장음표시 사용
111쪽
88 DEPAssIONIBUssundo odio, sed ex subitanea Aversone quae eos derepente occupat; quia cum eo propendeant ut imaginentur omnia debere eo modo procedere quem optimum judicant, quamprimum aliter evenit id mirantur , & inde offenduntur, sepe etiam et ii res eos speciatim non spectet; quia clim multum diligant, causam eorum quos amant eo animo suscipiunt ac si sua foret: & sic quod nihil nisi materia indignationis in aliis es.set, ipss abit in causam irae. Et quia inclinatio qua propendent ad amandum eiscit ut semper habeant multum caloris & multum sanguinis in corde, nequit averso quae eos derepente occupat tam parum bilis eo propellere, quin statim id excitet magnam commotionem in illo sanguine. Verum haec commotio parum durat, quia vis inopinatae aversionis non continuat; & quamprimum deprehendunt, rem ob quam irru sunt non dcbui se eos tantum commovere, illius poenitentia ducuntur ARTICUL Us CCII.
Animas imbecillas ct abjectas altera magis atri t.
ALtera Irae species, in qua praedominantur Odium & Tristitia, non
ita primo obtutu apparet, nisi sorsan in eo quod pallorem inducat faciet: sed ejus vis paulatim augetur agitatione quam servens vindie Cupiditas excitat in sanguine, qui permixtus bili quae propellitur ad cor ex parte inseriori jecoris & lienis, in eo excitat calorem asperum admodum & pungentem. Et sicuti generosiores sunt animae illae quae plus gratitudinis h ent, ita illae sunt superbiores & viliores infirmioresqtie quae se magis abripi patiuntur ab hac specie Irae: Eo enim iniuriae majores a parent , quo superbia facit ut quis se ipsum magis aestimet; quin etiam quo pluris fiunt bona quae auferunt, quae eo magis aestimantur quo anima imbecillior & abiectior suerit, quoniam ab aliis penden .
Generositatem essepro remedio contra ob excetis . C Eterum, etsi hic Affectus utilis sit ad suppeditandum nobis vigorem neoessarium propulsandis intubis,nullius tamen excessus majori cura vitandi veniunt, quod perturbantes judicium saepe in ea inducant errata quorum. postea poenitere oportet; imo quandoque impediant ne tam bene repellantur nae injuriae q' ni alias fieri posset, si minus adesset commotionis. Verum sicut nihil est quod Iram magis intendat quam superbia, ita credo Generositatem optimum csse remedium contra
112쪽
illius excessus; quia dum facit ut parvipendantur omnia bona quae pos stini auferri, & contra maximi fiat libertas & imperium absolutum in stmetipsum, quod perit ubi ab alio laedi possumus, cssicit u contemptu selo aut ad summum indignatione ulciscamur eas injurias ex quibus alii solent offendi. . ARTicu Lus CCIV. De Gloria.
OUod hic nomine Gloria indigito, est species Laetitiae sendata super
Amorem sui ipsius, & quae oritur ex opinione aut spe concepta laudis apud alios obtinendae: Atque sic differt a sathsectione interiori, quae nascitur ex opinione quod aliquam bonam actio em secerimus: quandoque enim homines laudantur propter res quas ipsi non credunt bonas, &Vituperantur incas quas meliores arbitrantur ; sed ambae aeque sent species propriae existimationis ac Laetitiae. Causa cnim ist se ipsum existimandi ubi videris te aestimari ab aliis.
P Udor e contrario est speci Tristitiae sundata quoque super Amorem si metipsius, & qui procedit ab opinione vel nactu vituperii: Et insuper s, cies Modestiae aut Humilitatis, & propriae dissidentiae Cum enim quis cousque seipium existimat ut nequeat imaginari se ab ullo contemni, non facile potest pudore suffundi.
De Usu harum duarum Passionum.
