Apologetica dissertatio de iuris vtriusque architectis, Iustiniano, Triboniano, Gratiano et S. Raymundo; auctore Ioanne Chifletio ..

71쪽

62 DE I. V. ARCHITECTIS

bodie quoque legitur, ρο multo quidem emendatius sincerius quam apud Gratianum . Parum enim fuit sub Isidori nomine Paulo abuti , nisi maior mus in contamia nandis Pauli συerbu, ae cum barbari cuiusdam interpretis ineptiis comministendis interueniret. Sed , toto capite tot fere sunt errorum monstra, quot iocabuti s micum in secundo gradu statrem sororem numerati deinde in eodem gradu patruum , auunculum collicar, quod

sint fatres patris o matris. Qis Hoc portenta disia

mutet e IV. . Haec illi. At possem ego, ante omnia,Gratianum in alitore dignitatis gradu collocare, atque ex Monacho Benedictino Cardinalem facere, propter auctoritatem Alberici, qui in Chronico suo nondum in lucem edito, anno M. C. XLVI. Item, inquit . ira eodem anno, id est Frederici Imp. quinto, quidam magia Ber egregius, Omnibonus nomine, bisum de Concordotia discordantium Canonum diligentissime ordinauit in Δ, partes s Primam partem in XVI. Distinctiones; Secundam . in causas xxxv II. per quaestiones diuersas satis arti iaciose positas. Et hic bber a nomine Auctoris, Omne bonum Vpeliatur. Et hunc secutus est tempore i exandri Papae

Gra3ianus carάinalis, qui multa addidit , ita quὸd de xv Ic Distismonibus, centum Distinctiones fecit, in per ipsum ista disima facta es magis Authentica. Ita Albericus.

72쪽

APOLOGETICA DIssERTATIO 33ricus. Uerum tametsi nullum tantum honorem esse putem qui in Gratianum collatus non sit ei qui contulerit magnam iudicij laudem allaturius hunc tamen illi asserere non ausim, quod fraudi suisse videatur Alberico nominum similitudo. Alexander mim P P. III. Pisanum quemdam, cui Gratiano nomen fuit, ex Subdiacono & Scriptore Apostolico Cardinalem creauit, & suorum omnium Consiliorum participem atque adiutorem esse voluit anno salutis M. C. LXXvII. Vnde forte orta Alberici opunio in eam historiae speciem coaluit, quam postea bona fide litteris consignauit. Neque certioribus gumentis, ut existimo, sensim sine sensu fabula ado- M. lauit ea, qua Gratianum , Petrum Lombardum & ' Petrum Comestorem germanos intres fuisse ferunt; quorum primus Etruscus fuit ex Clufio ciuitate, ab ter, Lombardus Novariensis, tertius, Gallus Tr censis, non magis sanguine quam patria inter

iuncti. I. L. Chro.

Ceterum merito cuipiam videri possit, singula- V. rem quamdam auctoritatem operis Gratianaei indicare voluisse Albericum, cum scripsit, Fer ipsum hanc doctrinam factum esse AvTHBNTICAM ; id

enim prae . se fere vis ac ratio Graeci vocabuli, quo etiam Iustinianus Novellas suas, Coinuutiones ap-G- Pellari

73쪽

DE I. V. ARCHITECTIs pellari iussit, quod certae ac praecipuae fidei essent, distinctionem earum,quarum Epitomen compΟ- ad Abusum fuerat Iulianus Antecessor Constantinopolitanus

Novellar, . . o et n. . .

circa tempora Iplius lultimani.

VI. Nam , ut Adrianus Imp. ex Perpetuo Edicto, , is, j I . quod Saluius. Iulianus I C. Romanus. priuatim v. ἡ composuerat, Ius publice dici postea voluit ; sie Eu-ὰ ,.. -β Pontifex hoc Decreti opus a priuato tan- paenult. tum homine digestum, publice in Academijs pro Condictio- Iure proponi ac doceri deinceps iussit. Unci quam

L. Ante- uis multi alii viri docti ante Gratianum in hoc Icrinci . su- iandi genere operam non mediocrem posuissent, ut: α--,. Dionysius, Isidorus, Cresconius, Burchardus, Iuo, z I . & si qui sunt alij: γ ipse tamen solus obtinuit, ut publice in Gymnasijs praelegeretur , & multorum .an . doctissimorum hominum Commentarijs illustraretur. ' . v An Praetereo propagatam iam aliquot saeculis illius lib. 4. auctoritatem,ex eo mirum in modum confirmatam

in ' i fuisse, quὁd Summorum Pontificum sedula cura, V i adlaborantibus consultissimis quibusque viris, antiquae fidei restitutus fuerit, atque a librariorum maculis repurgatus: quae tamen ratio cum satis per se valida sit, vix. aliquem dubitandi locum relinquit. Vnde Tuschus Cardinalis aperte litteris consignauit

74쪽

APOLOGETICA DISSERΤATIO. 3Juit, Decretum Canonisum per Gregorium XIII. fuisse ap- rb. De- probatum, eae contenta in eo esse Leges Canonicas essectas. Neque magnopere obstat superioris Eugenianae approbationis mutam prorsus este memoriam, altumque Scriptorum silentium; haud ita quippe fi mum est argumentum, cum quid ideo negatur esie, quod ab Auctoribus non traditur a quibus tradi d

beret.

