장음표시 사용
81쪽
Regi, quid in eo conuentu disceptatum sit de militum prosectione, a s istitis: o. seribit, causis leuiter, neque anxie perstrictis: nempe ne timere Vi- η deretur apud Proceres Belgas, in quorum senatu recitabantur huiusmodi litterae, antequam mitterentur in Hispaniam. At priuatim, arcanisque notis per eosdem tabellarios Regi praecise denunciat, h. iis isti. c.5,6 G1Vri abitum Hispanorum diutius Lud posse. In eo esχtiare praulaeia, μ' -- ρm - his, , , ii quamlusi θs reliquise peregrinis militiae liberas non iideantrine . m quiaem re se suaestoribus subsidia petentibus lauiturae sint Lamentari proinde argentarios , negotiatoresve , qui quum tecuniam sen/para 9euerist riuitatibus , ὸamque externo militi soluerint, quasi propediem tibi ro ; dum ille non labit, njLI psias iratis riti tutibus reti-piasst. Hinc ingens ibique gaud tim, quam primum e pris uise euocata cohortes adornare nauigationem mi ae sunt. Ea re quieuisse argentariorum querimoniis, justentiati Scharum milittim fles, qtiisus sipensium qti Ierim mensum iam del.tum a Atiitistitui primism est, ibi primam Hupani mAti fecerint. stisὰ si, nisuigatione intermissa, redire,iles a AAtitiaia S/θὰ cieant; reri si magnopere , ne futirati ea spe, seditisne suEia, per campos excurrant rapto micLtantes; immo ne ciuitates, qua transiere nuper Hispani non sine iuvise rixisque, portas ouitidiant reaeuntistis, αδ tumque armatae prohibeant. stisa autem ob is mos gallorum stimultu, suseirabatur ipsa, nihil eis ratis in Belgio turiatum esse . nee multum ab exterati militibm , in εκὰ te se hieme tia mendum . Certim imm Mere malam ab alienati popularium animis , ac dum.' a lessitione; quὰ siexem o mi inarum mrbium excitaretur , nec possὸ Belgarum populos a re Ius es planorum millibus e serieri , nec e s
im aerario tantum pectiniae , aut speriam ias argentiarise trinitim opis, quan
tum mel vid inΛm militum senturiam propere legendam batis fret . Hasce ob litteras celerius quam libentius Rex assensus est prouincia-S tum postul4tis . rescripsitque Gubernatrici, Misitiret . Fagio, si quiadem e re mi retur , Di nos milites: opportunam fore supplementum in eis ira , ambo in ensi clade tot milhias silans m . mpstitia rentporro ni, ne milites e nauibus educerent instracti agmine , sea 'r manipulos , Λut centurias, ahos PQ polim , alios in Sotitiam dis ri t. cerariam sibi es esse cordi riuitatum sponsiones, tu futtirtim , mi pecunia os eam rem ab argenta se ritia, exsilitis eorum 1 ngraphis, perfilsaturium lania . Verum aduersa tempestate, ac praeter solitum hiemante procellis mari, aliquandiu retenti Hispaniis . -- milites apud Zelandos, Hollandosque , ad extremum remittente initium sequentis anni, magna Belgarum gratulatioNe i ιi. soluerunt. Et quoniam Rex Gubernatricem monuerat , uti curaret, De Belgica peditum militia ab eorum Proceribus administraretur in
posterum; ipsa per speciem ordinandae rei militaris, occasone diseessus
82쪽
i s si discessus Hispanorum , morem Maria Mungariae Regina Belgium' obtinente ustatum , sed intermissum, in praesentia reuocauit. Cen- ν - , turiones nominari a quoquam noluit, ipsa legere instituit, uni me -- η Jius obtemperaturos. nec Centuriarum ductoribus imposseat Tribu
