Iohannis de Alta Silva Dolopathos : sive de rege et septem sapientibus

31쪽

tu r, ot vallus frugibus habundabant. Omnis generis lignum fructu quem peperat onu8tum, et Vitis in sustentandis quos produxorat botronibus laborabat. I Replobantur horrea frumento, vino et oleo torcularia redundabant, laeto ot fi 40 Jli molle manabat rogio, et Ringulorum domus argento et auro di Versarumque rorum copiiη affluebant. Ipsa quoquo lomenta rogis voluntati quodammodo parentia ita temporum vicissitudines temporabant, ut semper Ostate Vel hyonio Voris temporium exhiliorens. Quorum beneficio saluto continua, vita diu-

10 turna ot focunditato filiorum homines fruebantur. Quid plura pΤantorum bonorum rerumque uiuusentiam luxus et . Vite superbia secuta sunt. Nam cum quiescorunt Martis arma, tota Cupidinis ot castra Vonoris Viriles animos enervabant. Nec iam orat in armis querore gloriam, quia omnes ad doliciasia et molles attactus simpleXusque mulierum studia convort0bant. Ludebat iuvenis cum adole8csentula, puer cum puero in abatur, senex et Votula sola fortes garrulitate Veteres actus suos recensentos vino meram sitim ydropicam temporabant, et certamen serat eVacuare cyphos.

20 Rox autem Dolopatos cum iugi paco frueretur ot divitiis habundarot, subisectasque haberet circa se po8itra nationes, videretque ad pacis beneficium ot doliolarum oblootamenta animos bellatorum suorum desides offici et virilo robur in muli obrem resolvi mollitiem, Volens huic morbo consulere,25 diversa exercitia militibus instituit, quintanas videlicet et lapidum iactus cursumquo oquorum ot hastiludia, magna dona proponens eis, qui in Oxercitiis legittime docortarent, Doinde vero per singulas regni sui civitates Vice duodecim senatorumoiusdem constituit senioros, qui civitatis totiusquo regni utili-m talom providentes civiles quoque causa8 et populum subiectum sibi iusto iudicio componerent, promovit etiam emeritorum filios ad sacra militariat, largitusque est singulis secundum generis dignitatoni ut vito moritum dignitates. Adhuc ampliori gloria et religiono regnum suum cupiens ΘXaltare, ab eopit por diversas rogni civitatos diis templa magnis sumptibus et fundamentis erigore, pontifices in eis collocans, qui

11 affluentiamJ affluentia

32쪽

diis per singulos dies offoront libamina I 140'J ot pro sua saluto rognique statu numinibu8 supplicarent. Erat eni In rex deorum Asedulus cultor, ois devoto exhibens pietatem, cum hoc tamen sit impios apud doum. Sed nondum ei volpartibus illis do summo vero quo deo quidquam fuerat nun- 5tiatum, quia nondum veritas illa, illa piotas de colis ad torram descenderat, quo doctura orat hominos unum deum in spiritu adoraro. Omnis igitur otas Vel sexus, iuvenes et virgines, sonos cum minoribus regi tantorum boneficiorum auctori gratias reddere satagentes in commune deos precibus ot Iohostiis exorabant, quatinus regi semper propitii salutem si otvitam, diuturnam largirentur. Intorea autem divus Augustus totius Orbis monarchiam magnifico ot solicitur gubornans Rudiebat sepe preelaras Dolopatos probitates, non quidem ut invidus, sed qui eius vir- isstutibus maxime doluctaretur. Verum cum semper Virtus emulum et pio vivens habeat dotractorem, quidem pestillentissimi patrio proditores, Osores pacis ut quietis salutique hominum invidonios, rogis felicibus actibus derogabant. Hii orgo illius stimulati invidia, illius pestifero Voneno potati, qui primo neca- mVorat prothoplastum, pareS nequitia, equaleου in scelere, concordes in proditione, uno animo, uno studio, uno ore loquentos ineunt consilium, armant sua contra rogem ingenia, collocuntur quomodo cum dolo teneant et Occidunt, quatinus covito subtracto liberam duincops facultatem habeant malignandi. 25 Sod hoc Martiali gladio effici non sino discrimine suorum

corporum arbitrantur. Ad alia igitur vertentus consilia atquo alia machinantos querunt, qua arte, quo ingenio qu0Ve pacto nefandissimum scol perducero Valeant ad effectum, nichilque securius inVeniunt, quam ut quod palam ferre non au- 30 dent, hoc saltem in occultis linguis officiunt Vononosis. Exacuerunt ergo in gladios linguas suas, intendunt urcum, parant sagittas in pharetra, ut sagittent in Occulto et perimant innocentem. Nsequo moram nequitie sue patientes diutius, ut oportunuin tempus nacti sunt, curam adeunt ut eorum cesare sa- meroque senatu I 140'J trisulcis linguis ovomant votionum. Qui

I doetural doctrina. Ili 16 non delectareturJ am rande.

33쪽

famen, no sollertia prudentum Virorum mendaceη θη8B con-

prohondantur et dolosi, machinationi et amaritudini montis flue mel apponunt, quodam verba quasi pietatom habentia mendacitor protondentes, dicentes se osso talos, qui 8ue pa-5 trioquo saluti velint consul ro et rei publico proVidero, et idcirco sub magno discrimino tanti itinoris assumpsisse laborem, ac si pietate protonsa primo oro ut scorpius blandiuntur, ut postmodum socurius ot cautius pungant cauda. Consedentibus itaque eoAstro consulibus sonatoribusquo ac Romanorumlo nobilibus, cum iussisset cesar ut causam adVentus sui odicerint, summumque silentium ab omnibus ton retur, in hoc tandomvorba prorumpunt pessimi dolatores: Cum, inquiunt, totius orbi η circulus Vestro, o co8ur, VPStroque, reVerendi patres, pureat ditioni, omniumque tam pauporum quam divitum paci 15 et utilitati tonsamini providoro, cumque regum tyrannides vestro Virga equitatis corriguntur, nec maiestatem Vestram latero quisquam, quamque Occulte longoque lactum sit credamus, miramur utrum ne ad aures Vestro clementie porvenerit roges Sicilio desolatio, rogis crudolitas ot circumiacentium Va-m statio regionum. Ecce stonim rex Dolopatos, cui adhuc puerulo sub tutoribus regnum Sicilio concessistis, tantorum bono-ficiorum Augusti consulumquc atque senatorum decreta Romanorum quo leges omnino parvipendens, nova et inaudita tyrannide in subisectos regionesquo finitimas dehaecatur. 25 Captivat reges, ab eis tributa exigons, rosistonios Voro bellis assiduis inquietat, nobiles regni sui patriis privat honoribus, in quos degeneres introducit, scelerosos et mortis reos purgat a crimine, illos asserit vita dignos, illis suam Oxhibet gratiam, innocentes Vero omnium generum supplicio perimit, eos

30 maximime, qui Romano favoni imperio. Quid plura 8 Non sufficit rogis libidini Sicilia auro et argento rebusque omnibus ditior cunetis regnis, sed noc quas invasit fl41'J ot subtraxit

Romano imperio regiones, quinimmo elatus in superbiam VanR-rumque rerum auctor offectus ab imperio iam defecit, congro

20 supplicioJ supplicium. Diuiti geo by Gorale

34쪽

gataque armorum infinita copia ot militum innumera multitudine setium contra rem publicam coniuravit. Nos autem timentos , no dum istud malostati vostro cognitum foret, ob unius insolontium univorsa patria doporiret, simul avo et rotpublice consulentes, necessarium duximus, licot sub poriculo beapitis nostri, ad vos dosorro querolam. Ceterum Vestra interost tantis eriminibus rospondere. Tu ergo, ο cesar, propera nec tantum malum venturna dissor in horas, no dilatio tibi et rei publico dampnum inforat. Opprimo dum nova 8unt, subiti mala somina morbi. Principiis obsta, sero medicina ID paratur. Cum mala per longas invaluere moras. Cesar Vero, quamquam subtilis esset ingonii nco cortum huhoros, utrum ex odio invidiaque, an ex veritate Verba procederent, blande tumen ex consilio senatorum uos allocutus, iubet inurbo manere et a so fidei suos condignos sporaro honores. ab Qui rati suo machinamenta nequitio ad offectum Prospere pro duxisse, sociari cum magno desiderio promissa cogaris prostο-

tantur. Intorim resar pipnius Volons cognoscoro Voritatem. misHis

sino salutations littoris rogoni iubet vontro ad curiam, sibi et D senatui supor quibusdam criminationibus responsurum. Rex autom Dolopatos luctis imperialibus opistolis convocat omn0Aseniores et principes rogni sui, quorit consilium utrum iussacosaris Oxoqui dobpat, nec ne. Illi vero communitor respondonios, aiunt, non esse tutum tantis principis contempnoro 25 mandata, nec dandum osse locum occassionem quorenti, presertim cum se sciat nichil sinistri adversus cosarem seu rempublicam machinatum. Qui principum suorum consiliis acquisescens parat itinori nocessaria associatis sibi amicis ot principibus regni, quam citius potost se cosari presentat, spondet 30 quod so seeundum ius eurio ad obiecta quelibot r sponsurum prefigitur dies a cesare, quo rex suiquo advorsarii audiuntur. Postquam autem ad statutum II 41 J diom Vsentum est, Vocantur consules, congregatur Asenatus, conveniunt quique nobiles Romanorum, Vocati8que utrimqus partibus datur a cosnro li- 35 centia accusandi ot accusationibus rospondi, labricatores Veromendacii prodicta roplieant, timidius tamen, set hiis nova quodam alia superaddunt. Box autem Dolopatos paulisper Diuitigod by Corale

35쪽

sublicolis, utquo lino illaequo quasi qui roi cuiuspiam novitatem miratur oculos circumducens, tandem in hunc modum exorsus ost loqui: Cum, inquit, O co8ar, decennale tempus transierit, ex quo regnum Sicilio a tua recepi elemencia. mi- , rum est, quod in tanto temporis spatio nullus regum vel oο-rum , quoη criminatorea mei obiciunt me inquietasse bellis. tributis honorasso, coram maiestato tua querelam depoηuit, eum Oadom ipsi qua ot ego utantur libertate sundonaquo quom et ego te scilicet, habeant dolansorem. Neque enim vorisi- 10 milo ost, mo rogibus preter Voluntatem tuam imposuisse tributa, qui tibi Oa sicut et illi per annos singulos servire con-pollobar. Quod ot si istud aliquotiens temptassem, ipsi utiquo

sub protectione et auctoritate tua se suaque sortiter dossondissent. Cum hoc itaque stare non pO8sit, restat consequenter 15 ut si in aliis anni accusatores exce8serint voritatem. Verum eum tota novorit Sicilia, nec Vicina lateat regna, hos semper sanguinarios et patrio misso proditores indignarer, utique nisi ab rovorontiam tui tibi quo assidentium me cis hactenus respondisse. Quod tamen ut certius noveris talos es8o, et mom ab his quo obiciunt alionum, mitto Virum, cui credas, qui mea et eorum facta sollertius a cunctis Sicilio habitatoribus investiget. Placuit hoc cesari, placuit Romane curio principibus, mittiturquo togatus et diligenter inquirit per singulos publico et privatim, qualiη rex, qualos vo illi, si hoc ot illud do25 rege eiusquo adversariis unquam auditum Sit. Omnes autem

nobilos et ignobilus, simul in unum dives et pauper, quasi

iam regem suum umi8issent, dolentes uno oro cum lacrimis clamahant, patrem se habuisse Dolopathos, non regem, sed

nutricium, non fl4 Ut dominum, sed patrio salvatorem et rei 30 publico defensorem; illos scontra patrie proditores humaniquo

sanguinis effusores testantur, totamque Vitam suam diversis criminibus mR ulnSSe.