Loria autem & Pudor eundem usum habent, in eo quodnos ad vi tutem incitent, illa spe, haec metu; selum modo instrui debet judicium de iis quae revera digna sunt vituperio vel laude, ne pudor obrepat ex bene factiς, aut gloria ex vitiis, utpluribus evenit. At non convenit penitus exuere hos Assectus, ut olim saciebant Cynici: Etsi enim populus pessime judicet, attamen quia sine ipse vivere non possumus, &nostra refert ab illo aestimari, saepe debemus ejus opiniones sequi potiusquam nostras, quoad externa nostrarum actionum.
113쪽
ARTICU Lus CC VILDe Impudentia. II udentia sue Inverecundia quae Pudoris contemptus est. de lape etiam Gloriae, non est Passio; quia nobis nullus inest motus specialis spirituum qui eam excitet; sed vitium est oppositum Pudori atque. etiam Gloriae, quatenus utraque bona est: sicut Ingratitudo opponitur Grais tudini , & Cnidelitas Commiserationi. Praecipua vero Impudentiae causa oritur ex gravibus contumeliis quibus aliquis iape affectus fuerit. Nemo enim dum iuvenis est non putat laudem bonum esse, & infamiam malum, majoris momenti ad vitam quam postea experientia liquet nomnullis, ubi post passas insignes quasdam contumelias honore se vident penitus destitutos & spretos ab omnibus. Quare illi impudentes fiunt &inverecundi, qui bonum & malum ex commoditatibus corporeis mo. tientes, vident se illas aeque possidere post has contumelias ac ante; imo etiam aliquando melius, quod exonerentur multis necessitatibus ad quas
honor ipses obligabat; & quod si jactura bonorum suo infortunio juncta sit, extent persenae piae 1 quibus in eo subleventur. ARTICU Lus CCVIII
Fastidium est species Tristitiae, ex eadem causa ortae ex qua ante D titia processit. Ita enim constituti sumus,ut pleraeque omnes res quas possidemus, bonae non sint nostri resipectu nisi ad tempus, de postea sint incommodae. Quod praesertim apparet in esse Ad potu, qui non sunt utiles nisi quamdiu viget appetitus; sed sunt noxii ubi cessat; & quia tum cessant Gustui grati esse, haec Passio Gallice dicta fuit Deleos. ΛRTICU Lus CC IX.
. ' De Desiderio. Drsu rium est quoque species Tristitiae, quae specialem amarorem
in eo habet quod semper juncta sit cuidam Desperationi & r cordationi Delectationis quam nobis attulerat stultio. Nunquam enim Desiderio afficimur nisi ex bonis quae quondam possedimus, &quae ita perierunt ut nulla spes supersit ea recuperandi eo tempore & modo quo nos illa desideramus.
114쪽
De Hilaritate. DEnique quae mihi dicitur Hilaritas,species est Laetitiae,quae id habet
sipeciale,quod ejus dulcedo augetur recordationemalorum praeteritorum, & quibui homines se ita sublevatos sentiunt ac si grave aliquod onus quod diu baiulassent ex suis humeris remotum sentirent. Nihil autem video in his tribus Passionibus observatione valde dignum, nec etiam alia de causa eas hic posui, quam uesequerer ordinem enumerationis supra sectae. Sed mihi videtur hanc enumerationem fuisse utilem ad ostendendum nos nullam ex iis omisisse quae digna seret speciali alia qua consideratione. ARTICU Lus CCXI. Remedium Generale contra Pessiones.
