M. Tullii Ciceronis Cato Maior Siue de senectute liber : Paradoxa eiusdem

61쪽

M. T. CICERONI seeru, commissa est,q longe progrediare,cust

mel transieris, ad augendum transie di culpam nisAliud , , hil pertinet. Peccare certe licet nemini. Quod autegumentst non licet id hoc imo tenetur: si urguitur non licerc. a Px'pyi' in siquidem nee maius, nec minus κηqiram fieri potest. Quoniam is eo est peccati , si non licuit. quod semper innu et isse est, quae ex eo peccata nascutur,aequalia sint oportet. Quod si uirtutes pares Alia argumentatio a con fiuvit inter se, paria esse etia uitia ne

nexis, siue consequentibus ιν ri , c .

secundum Fabium, uel a cesse est , Atqui pares esse uirtuter, rebus sub eandem ratione nec bono giro meliorem, nec tempenali explicatur. Nam to tiorem, nec sapiente sapientiorem

pxjψni An uirium bonum dices, qui depositim nullo teste, ut desiti iti cum lucrari mp a posset duri pondo decem, red. onis, diderit: f idem in decem millibus duri pondo nonito eiusdE idem fecerit f Aut temperantem eis qui se is aliqua argumen ε libidinGot erit, in aliqua effuderit s Una uirtusti, ii , A est cisemies cli omni ratione, cir perpetua collatia. definitio/ Nihil huic addi potest, quo magis uirtus sit, nihil de Phobilio' mi,ut uirtutis nomo relinquatur. Etenim si benesu, eκ coniu- dia, remfactu fiant m nihil recto rectius e l, certe Compi. ηζς botis fide melius quic1 inveniri potest. Sequitur xio antein igitur ut etia uitia sint paris. Siquide prauitates a inimi recte uitia dicuntgr. At qui qssoniam pares uirtutel

62쪽

a uirtutibius proficisc lsr, paria tionisi cuius suntina est rege dcbent. Itemch peccata,quoniam Virtutes par s sunt, igitur ex ultque manant, vis aeqralia nccesse uitia sunt paria, igitur Neri. A philosephi inquit, ictu sinis metuebum ne a pςccata. lenonibus diceres. Socrates disputabat illo modo: Bene Hercule narras,nam i l doctum et sapienset uir fuisse memoriae traditum est. Sed tήme' hh .ufi,

quaero ex te, quando verbis inter nos contendi' iit obieληω, non pugnis: utrum pol ins de bonis est quar. ctione re

vendi ,qiuid baiuli atque operur', an qssid homi' dentia Anes doctissmi senserint: preserim cubae fientelia, Rutorita modo non uerior, Aed ne utilior qsside homirua uiis editi iriato reperiri ulla positi. Ose uis en enim quae mugis 4r Confirmaceat homines ab omni improbitate, quam libense. 'l' R ikix xlut nullum in delictis esse discrimensE t aeque peccare se, i priuatis, ac magistratibxs munus instrantur quacumque in dom stuprum intulerint, eandem esse labem libidinis s Nihil 'ne igitur interest, Alia obie stam hoc dicet aliquis) patrem gais Πecet, an ser distinguε,

in f Nuda illa si potes, iudicuri qudita si te, non do solute. facile pos t. Patrem uita priuare, si per se

scelus est. Saguntini, qui parentes suos liberos natura Iemori, qllam feruos uiuere maluerunt, purri cidae fuerunt. Ergo Er parensi nonnuciqudm αφ

63쪽

fateis lusduob. pec Catii aliud alio maius esse posse, at naturare substanetia seni per equa te Antipo Phora quaxeddit u κtetionem. Probatio a natura Nirtutis, P

Cnem.

Confirmatio a simi ita

Redditioco inparatrio is, qua congeruntur plura

a minori, N in fine sententia thematis inducitur.