nos, squod esse munus Nobilaum solebat ) sed Centuraones accipere imperia voluit a Pra sectis urbium, quamdiu in earum praesidio versarentur : Praefectos autem in obsequio duraturos sperabat. quod admouerentur ab ipsa, remouerenturque. Atque ita praeciso tunc quidem a militia Tribunatu, authoritatem quoque in patrium militem,e3que potentiam Nobilibus praecidisese se credidit. Nec temere cre3idisse sentiebant aliqui, si praeterea curasset, ut Hispanorum loco totidem cohortes ex aliis nationibus illico subitituerentur. Quamquam enim externus miles in Belgio aduersabatur postulatis prouinciarum promissoque Regis; adduci tamen Belgae non inuiti Potuissent, ut admitterente si , dum disceptabatur de Hispanorum abitu, eam conditionem Gubernatrix apposuisset, ut quamdiu sinitimorum circumsonarent arma, peregrinis praua dijs, praeter domestica, urbes limitaneae firmarentur: profecto pro ea, qua sa- D. . ., grabant omnes cupiditate Hispanos emittendi, & ipsi quamcum- - ,. que conditionem subiissent, & Gubernatriet in tumultuatites postea Belgas efflernum militem promptius armasset. Sed tunc, quum turbae propius urgebant, praesentia componere votum Margaritae fuit Nisi forte a legendo eaeterno milite aerarium illam deterruit, nempe in magna pecuniarum dissicultate pertimeseentem , si stipendia digerrentur, ne periculosus tumultuaretur peregrinus miles, quam domesticus, qui sub Principis manu pluribus modis coerceri potest pusLICAM Belgarum is titiam ob discessum Hispanorum consecuta est & priuata aulae gratulatio Granuellano Cardinali creato, &nuptiarum solennia , quas in Saxonia celebraturum Orangium com re multi Nobilium comitati sunt. Hic enim dum sororis interesset his, 'rim ita nuptiis, suum quoque desuncta iam prima uxore Anna Egmontia; ἡ ' . cum Anna altera Mauri iij saxonum Ducis filia matrimonium fr-
mauerat, communicato ante cum Gubernatrice consilio. Quae
principio auersata coniugium ab Lutheriana familia petitum, ne gauit posse unquam probari aut Regi, aut sibi, eum puellae iungi in Regia Lutheri natae, quam haeres non magis pater imbuisse iam pridem vita sinctus , quam Augustus patruus, qui in Septemvira-
ι;., gad tum Mauritio successerat;& maternus auus Philippus Hamae Re sa, gulus quotidie cumularent. Verum id a se prouisum amrmauit Crangius, actumque diserte cum Augusto Annae tutore, Non ducendam a se puellam, nis catholice victuram: in eamque con3itio nem & Augustum ,&ipsam obsignatis litteris conuenisse, quam
83쪽
I ....' quam philippo auo aduersante, impositamque de Religione con
.am .... R ditionem respuente . Nempe quod ipse in animo haberet , ijs interim nuptijs Religionis specie dasturbatis, stiam suam Crangio tradere. Id, quod clam cum illo per litteras egit, pollicitus pro stia,
se eamdem conditionem de abijciendo Lutheriano cultu non grauate subiturum. Vsque adeo Relagione abutuntur ij, quibus sua demum utilitas Deus est . Sed staudem assecuto, questoque grauiteta , - Augusto , Philippum respondisse, narrabat Crangius, sibi non locupleti, & multorum libersim parenti non indecorum esse ab alio conditionem accipere: at dedecere Septemvirum Saxoniae Ducem, si pateretur a Gulielmo Nassauio legem imponit idcirco se repudiasse conditionem in nepte, admisisse in filia. Sed non ideo