NUnc autem postquam eas omnes novimus , multo minus metuendae sunt quam antea. Videmus enim, eas omnes natura sua bonas esse, nihilque nobis vitandum ex illis praeter carum pravos usus aut excessus: contra quos remedia quae proposui iussicere possient, si quisque sat curae haberet illa usurpandi. Sed quoniam inter illa remedia paui praemeditationem, & industriam qua quis corrigere possit desectus suae indolis, sese exercendo in separandis motibus sanguinis & spirituum in se a c lationibus quibus jungi solent; fateor, paucos dari qui se satis praeparaverint eo modo, adversis omnes impetus; & hos motus in sanguine exstatos ab obiectis Affectuum , sequi tam prompte ex selis impressionibus quae in cerebro sunt, & dispositione organorum, etsi eo anima nihil plane conserat, ut nulla si sapientia humana quae possit illis resistere, cum quis non satis se ad id paraverit. Ita plures nequeunt
se a risu continere cum titillantur, etsi titillatione non delectentur. Nam impressio Laetitiae & subitaneae occupationis quae alias illis risum movit eandem ob causam, excitata in eorum phantasia essicit ut ipsorii altamo quantumvis invitis infletur subito a sanguine quem ad eum cor mi tit. Sic qui natura sua valde propendent ad commotiones Laetitiae , aut Commiserationis, aut Terroris, aut Irae, abstinere vix possunt a Deliquio animi aut lachrymis, aut tremore, aut commotione sanguinis, ac si febri laborarent, cum eorum phantasia vehementer pulsatur ab objecto
cujusdam ex his Passionibus. Sed quod eo casu semper fieri potest, quodque putem hic posse poni ut remedium generalius &observatu facilius, ' M a contra
115쪽
- DE PAssIONIBUs TERTIA PAR s. contra omnes excessius Affectuum est; quod ubi sentitur ea flaminis commotio, praemoneri & meminisse oporteat omnia quae se imaginati ni offerunt non alio s, et a re quam ad animae deceptionem, eique persuadendum rationes quae instrviunt commendando objecto Passionis suae longe simi es esse quam revera sint, & e contrario debiliores quae eidem improbando serviunt. Et cum Passo ea edemum persuadet quorum executio aliquam dilationem patitur, abstinendum a serendo de illis extempld judicio , & alio avertetidae sunt c lationes, donec tempus & quies plane sedaverint commotionem quae est in sanguine. Et denique cum incitat ad aetiones in quibus necessarium est consilium sumi in arena, debet praecipue voluntas ferri in considerandis &.secta dis rationibus quae contrariae sunt illis quas Passio proscit, etiamsi mi- anus validae appareant. Ita cum ex inopinato insurgit & impetit aliquis advcrsarius, occasio ea non permittit tempus insumi deliberationi. Sed
id mihi videntur hic semper posse qui solent animum reflectere superactionibus suis, ut nempe ubi se metu occupatos sentiunt conentur a velatere cogitationem suam a periculi consideratione, attendendo rationibus propter quas multo major est securitas 5: honor in resistentia, quam in fuga: Et e contrario ubi sentiunt vindictae cupiditate & Ira se incitari ad incurrendum praecipitanter in illos a quibus impetuntur, meminerint cogitare imprudentiam .esse si se perdere , cum salus absque infamia potest obtineri; & ubi impares admodum fuerint vires, praestare honeste canere receptui, aut in deditionem consentire, quam se more M
Ab illis suspendere omne bonum is malum hujus et hae. C tonim anima quidem sitas Delectationes separatim habere potest;
sed quia attinet eas quae ipsi cum corpore communes sunt, illae pen8ent plane ab Affectibus, adeo ut ii quos magis movere possunt, ma- stare possint hujus vitae dulcedines; prout etiam in ea possunt ace issima de amara quaeque experiri, cum illis recte uti nesciunt, & ubi ipsis sortuna adversatur. Sila sapientia praecipue huc confert, quod nos doceat sic illis imperare, & tam dextre eas dispensare ut tolerabilia sint mala
116쪽
De Passionibus in genere. Et es occasione de tota. hominis natura.
t. i D Passis est respectu Alriecti vir , jὸ per esse actionem respectu alte-
Iunialon 3. 49 Ω meri fiat motis estrae s. sio. I uomodoproducantur Diritω o males in cerebro. ibid. i. momodo fiant moti Musculorum. 6rtas nori essum externa anant m sen- Durn orona. f 3 Hanc oblemrim extemorum amovem Eiet ei simode spiritus in muscuhs deducere ibid. I . Harietatem quae est inter piritus, etiampo e variare eorum cursus. 81 s. lint causae varietatun . ibid. 6. Muomouo omnia membra poni moveralerofectasen tuum, edi per piriιus, ab
23. De Perceptionibus quas r ferimus ad ob- , A qu unt extra non ibid.
2 . De Perceptionibtus quas ad corpus u strum reteremus. Ibid.
