De naturae diuinis characterismis seu Raris et admirandis spectaculis, causis, indiciis, proprietatibus rerum in partibus singulis universi, libri II

51쪽

ZO vs ct Μοmus balatrones, dira ,pestis

Gaudent praeclaris dentes infigere scriptis: Tuta est 4 morsu pagina nulla satis. Nil opus es rabido morsu, nil dentibus istise Sunt niugis Hyblaeis oscula danda sutiis: Cum solidum reddat virtus adamantina librant, distingvi dentem liuide Mome cave. Ite canes alio, non hac mysteria vobis, Gemma ij nec vobis spargitur: tresues, Iresues, nam gemma decet reges L, duc hesit vobis olidiplena lacuna lati. Gemma bibat gemma, Tyrio se restiat ostro, Posthac calestisit situr ambrosta: milus θ Momus carpendi pane gemelli Artibus, hi 'iunt suriantis diu: Cingantur Gemma viridisacra tempora lauro, Obstupem ornet lappa inhonora viros.

52쪽

I De Divinarum rerum omnium, deq; Prodigiorum prima Sc communissima notione. 2 De Divinarum rerum nexu, ac dependentia mutua p er partes singulas uniueisi, ceu primo totius demonstrationu fundamento. 3 De Methodi Cosmocritices altero fundam e to .Per eande scilicet diuinae virtutis Ideam Vndequaque diffusam omnium in omnibus esse rerum atq; artium. tationes: unamquC propterea methodum' trium facultatu si peri 'rum a naturae similitudine derivari. De Divinorum spectaculorum differentiis.1 De causis eorundem in genere : utpote Fin Materie, Forma, atque Essicie te principio:

de vi mirabili atque natura Innati calidi, de Spiritus Formatori S. 6 De Prodigioru & abditaru proprietat i singulis caulas per species, aut partes singulas uniuersi, primum in Homine, deinde in orbo circulasio, tandemq; & in humana Repub. De Praedictionis Cosinocritices artificio qomunissimo: deque aptissima ratione colligedi

rerum quarumlibet vires occultas, quas a

forma Medici vel toto substantia nomina rut;idque distinctius multo per univcrsitatis scalam,qui usi lina hactentis explicatum est. 8 Eius em praedictioiam Methodus per singula fere Prodigiorum genera, partim Vsi atq; historiis aeui praetenti dudum, partim ratione firmatur.

9 De considerationis totius quae propter diuina spectacula sit, fructu amplissimo ac digni-

rate.

Postremo loco breuis Apologia contra morsus

53쪽

Pos TERIOR Is LIBRI cAPITA PRAEFATIo vel Isagoge aduersus calumnia tores artis Cosimocritices, eosq; qui vel ptae dictionem penitus nullam ferunt, vel ultra fas l1ominis extendere consaeueruiit. 1 De Prodigiosis euentibus, eorumque causis,&' significatis, quae ab anno i 3s s. calamitateS at que ruinas Belgicas praecesserunx.

α De hisce diuinis sipectaculis quae se sub amictissimo Reipub.statu atque 1n turbis mediis

aste ora mortalium ostenderunt.

3 De Apparitione lydexis noui, quo nihil unquaa Claristo nato inter res aspectabiles diuimus datum est . ubi breuiter ac methodice tum locus illius ac tota essentia, tum decreti genera ad normam artis traditae vestigantur.

4 De his quae a Phamomeno syderis peregrini hactenus stini secuta : deque venturi faeculi praesagio generali.

A DIE cIMUS ISTIS, a Casium mirabilem excretae anguillae cum rebus

f aliis maxime peregrinis in puella Lovantesi. α Morbi pestilentis δε rari desicriptionem quo' multa hominum millia perieriit annis duo-bUS a J73 . item I s7 .una cum historiis admi randis diuersissimarum symptomatum: necnon medendi via in confiniatibus morbis, de ad curationem prysidiis opportunis. 3 De vera peste anni 1s7 . ei usdem causis, chao racterismis, & methodo curatrice. Postremo & alia quaedam in operis calce, ab instituto non aliena.

54쪽

DE NATURAE

DIVINIS CHARA-

LIBER PRIMUS.

Qia' potissimum uniuersalis ratio ar

netur. CAPUT PRIMUM. De materie circa quam versetur facultas elusinodii de scopo,& partibus instituti: deque diuinorum omnium communissima notione.

- Is A mihi est magni oraculi loco vox illa Hippocratis, O nunquam satis intem, rior M istin explorata sententia,qua libra, Prasarorumprimo censit id expenden ' dum Medico diligenter, siquid in morbis

aut viti naturae constitutione D I VI Fi v M late, quod et Graeco nomine To O E I C N Veteres

appellaret: non alias sine in viis genere disciplina praestantem arti cem fore existimans, quam fl non modis quo serie τα παρα ποσὶ - - m , ct cuiustmodi pastita vulgo sunt obuiu edo peritio ii oculis si emota longius summumsua cognitiovis desederium in animo reliquerunt. Hoc ego quantumuis mericum - μα cum infinitis a- ω locum habύre non Miuu exi limo in animi cura quam corporis v pii sin bminum o Reipubl. quam pri- Ar uata

55쪽

una ct fingulorum alat eprocuranda. Quid antem, vilqualest hoc Diuinum pauιi intelligunt : ac nos pro no rri quo diut- piri l. idem ceu primum atque vriti imum quae turi, nunc roiissim in vitinerim in eopo tum arbitramur: quod peregrina flecte, φο ipsi x multam se incognita sensus animae serit: hinc mentem 4 sensibilium rerumflmulachris, ad Natura iniussam interioris non sectab dissormam ac numen imitat. Qv o Di si iuxta Platonis methodum a primis pelue carceribuό,ac generalisma notione, ad species rerum eiusmodiproficistendi r Membra imprimis duo velut sebi capita duo Pno consederationis capite complectemur, ambo cognata connexa, mutuo: ut extra cognitionem alterim alteraim

reperirenon psis refligaresti di scillimum. Etenim Diui Diuino um noruni omnium quae notam aliquam suae occultimis indolis inissimi F repraesentant,alia quidem ab orbe condito statim immur itis. ih bili lege, i si inarataseminibus adhaerescunt quae quam .hi, is ἡ 'φη Πανη Ioem istimonis, rerum f. percutibusue perpetua. tium clas Contineantur,virium Distens arum velammisi occultra premunt se abditaου causas, non tam perspe Philosophis quam ruriori vulgo, O quorum intellectus non a eo rerum inturna captat, e iselum justuperficie commoratur: ut unt ea quaepassim circa c onstens s , di insuque la-

voeus horum tentiores in controuersiam cadunt. Horum locus in uniuem

his h. . t 'so est ab infima ba me materie, vs, ad hominis mentem, τη - qua vere diuinis proxima,atque in ipso natura mortalis ct immortalis confiniosita,nodus extremorum recti seme de- si εἴ ν V. luitur. Supra hanc aliud genin, quod Diumam proprie nominamus, non insiHptum avtiquitin, non perpetuum, sed tamen ad hominis bonum nouaprorsu , i litaque ra- ξφβηRiψ- ti e locis, temporibus, aut etiam simulachrissensilibus illiugatur: quicqvulnimirum in homine microcosino vel mundis in titu circunfuso ab illa communi natura pecie, at-

56쪽

sensus animosque percellat. Isi omne Gl ecι Phllo vht et , taciti. νειάτω, Latini Moustrorum aut Prodigiorum nomine fiunt complexi nos autem θείας ὀπτάσεις, χαρακτήρας, vel Dissi naspectaculla maluimus appellare : quod nullum eiu odisit, quin prasientis numinis aut diu talis alicuius manife- quin indicium pra si ferat. Multa his ipsis ab ostendendo, Nominum .portendendo praeiudicandolpectando, nonstrandoque nomina tribuuntur. Qui inquam rebus horrendis Monstri spectrique vocabulum melius quadret: Ostenta, Portenta, ollarita. Prodigia spectare latiu3 ,eademque cum Ioto genere videatur: ac rursus horum alia cceu Monstri appellatio rebus corporeis congruant , aliasoriasiis exastius rebus a corpore se paratis,pt Decisi sive Pbanta alis. Omintim ratio non Omina. tam in reb us praeter naturam atque in ordinis consecutione vitrabili vel signia rem gnatam, in rebus tamen no adeo peregrinis aptast ilitudine collocat r. Reliquis vero dein ceps fere aut communis,aut anceps in usum acceptio dima

nauit.