M. T. CICERONI staurid non potes i. causa igitur haec non naturu dis stinguit. atrie quando ultro ulteri acces tud fit propensius. Si utrobis coni cta ess, pallia sidus ne cesse ess. Illud tamen interest quod in feruo necuinodo βι id sit iniuria, emel peccatur, in patris uita uiolanda, multa peccantur. Violatur is, quι procre duit: is, qui aluit: is, qui erudiuit: is, qui in fededo domo,atq in Repu. collocauit. Multitudine pecca toru praestat, eos poena maiore dignu3 est. Sed nos in uita no quae curq peccato poena siit, sed quantum cuis liceat, pectu redibemus. Quicquid iro oporstet scelus esse, quicquid no licet, ne phas putare debemus. Etiamne in minimis rebus 'Etium. Siquidem rerum modum fingere non possisus, animorum mussdam tenere poδι us. Histrio si paulo se mouit ex tru nstmerum, agi versius proni ciuius ect ollabaana breuior aut longiur,exibilatur er exploditur. In ultd qu e omni gella moderatior, omni uersu dpρtior esse debet : ut in ollaba te peccare dices f poe' tum non audio in nugis, in uitae societate audium ciq

ue digitis peccata dumentiense fuas quae sit uisu sit ut breuiord, leuiora qui posivit uideris cum quicquid

peccatur, perturbatio ne peccetur rationis atq; ordinis. Pertubata autem semel rutione Cr ordine,

nihil pol it addi quo magis peccari posse uideatur.

64쪽

Omnes stultos in sanire.

EGo uero te non stultu, it sepe, Et hic contrahit thesim ad

I i r in i hypothesim, ut illustrior

non improba, ut festin per c d Jς, oratio. Nam tota m mentem, cir insunt et rebus addicum tentione in Pub. Clodium

tudine coliti dolerat id rerum huma monstrer. E it autem haec

tibia den omni rin, ut inoenibus se putat insanir . At Clodius prM uincetur expugnabitur . u putat. lgittar Clodius ii,

nen cui tale civide pelli potest'Quae sumptionis incipit; cuius est enim ciuitus f Omnis ne coliculus Pr postrio cit: Ego uero

. te, re caetera, quae proba M

eum berorum Or immanius Omlus tui ex Maeentibus sapione etiam fugitiuorti, ac latron co entis, x definitione ciuitas regata in loctim multitulos si maiione in maioris pro certe negabis. Non igitur erut illa positionis: At uide quavi,

tum ciuitas, cum leges in ea nihil iu β Iebus; cis iudicia iacebunt, cim mos patri occi, derat, cu ferro pulsis magistratibus, senatim nomen in Repub. non erat: Praedonum ille concursus, ex te duce latrocinium in foro constitutini, er reliquiae coniurationis a Catiliae furijs, ad tugm sceluι furorems conuersae, mira esui tu emi Itiique pulsi vi ego ciuitate non sit , qttie n illa erat,accersitus in esset.

ciuitatem cum esset in Repit. consilii qui tum nullus fuerat , peis stritatus qui tu occiderat,essedi consensus populi liberi, bet itiris et aequitatis squasi lium

65쪽

M. T. CICERONI sv uid mi ciuitatis) repetita memorid. At ιι ille quam illi tui latrocini j tela contempserim. Iactum

C firmit noceri no posse inmissam d te nefariam in Min is propositionis est. si aD semper ἐκπι, tamen peruerit. Nam sinoceri non po/ iis e ad me tuiquam putaui. Nisi for

e κ definitio e iniuriae, quid tectis sceleratu fisces inferebas,nie

fortitudinem 5c caeteras si grare arbitrabare . Nihil enim Mirtutes, eripi non possc, mesi est neq) cuiusqua duod auferri, peroppositionem. illius eripi, quod mitti potest. Si

mihi eripuisses diuturna unimi mei costantia, meucuru,uigiliis, consilia, quibus Respub. inuicta fiat: si huius aeterni beneficij mmortalem memoriam de iieulpes, iratio etiam magis, si illam mentem, unde haec constitia vis sarsint,mihi eripuisses,t ego deo ceps e me confiterer muriam sed si haec nec feci lineo facere potuisti, reditum mihi glorioisi tu se

Epirogus totius argumen cit iniuria, non exitum calumit

ationis,qui excipitur con r

tentione ad augedam acri Ergo ego semper cluta era, π tunianoniam. Contedit enim maxime cim meum silutem senatus cun am cui en sine ea cxlcrtiis uationibus, ut ciuis optimi firmat ex iii definitionis commendabat. Tu ne usic quidem es

, , ibis, p 'i' ηδ η qi 0 ciuis, nisi forte idem hostis esse, o cinis potest. An tu ciuem ab hosteratura ac loco vi animo factis, d singulis caede

66쪽

PARADON Mius ro feci li, armatis latronibus templa tenui'.