Ceterum huic Gratiani Collectioni Paleam di- VIII. scipulum aliquot addidisse capita, quibus eius nomen adscribitur, vero propius est, quam quod cenauit Gilbertus Regius Noserenus, ubi scriptum reliquit: iubitari video, quidsignificet haec mox PALEA, plurimis in locis Decretorum es adposita. Non fuit Gratiano adscripta, sed a Pontifice Eugenio III. ni me

meum falsi iudicium. Nam eum Decreta compilasset Gr obtulit ea Pontifici, qui librum recognosceret, auctoritate publica danaret. Relegens opus Pontifex notauit evelut aHerifico capita quae minime placebant, necvta erant auctoritae vatitura, ω Paleas appeliauits mi quemadmodum paleae ad grana frumenti viles sunt, nutilis que momenti, sic capita notata omni pondere carerent

inter cetera.

Ad id quod praeterea obijcimr non erit dissicile IX. respondere ipsisiimis verbis Antoni j Augustini, er ditissimi

75쪽

Lib. de Iuro saero

36 DE I. V. ARCHITECTI sditissimi Antistitis; reponit enim Dialogistae suo: Ludu tiι quidem, ut soles , 'rurbane , , mihi videris

pro tua praeclara dicendi facultate magnas res contemnereo pro nihilo duceres minores vero in caelum tolgere, atque

augere dicendo. ΓΘ ut dem tibi nihil fere aut pauca de suo Gratianum attulisse quod fusum est adfert etiam

multa, qua in aliis Collissitionibus non inuenitis qualia sunt. quae per Burchardum ω Iuonem sunt nata s item multarum dissicultatum solutiones: sed quamuis nulti attulerit, feliciorem tamen ceteris Collio Aribus negare non poteris, quos in tenebris diu fuisse 'novimus, dum hic in omnium manibus versatur multorum interpretum itastratur lucubrationibust, refertur denique in iudiciis omnibus atque a Theologis non minus quam Iuris miriusique peritis in

pretio habetur. Auod si in illo verborum elegantiam δ' deras, temporis est non hominis culpas tritis utitur verbis, ut omnibus prodesse p6μ. Et Boetius Epo: Gratianus, inquit, non quidem L Iissator ipsime sed ab Ecclesiasticu Legumlatoribus in E dese Christi probatus. Idemque de Arte & ordine D creti Gratianari: inquit, Gratiani volumen istud insignis incomparabilis est omnis gy Antiquitatis Legislationis Ecclesiastica Thesaurus, a Summis Pontias cibus olim, sicut ω nuper a Gregorio FP. XIII. nobis ad obseruandum traditus: mox in initio, non inutiliter

nec Diuitiam by Corale

76쪽

APOLOGETICA DISSERTATIO. I nec importune pro nudisserum commoditate, de tanti aetam vasti quaeremin operis vel Arte vel Ordine. Atque eiusmodi argumento accuratillime versa- X. to subijcit: Iudicium Ioannis Molinaei, Gratianum no-prum temere prorsusque pueriliter cadumniamis , in sua Decreti Gratianaei professione praeuaricatorem se declarantis , ut editionem Decreti Iuonici suum redderet plausibiliorem , vehementer eqvidis demiror atque de L'dero : nec ῬEo modo ferendum: reor tam insolens hominis intemperantis in Interpretes omnes nostros, qui Gratiani

laborem suis illustrarant Commentar8s , viros doctissimos atque per picacissimos, vel sicomma vel dicterium s quasi

qui dum ordinem quaerunt in Gratiam , venationem impituerent aMt delphinorum in Bluis, aut aprorum in f ctibus. Illud non inuitus agnosco , simile quid interdum praeter stem suam expectationem accidisse Gratiano quale metuentibus pestem s quandoquidem ut hi sepenumero per diuerticula primi in eum incidunt f ita Gratiatura ab ordinis cynfusione sibi mel maxime metuens , in eam fluctuantius impegit interdum s sed in medio quasi

cursu diuerticuloque dumtaxat, non in summis generibus micumque consituendis. Hyd mi Ni sit, certe Gratianus Iuonem longissime superat ω ordinis commoditate direrum Ecclesiasticarum copia et neque vel umbram Ndam veri babet , quodJoannes iste emolinaeus iactitat , Luonis