21. De Percutiaribus quas ad aratim M no fram referimus. I 326. Imaginationes, quaestum pendent a motu ortuitospiritu , posse non minus v ras Pasione O, quam perceptiora D prudent a nervis. - .ibid.2 . De itis Pasimum animae. I 28. Explicatio primae partis lasus definiti vis. ibid.2 '. Explicatio alteritis partis. ibid.3o. αλ imam ese unitam innitas corporispani Sus con an lim. Γ, 3 r. Dari glan ut in cerebro, iisqua anima suas manes specialius quam in actis partiuem exerceat. ibid. 32. se amodo eqgnoscatur hanc glandulam esse praecipuam animae sedem. is Serim Afectuum non es P in corde. ibid. momori anima ct corpus arant in te id
3s. Exemplo modi quo pria vera obieer rumsese uniunt in glande ruis est in media cerebri. ibid.36. Exemplum mori qua rasones excitantur in AE tma. 3 7. xuomodo appareat eas omnes escia quodam motusspirituum. . . tDid. 38. Ex elum motuum corporis ' ii comi m- tur Palliones, or ab anima non pena UL
117쪽
undIam esse cuia. moέui grandis , Ieames indu ria vel habitu eam aliis posse
magmantur inter partem referiorem superiorem animiae. ibid. 8. In quo eo noscatur rab: tr vel imbecissitas animaru quo in. ins rorum It
De numero de ordine Passionum, & explicatio sexPlimitivarum.
iissimam ct Contemptus, Generositas aut Superbis, est Humilitas acit Afectio. ibid. s. Veneratio e Sesspecti . 23s6. Amorct tura . ibid. Cupiitas. ibid. es, Metus, Zelotypta, securitas, Dei eratio ibi.
s. in quid specialiter inserviat imiratio. 76. In il nocer pagit. Et quomodo ejus itemu post suppleri, O cere ea exces-stii. ' ibid. 77. L Unec viae res, nee Anio A in Aue
mirationem maris ferantur. 3 s78. Eius excessum posse abire in Halitum, ubi ejus correllio ne Jαι:ur. ibid. 'Donitiones Amaris σod i. ibid.8o. Quia sit se virgere vel separare Votauta-6 . Falsitation, Dei aeriam ct Hilaritari ibid. cf. Cur haec enumerario Pausiano disserat ri ea quae vulgo re prael. 3 ic . dari nisi siex pe trillas Passo s. ib. De Admiratione. et . D:M ue initio ei. D. M union stata ri inter Amorem Concupiscentis'mnevolent . ibid.8 2. momodo Passiones vaHela Misentra convenaant in ea qα 2 Amoreis participe unt. 83. De merent aquae est inter simplicem B nevolentiam , Amisitiam , ct D oti Nem. .. 3 7 8 . N. u tot esse Ο hecies quot Amoris. 3 38ς. De Complaceret t.: Horrore.