Privatorum domos, aedesq; suras luce idi'. Cur hostis Spartacm, si tu ciuiss Potes autem esse tu cinis, propter quem aliquddo esuitas non fuits cir me exulem tuo nomine appelles,ctum omnes meo discessu exul spe Rempub putent. N quamne homo ume misi

me te circi stiriess Numquam ne quid facius cora b AIε. siderabis, nee qd loquires Nesris exiliu sceleru esse poenasmeu illud iter ob praeclarigimu res ame ante gestas es fusceptusOes sceleruti, di mpi quorutu te ducem esse profiteris, quos leges exilio affici uolunt,exules sunt,etium si folim non mutarunt.biexu Iis appellationem, 8c in Clodia re

torquet.

Legibus et praeiudi

An con omnes leges te exulem esse iubeant, non e. ς η vis tu exuis Non appellatur inimicivi, qssi cum telo fuerit aute lienatum s Tua sica deprehensi ed. Qui hominem occideriis tu plurimos occidisti. Qui incedit m feceriis aedes Nγmpharum manu tua defla grasti. Qui templa deorum occupaueriis in Doro etiam castra posivisti. Sed quid ego communes le' Correctu, ges profero, quibu3 omnibuε es exul s Familiarisii, nivi tuu3 Cornificius de te priuileoim tulit, ut Q clusio

r . . . - , cu occupa

si in opertum bonae deue dccessides, exllures. At te ei uncula

id feci se etiam gloriari soles. Quomodo igitur quς refelli

tot legibus in exilium escctus, nomen exulis non perhorrescis es Romae sit , inquis, Cr tu quidem . Alias opin m Ponto fuisti: Non igitur ubi quisque erit, i0. si a cili

67쪽

em loci iu3 tenebit,si ibi eis legibuι esse Abisa

non oportebit. ora πανm ὁι ι hi ρὶ 1λεύθερ)i, πάντεσ R AHir: διυλ4i: . i. Omnes sapientes liberos cile, et stillios omnes seruos.

J Audetur uero hic jmperator, aut et iam appelletur, ut hoc nomine dignus putetur es Quomothesi ster doe . ut cui tandem hic libero imperabit, qui non potheia ebi test cupiditati blis suis imperare s Retrenet sue pri. 1ectione a vim libidines, tertiat uoluptates, ira cnndiam tes. Erasmux neat, coerceat auaritiam, caeteras cnimi labes repelaliter, pri' lat. Ttis incipiut alijs imperare, ct ipse improρbissimis don is dedecori, ac turpitudini parere de lib. 4'. sierit. Uss in qui de his obediet, non modo imperator,sci tionem sed liber habeam omnino non erit. Prisclare e viii ibi. h huc linurpatim a docti misi quorum autoritate ducit the- no uterer,si mihi apud utiquos agrestes haec haben nia specie te; toratio. uerὸ prudelissimos loquur,

confirma se . . tionis ar- qqibuue jec inauditu non Ilint, cur ergo purulem me,

g mς'ti R ii iii bis stud s opere posuerstu, perdidisses discitu est igitur ab erudit imis uiris, nisi sapientem liberum esse neminem: QS id est enim libertes' potesCo firmatio sententiae ille da uiuendi, ut velis . Quis igiturmatis a definitione liber/ viiiit ut v ult, ipsi qui recta sequitur,

liber en, soliis sapiens ui consideratu, atque promissa e l: quiuit , ut uula, igitur soluβ se legibus quidem non propter metim

pietis est liber. Quae cum a L L

otiocinatio iit Iuco armi Pwrct,

68쪽

noris propostionis pro haeret med eas sequitur, atque colit, batio ponitur Quid c st

qui nihil dicit, nihil facit, nihil cogiq batio, Quis igitur uiuittat denique, nisi libenter de libere: est ut liuit, dic . EX citia illatarus omnia consula, res s Omnes, quuό lioe contigit sapienti, dic. gerit,ab ipso proficiscuntur, eodenii Postre imo loco conclusto P subiicit r. Ouod S si ita feri tur es Nec eri ulla res, glis plu4 esse pluribus uerbis,&caer.

Opud eum polleat , quum ipsim lioli tia atque iudiscium. Cui quidem etiam quesiim habere maxim in aliter, bredicitur, fortuna ipsa cedit, sicut sapitiis poeta di ut confici εxit: suis cuique fingitur moribuo: Soli igitur hoc Α eoni ea, contingit sapienti, ut nihil faciat imitus, nihil do rio insereleus nihil coactus. Quod si ita Vbe pluribu3 uerbia lustri, disserendwm est, illud tamen et breue, confitendti tis, di coiren, nisi qui ita sit vfictus, esse liberum neminem

Igitur omnes improbi serui, nec hoc tam re est, onis, quae quam dictu imopinatim atque mirabile. Non enim ita dicutit eos esse struos ut mancipia, qtia: Di do Colligi em oram facta nexu, aut aliquo iure ciuili sed si fer uim vi uitu sit, Licut est obedie uia si acti animi, er abiecti stili, et Μ. arbitrio curentis suo: quis neget omnes laues, os Antoniuinites cupidos, omnes denique improbos 4be fervos' sum litu Asi ille mihi liber uidetur, cui mulier imperat cui te do ad roiges imponit, prιes crinit, ilibet, uelut quod uidetur, onem.

qui nihil imperanti negari poteIὶ, nihil recusare alidet fSi poscit, da id est: si uocat, ueniend

69쪽

M. T. CI ERO MI feycit, abeundis: sim turAExtimescendum. Ego uero ill ,non modo fertum, sed nequis mura fer 'ium, etiam si in amplis a familia natus sit, appel 'tandum puto. Atque ut in magna familia stultorum. Lut aliqui tiores ut sibi id uiden ur)strui, sed i sora ire u χ me a serui, Atriensis dctu: pari 'illitu fiunt,

die , i χε q ' isu , qtios , qtsos celatum argentum, dum arbi. quos corinthia opera , quos aedificia mag ii A ἡ .hti, φήη ἰ0 opcre delectant. Et fimus, inquiunt, prinsed tamen cipes ciuitatis: Vos uero ne seruorum quidem ue sto: qM ctrorum principes estis, Sed ut in familia, qtlitra obiectio. ist qssi tergiunt, urigist, qui uerrut, quis arquam sol g t,non honestissimum locum feruitutis tenent. Sicili, qui ii' in ciuit te, quise suram rerum cupiditatibus de tudine. diderunt, ipsi ιι esuitatis locum pene insimam ob . tinent, Mugna, inquis, bella gest, maguis imperi)s,su, se ui '' ' π pro ζ js praefui. Gere igitur animum laude itus demo, dignum . Echionis tabula te stupidum detinet, aut stx tur signum Eliquod Polbcleti. Mitto uvide sustularis, πquomodo hebe M. D entem te admiruntem. cla more tollentem cara uideo, ferium te ebbe ineptia - . r omni iudico. Nonne igitur mi illa festiva'

rni a Sed obsecro te, ita uenus a babeantur il id, non ut 6 b. , limcida uirorum sint, sed ut oblectamciud pueros

r . mii cnim censes f si Lucius Mummios alis

70쪽

PARA DONA. qtrem istorum uideret matellionem Corinthium elis uimpid fime i radiantem, cum ipse totam Corlathiam habentiaco Gemps lici, utrum ullum ciuem excellentem, dii contra in εAtriclibem strutini diligentem puturetes Reuiui beat 20'p' δ' M. Curituet, aut coram aliquis quorum in uilla ac dolito nihil spiei id id , nihil ornatum fuit praeter i Dos. Et videat aliquem seminis populi benefici s u.

pugna, barbatulos mutulos excepidi tem dc piscina, pertractantem, er murenarum copis glorian

tem. Nonne humc hominem ita struum iudicet, ut ne in familia quidem dignum maiore aliquo nego ocio putet s An eorum struitus dubia est, qlli cupi= is auaroaditate peculij nullam conditionem recusati e duri diis mae feruitutis fFLereditatis spes, quid iniquitatis in ui seruiendo non suscipit fini cin nutum locupletis orsbi senis non obsierudis Loquitur ad uoluntatem. Quicquid dcnu actutum sit,facit. assent tur, Videt, miratur. Quid horum en liberis quid denique nisi In ambitisertii non inertis fQuid tuin illa cupidita que uide 'i0β tur esse liberalior)bonoris, per , prorinciarum squam dura tri donima, quὸm pcriosi, qliam μζhς res hi fiamens s Cethego homini non probatig cruire res confirmas coegit eos, qui ibi ese ampli 'mi uidebuntur , mu

inera mittere, nodhι uentre domini ad erem, prae Seruitve κ