PORRO omnis consederanophilosophisa, vel nudam

cognitione rerum ante oculos ponit, quod genus δι-nn-NKς - κον, διαγι D;κὸν vocant: vel circa praesagia, ampraedictio 172s o stipatur, Gratis προγνω 2b D, Vel προρρim toti distum esse vel rerum agendarum rationes pro sine proponit, vi ute O α γκυον ποιn ων appellatur,omnium si ave praestantissimum si prioribum ita connexum,ut se existis pendeat, ct in eodem velat principia resoluatur. Nam ct viii 'crsm ebriis imis

Medicinam ita discrevit Hippocrates, ut alia si idem illius tu i ii iii, siripta aliam partem magis conmerent. Sed tame Pt Ga- in qualibet di

57쪽

ris,uissimi aut medicamenta nonposse a quoquam institia

recte demonstrati in epist. pero ad Philopomenen ita per . bis expressis refert,Medicina ct vaticinatio valde cognata sunt, quandoquidem O pater ambarum artium reus est Aposto progenitor noster, praesientes morbos O futuros ante praedicens,aegrotos verὸ se rotaturos sanans. At cum

illa de raris occulti Feproprietatibus infinita quactio sue sem uis quae ab aliis ingeniosesit pertractata: nos istic sublimiorem a ,:ρενἡ: A te ram, magis' discitem aperire conabimur qu,deiuss'

PQ δ culatio quassiones caeteras secum trahat atque inuoluat, ct in iduiniore speculo totius naturae recondita myneria comprehendat. Nos horum notistam qualemcunis ad usum τρου acfoesicitatis humanae referentes, apto titulo arte quam iubes, i Privis φυ ἰά , vel κυοη κριmta,et coacto vocatacta. bulo, nuncupamus: qRod Cristes ais mutationesingentes ta

in humana Republ. quam reliquis pnitie partibus doceat viilit a. praesagire, p-ntes, rerum status conferre prateritis, ut ex viri que futurorum aliquis sensus obrepens vel ad occurrendum mature consulat rationem,uel adferendum, confirflendum in utrouissortuna genere animorum robur ob- 'met. ni, ritum d G SCIO 'Videm plures elusidem generis argumenta vel

EI Γ voluminibu varia pertractes e : quorum principet

seriptis,quoru Hieron. acost. de Omp. ct antipathia rerum: Iob.Ferne D.hi. m si' bus de abditis rerum cauus .adde his Cariam ingentem bar ii φ λψς- μ ' ruginem nec non Leuini Lenini,de naturae occultis miraculis, Pomponatium de incat amentis: de sumationibus Gastarum Peucerum: qui se τερατοσκοπιαν doctissime, in ca- terra partes, sed tamen obiter, explicauit. VI interii leam viros Platonicos Pselium, Marsilium Ficinum, ct nostra aetatis ante granum Iac. Carpentarium, nimis heupraematura moneyublatum. Demonstris autem prodigiis atqheominibus

58쪽

siminibus magnas operum moles innumeri collegerant: -dα quantum hamnus horum euoluere datum fuit J omnes s vel duntaxat vhucani partem, vel viri que quast mes va-. xias incerto quodam ordine seunt aggres i, vel nud prope historiaου rationum paucissmis νebi emblemati bim interi Etisprosequuntur . opus vero quo communi a quae iam ex rebus disinis praesagiendi ratio traderetur, a nemine ha- etenim exaratum est: quod tamen non *lum Theologis au

ri steritis, Mathematicis, Physicis longe sit utili uini sed

o Medicis nece starium,a caueris denique facultatibus non alienum. Quis pii quod sientio non minus vere quam liberὸ dicam,t tu artis istius dignit M atque praestantia est, vi csi 4 floprope nodum pendeat istella tu , eius anti lites olim pro Magis pere, sesupientibus habiti int; iecvllusit humanarum rerum cognitio e doctri 'a,qu huius absentia non laboret,'epraestenti non excolatur,*lendore amplissio nopenitus illa fretur. Verum quod ii est res haheat, ex ipso totius demostratissae Methodi rei Dultaxeossis promptum

est intelligere: quare tulis disse, ain pagio post lati res expli

candiun,quo nunc doctrinae steriem nudam, absil ullo Perborum circuitu proponamus. A vn Ax hoc iusti: tuom meum amplius instigauit nis uvenilis ardor, aut incon ulta temeritaό etsi quodammodo ' τα εσυ amasti κου rapiserta se a pluribus iuricabori verum huius aetatis insigneprodigium nulli alteria Clui Isonato tum pulchritudine, tum magnificentia comparandum. Id enim ita repente exagitauit animum meum,Pt velut at flatu ac furore percitust eritr, quo vix tranquillo pesore, aut

piscutis siensibus astirassem. Videbam tot prace ille porten

ta, quaprior aetas ad hesteritatis memoriam aduola fiet: videbam hoc pui nodus quo nihil diuinius unqtutin tem s asylietissimis mortalium oculis aperuit Deus. G. Isin

se sum

Dignitas. Artis Magiere seu veri; sapi hiae fundauieri

tum.