118쪽
A a T. a C U88. ne sint diu diversae pecus. ibid.89. Arratas sit c iit, quae ex Horrore nascitur. . OD. sit ita quae noritur ex Cmolacentia. ibid. pr. Definitio Laetitiae. 4IsΣ. Definitis Tristitiae. 4293. tuont cause harum Passionum. ibid.s . amoti hi A Dertu excitentur a bonis is malis ovis nil nisi corpus Hectant ι crin ovo conigas Titiliatio σ Dolor. ibid.9 s. suom o etiam possint excitari a bonis Omati quae any non observat , etiam ad ipsampertineant i ut voluptas quae oritur ex eo quod quis se in periculum conjecerit aut mali praeteriti meminerit. 43ρ6. s uinum si ut motus sanguinis ossis i-
tuum qui producum quinque praecedentes m Jovei. 97. Praecipua experimenta quae inserviunt his motibus cun inutis in Amore. ibid.s3. In ossio. ibid. 9. In Laetitia. Asco. In Tristitia. ibid.oi. In Cupita tale. ibid.ΟΣ. Motus saetumis c pirituum in Am re. ibid.O3. Ino So. Uo . In Laetitia. ibid. os. In Tristitia. Io6. In Cupiitate. ibid. or. st causi horam nutuum in A-re. . ibid.o8. In odis. Mo9. In Laetitia. ibid.io. In Trinita. - II. In Cupid atri ibid.ia. I se sint fineta externa harum Passionum. ibid.i3. De aerionibus oculorum ci vultus. sor . De mutationibus coloris. ibid.is. Uomodo Laetitia inducat ruborem. Fit 6. amori Tristitispazscere faciat. ibid. 17. uomodo triste ueruleant. ibid. 18. De Tremarius. ' I9. De Lanruore. ibid.
ari. Eum posse etiam pro si ab alta. Pas
I 39 De Uu earunZem disponum quatenus pertinent mi animam ι di primo ri An re. ibid. o. De Oio. 6ΣI i. De Cupi aetate, Laetitia, ct Insilia. ib. 2. De Laetitia ct Amore, comparatis cum . Truitia ct Oia. 63r 3. De Asiam Afectibus qua tenus res rumtur ad Cupiditatem. ibid.r . De Curitatibus quarum eventus nonns a nobis pendet. 6 r s. De iis quae nonnisi ab aso Ur nn Gnt: Et quid fit Fortuna. ibid.i s. De iis quae a nobis est Hadiis penaret. I 47.-Commotionibus in emis .clnisse. 66l 8. Exercitium virtutis summum esse remeia contra Passiones. ibid.
119쪽
9. Ξ Existimatione Despectu. 67so. Q Has duas Passiones nil nisi speciis A irationis esse. 68 i. Etiam posse quem se jum exi limare vel
in picere. ibid. 2. Propter gram causam vis aestimiare ρῆ simus. In q to considat Generositas.s a Lim impeJire ne contemna ibid.
ibid.1 8 . Medias diu contrarios eqs. efensus Ge
6. . Detinis Atrum duarum Possionum. ibid 6s . De De F Metu. . ibi 66. De Securitate De peratisve. . De Zeistypia. ibi 68. In qua haec Pas Ohonesia seposit. ibid
't. De Animositate cla Au atra ibid.
ryo. De Otisfactiora sis Acquiescentia in se ipsa. ibid.
I vi. De Paenitentia. . t I92. De Favore. ibid. 93. De Gratitudine. ibid. I9. . De Ingrati tu me. 8s 9s. De In ignatione. ibid.i96. Cur quandoque juncta sit Commiserationi, ct ouandoque Irrisioni. ibid.197. Rueta sepe eam comitetur Admiraris, neque incompatibilissi Gon Laetitia. 86198. De ejus ι. ibid. 99. De Da. ibid.
bescunt quam qui parent. 8 eto I. Dari duas I Decies, ct optimos quasque priori magis e se Obnmios. ibid.αo2. Animas tinbeci es abjectas altera magis abripi. saeto 3. Genero talem esse pro remedio contra Irae excessus. ibid.2o . De Gloria. - systos. De pudore. ibid.2o6. De Usu harum Darim Pauponaem ibid.2o . De Impudentia. yo 2o8. De Fastidio. . ibid.229. De Dota a. ibid.2ro. De Hilaritate. si 2II. Remeaeium Generale eontra Passames. ibid. 112. Ab issis solis pendere omne bonum Omalum hujω vitae. 9: