De naturae diuinis characterismis seu Raris et admirandis spectaculis, causis, indiciis, proprietatibus rerum in partibus singulis universi, libri II

281쪽

CA PVΤ r. 'Cardanius refert se quanquam praesegiis adam se rostondit euenim una fuit indi uani occasio vel ob inne- ut item hominis, qui rerim uo modos tantum or thecies, logorim, in-

id θ temporis sibi inometa insua calcirum vertigine colia mesethcaret. multa enimρradicunt eiusmodi edimpulsu sol ivito magis,qua methodo rationali :ac tum primo videtur ibi reri hci semel potuerilit no metiri. Veru iste con reptis ignibus in nrmatior,tandem ct remos, ct rela in omne promiscue vates,atque Astrologos concitauit. Mutira magno stadio coquisivit verba ctfolias ectes:si rem ipsam, penitus nihil . non enim uspiam artis fundamenta conuellit id artifices nequam, sicurras ct circumforaneos prorsius, ut olim Medicinae cauillatores, quorum conflantibus argumentis respondet eleganter Ilis . lib. De arte, ac lib. De veteri Medioinu. Quin si a spium in uri u loecieme ita inuebi videatur, quid aliud ille, quam stine compungit α' acumine, ac partim memorem docet eorum quae in Nepta-plo dudum ante persi ij trirbi concentum partiumm Iarum in uniuerjo,quem Thnais prodidit, doctri me Mysica consentaneum faciti caelum ut marem, terram Pisa initiam vocat: νim Solis, Luna, aliorsumques Verum, influere I cem, calorem, molam Pel impetum, atque omni genas Ipecies la haec inferiora ,pei mittit. Sed si cum singula, qt id est qhod artem criminetur quam strorsus nol cro es ac

ο ρ ρ ρ η corporum positam esse,qua tumen in totis - reram agetatium, o p ibilivmproportione persetur. N thauc pres imus: sed ri ignauumsuci genus apras pibus arceretur, nou ita qua potuit, pro captu populari, verbispiani finiis exarai tr. proinde ct plurimi nullo dele 'Rj ctu, vel artificio ad iudicia prorum/entes, his tanqualm pacti cantibuι Urugi se patiun lir steti d taxat aceruo I cano

282쪽

canonum in nito, ct male ad calculum redactis nixibis in tentes. Accedit 2 peruic cia quadam, se stape su lo : dum Chaldaeorum vestigia contemplati, fomtes natura deserunt, pectantcr piaulas ac zurbidos lacus multa nitarrum tum arrogantia , tum Idolatria sispenstitionesve latos. Qqo factum existimo,ut tandem omnes ei rem is artifices male audierint, vera autem scientiae ne qsi 7 vaebra reliqua videatur. uuin adsiumm4 impietatis notam illorum excreuit iη ama, ut mentis arbi-rrium caelis, Deum siluis operibus obnoxium faciant mo σscelerum fontes tu bonum summum,capitali errore detorqueant. Sic rati bi in vitent ex ista causerum atque e sectuumserie longe pulcherrima, ut mundi corporei vinculis nimium tribuendo, prastantiorem copulam interres intelligibilis non animaduertant. Scimus enim in humana corpore nexu 'gularum partium, o facultatum cons nantiam sermorari: sed suismodi ' earum sicilicet qua tu corporibus uui immerse,pt in brutis υnmersa n hominibus o nues, excepta principe parte vel rationali, qua corporio tit ut gubemator clauo, quae Deosolo velangelis

regitur ac propria voluntate, quae omnem criorum ambi

tum Jla rescindens, qua o dominatur assectibio suis omnia secum a fatali rerum necessitudine liberat qua scissime in fui sese pedisequis mancipant, obbrutescens istico

rransiuersium rapitur, se causis facultate inferioribus implicatur: ut pulchre Mercurius in Pimaniso, atque illi ὶῖ sonans Maro, Vicinae ruptis inter se legibus orbes Coucvrant , auit toto Mars impius orbe:

Vt cym carceribi s esse est dere quadrigae, Adiuntse iustatia, ct stustra retinacula ira en3

Fertur equis auriga,nec audest ίurrus habenas.