77쪽

13 ARCHIΤECΤIs Volumen Gratianaeo Decreto maius esse atque locupletitus cum e contrario tertia paene parte sit maius, ω rebus E cisinicis instructius Gratiani Volumen Volumine istodionis, ut maxime Glossarum quasi vestimento denudar tur Gratiaenins id quod optare videtur . Inaeus . Habet hoc item commodi Gratianus prae ceteris Decretorum COLlectoribur, quod in utramque partem quaesiones omnes

grauissimas luculenter agitet , non Sebotistico tantum , sed in forensi more ι qu insistulandi mos proculdubio semper

ad recte de rebus omnibus iudicaridum vehementer ne incessaria Quod Canonem Iudicantem. XXX. quaest. V. quae, est Lex Constantini in Cod. Theod. una cum Ania , ni Scholio, Eleutherio Papae tribuit, plus centum annis Constantino anteriori, similesque Decretales primis Pontificibus falsas adscribit Gratiantus Non Cap. io. magis eius, inquit Contius, quam superiorum, qui Γ nones , Decretales colligerunt, hoc mendum est.

X L Idemque posteaquam Lege Cornelia de falsis in

Gratianum agere velle videbatur ob male citatum Pauli locum , moderationis scilicet ac lenitatis laudem sibi vindicare voluit, cum in suo Lectionum libro scriptum reliquit: Post priorem huius libri ediationem rursum diligenter contuli omnes libros Isidori hactenus impressos tam Venetijs quam in Galsa in quia s

78쪽

APOLOGETICA DISSERTATIO. I9bus omnitis nulla vi Fausi mentis vel citatis. Tandem vero in Sibliothecae cuiusdam veteris manuscriptum Ilidorum incidi , ubi miniatis litteris adnotatum reperi, ex Tauli sementus illud decerptum esse s qui tamen locus a quibusdam idetur intercisus. Hoc candide moneo , neqμis me putet quemquam prudenter scienterque falsi insimulare velle . Equidem hactenus culpa Naco, qui tant 'er omnium impressorum , quorumdam manuscriptorum fidem secutus sum , donec in alterum istum Incidi,

utcumque etiam corruptum.

79쪽

Raymundi Barcinonensis, viri summi atque omnibus sanctimoniae notis illustris, doctrina singularis asserta aduersus ineptum

catilliatorem.

L Radimundus Barcinonens s, ordinis praediratorum magnum lumen, velo suo tutelari familiari sime usus.. II. Imprudentia falso arguitur in Decretalibus concinnandis III. Ita laudatur, ut maiore commendatione cohonestari nemo positi.

STO, quod etiam alicubi voluit Antonius Augustinus, & semiunt pleriquo omnes tam Civilis quam Pontifici j Iuris Interpretes, non plus tribuat ponderis Ecclesa locis quae apud Gratianum laguntur,. quam ferat meritum eius a quo illa deprom sit. Nolo venditare Decretum tamquam Ius Ecclesiae, &is Avinis ab ea donatum summa auctoritate. α Adscripserit canoisila .. Gratianus interdum Sanctis Patribus, quae vel his

e. 3y. B.I. numquam Venerunt m mentem, Vet etiam iis quae

80쪽

ipsi scripta nobis reliquerunt penitus repugnanta Absit tamen,ut vel Gregorium IX. Pont. Max. vel certe Raymundum Barcinonensem, ordinis Praedicatorum magnum lumen , peruet ii hac in parte m- 'dieij insimulare quisquam audeat, & oscitantiae traducere . Nam si Socrates, quod illi a puero Genius nescio quis adhaesis t. sapientissimus habitus est se- x. eundum Pythi j quoque daemonis sustragium , qui Cherophonti id oraculuin edidit, quod in omnium

ore est; ofortuum unus Socrates mere Dit; in opere Decretalium concinnando Raymundus non accuratissimus esse non potuit, qui Angelo suo tutelari tam usus est familiariter, ut in in raro ad statas ab copreces excitaretur: qui nobilitate generis, eruditione& sanctitatis laude clarissimus, anno M. CC. vita functus, coli publice ad aras Barcinone coepit mctor

m D. XLII. tandemque M. DC. I. quod deceret

Hunc hominem mmero ituum dignarier esse, Clementis VIII. sacrosancta auctoritate tu Sanctorum Consessorum numerum est relatus, tam propensa ipsius Pontificis voluntate , ut ipse de eo Orationem composuerit, quam in ossicio Diuino retinuere Praedicatores. Quare,ut ne mentiar, saepe mihi stomachum nam II. - uit is qui in Praefationem Decretalium Gregorij IX..H 3 , notulas