장음표시 사용
111쪽
inquam, hominum in hoc Orto, ut operaretur sinu labore, ut vivoret in oo sine dolore, usquo dum eum in moliorom tran8sorrot locum. Dedit autem stis licentiam voscondi do huctu
omnis ligni paradisi, excepto ligno tamen scientio boni otb mali. Illud eis prohibuit, annuntians, quod in quacumque
diu gustaro presumerent, morerentur. Sed non diu croatoris sui sorVavore mandatum. Nam Vix adhuc septum horas ibi
habitaverant, cum diabolus, qui ob suporbiam, qua contra deum intumuorat, suorat dampnatus, glorio et solicitati hominis Io invidons, mulieri utpote infirmiori, ore serpentis perηuimit, ut do fruetu ligni vetiti comederent, affirmans mendax, quod gustato fructu forent immortales, ossentquo quasi dii, sciuntos bonum et malum, deum Voro ex invidia cis huiusmodi denegasse cibum. Perfusa deceptaque mulier comedit dodiiquolb viro, qui comedit, statimque senserunt ambo, quanto bono nudati fuerant, in quantum etiam cocidorant malum. Quid plura 3 Statim subsecuta ost sontentia iudicis, eiectiquo sunt
primi parontes do 166'J orto illo deliciarum, set in hanc miserio et caliginis detrusi Vallem, paradysus autem muro, igneO-20 quo aquarum tractu circumclusus sest.
Luscinius: Si, inquit, proscivit dous homi nom poecaturum pPlano, inquit sanctus, proscivit. Nam ct anto mundi constitutionem proscivit et providit, qualia que lust c880nt futura, proteritaque et sutura quasi prosentia comprehendit ot con-25 spicit suo oculus maiestatis. Luscinius: Si igitur proscivit hominis casum, quare hunc talem condidit, qui possct cadoro, vel quare arborem illam plantaverat, quo foret homini poc- candi materia et damnationis occasio, prosertim cum tu hunc summo bonum predicos et hoc quoquo Plato noster affirmet 8 30 Corto si proseixit Ot potuit, nec Voluit a lapsu custodiro, rous cst dampnationis olus, et culpabilis dicetur, nec iam summo bonus orit. Si aut in Voluit, nec potuit, impotentio morito arguetur. Quod si idoo cadoro permisit aut voluit, ut hunc itorum relevarot, otiosus michi Vel insipiens sesso vidobitur, quia 35 et artifex do stultitia murito arguitur, si domum ideo malo odificet, ut reodificet lapsam.
112쪽
Vir domini rospondit: Dous hominem talem condidit, ut immortalis permanere possit, si vellet. Dudit enim ei mandatum, duo ci, obediuntio vel inobedientio, fl66 J proponons
promia, immortalitum scilicet et mortem, Vitam, si mandatum servaret, mortem, si nogligeret. Inter hoc duo, ut ita di- 5cam, modium posuit, liberum ci dans arbitrium, ut non coactus, sed spontaneus duorum alterum eligeret, gratia cooperanto, qua senseret melius, ut resisteret detoriori. Vorum homo libero malo utens urbitrio, nulla necessitato cogonto, nullo impellento, ultroneus arma sua, id est gratiam dei, proiciens temp- 10 taniis suasoriis consensit verbis. Qui si temptanti aliquantulum rostitisset statim ex occasione Obodiontio, querit Onim occasiones deus, quibus hominus iusto glorificet, in meliorem trans- foretur gradum, confirmarotque in bono, quom ad modum et
boni angeli malis ruontibus confirmati sunt, forotquo talis, i5 quod iam mori non posset. Sed quia mandatum dci scientur et sino necessitato proterivit, iusto dei iudicio dampnatus ost. Porro lignum illud sciuntio boni et mali non ad ruinam hominis, sed ad glorificationem plantatum est, ut pur abstinentiam cius ampliori glorio efficeretur dignus. Prescivit tumon mdcus casurum hominem, non autem preordinavit nequo Voluit, immo sub mortis interminatione prohibuit peccatum, quia II 66 l cum sit summo bonus, nullum malum vult, Vult autem omne bonum Cum igitur summo bonus sit deus ut otiam omnipotens et summe iustus, iustus autem nil agero aut vollo 25 potost, nisi quod omnino iustum est, quamcumque Orgo summe bonus ut summo potens sit deus, nichil tantum agero aut Vollo potost, nisi quod sua summa dictaverit iustitia. Hominum autem liberare iustum non orat, qui scienter et sponte peccavit. Non potuit ergo nec Voluit deus hominem conservaro, 30 quia iustum non fuit, ut illum servaret, qui S ipsum custodire
leviter gratia cooperante poterat. Sic itaque dici potest omnipotens posse ut non posse, vello ut nolle, quia potest omne, quod iustum ost, et non potest, quicquid iniustum est; vult
Onano, quod bonum est, et non Vult, quicquid malum ost. MUndo vult omne malum peccatum csse, ut peccatum c88e 35 vult J Vol. 36 vultJ soliti. Diuitiam by Cooste
113쪽
nichil. Cum illud deus, sino quo ni cliti fit, agore aut voltu
non possit, probamus dampnari tuo a duo peccatorem, non quidem pro nichilo, sod pro voluntate et intentione, qua contrarius est ei. Ne autem deum do insipiontia aut otiositato 5 accuses, quasi hominem volentor infirmum condiderit, ut lapsum ro8taurarot , quia ipso sapienter sortitorque disponens gubernansque Omnia, cuncta quidem pulchra et pserlaeta simul ot valde bona croavit, hos 166'J minoin autoni condidit virtuto, sapientia ut pulchritudino omnibus prostantiorum.10 Qui ncidetis dignitatis sue bonis, armisque, ut ita dicam, dei oetis proprio vitio sciens ut spontaneus cecidit. Iustitio orgo fuit, quod permisit deus cadoro olim, qui Aoipsum dui ciebat, ut summo fuit misericordio, quod iusto dampnatum salvavit. Coturum numquid dicuro potest Vas luteum ei, qui 15 so finxit: Cur me sedisti 3 Aliud onim vas in honorum, aliud in contumelium, prout sibi placet, facit. Sic quoquo deus,
plasmator hominium, alium quidem misericorditer ad so trahens rogni sui omniumque bonorum participem facit, alium vero iusto, sed occulto iudicio a se ropulsum pabulum con-20 stituit ignium etdmorum.
Placet, inquit Luscinius, quod dicis, sed vellem apertius scire, quomodo iuste dampnatus sit homo. At illo: Si quis
lata incedens via, in cuius medio putous altus haberetur, et
premunitus esset ut ipsum eaVoret, scienterque omissa doxtror-25 sum sinistrorsumque via in illam se procipitem daret 8 Quis, rogo, illum plangoret, quis ei iusto manum porrigeret 8 Ita de homine, qui sciuntur suggostione, non neces8itato peccaVit, intelligRS. Luscinius: Satis, inquit, convenienti rationo litis I 167'Jδ0 probatis, restat, ut quo ordino redemptus sit homo subiungas. Vir sanctus respondit: Prothoparontes igitur. ut dictum ost, mandato dei noligentia corrupto a beatitudine, in qua creati suerant, dotrusi in hanc vitam mortalem et fragili fati obnoxiam deciderunt, torro huius divina maledictiono dampnato habita-
28 Ital vortier dor vordorbio und in don librigon handschristonsoblondo satet: Quis fleat Empedoclo duus immortalis haberi qui cupions
sponte stagrantem otham. Insiluit.