283쪽

sensenim itaque boni oeciem asoto De in Melas, ani

mam, ac naturae arma sim aciem per nan e: vitia vero, error in omnem atque ignorantiam, a corpore per pe

catum . Prerus es liquidus est boni fons, uri c ael es radii,

omnes ad Uum aliqκem in ortu, vel conseruatione rerum naturabum influentes; sed eos peruertit sepe materies, Ptpeciem induat ps regrinam. Sic Saturni grauitas in morosum melancholiam, in auaritiam atque innid am plerumh degenerat .Martis animosa indoles in crudelitatem barbaricam, stiria ac latrocima. o fude cateris. No qhod

idcirco astringant animum, aut protinim meluctabili ne cessitate perintant. s it hoc an , abo: nihil indignius hominis dignitare, quam paulo inferiorem angelo secit De curum in corpore sicini vitiorum siemina qtu a, re Iut ignicul sub alto cinere copepulti, pro ex iones ath vocant,antiqua labe contractas. Illa quidem vi mauynt, a peccato primi parentis obtinuerlint. Verum vi tatim generis,uel , stim potius,qua alter , ut ad i ividia alij promptius,aut avaritiam, aut libidine timulentur; hoc a pro prio pendet unius corporis temperameta: cli videamus tim a pueris, hunc aptitudinis disserentia nobis .inesse deo se Galenus crediderit animum seqiu corporis temptaraturam : etsi reuera illi .m de sola propensioue intelli

gat, actus alitem nefarios in nostra voluntate atque urbi

trio disitos e se, qhi sana fit mentis dubitet nemo. um ni

mis Theologiis , omne hoc discrimen referuui ad occultum iudicium Det,ac dum se nituntur ex hac stirpea extri care, magis inuoluunt: dum Deum nolunt videri causam mali ut ipsium hoc erant, eo proper nodu=n delabuntur. suid relat Deum opificem boni, materiem ubi contami-

ista est vitio nostri, in illa faciι premisisse, ut ea ipsa ρο- rentia vel aptitudo, est per se non habeaseriem boni, it

. tamen

284쪽

vnge animo edim illa pro penso in sin xulis sintula

Communis 'ropenso a peceato Adar sed peeuliarisaeausalii naturalium aptitudine quae eth acaelesti.

hus pronao sietur.

tamen bona ex accidente, csi i itast homini misitia seupra

terram, nec is postione contrarij, virtutis gloria e litescat. Verum quid haec adsevernorum corporum ener ian'. Certe si tanta vis temperatura, Vt alios naturapronior

ad iracundia praestet, ultos ad torporem S desiliam, nisi funditus Mediana principia conuellavitu) patet profecto quod demonstrandum fuerat: nimirum ct calos ad rese

uinem corporis, Assectuumque varietatem incredibilem plurimum oble. Sunt enim apta interse, conneiaque haec

omvia,ut stuperi cre vi siculo demonstratum est. N csola id omnibus Medici, Philosephis in confusio estis Mensu

quotidie docet,wκtaridiecies animorum, ct pectora motinnunc alios, alios dum nubila pentus agebar,concipere : cui

ct istud Christi consionum est, Nunquidsunt a . horam dieὶ Constat apertius secundiι doctrinam Hipp. corpus humanum ab iisdem elementis quibus prodierit assci, quotidie immutari atque corrumpi: huc enim ste tat νniuersus liber tertius Aphorisinoru nnunieraque sententia destri pia in lib. Epid. Postremo constitutionem elementorum rempestatumque tac situdines, ad ortus occasusique θ

rG1n multa obseruatisne reuinxit Hipp.bb.potissmum De aere,aquis se Iscis: ac nos quotidie doctrinam illius perissimam experimur. Fateamur itaque nexum esse perpetuuis toto mundi syntagmate, quo plane conuincam,non quidem astra escere siuapte natura, ut sit qui pia1n malvi,vel etiam ad malum propensior : sed qxando peccati communissima ratio natura suseptricis partibus moleuit. futuruxi iam agentibus causis etiam bonis, ct ad pitiosum materiem applicatis, certo concursus brita prima cunabula, certam quoque propensionis steciem costquaiser. Vnde genvi viij ad peccarigenus communismum sterit, peculiares aptitudinum disserentia analogiam vitiata materia