seribendi in

59쪽

ag Cos MOCRIT. LIB. I

sussumsupra modum,ac conditori meo gratias egi,quod est me produxerisaecula,quo non solum per naturaepartes,par- ius se innumeros, per ampli finia rediimonia patrum: sedo per sublimia maxime, Ausapsentissimis viris supra naturam Istupenda miracula, oculis hisce meis praefentem illius diis initatem, malefiatemox gloria se spectare licuerit, ct apud poneros pro heri. Sciebam plurimos fore, qui proprii ingeni, viribus nimiu tributuri, ceu philosophis legibus plus

satis astricti,ac portentum illud inter Cometarum genera referentes, ma itudini diuinae clam detraherent, tum ven-

m atatio sua, tum Deo ipsi multis modis iniurii . uuae res esserit maxime, vipropter Medicinae cultu seposita dudum Mathemata ac si limiorisphilosoplua diaceup -

Η ΛΠδ f liminio relucarem. Merebatur meo iudicio 1'ectaculum i lud eadem opera contextum scribere eorum omnium qua

paulo ante praecesserunt: quo ecundo libro facturi sumus. Verum pistrata denique t omnibus via,s cursimplanior, dis Pilioribus rupis ct cautibus undecimque si/blatis qui

dem artis totius hoc α , φυσικὸν exaraui, se pri ittendum duxi: qtiostili et iuxta ἀναλογίαι caustrum atque esse tuam,stu proportionem inter agens hypatiens, per uniuersitatis innumeras partes ac membra digesta,pra teritarum rasentium ac futurarum rerum notiones elicere nasogia etho per diuili signacula natura rebus impressa dis camus. Nam .li in 'μ m ct ipse invius Plato ἀναλογίαν τιὴν γεωμετρι ita Pere a grauiter non viro in loco δθεῖν appellat, eandemque apud

Euripidem Vl 1ses tati ponderis atq momenti e se reflaturi, ut nulla Remus. forma neque familia, citra hac amussim confli tui Muciier, vel c flere possit. uuare ct di na materiem iudicaui quae operi Cyclognomi proxime iugeretur: Zu;lnus beneficiosi inuenta se constituta, eandem smsu velut seboles asit imago perspisua, iure sic ἀ πιλαργω illusiret. CAPUT

60쪽

di De diuinitatis specie permundi partes usiquequa que diffasia,ac totius Cosimocritices fundamen eo primo.

tionis aequor aperiat, quando pel siola potabub pis se hi communi adiuiuitatis idea multos 2 limine sive deter- 'μ' 'reat.Sed neque promittimus, neque nostra e I ea temeritas, omnem illiuό essentiam peniti si me ac velut concisam in partes minutissimvis more anatomico perscrutarised quantum modo ex ambitu generali per crasti culum nubem sese obiiciat mentis aspectui, quantumqj ad instituti robur, aut firmamentum pust fuscere arbitramur.

MULTA etenim siub diuinorum catalogo vel Galeno si 'p'i

interprete referantur, sta ille cum Epicuro nimIum saepe m- vocabulum

ira corporeos 'es, ac senseum obiecta crusissima poluta ' '

latur.

RECTius antiqui Platonici, quo sensius non pol 'i ς' rat, animorum acie pertingentes, nasidum in certa quadam figmenta, nunc ura nunc pauciora, sted aliis alia diuiniora ordine tribuerunt. AT a v I natura insimum gradum in solis corporibus atque materie collocabant , supra corpus ivndromen phy- in utroquo cam line materia praeparamentum ad vinciendas, suscipie-das, formas ex qualitatibus primis,secundis, tertiis, atque ade. gurarum innumeris diserentiis comparatum. Supras Domω,sipiritum. Supra piritum anima carpetum me Ei lon aethereum fabricarunt.Tandem in hoί ipse ναι pu-

Io animam totius corpori sprodem, uti rursus es anima me tem,in mente communem interutum, vel ,ut planius dica, Deum natura totius centrum atque apicem posuerunt,quit Mercurius ille term . perbo pene complexab ait: Μateria Merc.Tiuia namque