Georgii Ludovici Boehmeri ... Observationes iuris canonici

211쪽

ris alicuius, Imperatori in sacra euam gelicorum vel in iurisdictionem eorumdem tributi, vel vllum vestigium appareat, Vt potius ne talo quidem a Caesare expetitum esse, vel saltem in quaesionem vel conuentionem ulla ratione deductum esse, neminem, qui jure id - affirmare audeat, fore confidam. Si Veto neque ante paces religioses ulla e clesiasticarum, et quae illarum iure censentur, matrimonialium causarum cognoscendarum potestas penes imperatorem et imperii iudicia fuit, formula imperii inde a seculo XII. id comprobante; si porro sacrorum resormatione peracta, nulla ιmperii lege, neque pace religiosa neque pace Resiphalica, haec illis Potestas concessa est: neminem existimaturum credo, iudicio ullam iurisdi- .ctionis ecclesiasticae partem vindicari posse, quae ex legibus imperii olim n gata nec ulla nouioris legis auctorita te tributa est. Itaque in imperii tribunalibus, omnis in causis Euangelicorum imrisdictio ecclesiastica exulat perinde ve

in causis Romanae ecclesiae addicturum,

212쪽

Et dista' utriusque religionis consertium

in hoc argumento adeo omnino aequalia sunt, ut causae eorundem lecclesia. sticae nec per ascititios colores I 'veluti ob earum nexum cum causis secularibus,

vel sub tegmine protractaevel denegamrae iustitiae, vel sub 'specte' maestionis in facto consistentis, vel sub eo re nullitatis in cognoscenda causa admissae, Od iudicia imperii reuocari queant. l

uiae cum ita sint, sicile est ad intelligendum, neque legibus 'neque iuris principiis inniti eam opinionem, qua Imperatorem pro summo in ecclesia Euangelicorum iudice esse habendum a nonnullis eXistimatur. Sed perpendere paucis et sub examen reuocare iuuabit argumenta, quibus eandem adstrue- ire censuit, quem antea nominaui ICtus Iambergensis.

l Ex sententia videlicet nostratium haec ex imperii annalibus recenset momenta ad Melandum, jura circa sacra Impera-

213쪽

vilio a fictione argumentum repetit, id quod fingit, nunquam contigisse largi

tur, reique Veritatem commento et imagine inumbrare contendit. Iura ergo Caesarea in sacris euangelicorum restituta non esse oportet, si eorum restitutio ex commenta sctione iuris postlimi. nli est'repetenda. An suspensa sorte G. lim tantum sunt caesarum iura in sacris, ut locum inuenire potuerit iuris cuius

dam suspensi restitutio 8 Ita enim in iure nostro vocatur postliminium. Certe si pacto Henriciano, si per ista concordata non suspensa sed sublata sunt iura Imperatoris in Sacris : frustra fingitur post liminium. Quae quidem sui penduntur iura, subinde reuiuiscere constat: at iura, quae sublata sunt quaeque esse

desierunt, sua sponte renasci, et quae interierunt, ipso iure resuscitari, a ratione et Omnriure alienum est. Nouam interuenire oportuisset constitutionem ad iura caesarea, diu antiquata, reuOcanda et restituenda. Sed de hac neque cogitatum neque actum est inter pacis tractatus, eaque ne ab Imperatore quibdem

214쪽

a l . .

x7s OBSERVATIO V. .

dem expetita; quin potius cum de exercitio imperii sacri lis non nisi inter Ordines imperii euangelicos et praelatos Romanae eccosae intercederet, haec ipsius imperatoris statuumque imperii consensu ita definita est, ut ecclesiae Euangelicae immunitas .ab omni alienae iurisdictionis ecclesiasticae exercitio data, et omne ius circa sacra, quale olim penes ecclesiae Romanae antistites me. rat, unitum coniunctumque sit cum imperio seculari statuum magistratuumque Euangelicorum, imperatori vero nihil noui iuris tributum sit. Sed alia praeterea ab ipsa reformatio. nis Derorum historia ducuntur arguis menta, quasi Imperator iurisdictionem in Sacris euangelicorum adeo omninoeXercuerit; ut status ecelesiasticus sitis temporis statui publico ecclesiastico subsemmate carolingico adeo similis sit, ve. ouum Ouo: inde enim Carolum V. circa doctrinam publicam et cultus diuini rationem nonnulla sanxisse, et de con cilio

215쪽

cilio conuocando eoque dirigendo non minus sollicitum fuisse, quam illud ex- petierint status euangelici.

