitae virtutis etsi revera impossibilis eo tamen in case, dum nempe creatura est et producta pollens infinitis perfectionibus, naturam suam exueret, ac possibilis fieret etiam minor hac intermedia conditione Praedi--tum cum Subiecto connectens verissima est' restat ergo ut in Masori resideat culpa, eaque a veritatis orbita quam lolapissime recedat. Cui haec responsio licet solidissima non setisfacit, ab illo qua par est humanitate contendo, ut ingenii ac ta-Ieruae nervos ad indagandam aliam velit intendere, ac ubi for-
57쪽
tunam votis suis faventem fuerit expertum, qua responsioneina commodum posterioris Syllogismi posse declinari putet, eam etiam ad priorem velit applicare, quoniam quae ipsi monstrat exitum, eam vimihi monstrare ne ipse quidem poterit infitiari. Ut autem quae fusius proposui, paucis complectar , ac velut in compendium cogam omnis res eo recidit,ut quamdiu adversarii possibilitatem conditionis non demonstraverint,ope
Sed laic error, quem imodo perstrinxi, etsi velo silentii non poterat involvi eiusmodi tamen est, ut veniam mereaturi Quod autem Scholasticorum quidam maleferiati, quo fidelicus suae, quam adornarunt scena inserviant, in ipse religonis Christianae penetralia kadytas ad quorum limen in Ecclesia priomitiva nemini paganorum accedere se erat, profano pede irruere, ipsumque cGelum sua petentes stultitia ad abstruunimum
mysterium Verbi substantialis per aeternam generationem a Patre manantis , quod religioso potius silentio adorare, quam conceptibus Dei eminentia non convenientibus temerare deabuissent , provocare non dubitent, professione Christiani mire ait indignum , nec ullo pacto ferendum esse videtiir. Ipsi enim quaelo dicant, quae hic similitudo, quodnam tertium comparationis intercedat' Creaturam enim eam ob causam aeternam esse repugnat , quod connexio cum existentia ipsi non est essentialis , nec de intrinseca sui ratione sed extraestentialis atque extrinseca, eaque a causa aliqua superiori dependet atque adeo et contingenter tantum existit, sensulanae divisio esse, non esse potest a quod essentiam habet a Deo diversan . . quod durationis suae spatium non timul complectitur, sed succemve debet implere. Cum hac itaque creaturae tenuitate conferat quispiam secunda persenam in divinis magni Patri magnam bolem, quae etsi ab aeterno per actum generandi aete num suam Jaypostasin a Patre communicatam possidet, nullo tamen mouo a Patre dependet, quod in eadem
58쪽
'una o cum Patre subsistit divina essentia per veram ac pera feriis imam cum illa identitatem ut nihil aliud sit, quam ipsia
unica essentia Cliaractere Hypostatico Filii Dei insignita,&cum ellentia divinae non existere atque ab alio ortum iuum traxis.latimpliciter repugnet, ipsi etiam Filio aeque ac Patri etsi modo ubsistendi realiter distinctis repugnet ab alio tanquam a causia ut effectum dependere, repugnet per dictam non exultendi impossibilitatem non essevi intriniec necessarium, quamvis persentitatem suam non potuerit nisi a Patre ab aeterno accipere, nihil tamen majestati ipsius inde derogatur, cum antecedentibus clarum est, Pateri Filius neutiquam cavis ac effectus rationem habeant, de quamvis Filius sine Patren'n potuerit existere, Pater etiam sime Filio non possiit exister, idem etiam iudicium de Spirituri respectu Patris, Filii esto atoue Essentiam divinam tribus subsistendi modis
non subsistere implicet contradictionem. Accedit, quod
non eo modo Filius aeternus censendus est , quo creatura si posset, Deo coaeva existere deberet, suum diatium non
simul sed per partes occupans , sed aeque ac Deus Pater per unitatem divinae naturae omnem successionem sive privatuvam sive positivam in existendo respuit ac aversatur. Quae uberiori explicatione illustrari potuissent, ni meminissem n hac vice limitibus ac cancellis Philosophicis circumseptum esse, quos transilire a proposito meo videtur esse alienum. Interii tamen nemo erit, cui non ex iis,quae ex uberrimis atque amplissimis Theologiae revelata campis transtuli, appareat, quam
pessime suas partes egerint Suareetius, Conimbricenses, aliique ad aeternam Verbi Deo Patri confiubstantialis confugientes generationem, dum non tantum Thesin nostram ne leviter quidem feriunt, a scopo, quem sibi praefixerunt, longissime aberrant, sed etiam vel supinam ignorantiam vel in arte disputandi exuinueta signis haud dubiis ostendunt. Quibus
59쪽
S. II. Nondum enim omnis sopita lis est nondum omnis obiectionum strepitus silescit. Alium adhuc adversarii habent Achillem, quem terrendi causa ostentant, alium clypeum,quein nobis ad singulos impetus obvertunt. Voluntas enim Dei aeterna ab aeterno ad hanc vel illam creaturam producendam a serepta determinati causae suae militare suisque partibus ipsit favere bdetur. Cum enim Deus ab aeternopotuerit pelle creare, in iunt,quidni
etiam . in aeterno actu creare potuisset, cum voluntas atque omnipo
tentia in Leno rationis de ratiocinataeo tantum d erant.
Cui ratiocinio etsi plurimum roboris inesssi censent, tamen si ipsi non omnia credimus, sed nobis udicandi arbitrium servamus, facile deprehendemus .majorem hujus Syllogistri itidem ad crassam , quam de aeternitate Dei fovent, idea nebulam originem sui referre. Voluntas enim Dei sive actus voluntatis nam actus primus secundus in Deo coincidunt aestaetus immanens, qui non ad aliquid extra Deum constituendum egreditur , sed Sanctissimum Numen, quodcunque vult. per essentiam suam volens menti nostraeosteri, quomodo creaturam, cui non repugnat Objectum potentia divinae fieri suae immensae omnipotentiae in certo temporis instanti subjiciendam divinaeque aurae afflatu animandam in individuo aeternitatis inuncto libere intuetur. Actus autem omnipotentiae non intra divinam naturam subsistit, sed ad rem extra Deum terminatur, atque a parte Dei est ipsi divina essentia , quae cum omnis existentia sit fons atque origo,rem cujus aeternam deam in mente gessit, actu existentiae assicit, extra nihilum constituit , ad quam a voluntate divina per scientiam detereniti tur re quibus facile patet, quantum discrimen inter objecta divinae voluntatis Womnipotentiae intercedat , ut quae aete nitas Objecto voluntatis, qua volendo circa istud versatur Peus, nemine nisi in aeternitatem Dei injurio possjt detrahis obiecto tamen omnipotentiae, qua peream creatori jungitur cre tura , sit deneganda. Cum enim actus volendi in Deo aete
nus nihil ab ipso nec ab ipsim scientia diversum ponat,ac Ter
60쪽
Inentur, propria tamen illarum rati negetnet, ducendam cognoscat ita ut eandemnonprodraminescere potueriti essentia autem diuina sit non it modo, ut inlini in aeternitatis stadium metae et a stiam existentiam unico momento permaren i met 'institi
velle Dei, quoniam ipsi Dei est silentia sit unus ac simplicissinius individ se aeternit is temnor indist '
nade tritissima Planosophorum regula de essentus rerum aete rinia
vel de necessaria connexione ridicati essentialis meto, Rus est praedicatum ex icanda , vel etiam de ooteta Ode stiva aeterna, qua ab aeterno eam libuerunt rem', quamvis illud eminens est in essentia divina habere non et
erinybeatamen inmaniore possent oduci
Obsectivolo ac intelligibile tantum, nec non virtuale
nus ad virtutern producendi habet espellem, homine et
qui, cum a Deo ut effectus necesssario depende, 'b ompossit annihilari, atque adeo existentiae suo te inhon indut Deu complectatur , nec duratio siccessi mici
'et ' momentis, etiam creaturam in infinitis existere
atque adeo Deo coaevam ess potuit' non est tibis et 'ota clarius autem haec elucesco veritas rivet hil