장음표시 사용
141쪽
Ant. Mata Gallesiico dicenti . Melius habcre se illum ad iudicandu
qui tanquam aduersarios,OmncS utrinq; rationes audia candcm mcthodum os cntationis ac iactati epicnam ab aequalibus illis suis Thcologis,nostri iuris Doctorcs mutuati,ad nos usq; transmi scrunt,co quo dictum est modo,nullo uidclicci rerum discriminc cuneta tractantes, magno equio dem nisi cgo fallocorrore. quum in iis disceptastionibus qua de iure,praesertim consulendo,N in iudicii fiunt, coniecturalibus &diffinitivis quibusdam causis duntaxat cxceptis is modus ne quaquam conueniat. Oua ucro scribondi N in. formandi uia utantur hic in lua clis Advocati NProcuratorcs non erit fortasse ab re si scribam,
quandoquidem est dixi non tibi soli haec scribbo. Sed quoniam id commode fieri non posset, nisi prius univcrsa iudiciorum forma & consuctudine domonstrata,idcirco oc illam breuiter exponcrc dccrcui. Quod eo libcntius facto , ut obiter de Auditorio causarum Palatii pontificii,quod a Rota cognomen habchiis qui uci hic na fucrut, uel haec non animadvortarunt,si non omnia,qusta multa sunt,ut facile inc quoq; fugere possint, aliqua saltem cx multis animaduorsione digna describam .Ex quibus ioca quidem sententia b il/lis qui rei politicae peritiam,& historiarum notiotiam habcnt,clarum efficietur,tribunal hoc omoni ex parte insignius,esse,ac prudcntius institutu, quam aliud ullum quotquot apud quasvis gen/
142쪽
Dc usu Iudici. Pal. Apost. 63tes uel sunt,uel olim fucrunt. Dc aliis aulcm Vrbanis tribunalibus,non cst opus ut aliquid dica,
Iuni cnim conuentiantia rationi Principatus αRcgiminis huius Pontificii,quod ncmod non nouit. Atq; illud in primis est summopcre admira dum quod cum alia Euius Vrbis-aliarum Ec/clcsiae Romans Ciuitatu tribunalia,& iudicia,cosint instituta rcgatur more,que ipsius Principatus N politiae genus ferre potcst, hoc de quo lo quor Auditori it,longe ab ipso Principatu distoreti ratione institutii, iam diu multis seculis durat, atq; ut magis mirandum sit in pristina sua inutegritatc persevcrat , dc non modo ab aliis huius Rcgiminis modurcspicientibus non corrupitur, neq; a suo statu ric ungue quidcin transuersum, mouetur,sed polyus euenit ut reliqua sere omnia christiani orbis tribunalia tanquam a uenerando quodam exemplari, ab hoc accc rint sui ritus normam dc excmplum. Tum N illud non modiis ca est admiratione dignit,quod cx univcrsas pro uinciis,quasi ad commune omnium tribunal,ne
glcetis ctiam plauni suorum Principum inhibbitionibus,litigatores causas huc sponte sua deis ferunt, quas ali iis coacti, non deferrent,tanta est apud omnes nationes de loci huius in iudicado fide atq; lutcgritate persuasio .nci id immeristo,quando nemo est uel reus uictus, i actor nouincens,qui de huius Auditorii sententia iuste coqueri possit,nec quisquam est,qui,si iusta habere
143쪽
se causam cxistim , hoc iudicium non assediet. ita ut proiici bio dicatur. Malam caulam habet. qui iudicium Rotae formidat. nisi sortasse aliquisii pia prest us, uel alio incommodo impeditus,id rcfugiat. Si cnarrare uclim sinautas rationes, quibus iudicia bcne constituta constarc uisum est, uel rei politicae scriptoribus,uci iis qui respubli/cas constituerunt,atq; illas argumentis compros bare subindccp declarare,qucmadmodum in lius ius Collegii institutione bona sint omnia , mala absint, res clici fortas sic multis non ingrata , sed ab instituto prcsenti aliena: dcsidcrarct cnim iustulibrum,ad quem conscribendum , tametsi uclim,nci otium mihi csse neq; facultas par,nci dos ctrina .itaq; id solum agam,ut quasi Logista uel - Nomcnclator aliquis, Auditorii Rotae institutaec ritus,tanqua ex indice recitare tentem , relin quam autem lectorum arbitrio iudicandum,it ne sit quemadmodum ego dic tribunal hoc omni ex parte prudenter institutum.atq; hinc mox principium sumam. Numcrus Auditorum est duodenarius,non quiladem ita magnu S, mnon sic te ac frcqucntcrconuenirc possint, habcns autem tot uiros,quotuerisimile est omnium litium ambagcs depre ahendere posse,quotq; uix dubitari queat ad ferendum iniquam sentcntiam,sea quot errore addu
In corum electione Potifices olim non senecbas
144쪽
tur imperio Principali,sed inuiolatam cius Cola lagii institutionem custodicrites, quotios in alio cuius decedcntis Auditoris locum alius crat sum cndus,quotquot occurrcbant idones ad id munus obcundum,illos Vi cccancellario,& pcrcum Auditorum Collegio dcsgnabant, ut ex eis eligerent, qucin magis cssc idoncum copcrisscrit.
Auditorum deinde cura cra solerter quaerere de singulorum natalibus,anteac est uitae moribus,
eg doctrina,accusatores quoq; illorum dc delato, res audire,ec quem dignum, seu ex pluribus di
gniorcita cci isti arent,cu admittondum esse Po tifici reserre. Sed compluribus abhinc annis,qui lacrunt Pontificos,uel quorunda eximia doctrisna,vel alia quapiam ratione moti,hoc sibi inter' dum sumpserunt,ut ex multis unum aliqvcm ipsiclegerint, illumq; admittendum esse iusserint. Quicunt uero uel spuriis,uci alias obse innis natalibus progenitus est,qui uci sordium, uci ad' missi cuiuspiam criminis notam inustam scina habuisse vbatur, qui iuris praesertim Canonici scientiae specimen aliquod non dedori is in conssortium illud non intrat. caetcrum nulla excipi tur natio, quin potius ea solet Ese Pontificis δε
α ipsius Collegii cura, ut quoad eius fieri po'
test ex unaquaq; Prouincia, cx qua eausae huc desertitur,sit aliquis Auditor. Si plures aequo idonci vidcatur offirri,praeponi soloe is qui cco quod
hic diutius fuerit diuturniori huius usus periis
145쪽
Ant. Massae Gallesii. tia polica ec in univcrsuin Curiales & noti ἄδsentibus incognitis ant erutur,quoniam non raro compertum cst,iuxta prouerbium. Cognita iudicio constare incognita casu .uissimi cTec nostra,ec maiorum memoria, multos ob ingoniciniuris scientiae famam ad hoc munus obcundum a Pontificibus aliunde euocatos,& magna cum expcemtione aduenientcs illico receptos, conccipiam de se spcni insigniter clic frustratos. Post haec is de quo tandem recipicndo delibera/tum lacrit iubctur dc iure semel publicc, iterum priuatim disputarcia quo pcriculo nulla est cxculatio,nullum clsugi ustia,quod cx Baldo iti. c. scri/
stante sciri potcst.& ex Eclino,qui scribit in .c. ue
nerabilis de cxceptionibus,se cu in cum ordinem fuit cooptatus,haec omnia peragere coactu instanacis alias iuris Doctoremeritus, ultra uiginti annos ordinariam Pontificii iuris cathedram in
publicis Italiae gymnasiis imuissct. Liberum hunc ordincm eligcndi Auditores, si
quandoq; pontifices auctoritate sua ,snc causa manifeste reip. utili & honina,impediuerunt,aut turbaucrunt,& aliquos impares oncri homi ucseum in locum intrudi iusserunt,mirum est, quam multis modis utrosi simul facti poenituerit,illos quod ob illorum male facta,in dics male audi rint. hos uero quod iure optimo omnibus deris sui contemptioni liuerint. Scd esto ut illi ordine
146쪽
turbato intrusi alias tolerabiles fuissen ea tamen ex parte simp sumsit suspecti,quod ita ingressi cssen habitii sunt tanqua ab uno descripti,no autraqua e republica elccti,qd est ipsius Collegii sundamentii 5c uetus institutio,causal quamobrem tot ia seculis univcrsae nationes illic sponte sua sicut est dictu uolucrint iudicari. Vnde si& nobis philosophando diuinare aliquiessicci, quonianaturale uidetur inc, contrario quo incipiunt modo,rcs humanas desinerc, de nihil esse perpetuit, illum fore existimo fine auctoritatis huius tribunalis,ubi singuli quiq; posthabitis aliis aequo, uel sortasse magis idoneis,quada fauoris praerogati' ua locu illii occupaucrint,& supcr ea re sublata penitus fuerit ipsius Collegii auctoritas,ad summa, ubi forma electionis Auditorii dc qua dixi, in ea quae Monarchiae specie quanda prae se ferre uideatur,immutata fuerit.Repugnabit enim illud hois minu proposito,qui ex diuosis prouinciis dcfcruthuc causas laqua cx rcipublica forma iudicadas, perosi ut plurimum suos ordinarios Iudiccs,qui ex Monarchiae quodamodo affectibus,idest Episscopis & Principibus suis obsecudando, magis qua legibus,tudicant.indignabutur cita uiri dos isti,qui spe cosequedi uirtute sua gradu illii,ad Cusria undiq; costulit,& illoru gratia tota Curia dc orbis uniuersus,co quod neglecta Micri bona colactudine caeteris posthabitis,unia aut alterii, & illos fortasse dcteriores praponi uiderint, ait exinde
147쪽
Ant. Massae Gallesiloci auctoritas decresce uetus cst.n .uerbum. Ex hoc perirc multas respublicas,ubi in squali honore sunt malus dc bonus .ec natura ita comparatu est,ut prorsus indigne feramus, acuchcmentissis me conturbcmur,ubi quis hoc ipso tantum,quod uel potestatques potestatem habcntis fauore ans recellit,alios prςmio uult fraudare,pra scrtim sillisti sint pares, uci fortasse maiores uirtute,conditio
Vbi uero Auditores magistratum susceptant, cum nunquam deponunt,nisi uel tanquam emes riti in Cardinalium ordincm cooptati sucrint quod tam contingit uel quod rarissimc accidio ob crimen aliquod,uel ob incrtiam ignominia magistratu deponantur.
Olim ad Episcopatum quoq; promoti, desinobat esse Auditores.quod accidit Guiliclino,qui dici/tur uulgo Speculator,facto Episcopo Mimatensi. Egidio Bellcmerae Episcopo Aucnioncnsi, ecIoanni Episcopo Vauricns cuius cstea quae cir cunfertur summa iudicialis Vauricnsis: ec qui pro natione Gallicana intersuit Concilio Conflstantiensi.atq; aliis multis. scilicet ob id quod Auditores ipsi appellatur 6c sunt Papae Capcllani,
quod nomen uidcbatur esse cum Episcopatu in dcccns. sed rccentiores ut utrunq; locum simul rencrcnt,facti Episcopi,non amplius Auditores, sed illorum locum rencntcs coeperunt appella
ri.quod moribus prius receptum , postea Sixti
148쪽
De usu Iudici. Pal. A post. 66
quarti in auctoritate coprobatu .Erant praeterea ut Olb.co . inter se distin ethcum partim primi,partim sec un i erdi gradus esse dicerentur . qua de re omnibus nunc in unum adaequatis non opus in ulte, rius uerba facere. Dum recipiuntur autem obligant se iuresurando religiosissimo,quo resigiosius ne ab intcgere mas
quidem illis AEgyptiis olim Iudicibus praestari
potuisse credendum est. Causae uero in primis ad hoc tribunal deferri so lent ccclesiasticar,tum etiam profanae, quae scilicet speetcnt aut ad c cclesias,aut ad miserabilcs pcrinsonas,aut etiam ad subditos temporariae iurisdi, cstioni Romans ecclesis,si quae insignioris cuiusdasint nota priuatae duntaxat,idest quae ciuiliter ut 'aiunt N priuatis agantur iudiciis. nam de publicis causis S iudiciis idcst in quibus ad poenam delictorum criminaliter agitur,non est huius Audi itoriis cognitio. Habent hi quidem Auditores ad cognosccndu
eiusmodi causas iurisdietioncm ordinariam , sed quia singulatim ciusmodi cognitionem excroercaliter non possunt,idcirco distribuuntur cingulae