Verum enim vero singula et uniueris 'sa, quae sacrorum repurgatorum historia suggerit, animo Perpendentes, eorum alia ad minuendum reprimendum. que veritatis renascentis religionisque

emorescentis progressium inter ipsa religionis dissidia acta et tentata esse, alia ad religionis dissidia componendi reme. dia pertinere deprehendimus. Illa cum nunquam probata, quin potius a statibus imperii euangelicis impugnata, d nique per paces religiosas euersa sint,

euincendo iuri caesareo nulla omniflo ratione inseruiunt. Numquam caesarum auctoritas eo valuit, ut doctrina publiea imperari et praescribi potuerit. Naturalem sacrorum libertatem a primordiis nascentis ecclesiae tuiti sunt status Euangelici, pervicitque eorum sententia, ne plurium quidem suffragiorum . in causis religionis habendam esse ratio- .

nem, sed sola amicabili compositione M hoc

216쪽

imperium sacrum ideo imperatori sublesium esse opinantur. ib Sane ea arum eresesiastiearum naήtura, ex potestate de eis statuendi in

principes translata, non minus immutatur, aescularium causarum indoles ex eo o rumpitur et adulteratur, quod

de illis praelati statuant iudicentque, et quod secularis iurisdictio iuncta si a-eerdotio. Perstitit sua singulis causis ratis , quam sua natura, et ex iure eo muni legibusque piablicis sortiuntur. Antiquastaec est imperii Germanici foro mula, iurisdictionem eccles sticam eri, emtam este ab omni imperatoris et imperii iure, eamque illa immunitatem 1eruat, liue sit penespraelvios suae penes principes Euangelicos; siue eadem 1eη parata sit, siue unita cum imperio terri. tortali. Vnio ista potestatis sacrae et ter

ritorialis in principe euangelico, facta. est saluis iuribus praecipuis, quibus potestas sacra ex formula imperii fruitur. Quae vi illius agit princeps Euangelicus, seu quae agit vi iuris episcopalis, vili . M a qui

217쪽

qui veteres eo animo solent, ut imperi um sacrum tantum annexum potestati territoriali esse ostenderent, in iis non

nisi ab eeelsae salute et iuribus, a pa-- - re religiosa et a pactis, quibus suae re- . clesiae obstrictus est, circumscriptam habet potestatem, liberam ceteroquin ab omni superioris cuiusque imperio.

. - Sed vereor A. ne prolixiori sermone hi vestram peccem humanitatem et beneuolentiam, cum et superlint, quae vel primo loco dicere, quae commenda. re vobis, Amantissimi academiae ciues, .magistratus, ad vim et auctoritatem l gum tuendam constituti, rationes postu, lant. Nihil quidem noui, quod, praetorum more, .sub muneris auspiciis sit edicendum, nihil eorum, quod vobis iustum honestumque videatur, quasi id ignoretis, Vel quod VOS praemuniatis, palam denuncia um est. LegeS grauissimae, quibus vestra salus continetur,

leges regiae, leges singulis inillatim, ut suae quisque saluti ex iisdem prospi-

218쪽

ciat, insumatae, leges, inquam, sunt, quarum obsequium eXOptamuS Omnes, quarum sententiam sub magistratus auspicium vobis in memoriam reuocare, et vestra intereste videtur. Age itaque, Vir Excellentissime, qui simul uniuersitati nostrae a secretis es, et summa te gum regiarum capita in lectissima et fies rentissima ciuium concione recita. D

LEGES. Si quid est in votis, si quid est in quo

pro vestra, Cives Amantissimi, Gli te conspirant Patrum academiae vota, hoc ipsum est, ut sapientissimae, in quibus vestra salus agitur, Leges, imis pectin' ribus infixae permaneant, utique custodiantur diligenter, nec iis ulla earum parte consulta ratione violentur. Hoc vestra salus iubet, hoc a vestra, quae ad recte agendum sua sponte ducit, in dole et virtute, hoc in ipsa scientiarum, ossicina ab eo literarum cultu, qui ad hus manitatem vocat, idemqne ab ea modestae laude, quam praeclara ad virtutem Μ 3 con

219쪽

pontentione dudum nacti estis, laeti eripectamus. His studi s , quae in vestra et patriae commoda vergunt, gratiorem tolerabilem et felicem ex maxima partexfficietis, quae vestri causa mihi delata est, provinciam. Quae cum iisdem exhono vestro legibus circumscripta est, in quibus vestra causa vertitur, tum illa eodem ego animo desungar . Qui in V

stra commoda ducitur. - λ .

Votis adspiret supremum. Numen, efficiatque, ut haec academia sit et Permaneat perpetuum reipublicae et ecclinsiae seminarium, in quo educentur et perficiantur, qui olim rerumpublicarum curam feliciter agant, qui iudicum minnere digne fungantur, qui olim religio nis causam religiose curent, qui omnis neris munera prudentissime gerant. Conseruet diuinum et propitium Ninmen Regem Nostrum Augustissimum, ut in tutela nutricii sui munificentissimi academia diu laeta assurgat. Saluum diu et incolumen praestet Serenissimum Walliae Principem, Patriae et populii delicias.

220쪽

delicias. Seruet Domum regiam, eamque in secula florentem praestet. SED uet augustissimi principis. rerum pacis et 'belli purpuratos administros, in iisque indulgentissimum academiae Curatorem, in cuius incolumitate summum rerum nostrarum praesidium inesse, grata mente profitemur. Seruet academiae Proceres, VireSque atque facultates largiatur, ut partibus demandatis ex voto regis et in spem patriae omnes desungi queamus. Vota rata esse iubeat, qui vivit et regnat ab aeternis temporibus

in omnem aeternitatem DeuS unuS et trinus, Creator, redemtor et illustra r

bumani generis beneficentissimus, cui sit laus et honor et gloria in secula sempiterna. Dixi