장음표시 사용
11쪽
12쪽
Uogitanti mihi saepenumero, et memoria vetera repem tenti, Perbeati fuisse, Quinte frater, illi videri solent, qui in optima republica, cum et honoribus, et rerum
gestam gloria florerent,eum vitae cursum tenere Potne runt, ut vel in negoti sine periculo, veIan otio cum dignitate esse possent. Ac fuit quidem, cum miliiqrioque initium requiescendi, atque animum ad utrinamque nostrum praeclara india referendi fore iustum et prope ab omnibus concessum arbitxarer, si infinitus serensium rerum Iabor, et ambitionis occupatio, dem Cursu honorum, etiam aetatis luxu, constitisset. Quam apem cogitationum et convitiorum meorum, eum M ves Communium te orum, tum varii nostri casus fefellerunt. Nam mi Iocus quietis et tranquillitatis
plenissimus sore videbatur, in eo maximae moles mo Iestiarum, et turbulentissimae tempestates exstiteruui. Neque vero uobis pientibin atque exoptantinus seu
Qtus otii datus est ad eas artes, quibus a pueris dedisti stimus, elebrandas, inter nosque recolendas. Nam prima aetate incidimus in ipsam perturbationem disciplinae Vetexta: et onsuIatu devenimus in medium
13쪽
rerum omni lince tamen atque discrimen et hoetem. pus omne post consulatum obie*imus iis fluctibus, qui, per nos communi peste depulsi, in nosmetipsos redundarunt. Sed tamen in his e asperitatibus rerum, ves angustiis temporis, obsequar studiis nostris, et, quantum mihi vel fraus inimicorum, vel causae amico, aeum, ei respublica tribuet otii, ad scribendum potis-aimum conseram. ibi ero, frater, neque hortanti deero, neque roganti. Nam neque auctoritate quispiam
apud me ius valere te potest, neque votiintate. Π. Ac mihi repetenda est veteris cuiusdam me. moriae non sane satis expIieata recordatio, sed, ut arbitror, apta ad id, quod equaris, ut cognoscas, quae viri omnium Ioquentissimi clarissimique sense rint de omni ration e dicendi. Vis enim, ut mihi saepe dixisti; quoniam quae pueris, aut adolescentuli 'obis ex commentariolis nostris inchoata ac rudia exciderunt, vix hac aetate digna, et hoc usu, quem ex causis, quas dlatamus, tot tantisque consecuti sumus aliquid iis, dem de rebus politius a nobis Persectiusque proferri: desque nonnumquam hac de re a me in disputatio. adhu nostris assentire quod ego prudentissimorum Mymnum artibus eloquentiam contineri intum tuantem tuam ab elegantia doctrinae segregandam P isa, et in quodam insenti atque exercitatioma genero
Aera nihi quidem saepenumero in summos hominesae amninis ingeniis praeditos intuenti, quaerendum e is viam est, quid esset, cur plures in omnibus rebus,mam in dicendo admirabiles exstuissent. Nam, quo-eu ne te animo et cogitatione converteris, Permes excenentes in quoque genere videbis, non medio. inum artium, sed prope maximarum. Quis enim est, Fa, si Iarorum hominum scientiam rerum gestarumve rutilitate ver magnitudine metiri velit, non anteporint oratori imperatorem Quia autem dubitet, quin
14쪽
belli duces praestantissimos ex hac una civitate paene
innumerabile, in dicendo autem exceIientes Vix Paucos proferre possimus 3 Iam vero, consui ac sapientia qui regere ac gubernare rempublicam possent, mutiti Moatra, lures patrum memoria, atque etiam maiorum exstiterunt, tur boni perdiu nulli, vix autem sinini gulis aetatibus singuli toIerabiles oratores invenireri tur. Ac ne quis forte i in aliis studiis, quae recouditis in artibus, atque in quadam varietate litterarum versentur, magis hanc dicendi rationem, quam cum imperatoris laude, aut cum bovi enatoria PTum dentia comparandam putet convertat animum ad ea iPsa artium genera, circumspiciatque, qui in iis no-ruerint, quamque multi sic faciIlime, quanta Taistorum Sit, semperque fuerit paucitas, iudicabit. III. Neque enim te sugit, artium omnium Iam datarum procreatricem quandam, et quasi armi neam, quam φιλοσοφίαν Graeci vocant, ab hominibus doctissimis iudieari in qua difficiIe est enumerare, quot viri, quanta scientia, quantaque in suis studiis varietate et copia suerint, qui non una aliqua in re seinparatim elaborarint, sed omnia, quaecunque Posserit,ve scientiae pervestigatione, ve disserendi ratione
comprehenderint. Quis ignorat, ii, qui mathematici
vocantur, quanta in obscuritate rerum, et quam Temeondita in arte et messpIici subtilique, ersentur Τquo tamen i genere ita inulti perserit homines exstiis
terunt, ut nemo sere studuisse ei scientiae vehemenistius videatur, quin, quod votuerit, consecutus sit.
Quis musicis, quis huic sitidio litterarum, nod prostentur ii, qui grammatici vocet)ntur, penitus se dedidit, quin omnem larum artium paene infit,itam vim et materiam scientiae cogitatione comprehenderit PVere mihi hoc video esse dicturus, ex omnibus iis, qui 1 harum ,rtium studiis liberalissimis sint doctriistiisque Versati, minimam copiam poetarum egregio-
15쪽
exstitisse. Atque in hoc ipso numero, in quo Pes raro exoritur aliquis excelIens si- diligenter, et ex nostrorum, et ex Graecorum copia comparare voles, mutit tamen auctores Oratores, quam Poeta boui rePerientur. Quod loe etiam mirabinius debet videri, quia Ceterarum artim studia sere reconditis atque abditis e sontibus hauriuntur dicendi autem omnis rati in medio posita, communi quodam in usu atque in hominum more et sermone versat is ut in ceteris ad maxime excellat, quod Iongissime sit ab imperit rem intesigentia sensuque disiunctum, indice do am tein vitium e maximum sis a vulgari genere rationis atque a cousuetudine communia sensus abhorrere.