causa: Auditoribus singulis, Pontificiis quidem
rescriptis,non tamen pro ipsius Pontificis uoluntate,nem pro litigantium arbitri sed sortitor per circulum c turnum appcllant qui custoditur apud eum qui pro Vicccancellario rcgit Pontiocis Cancinariarn.Olim non mandabatur Audio
149쪽
tori eui causa distribucbatur, nisi cognitio latum cause cuius instructae merita,&super illis Colleis gii resolutione Pontifici rcfercbat,ut secundu iblius arbitriu sentcntia promulgaretur,qua ob causam tradit Speculator Auditorum cis nomen Gse inditum .sed ut Principalis iudicii spccies un/diq; tolleretur, hoc quoq; iamdiu est immutatu, de demandatur unicuit Auditori ab initio facultas ctiam dccidendi negocium, neq; ad sentetiana proserendam ncccssc habent Pontificem adire. Ad illius cui distributa causa cRofficium spectat,
Curarc ut iudiciarius ordo rite lauetur,utq; proini bationes& necestaria cause instrumenta in acta desucantur .deductorial ac gestoru omniu . Re
gesta scribantur. Rcgcsta inquam illorii quae uel ad probatione cx facto facicnda,uel ad iudiciariu' ordincm sunt neccssaria,nam quae super probatis fiunt uci facti informationes,uci iuris allcgatiosi nes,pro minori litigantiu dispcndio,in acta i non rediguntur.Factis aute probationibus,instructa causa,iudicii forma ex icrminis quos substantia' les appellant, completa , omnibus in Regcsstu collatis,id Auditor cuncta prius diligenter inspicit,dc ex illis tum quae sibI occurrunt,cum caquae a partibus suggeruntur,si illa sint cx facto, siue cx iur dubia elici consignanda postra litigatoribus ipsis,ut super illis ad ccri heu niuersos Auditores informet.Erubesccndum ucrocssctilal siquis Auditor nonpcrspcctis a tis, ad inserin
150쪽
De usu Iudici. Pal. Apost. 67 mandum pra scribcrct difficultatcs,quoniam si iis quae uel a partibus uesa Collogis suis adducuns
tu argumentiS non occurrere atq; in proptu αquas in numcrato non haberct responsiones qugex actis affcrri possent,nccesse csset cum aut ne
gligcntiam sua tacendo turpiter accusare, aut pleorunq; ncccssarium aliquod praetermittere, quod etiam ii partium patronos intcrdum fugeret, dili gentior dcinde seqvcntis instantia: Audito dcte gerct,ec cmendaret magno cum illius negligetis diaccorc. Quocirca gcminatis ipsius Collegii d oectis cautum cst ut singuli Auditores,antcquam supcr causis eis distributis consilia Collcgarum exquirant,omni cum diligetia,debeant,quae sunt in actis penitissimc poscrutari. Informationibus faciendis,non est certus hora,rum aut dicrum numerus praefinitus, qui cnim id recte fieri possit,cum non omnes causae paret habeant difficultates,nci illae pari temporis in teruallo cognosci ualcant sed totidem datur informationibus locus, quot opus esse uideatur ad
Informantur aut & priuatim singuli Auditores a singulis partibus,& si uideatur esse opere precita simul oes in circulo sedentes,a quo ipsi Collegio Rotcnome est inditu. Informationcs anica libcrchinant, di scripto,& uoce:sed paucis ab hinc ansnis immutatu cst,ita ut quomodo olim a Clcmente quinto praceptii suisse tradit Speculator prata