114쪽
culum pro paradiso doliciarum commutantos. Iam Voro, qui ex huiuscemodi genitoribus por orbem torro diffusi sunt, serino magis ac beluino ritu oberrantes, non urbes ad societatem, non morea ad honestatem, non logos ad Vito iustitiam tonuere, artium autem disciplinarumquo apud eos ot totius bprophetio noc ipsum quidem nomen habebatur, sod agrestos et vagi por dorserta incorti, nullis firmati sedibus vagabantur. Si qua voro in ipsis boni sumina naturalitor clementia inolo- vorat conditoris, hoc inculta et incondita rolinquentes magis ad usum malitio, quo via humani generis proclivius voritur 10 consorebant. Ex quo accidit, ut nefariis sceleribus intor κω metipsos agentes, nunc corriperentur, nunc otiam interimorentur ab invicem, eo usque procedente imanitatu, ut otiam devoraruntur ab altorutro. Uine illo, quo mundo sceleris sabulas reliquorunt, theomachio et gigantomachio ex Orte Anni, donec ne- llisariis ausis ultio divina nunc inundatione diluvii, nunc etiam populations ignoi ymbris obsisteret, ct immanitates seculi et impiolatos ponarum f167VJ variotate conprimeret. Verum quoniam creatori suo humanum gonus malitis morbo et contagiono corruptumcmondrendum videbatur potius quam dolendum, miseratus tunc Mobscuratas por noquitiam mentes et tonubris cecitatis obstructas, idoni ipse, qui creaverat nunc angelorum et ministrarum
virtutum legationibus utitur, nunc etiam ineffabili dignationo ipso adest, et rarum sicubi quom dei ac iustitio momorum repporit, divinis revelationibus, monitis salubrioribus, in- rastructione videlicet, qua deum deest, hunc imbuit, et per hunc reformaro ac revocare de tenebris humanum nititur genus, non in alia, quam in hominis specio, qua solum hominos do orialiquid ot instrui possint, donec paulatim gentem intcgramque Hebreorum appellabatur, ad sui cultum Vonorationumquo Moonvortit. Quibus otiam utpote redhuc rudibus et a contagione vito prioris insectis, per Moysem prophotam divini cultus corimonias procopiaque legalia Volui elementa sacrationis olim futuro cruditionis inpressit. Quo lux cum velut initium quoddam luminis huic mundo effulsisset et odoris sui flagrantia M8 firmatiJ soliti. 36 flagrantiaJ fraglantia.
115쪽
maro et torras longo lateque complesset, Ox ipsa divorsis in Orbia partibus prudentiores, qui quo sapientes legislatores vol philosophi, modusta quoquo et Vore Ondiora precepta atquo honestatis ac iustitio conscia auditoribus suis
5 paulatim tradoro atque insinuare fl67'l ceperunt, feros et
agrostes hominum mores ad decora at tuo honesta instituta revocantes. Hi ne citrOpee cetereque legos suppresserunt initium. Tuno amicitiis coiro inter go viros ot concordio subiro sedera docuerunt, tunc iuvaro se invicem homines et usum
10 rerum discunt habere communem, donec huiuscemodi imbuti procopiis apti iam et parati si ad divinia fioroni instituta patrisque omnium dei scientio capaces existerent. Cum ergo venit tempus illud, in quo ipso creator hominis hominem rodi moro disposuerat, ipse omnium virtutum magister, ipso Sermo id ac ratio, et verbum ac sapientia dei, ipso qui initio cum patro hominem creaVerat, ipse inquam, humane naturo assumpta Substantia et specie formo servilis indutus, in nullo ponitus ab eo, quod nos sumus differens, oXcepto peccato, tempore, quo Romani imperii regnum sub Augusto cosaro nobilius latiusque 20 consurgero ipse prestiterat, do virgine natus hunc mundum ingreditur, communi quidem nobiscum nascondi aditu, sod nullo auctore palosacto. Qui secundum quod do oo divinitus inspirati prophete prodixerant, homines paternam pietatom docens, seque deum set hominem esse miraculis innumerabilibus 2b manisostans, ad extremum pro redemptione humani generis mortem crucis a perfidis Iudeis perpessus est, ac die tortia
resurgens, cum disci II 67 J pulis, quos ipso sibi aggregaverat
por quastraginta mansit dies, convescens et bibens cum cis, ut Veram carnis resurrectionem Ostenderet, tandemque ad prodi-30 candum baptigandumque gentos discipulos mittens, celos ipsis vidontibus baiulis nubibus ascendit, unde ipsum quoquo Venturum ad iudicium expectamu8. Luscinius: Volim, ait, scire, quid causo fuerit, quod non omnibus passum sicut nuuc, etiam anica innotuerit, ut ad omnes 35 eius fidos ae scientia pervenerit. Vir sanctus respondit: Nondum capere poterat perfectam Christi doctrinam rudis adhuc
116쪽
nudus si totius puritio ignarus. Parum Onim aut nichil dinsorobant a brutis animalibus hominus. Confirmant hoc mea vorba liti, qui a Prometheo primum homines osso saetos tradunt, ob id tantum, quod cum sapiens osset, seritatem eorum et nimiam imperitiam ad humanitatem et scientiam transfigu- 5rabat. Silvestres quoque, ut ait oratius, homo sacer intor-presque deorum, cessibua et victu, sudo detorruit Orphous, dictus ob hoc lenire tigres rapidosquo leones, dictus et Amphion Τobano conditor urbis, saxa movere Sono testudinis, proco blanda ducoro quo voltus. Nam initio, ut idem ait 10 poeta, cum prorepserunt primis animalia terris, mutum et turpe
pecus fundom et cubilia propter unguibus et pugnis, deinde sustibus, atque ita porro I 168 pugnabant armis, quo post
labricaverat usus, donec Verba, quibus Voces sensusquct notarent, nominaque invenoro, dehinc assistere bollo, opida co- 15 purunt muniro et ponere leges, ne quis fur esset, neu latro,no quis adulter. Ceterum autum quidam OX nostris prophetis, ex coli terreque conpositione ex olomontorum concordi discordia, ex temporum Vicissitudine, planetaruInque motu deum osse, qui hec regoret, cognoVorunt, Sed cum agnoVi88ent, non m sicut doum glorificaverunt, sed evanuerunt in cogitationibus suis, ct insipiens factum ost cor illorum, servientes potius creature, quam croatori. In angelos siquidem reprobos inciderunt, oOs pro deo colentes, diversorumque extiterunt , auctores errorum, dum quisque, quod sentit, Verum esse te- 25 statur. Tam enim divorsa ac dissona de creatione mundi cius- quo conditore Senserunt, ut merito condampnantur. Aristotilis siquidem in mundi creatione quatuor ponit causas, id est principia coeterna, materiam scilicet et opificem ac formam, quam ipse ydos Vocat, facientisque propositum. Plato quin- 30 quo, materiam, artificem, formam, lacientisque propositum et ydeam, it ost Oxemplar. Talos Milesius duo, ignem et requam. Epicurius itona duo, inano et athonios, ut ex athomis quatuor
elementa lacta asserit, mundumque Sine rectore ca8u VOlVi.
Cuius sunton 168 tia, si vera osset, iam dudum hic mundus, 35 qui ex contrariis partibus constat, in antiquum redisset chaos.
117쪽
Stoycorum autem alii duo principia ponunt, maioriam et artificum, alii tria his repponunt, tempus quando, locum ubi, motum cum quo, deus mundum croavit. Quomodo igitur vera dixerunt, qui tam divorsa senserunt 8 Non enim Verum Ossob potest, quod diversum Ost. Luscinius: Rogo to, ait, quo fuit necessitas, ut deus tam crudolo mortis genus pro homine pateretur, cum ipsum per hominem vel per angulum liberaro potuisset 8 At illo: Nulla, inquit, nocossitas urget doum, sed sua miseratio, sua dispositio 10 suit si voluntas, ut is, qui primum hominem vicerat, ab homine, qui simul esset et deus, vinceretur. Num neque angelus, neque homo carnalis ad hoc idonei erant. Luscinius: Certo, ait, indignum stultumquo miciti videtur, ut hic deus pro homino patiatur. Ait illo: Non hoc dixoris, sed potius di-lb gnationem dei pensa, ponsa, quanti estimaverit hominom, quem nullo alio protio, quam proprio sanguino redimuro volucrit. Propter homi nom quippo humanitatem assumpsit, nectamon pordidit divinitatem, immo potius nostram odificavit humanitatem, assumpsit, quod non erat, mansit tamen, quodae erat. Undo ologanter ex porsona eius matrisque Virginis quidam ex nostris dixisse vidotur: 168 J Sum, inquiens, quod eram, nee eram, quod sum modo lactus, utrumquo. Secundum autem mandatum homini, nam primum quidem prothoplastus corriperat, imposuit baptisma, scilicet quod ex aqua 25 et spiritu sancto por consessionom ot inVOcationsem Sancto trinitatis officitur, triplex quo illud Ado peccatum, superbiam scilicet, qua dei mandatum contempsit, eaStrimariam, quacibum Votitum concupivit, avaritiam, qua deus esse voluit, consessi Ono sancto trinitatis purgaVit. M Luscinius: Quid tu, ait, trinitalom appellas p Respondit: Unum, inquit, deum in tribus personis. Nec ideo tamen tria principia predico, sod unum simplicemque deum, a quo Omnis hec rerum turba, non quidem ex pruincenti maioria, ut Plato voluit, sed ex nichilo creata est. Triniatum autem tribusta nominibus distinguimus, patro Videlicet, et filio et Spiritu sancto,
118쪽
id est potontia, sapientia et bonoplacito. Hoc tria, posse Vi- dolicet, scire et velle, in quolibet artifico aliquid sacero proponento concordare oportet, alioquin, si horum unum desit effectus rei non sequitur. Que tamen tria, cum in homine sunt, non tros homines ideo sunt. sed unus, sic igitur unum 5 deum confitemur in tribus porsonis colendum, si patri fl68'Jquidem, ex quo omnia, potentia, filio vero, per quem omnia, sapiuntia, spiritui autem saneto, in quo omnia, beneplacitum attribuimus, quamquam et sapiens sit pater, et potens filius, et sapiens Rpiritus sanctus, et squalis sit patri filius, et patri 10ot filio coequalis et coeternus sit spiritus. Sod do hac in- offabili ot individua trinitato tibi utpoto gontili ot forsitan incredulo longius disserere non audemus, quia et hec tam supra nos est, quantum Suam creator Supereminet creaturam, eum ot quod corde concipimus et sentimus, oro proferre ea di- 15gnitate Verborum, qua doceat, non possimus, immo prorsus opprimamur a gloria, et in scrutanda maiestate defietat in- tollectuS. Luscinius: Plaeoni, quo dicis, sed Vollom scire, si unquam reprobi angeli, quos tu coei disso assoris, misericordiam 20 sicut ut homo consequi merebuntur. Vir sanctus respondit: Numquam certe veniam consequentur, quia neque ipsam querunt, Sed semper in malo eorum versatur ingenium, iusto doliudicio indurati. Quia onim ex subtilissima substantia creati pondore terrenne materio, ut homo, progravati non erant, 26 nulloquo suggerente Vol instigante, sed propria malitia in ipsum auctorem Suum pecca erunt, merito in OtornuIn dampnantur. Homo autem, qui proprio carnis mole gravatus angolo malo suggeronto peccavit, veniam deo miserante confestutus est.
169'J Luscinius: Sumetonim, inquit, do hoc reddidisti aurationem, sod adhuc Velim scire, quid tu do diis nostris sentias. Ad hoc illo: Quid aliud, ait, quam quod poeta Virgilius sontiebat: Primus, inquiens, in orbo deos socii timor. Α Nino
enim, qui primus omnium arma moVons in eXtoras gentos, tyrannidem exercuit humani quo effusione sanguinis hominibus 3533 dioso morio gobrauchon Petronius, fragm. 22, 1 Fulgent. Myth. 5 und Statius Thob. 3. BRI ; die botrofrondo stollo bol Virgil Aonoid VIII., 40-4l in lautot: Timor omnis set irao con ossor doum.
119쪽
dominaro quosivit, hoc statuo aureo, argentos ligusteque ne lapidoo ot metallino initium hac occassione coporunt. Ninus siquidem, cum dolor in ex morio Boli patris sui surro non posset, maginum ci simplicitor fabricavit, ut ex hoc saltomb aliquantulum suum tomporaret Vel potius pascerot mororem, oratque ei mos, diebus singulis gonu flexo patris statuam salutare, sed dum dolori suo cupit satisfacoro, tanti erroristantequo perditionis exomplum probuit. Nam ct alii viri po-tontes por alias orbis partes tactum huius imitati parentibus
10 ot caris statuas erexerunt, ad quas cum confugoroni rei, mor
tem sibi a dominis pro commissis criminibus insorri timentes, ipgarum gratia Voniam morobantur. Ceperunt ergo ipsas magines, quarum gratia mortis discrimen evaουerant, pro diis habere, sicquo paulatim horror crevit in torra. Sed et demo-15 nos semper saluti hominum invidonios, porumquo insistentos porditioni, ut copium horrorom sonacius hominibus inprimerent, sumpta humana forma nigromantiam ot ydolatriam docuerunt, ipsaquo subinde intrantes simulacra, se deos simulabant, hominesquo aliquando ambiguis sallebant responsis. Quomad-20 modum Dolphicus illo Apollo Pirrum Epirotarum regem ambiguo docopit Vorsu: Aio to, inquiens, o Eacida, Romanos inestro pos80, duplicem includons sonsum, quod scilicet otrinooro posset Romanos, si Vinci a Romanis, quorum ultorum, si bollum fiorct, Pirro sine dubio futurum erat. Postremo otiam 25 ipsi tiranni et qui in oriminibus famosiores extitorant, dii V ea fi69 si sunt. Habos enim Saturnum propriorum Voratorem filiorum, Iovom patrem de regno expolisentem, et nunc qui-dom in taurum, nunc in cignum, itorumque in aurum mutatum, adulteria cum muliorculis conmittontem, habos Martem suron-30 tum, obrium Bacum et sternentem, Venerem nutom nune cum Mario, nunc cum Vulcano, nunc cum Anchiso aliisque multis sornicantem. Et quomodo deos nominos, quorum Vitam ot actus imitari oruboseas 3 Coluorunt otiam misori ipsa elementa, solem quoque et lunam et planetas, quo Omnia prom voluntato et ordinatione conditoris necessitato moventur aut
3 Cyrili. Alex. adv. Iulian. Paris 18M, VI., 110. 20 Dio Cassius, Mai. 169; Ciooro do divin. 2, M. Aur. Vici. 35
120쪽
stant. Animalia otiam, boVos ot asinos, capraa et simias ligna quoquo et cepe, et alia coluerunt, In imo autem Egiptii, quorum stoliditas quanta sit, patet. Quid etiam tiricus nostorrox ot propheta David do diis tuis sentiat, audi. Deus, inquit, noster in celo omnia, quocumquo voluit, secit. Simulacra au- 5tem gentium, argentum et aurum, Opora manuum hominum os habent, et non loquontur, oculos habent, et non Videbunt, auros habent, et non audioni, manus habent, et non palpabunt, podes habent, oi non ambulabunt, non clamabunt in gutturo suo. Similos illis fiant, qui faciunt ea, et omnes, qui 10 confidunt in Ois, id est insonsibilus. Sod ot alius propheta, Ysaias is Vocatur, ydola crorumque cultores doridens ait: Faber lignarius succidit lignum, ot medietatem eius conbussit igni et coxit panes et pulmonium, reliquum autem deum secit sculptile sibi. Curvatur anto illud ot adorat illud, of io obsecrat dicens: Libora me, quia deus meus es tu. Non recogitat nequo intelligit, ut dicat: Medietatem eius combussi
igni, coxi super carbones seius panes et earnes et comedi, et
do reliquo Oius ydolum faciam, anto truncum ligni procidam. Alius quoquo propheta: Dii, inquit, qui colum ut terram non 20 eorunt, disporeant f 169 J do terra. Sod et Flaceus voster, cum quondam deum do se loquentem introducerct, quid aliud, quam duos tuos irridebat 3 olim, inquit, truncus oram ficulnus,
inutilo lignum, cum labor incertus scamnum sacerct no I ri, pum, maluit osso deum. Deus indo ego surum, aviumque, ramaxima formido. Nam suros dextra cohercet, obscenoque ruber porrectus ab inguine palus. Luscinius: Iani mo, ait, duos omnino deserero Christumque tuum colero persuaderos, si aliquom de philosophis ipsi instimonium dixisso monstraros. Sed cum tantum do ignotis, Mnescio quibus, hominibus proferas toηtimonia, incertum habeo, utrum vora an salsa sint. At illo: Corto, ait, recte me m0ndacii arguos, nisi ut a tuis dicta Christo domino testimonia protulero. Et primo quidem ad sibilo Tiburtino scripta mitto