IV. Ac ne iIlud quidem vere dici potest, aut
plures ceteris artibus inservire, aut maiore deIectatio. me, ut spe uberiore, aut praemiis ad perdiscendrini ampnoribus commoori. Atque, ut omittam Graemeiam, quae semper eloquentiae princeps esse voluit, atque illas omnium doetvinarum inventrices Athenas, in quibus summa dicendi vis et iuventa est et perse-eta in hac ipsa civitate prosecto nulla umqtiam vehementius, quam eloquentiae studia viεuerunt. Nam posteaquam, imperio omnium gentium constituto, di immitas pacis otium consirmavit, nemo sere laudis cupidus adolescens non sibi ad dicendum studio omni enitendum putavit. Ac primo quidem totius rationis ignari, qui neque exercitationis illam viais, neque aliis
quod praeceptum artis esse arbitrarentur, autum, quantum ingenio et cogitatione poterant, Ousequeban- tuae. os autem, auditis oratoribus Graecis, cognistisque eorum litteris, adhibitisque doctoribus, incredibili quodam nostri homines dicendi studio flagrave
rimi. Excitabat eos magnitudo et varietas, multitu doque in omni genere causarima, ut ad eam doctrinam, quam suo quisque studio assecutus esset, diu geretur usus frequens, qui omnium magistrorturi Pras
16쪽
cepta superaret. Erant autem huic studio maxima, quae nunc quoque sunt, XPosita praemia, vel ad gratiam, ' vel ad opes, vel ad dignitatem. Ingenia vero ut multis rebus possiunus iudicare nostrorum homi , num mulium ceteris piominibus omnium gentium praestiterunt. Quibus de causis, quia non iure miretur, ex omni memoria aetatum, temporum, civitatum, tam exiguum oratorum numerum inveniri V. Sed nimirum maius est hoc quiddam, quam homines opinantur, et pluribus ex artibus studiisque collectiun. Quis enim aliud, in maxima discentium mulis
titudiue summa magistrorum copia, praestantissimis hominum ingeniis, infinita causariun varietate, amplisin siφis eloquentiae Propositis praemiis, esse ausa Puin' et, nisi rei uandam incredibilem magnitudinem aedifficultatem Est enim et scientia comprehe uda rerum 1iu imarum, sine qua verborum volubimas inanis atque irridenda est; et ipsa oratio consorinanda, non solum electione, sed etiam constructione verbo. rum et Omnes animoriun motus, quos hominum generi rerum natura tribuit, penitus pernoscendi; quod omnis is ratioque dicendi, in eorum, qui audiunt, mentiris aut sedandis, aut excitandis expromenda est. Accedat eodem oportet Iepos quidam facetiaeque, et eruditio libero Qua ceIeritasque et brevitas et rein spondendi et lacessendi, subtili venustate atque urbanitate coniuncta. Tenenda praeterea est omnis antlinquitas exempiarumque vis neque legum, aut iuris iis
vilis scientia negligenda est. Nam quid ego de actio. ne ipsa plura dicam quae motu corporis, quae gestu,
suae vultu, quae vocis consorinatione ac varietate morideranda est quae soIa per se ipsa quanta sit, histrionum 1evis ars et scena declarat in qua cum Omnes in oris, et vocis, et motus moderatione elaborent, quis
ignorat, quam pauci sint. fuerintque quos animo
17쪽
aequo spectare possim I sui die, in de thesauromen omnium, memoria quae nisi custos in vetitis emitatisque rebus et verbis adhibeatur, intelligimu omina, etiamsi praeelarissima fuerint in oratore, peritura. Quamobrem mirari desinamus, quae causa sit eloquentium paucitatis, cum ex iis rebus univorsis eloquentia constet, quibus in singuli elaborare perma. gnum est, hortemurque potius liberos nostros, ceterosa qne, quorum gloria nobis et dignitas cara est, ut auio in rei magnitudinem complectantur, neque iis aut praeestptis, aut madistris, aut exercitationibus, ninus utuntii omnes, sed aliis quibusdam, se id, quod e petunt, consequi posse eonfidant. H. A me quidem sententia nemo poterit esse
omni Iaude cumulatus orator, nisi erit omnium rerum magnarum atque artium acientiam consecutus. t. --.ex rerum cognitione essiorescat et redundet oportet oratio quae nisi subest res ab oratore per septa et cognita, inanem quandam habet elocutionem et paeis ne puerilem. Neque vero ego hoc tantum oneris imis ponam, nostris Praesertim oratoribus in hac tanta oeeupatione Phis ac vitae, nihil ut ris putem licerenescare quamquam vis oratoris, Professioque ipsa b na dicendi, hoc suscipere ac polliceri videtnr, ut on vi de re, quaecumque sit Proposita, ab eo ornate eois
piosem dicatur. Sed quia non dubito, quinhoc plerisque immensum infinitiunque videatur, et quod Grae- eos hominea non solum ingenio et doctrina, sed etiam otio stridioque abundantes, partitionem quandam arotium sinisse video, neque in universo genere singulos elaborasse, sed seposuisse a ceteris dictionibus eam
partem dicendi, quae in orensibus disceptationibus
iudiciorum, aut deliberationumversaretur, et id unum genus oratori reliquisse non complectar in his Iibris ampli , quam quod huic generi, re quaesita, et multum mputata, summoram hominum prope consensu