285쪽

eum calastim corporum s etygiis quanquam in ea raram

copula adius animae rationalis omnem exuperet tum caeli, tum corporis potestatem, ac in rei qua parte natura cassa quidem proximiores a praecedentibus ordine moueantur:

ut tamen qua uis affectibu/ Iint victita per se magis agant tionis vis cauimpetuntque fortius, multo Minus pero qra longius di ::ί - :4- si ni,qua pus notantu viribus agunt,s per intermedios *V'si 4μ6μ duces, quod Medici vocant ex accidente: quod non sola inefficientiae legibus sed O signorum in demonstrandi genere lacum habet. Eo igitur magis ius a ratio est, quanto pelcausa recipie, a pruribus principibus gubernatur,vel causa e tricis vis ct potentia per pse res ordines prorogatur. uuare sita erat astrologiae vanitas casi ada, quod ars dif- , 'istas' scilis, qi Adnusta satis industria, nulla ingenij vis ad exactam istam prasgi, facultatem p usi cere: quod pro pter ordinis longitudinem causarum, cocursum, q pri mastonte ignantur , sinone rustrata vel prorsumoflat,

vel nonpotenter agant, pel etiam aliter longe qua ex na-- tκra calastium iudicetur. Veru dum ritani lii viiiii in contraria currunt, ut poeta cecinit . deoques terga prae-bi inivi, merito nunc ct illi papulent, qui verberaudi nesciunt modum. sus eram dotaxat ab istiusmodi, an utillam artem existinient, nis qua ipsi norint, aut putent ab alio penitin comprehensum: fc plane ars nulla relinquitur. Quaeram nrem sese vel siensu praeditosputent, vel cale inslumi uiue,aut micam inementis accepisse. quodsi est : curram diuersa stecies lucis, in stellia sit uti, ' cur hac f-gurarum, O magnitudinum tanta varietas' cur orbes innumeris orbibus implicati, quibus erratias dera pro sum vorsium commeant Ieml siequuntur vellat praecipuis ducem' dicent vel frustra disi ilarem substat iam esse creatam,vel lim ornatu gratia, vel etiam ri tempora distin-

286쪽

guantur. Nequicqua aliquid factum ne quidem ba Fari

ac deorum gentilium cultores admittente hoc mini coctaniata dementias oret, Iunimum artificium ad certum sine minime pertinere. Ornatus duntaxat in causa esse no ρο- test, ct ι;n motus eis modifolosissu exteriore no cognosta

rur, cum etia sensibilibus hisce stet tiaculi si quiddam in-

rerius, facultatum copula scilicet atque connexio,qua nisi vel rudi minerua comprehenderimus, iam ct perapulchri- ruinisflos , decor atque voluptas parte sui maiore propemodum emarcescit. Cicero quoque pulchriturius deam fiatuat nunquam ab utilitatis ratione seiunctam . De FigVrard *xq; niendis temporibus instruire imprimis ct Solem , ct Lunasu aquili de ' o fixa cause eraJatentur omnes , noruntque vel iureta: S 'U' ' n- mem tantus, neque colorum diverbia , δη magnitudinis s requisita; ῆec in planetis caeteris orbiti ni fons iitricorum ,excentricorum, Qt tantium, epi clorum flectabat hic labyrinthus inextricabilis. Si nec ista conuiomere mi; ia certiit, quaenam deniqae qui de Luna aut Sole constituat, I n. . ,ta' nurn m M prater lacem quam vident, i aliqua vis calo- d Mi ris humiditatis, S c. quam tactu percipiant: num prater has ct altera ' mugis occulta , cuius austicio germinent, vittant, ct conseruentur omnia, rempestatum νι- cisit idines iant, moueantur humores O animalia, in animalibus morborum cristes lege certi ua praedicantur, purgationes menstrua in Ioermis , senuinis fluctus la pstineribita, medulla augmenta decrementaque in

bus d i mari vastofluxiu,refluxu , continui, aestu femuoris D depressa, qua navita qMilpiam, vel bubulcu , velo 'imum Baucis pannucia tibi definiet. Si dicant agere quidem ita

diei elemeta, βῆ calore tantsi ct luce .qunam denuo, num calorem hunc simplicem se productivum unius generis velivi, num qualitates primas, secundas, tertias ordine co furere

287쪽

dirimittant, ut ab omnibus Medicis demonstratumestinum denique s lana id datur, is iurdum t assu sellis di i xae as,inriori ob loco,iuce praestastioribus, ean vis nou actu pirustiam. perpetuo, saltepotestate esicacia a se lare, ut uo accessu recellussi adflem, vel complexu mutuo, ex potestate ali

quando in amnis deducantur. quemadmodum oviniam aeram pristis operationis momentum Gut ile ιυ-

cipiunt a calore nostro, se partiti tu ipsis quibus applicatar. Certe si nobis; utura tempestate1n ex meteoris liceat prae sagire, vel ipse rerum Iomino seste, quid absurdum dei ceps met fora a causis ordine siverioribur defignari' est stucarhena in certas an tutio coaptata rerum naturalium consensu pulcherrimos aperiri ' interpretes Penta teucri D:odorus, Theodoretus, duce experientia fatentLr cri, quoi Istio is est messis,aliari inque rertim agendarLm lcmpora

recti Ome ex illis caelestium corporum motibuι obser arieinio stella crinitas vel trabes tu apparuerint , bello in s rores,vel lacustarum agnaina hominum vel bestiarum pG stilentiam mettiendam.Sed Genethliacos rident. Ri eum Gene Muci se nos: cu multa irrepsierint sirperstitiosi penitus, est im , n ualma v. proba ex grabum os ino,quaecunque ilicst ex apparere sola militudine , non ratem ex ijs cui serum visi ei ibmertiuntur. ut quae de timibus caeli, de uxore O liberis, de coniugio, moi sis tepor ortunaque dicuntur: m ita enim ubique panitas undam nitim prope nullam vel ex eo col ligi potest, quod in istirica talis gcnitum unum; princi iapelint eorum quae se corpus concernunt, se anim in ,et O fortunam : G certe corporis initium sit conceptus fortuita-mn rerum partus, si legitimui statui post)animationis aeria ν Horii, vero, vel fimpuchosas primum temptin quo mouetur

288쪽

eontra tibi de partubux Ieminorum. Temperaturaee enitio per Astrologiam. Flh Jones

eherrima. Nnthorum praedictiones,

Prod;giortim consederatio.

tem valde redarguant. Verum si certa p/is rebus principia defignentur, ut conceptus,ct animatio: ementiam de pleri que probabilitesniposse veIres ipsa loquitur.nec amplius habent aduersat ij tanti quo confugiant: nam etsi νηοpartusint editi, tam en vel diuerss temporibus punt concopii, pel ex materie seminisnon j dem caeli conlatirationibus animantur. Equidem ut co. Iudam breuiter,ex Uro

rum influxus methodus adstit plurima praesagiri puto,qua

ad naturam corporis ac temperamentum pertinent quahad valetudinis statum . quave is adpropensiones animo

rum, ad haec vel ista studia, ct vitiorem semina referuu-tur Inificari interdum, sed maiori virium interstitio quo

plurimum eueruantur, ac relat ex accidente pertingunt,

praesertim qreando immistent ampliu3 parentum indoles, patria, conssetudo ct educatio. Porro quod reliquum est, electiones operum in pluribus valent, ubi ὰ natura maior materia ex peciada sit praeparatio: in aliis error etiΞ muti rus , atque impietas latet. Iu meteoris p dicendis artem ego vel maximam collocaui, ustusque illius amplissimus patet nobis alius nou demonstratione sola,std se opere co- naim .ut ire etiamsura doctrinam Cristum de morborum exortu, famis ac pestiletia flatu, de animorum fluctu orpropensone in commune multapradicimus, nihil ascopo pen sius aberrantes, nisi quantum ab artis perfectione recedi niti. Magis multo haec confirmantrer, si et res in solitrio 'irarint,vi mostra, prodigia, quibus aperinnone mur at tuinit tu qluide, ut animu alto in puluere dymiete excitemus,attentuq teneamus in ista cUensione causim ruati essectuῖ in triplici vilico, stu legis diuinae, humana ac naturalis circa republica. quod nuc strata paululu pia, ac Deo imprimis an stice me factio pro virili mea,atque hac aetate confido. Φ θέγξομια Oiς δεαις ὀθ, θυρμδ επίθελ

289쪽

De diuinis spectaculis line portentis, quae factiones Galliae, & inauditas calamitates hactenus praecesserunt, maxime vero ab anno supram ii Iesimum , quingentesimum , quinquagesimo

D Ε rebus ergo futuris vana est omnis mortalium,

19 o puperstitius. pradictio, qua neque in idem legi

tinium θecI.it, nec certis limitibus coercetur, neque natura duce,atque i iiii conditoris sapientia gubernatur, v cu Platone aristoteles, aliorumg. recte philo optantismi turba demonstrat , magis . muli, confirma'it liter se' ia. cra. Praeclarum tamen existimo, atque homine chi isti vo i i , his , ιηροὶ dignissimum, excelsa Dei magnalia, ct prouidentia uxili- ipsius stupenda opera celebrare qua quamuis ex ab fio im- , perscrutabili, ac nondum angelis exploratu bi genim humanum indies proficiscuntur , persticuum tamen diuini erga filiossiclos amoru exhibent cluracterem: contra os luto Epicureios palam demonstrant, quanto fit sibi

mortalium cstra, quam clemens in admonendis, cui ligundi queliberis. quos malorum domitrix paenitentis mollit, quιque mature ex tenebris in apertum lucem belle conuer tant: quam leuerus contra in vin isandis aduersariis, qui νὸl admoniti βρius; obstinatu animis Vim cotra lege . a que Ecclesiam moliuntur. Nihil enim tantopere ad cosse iudirili sti iis standam humana reiptib. integritatem pertinebat, quam hM quia omni bono malum ex nec si tute constan uit) iuorbe hoc eorruptibili alterna rerum vicissitu es excita rentur, quamoso ex ubertate. copia dii uentes animos

stringerent atque reprimerent, imo lὸ depresos nimism,m calamitatibus Obrutos in stem fortuna commotioris

290쪽

13 cos MOCRIT. LIB. II.

erigerent. Omnis enimumstartis ad extremorum asterima vergens, imprimis vel teste Hipp.) est periculosivi: dum alter in lubrico positus mole ct viribus sinu, couque

subito in perniciem ruit; alter coari in nimium aduersifati velut iniectis manibus si fiscatur.non secus qua in humano corpore natium calor vel Me diffundens nimium νe propter boni a uentiam) dispatur , vel in angissum a zori, Insili iuersa impuhsone coactus opprimitur, ut quemadmodum insulta' in metu immoderato, ac maerore contingit)transtiraremue δ' - Quare cum i terque motus sit necessariu , Vtrimquo tamen adsumma naturum videas vix absqt e periculo pem uenire, aut si perueneritnon posse consistere; opus est procul dubio, idque aditiis videtur prae caetra is exoptandum, ut reductine quada ad medium illa nimis diuul a Christiana reipub. membra in ab &ν, s δεομαλίην pristinam unde tusi restituantur. Quod futurum maxime , si ex oraculo plusemoti ait: quam Delphico,primsi in Aequisique descendat, deinde ubi morbum c uouerat hum, acseisi ut inter calamitatu publicae causaspartcm non mi uimam iudi carit ta mortu-ina publica sese confortem esse aequo unimo patiatur: illud iusiuper cogitans, non prius esse thm tolli qua cauca delea tur neque a nobis furoris diuini calicem amouendum, quanos ipsius misericordia dignos tum 'de O spe,timi mutua

Maloetu prae- charitate praestenim : quod hisce nunc velut extinctis, vel sipuis QDx illla plusquam hybe u aquilo, qui qμi in nobis boni est prorsus exurat,quicquid in vitasucci melioris, absorbeat. Quin ita se omnino res habere videtur, ac si vel pebus,vel caput, vel inguina sexum obsideat carci-Mς4l simi nonui. Irumi cancru vocant) cui antequamgemino it,sae e tum evacuatione, tum reuulfouesuccuuitur: ata bi