placatus est eo responso Augustus: occupauitque propterea cum Orangio transigere. Et Margarita, quum toties eadem assirmasset Orangius, testatus, Nihil esse sibi, nec futurum ante animae suae decorisque curam, ac Hebitum Regi obsequium ; assensa tandem est: non tamen potestatem feeit prouinciarum Praesectis Crangium comitandi, quod ipse sagitabat; causata eorum necessitatem in Belgio, armatis iusta Galliae prouincijs. Verum ne tristis abscederet, permisit ei ceteram nobilitatem: cuius dein comitatu septus in Saxoniam venit, secutusque Florentius Momorantius Montinii Dominus , qui Margaritae nomine nuptam inuiseret, donaretque gem-mti; aia, Nis. meo monili. Et ora lagius Lipsae Saxonum in Urbe, celebratis in- ' eunte Augusto mense nuptijs, quibus Rex Daniae Federicus interfuit , praeter alios Germaniae principes: in Belgium confestim rediit , renouato Gubernatrici promisso super vetoris religione. Cuius tamen promissi sdem tam impleuit ipse, quam ipsi sdem coniu-li. .,.. V galia pudicitiae seruauit uxor . quam propterea post annos tredecim adulterii manifestam remisit in Germaniam: duista Cariota BOr--, ,1 . boni a Ducis Mompensetij filia. sed festos nuptiarum dies maiori apparatu quam laetitia in Belgio repetijt Orangius, Cssensus noua Granuellani purpura, qua quum aliquandiu abstinuisset, tunc pri- Aantva mum iis utentem Insignibus inuenit. Etenim Pius Quartus renun-: ita μγ' etauerat illum una cum septendecim collegis, S. R. E. Cardinalem, Quarto Cal. Martias huius anni: cucurreratque rei nuncius in
Belgium intra dies duodecim e neque post multo subsecutus est a
Pio destinatus, qui purpureum capitis tegmen cum Pontifcijs litte- s Histis Mechliniam attulit Cranuellano. Sed is disserendum putauit .atitari accipere oblatum sibi munus, donec ea super re sententiam Regis ab
..par acri Flispania, quo certum hominem properare iusserat, exploraret,
credo, quia praesenserat, hunc sbi honorem , Margaritae Opera ita deserti, nihil vi ab illa cum Rege communicatum esset, dum litteris
84쪽
is 61 teris agebat cum Pontisce. Et vero illa non modo Regem, cui gratum id esse iam nouerat, sed de Granuellanum caesauerat ad quod a Pontisce tepetitis aliquoties litteris ac nunc ijs efflagitabat,is.1.ι. Vt ad Regem postea perscripsit: idcirco veritus ipse, ne Regi videretur in ea re unice obstrictus Margaritae, noluit nisi assentiente Principe, & tamquam per eius manu, beneficium capere . Nisi se te subiimuit, ne quaesita ex honore illo oceasione a Margarita, amoueretur aliquando a gubernaculis civilium curarum ; propterea expectandum sibi duxit arbitrium Regis, a quo additum se Gubernatrici sciret cum praecipuis grauibusque mandatis. Sed quidquid animo eius insederit ; Margarita certe cunctationem illam non M. M. omnino probauit, scripsique homini protinus in hune modum. consilium, quod ex eius litteris aetepertit, a Je qtiidem non gamnari:
sed otia, factum purari, si nulla Atrei Tu mora ri tiram induisi Nauari ast. Neque dubirare se, quin paria re ponserus sit A I sania 'A,
eumque pro imperio coacturus. Et quamquam gratum erat, quod scriberet , in bonam partem Nuκcium montissis interpretari eam temporis moriam , ranaum ramen etsperquam Aligensis, ne aut is, aut elub δε- muti de ea re Romam lituos mittant: s licte ne Romaκὰ Raheti an s estir ad Guiuantam hoc ipsum madentiae genis aut etiam irritetur Pontificis animus, perinde quasi illius vina aliunde pretium accepturasiat. Interim se ei se animo gratulisia h orem illum, qui trinis cum Religioni Regisque eommovi conitin Itis e di eoque spectias operam ac labores suos, quoa intelligeret, quantum momentrem rei gelgicae ad retur , si ea quae ad Religionem pertinent, agitaret is, cui praeter alia, conciliaret etiam Purpura aut ritatem . Hisce autem Margaritae litteris non ante, quam responsum redderetur ab Hispania, assensus est
Granuellanus, statimque purpuram capessjt, illo erga Regem obsequio, & nulla Gubernatricis offensione , ab altera beneficium, ab altero gratiam consecutus. Accessit & aliud Purpurae honestamentum, delatus Roma a Pontificio cubiculario Theophilo Frisio, purpureus Galerus: quem raro mitti, plerunque in Urbe accipi mos est . quod ille beneficium Gubernatrici quoque acceptum retu lit quaestillimis gratiis, non tam extollendo magnitudinem muneris, quam authoris: cuius maxime causa habendum amrmauita se reuerenter honorem illum, in quo etiam beneficium Principis
- ... sibi colendum erat. Non tamen in priuato cum illa colloquio dis-
'ε,bis simulauit, se humana reputantem , ea potissimum cogitatione Pur- mi cardi,
puram induisse, ut si quando eedendum esset Belgio, quod ob im- minentem sibi a nobilitate procellam instare prouidebat animo)Romam Purpuratorum sedem haberet, quo secum dignitate reciperet . haud inusitato nodieque consilio aliquorum, qui memores,1 L POTEN-
85쪽
POTENTIAM in aula raro consenescere :&NON MINUS certo interi- is situm gratiae expectandum esse, quam Vitae ; sacrum hunc ordinem
libenter adoptant non ambitiosi,ssed prouidi: nempe ut liberum habeant in suptemis casibus,ad Templum Aramque perfugium . ANNO insequente, qui suit sexagesimus secundus ad mille mmum quingentesimum , intestinis Gallorum discordijs quotidie: - 2 letia seentibuὴ, perferuntur a Philippo Rege mandata, quibus Marii μνήμη - Mi ui imphiutitur auxilia Carolo Regi sollicite mittenda aduersus rebelles. Quid autem hoc suerit, quaeue eius origo, non alienum m. sisti cra arbitror, a principio cursam denarrare: non solum quia ante hoe
γηφι βη . tempus de hisce substidiis agitatum reperio, sed etiam quia Gallicitumultus partim ob priuatas in aula, partim ob publicas de Reli-oione discordias excitati, rudimenta suere Belgarum Populis eadem moliendi, tam simili utrobique suecessa, ut interdum, nisi locorum
personarumque nominibus admonearis, non duorum regnorum ,
sed unius populi facta legere te facile credas . Accedit, quod aliquae2 his administrata sunt Belgicis consiliis, quae Cardinalis Gran-uellanus statri suo Thomae Cantoneti Domino, Hispani Regis in Gallia legato identidem suppeditabat. Quare quum mahi ea negligenda non sint. neue sepius Gallica inserendo, Belgicam narrationem intersistam, in praesentia, quoniam res & locus postulant, excursione nec otiosa, nec producta, rem simul omnem comprehendam . Distradierat in paties Galliae populos immissa pridem haere-
sis: nomenque nouae religionis, veteri contempta, multi mortales tktharia Aa- arripuerant. Quamuis enim grassante pet Germaniam Iutheri si'sit', lue, illeolumem se aliquamdiu seruasset Gallia, anno tamen huius iaculi trigesimo tertio , per aliquot Lutheri emissarios tentari primum coepta est . Etenim Franciscus Primus litterarum ac litterat ariti t. . rum amans, ut ferme LITTERAs fouent, qui digna litteris gerunt; Lutetiae instauraturus Academiam , magnis illuc praemijs aduoca- ritimuerat ex Italia, Germaniaque, praecellenti doctrina viros. Commodum id Luthero visum : misique propterea ex asseclis Bucerus, alij que nonnulli audacioris ingenii, qui per occasionem disserendi in eo sapientium coetu, noui Euangelii periculum facerent. Nee defuere, qui nouitate caperentur : praesertim quod ij, in quos Relia gionis causa inquirebatur, illico in Aquitaniam excurrebant adis 4.ais, .a. Margaritam Valesiam Regis sororem. Quae, siaue odio aliquo in M, , . Romani Pontificis nomen hausto in Alibretana mariti familia, ob Nauarrae regnum, eoque Lutherianorum naudibus obnoxia: siue s. ., ostentatione ingenij, cuius laudem adamauit ultra seminae modum : siue potius, ut ipsa aliquot annis ante mortem catholice Obitam testata est, non prauitate animi, sed commiseratione reorum ,
86쪽
i -sa qui ad ipsam confugiebant ; patrocinium nouarum opinionum' adeo pugnaciter ubique tuebatur apud fratrem , ut decennio per ipsam steterit, ne Lutheriana haeresi, in Gallia plane concideret Quamquam & segniorem aliquanto reddebat ea in re Franciscum opera Germanarum Helvetiarumque legionum, quibus aduersus Caesarem conductis bellum gerebat. Donee ipse & iniuria Religionis , & hominum contumacia grauiter offensus, non multis edictis, at crebra reorum animaduersione, intentior quam minacior,
Lutheri nomen in Gallia paene deleuit. Felieior aliquanto fuit Caluini dolus, qui sub Francisci Regis obitum, implicito bellis Henrico, submissis conti nenti operae Lemano lacu libellis, Galliam ag
gressus est: atque ut repetit aures animosque multorum, Lutheri
opinionibus suspensos erectosque; ita miram iniecit vulgo cupiditatem nouae doctrinae cognoscendae . Et gaudebat populus nam Gallice populariterque conseripti erant libri) de Religione palam arbitrari, deque abditis Fidei controuersis ire velut in suffragia . postremo, quoniam A sVMMO declinantibus facilis est per praerupta
ad infima quaeque casus, eiecta semel eY animo auita Religione , a Iuthero ad Caluinum certatim descivere: plerisque eorum non quieturis, donec omni cultu aduersus Deum, quem nusquam esse opinarentur, expuncto; in profundo omnium malorum aliquan. do consisterent. Et quamquam ea haeresis a principio corripuit animos plebis, cuius esse solet, etiam ingruente pestilentia, prima strages; breui tamen ultra multitudinem grassata, inuasit aliquot nobilium capita; inque ipsam Regis aulam , asilatis in ea viris quoque primarijs, penetrauit: nempe factiosis regni Proceribus udui
opportune fututa ad conciliandam sibi multitud1nem , trahendamque aduersus inualescentem aemulorum gratiam apud Regem . Nupta enim Francisco Secundo Maria stuarta Scotorum Regina,Gur-1ra patente nata , multum momenti attulerat Guisiorum potentiae.
Nam & Regi annorum quindecim opus erat aliorum opera ,& illi digni erant, qui adhiberentur : praesertim Franciscus Guasiae Dux, eiusque frater Carolus Cardinalis Lothatingos: ille militari scientia fortunaque, ac matura domi prudentia clarus: hic varia intimaque doctrina, sed solerti in primis sacundia, de quadam oris maaestate conspicuus . Sed quantum hi & sua virtute, & Reginae impulsu ad summa quaeque decora prouehebantur, tantum necesse fuat commoueri alios, qui primas aut obtinuerant, aut sperabant: praecipue Borbonios,& Cotinios, ut Momorantios omittam ciuilius diitidentes. Et Antonius quidem Boibonius , praeterquam quod in r Dynastas regij sanguinis adnumerabatur primus; praeferebat ab uxore Ioanna Alibreta, Nauarrae Regis appellationem di vir ad belli ac pacis
87쪽
pacis artes aeque factus, sed voluptatum immodicus, eoque impar
firmati flet dominationi Ferocior multo , atque versutior Ludovi Oη ua Auro cus frater Conclaeus Princeps , armisque perpetuo tractandis impli- 'νθ' eatu, . maiore tamen animo,& confidentia, quam Varabus, peratias et rc u - , que . Neque huic dissimile ingenium Casparis Col ini j, atque An - Ahioti fratris i quorum ille quia mari Gallico, hic uniuerso peditatui praefecti erant, magno sane in pretio habebantur. Ergo hi, quos loquor, aliique minorum gentium , quamuis nulla tunc quidem
inter se beneuolentia coniuncti; quia tamen una interim omnes angebat cura, facile conuenere. Et machina, qua Guisorum poten-piam subruerent, visum est patrocinium haereticorum , quorum partibus nouerant odio esse Guisum nomen : praesertim quod illos si iam λ- tum aliqui, exuta iam veteri Religione, non sectariorum tantum modo,sed seistae quoque induisse patrocinium videri volebant. Quos inter nemo haeresim audentius praeseserebat, aut propugnabat , .mnium quam Ioanna Alibreta Borbonii uxor, unica Margaritae Valesiae. atque Henrici Nauarraei filia . Haec, quia se extorrem videbat a r gno, quo Ioannem auum sacrorum interdietione correptum ab Romano Pontisce, Ferdinandus Catholicus Hispaniae Rex, armis rati in adortus olim eruerat; tam implacabili odio serebatur in Roma λ M num Hispanumque nomen, atque adeo in Romanam Religionem, quam Hispano curae esse animaduertebat, nulli ut operae parceret,
nulli sumptui, quo Pontiscis aut horitatem , he Catholicam Fidemetim h. . per Galliam proculcaret. Igitur hisce capitibus frmata haeresis eo toto regno processias habuit, ut Henricum, cuius arma in Belgio iunoniux ri distinebant Hispani, pace cum Philippo constituta, sollicite retraxerit ad intestinas discordias componendas , erupturas haud dubie in ciuile bellum . Sed Hentici mors omnino maturauit malum. Etenim Franciscus Henrici filius, uti dicebam , de Medicea parens, de Regina uxor quo magis adhibebant aduersus haereti s sdam Culsorum operam, eo amplius aemulos incendere, ut ad illorum dominationem deprimendam Occasione haereticorum uti sestina cani'a qu. rent . idque Mediceam mouit, ut quo tempore deducenda eratisiarii. - Isabella sita in Hispaniam, a Philippo genero auxilium exposceret se in haereticos, ae regni turbatores . cui perample responsum , opes o pr. Nit r. que & arma magnifice promissa. Quae Regis litterae coram nonnullis Galliae P ioceribus de industria perlectae ad augendum metum , auxere potius Mediceae inuidiam, eisque concorsiam aduersus Hispanum Dore en Iamque passim libelli in Guisos, Regemque ipsum, quasi velitationes quaedam secuturae mox coniura-ί- ab T. tionis edebantur. Et instabat Alibreta 1 quae veteris offense me- Moii δε mor,impatienterque imminens regno. maritum assidue stimulabat.
88쪽
is sa Ne iniciam recuperanta Nauarrae occasionem elabi pateretur e manilis . posse litam amplifim e factioni , qua tum paene ex aequo Valbam
se dat , ducem imponi ense ea gratia opem expectare a Germanis elu -δm religionis Prinei sis , us Anglis, a se is, praeter cathoircos GaI- sanis infestos ; quorum omnium et iraa con pirationi posse, Aeetis e ual-ιia 9useans , explieari latissime haeretisoram partes, eorumque dein asema Nauaisa es non Abio Geniti circumΔei. Sed serox haec m. tia. Tullia mitiori Tarquinio nupta erat. Itaque stigente ad ea Borbo- - nio, Condaeus frater, par Alabretae Tarquinius, promouendae con iurationis prouinciam suscepisse dictus est, atque Ambosanam il- ita isti lari iam conssasse tempestatem, tunc quidem Guttii Ducis prouissentia discussam, nouis tamen coeuntibus odiorum nimbis, ciuili factionum sanguine longe impotentius ruituram ferunt in eo pri-ri s. Iuum tumultu auditum Hugo noti nomen, Caesaroduni Turonum hoc modo natum . solenne est Caesarodunensibus ad terrendos in m 4 ri ωὴκ αsantes Hugonem nominare, quem noctu pomaria urbis obequitantem,inque obuios euntem pulsantemque commemorant. Quum autem haeretici, quorum complures tunc erant CaesarCduni, circaea pomaetia nocturnos coetus agerent, quoniam interdiu non licebat ; factum est, vi tamquam nocturni lemures digito monstrarentur pueris, atque ab Hugone Hugonoti, per aeridiculum vocarentur. Quamquam alii aliunde originem inclinant. Vnde unde tamen appellatio desuxerit, ludibrio illam sibi haereticos duxisse constat , eoque catholicos nominare Papistas insueuisse. Sed. haec nomina sunt: illud rem tangit, quod memoriae proditum a multis,
vij m. qui ea tempestate haec ipsa litteris mandabant; Primum hunc Gal- M. ι. se i liae tumultum Genetiae conceptum fuisse, authoribus Caluino, S Be
eta, inito ea in urbe consilio barbaro iuxta ac pudendo , de Francisco Rege, deque uxore, ac parente, Regiisque fratribus, atque aulae Proceribus , subita ad certum diem aggre1tione trucidandis . Quamobrem non vitra passurus Rex tantam haereticorum licentiam , qua Nobiles aliquot ad priuatas discordias abuterentur, nCuo per Prouincias delectu arma imperat, accersit e Germania co hortes , ab Lotharingiae Duce, ab Hispaniae Rege auxilia requirat, la. h.- .ift vero Philippus Rex Hispanum militem propere submi ut, qu1 se ει ,. a. b. ti uri. cum Gallorum exercitu in Lem uicibus coniungeret, submissurus 1εο. nouas subinde copias: quum audito Francisci Regis obitu, reliquum
aurilium distulit in sequentem annum , in quem delatum est bellum.
AT Francisci quidem excessum summa regni comversio consecti ML ta est . Nam Boiboni j, quorum alter capite damnatus in hora5 li- . . .. .n , V r- chorem opperiebatur: alter aula circumscriptus, fratris rumae crede-
89쪽
batur opprimendus ; repente delata regni agministratione a 3 Me- 136, dictam parentem pro Rege Carolo decenni puero; ad summa quae que prouehuntur: Condaeo libertas , locusque, & gratia apud Regem publico egicto restituitur. Nauarratus uniuersi regni Praeses, quippe sanguinis prinogatiua regno propior, renunciatur: Cuisjs
de potentia tantumdem perit, haeretici, numero, atque adeo licentia grassantur, tanto per haec audaciores, quanto id fore gratius putabant Nauarraeo Praesidi, qui identissem reuolui ad dotale regnum pereas turbas recuperandum videbatur . Sed ut hic de ea cuiara , simul haeretici de securitate remitterent, non parum cCntulere
cotistia Granuellani Cardinalis e Belgio submissa Cantoneto fratri. Aduenerat in Galliam Prosper Sanctacrueius a Pio Quarto Pontisce Nuncius . Atque introspectis Nauamet consilijs, ratus hominem non tam de Religione, quam de regno sollicitum abstrahi posse ab haereticorum patrocinio, s spes adipiseendae Nauartae ostenderetur aliunde; illum per ea ipsa aggredi statuit . sed prius rem omnem cum Thoma Cantoneto legato, hic cum Granuellano Cardinali
communicat. Tum sanctacrucius regni negotium , de cuius restitutione agitatum olim fuerat, in medio reponit: atque in se recipit ,
dummodo ille Catholicae Religionis causam defendendam sustipiat, Pium Pontificem sedulo cum philippo Rege acturum , ut aut Nauarrae regno cedat,aut par aliquid osserat eius locor nec dubitare se, quin Philippus, cuius pertentaverit animum , dum ab Lusitania iter per Hispaniam faceret in Galliam. Pontisci satisfacturus sit. Id autem quum Cantonetus sepius confirmasset, statuit cum philippo id agere Nauartarus, misso edi ausicis suis Antonio Almeyga
Lusitano, quem seiret acceptum esse Ebolitano Principi Roderico h. Disis, Comesio itidem Lusitano, gratia tune maxime forenti apud Regem. d. Misa. Ses Granuellanus certior ea de re factus a Cantoneto, laetus ille
idem consiliorum suorum saccessu, tamen aque sollicitus, sui ipse ad Margaritam Gubernatricem Mechlinia scribit) quid responsulas Rer esset Almeydae r quod intelligeret,ex eo responso pendere
in Gallia rerum maximarum inclinationes: praemunierat Eboia, ais.,.ι ,., a litanum Principem, atque Albanum Ducem, docueratque, Apistili Granisolia η - plotim esse negotium , at plane mitreum j in quo tractando petrari posset
non minus auiditate atque impetu, quam securitate ac negligentia. proin-
multa , Nauarram tandem offertur Philippi nomine Sardinia, additurque eius maris pra sectura, sei pensiumque Praefecturae sustinendae par. In quo & si aliqui con Aitionem laudabant utrique probabilem : quippe sardiniam esse ex una parte maius, Opimiusque regnum
90쪽
Is 6 a regnum quam Nauarra ; ex altera Philippi regnis immissum, eoque obsessum. Secus tamen alii sintiebant, Sardiniam in speciem ostentari a Philippo haud sane regnorum prodigo . Nam quid consilii esse, Borbonio, induci in eam Insulam, ex qua imminere Siciliae, atque Neapoli, veteresque in iis regnis factiones excitare possent Θ sapienter nihilominus agere Pontificem id vrgendo, siue de eius exitu bene speraret, siue intelligeret frustra laborari: quoniam ad Religionis causam in Gallia tuendam perinde esset, seu
vera,seu vana spe Nauarraeus a fouendis haereticorum partibus amoueretur. Et vero ita ille paulatim amotus est , ut etiam Ioannae
, . , Alibretae uxori minus se iam beneuolum praeberet. Quod fortasse,s Ea. aliquem mouit, ut scriptis traderet, hoc quoque ab Cratore Hispano tentatum, actumque cum Nauarraeo de repudio uxoris, quip- , 'I -k i.
Pe haereticorum veneno intime imbutae r factamque homini spem Mariae stuartae scotorum Reginae , quam adnitentibus Guasi savunculis duceret, cum dotali Scolorum regno, immo cum vni
uersa Britannia, in quam, spoliata ob haeresim Elisabetha, influceretur ipse , pontificis authoritate, Philippi ope . Sed haec aut vane credita, aut inuidiose conficta . Neque enim simile vero est, aut Cranuellanum. & Sanctactucium ignorasse, non satis haeresim esse , cur reiecta uxore, altera legitime ducatur: aut Philippum obtulisse Scottae regnum homini, a quo timere Belgicis rebus ob veteres inimicitias merito debuisset, si praesertim is uniuersia Insula bello potitus esset. sane duobus post haec annis, quum ageretur de eadem Scotorum Regina cum Archi duce Carolo Ferdinandi Imperatoris filio, vel cum Carolo Hispaniae Principe coniungenda; scripsit. AQ. Granuellano Philippus, arere sti, mi stius eam re posthaberetur histi ria duci : si mers au Ausem nuptiis Vegnumque adi rerEt animum M ς asiailiae Reae , a. quis isti uia inutissierat, sistrici ἀκ/mque non litiem attulerat ; tunc se in sest eum Scota connubium mitio consenserum . Ex quo, quae fuerit Philippi mens de Scottae regno Gallis offerendo, existimari potest. Immo neque in speciem agitasse de ijs nuptiis Cratorem Hispanum , certum habeo ex eo, quod quum is singula communicaret cum Granuellano fratre, s uti ego in eorum litteris obseruo) deque sardiniae negotio sepe meminerit, de eo tamen coniugio nihil usquam indicauit. Sed quidquid hoc fuerit, illud prosecto constat, Alibretam marito indignatam, quod is ab h i. reticis in dies alienior. Vtioris postulata pro illorum patrocinio non iis . audiret, aula surioge relicta in urbes suas se proripuisse . Verum
haereticorum causam quantum omisso animo tractabat Nauar- rarus : tantum Condaeus frater , atque Colinij mordicus amplecte- M. ρα
bantur: resorestente praesertim Guisiorum gratia potentiaque apud Κ Regem .