Regressus legatus cosari ac Renatui cuncta quo de rogo suisque advorsariis audierat manifestat. Vocatis itaque cogar 35 surciferis: Quoniam, inquit, promiseram vobis digna vestro fidoi premia mo daturum, ecce iam reor e88e Oportunum, quo meritorum Vestrorum iustus inveniar retributor. Iubeo itaquovos secundum Romanorum leges SenatorumquO Re comu-Disiti eo by Cooste

36쪽

lum docrota equis indomitis pedibus alligatos ad Oxemplum

terroremque Omnium resupinos trahi per cunctos vicos ot plateas civitatis, procons clamante, quod sanguinarii dominorumquo suorum detractores a Romane curio iudicibus talia mereantur. Sicque indigni vita digna mortu porempti cadavera bvolatilibus coli ot bustiis torro, ot animas Plutonis satellitibus tradiderunt. Rox autem I Olopatos ad tantam postea cosaris pervenit gratiam, ut ei cesar in amicitiam recepto ex consilio sonatorum tributa Sicilio perpetuo relaxaret, eiquo sororis suo uxoris videlicet Agrippo filiam cum tributis rogionum ac Iuprovinciarum, quo Sicilio finitimo sunt, coniugio copularet, ea tamen conditione, quod in omnibus saverot curio et rem publicam armis et consilio tutaretur. Post Paululum vero temporis licentia repatriandi a cosaro impotrata cum coniuge sua lotus remeavit ad propria, ad cuius udVentum resultat patria, ibquo dudum noverat eius absentiam. Letuntur Onan PR, exultant singuli, et pro regis sui victoria vel gloria dium laudis musicisque instrumentis sestum ducunt. Salutant rogem, salutant reginam, optantes eos diu et solicitor conregnare. Evocatis deindo ad so Dolopatos rogibus ot principibus provincia- 20rum, de rodilondis sibi tributis eosaris dat mandata. Qui absque ulla cunctatione precepta cesaris exequentes rogi fidoli- talom et hominium faciunt, spondentquo so ei tanquam cosari

Rox igitur Dolopatos oxaltatus gloria divitiisquo 141qJ 25

augmentatus, Volens Hibi perpetuaro nomen, palatium mire structuro et inaudito magnitudinis in quadam rogni sui civitate virgulti A, pratis et aquis dulcibus amona sortilisquo globo odificavit, quo usque in prosens pormanens Paternum Vocatur. In hoc, ut colora mira set sero incredibilia protormittam, fot M sunt hostia, quot in anno dies computantur. In hoc setiam palatio vol civitato sodem rogni sui collocans rex, sollempniores dies poragobat maioresque causas Vel negotia pertractabat. Qui tamen, quamquam ita rorum copiis, que terre marique

12 tament sine. 14 ad euius - absentiamJ am rande. 30-31 In hoo - computanturJ am rande.

34 terroi tantum

37쪽

Voliuntur, pro cunctis r gibus habundaret, nec osset aliquid, quod Hilo glorio do0990t, in hoo tumon olus felicitas minui vi-d batur. quod vidolicot careret liboris, rogina stori li pomanente. Undo cotidie anxius tabescobat metuens, nse po8t 5 mortem Pius rognum et thsemuri sui alionorum libidini subiacerent. EXOrahat deos suos cotidio. placabat hostiis, munQ-ribus honorabat, potoris cum lacrimis. quatinus Oi OX regina

concederent successorem. Post multorum autem nnnorum

curricula cum tum rex ponituη do prolo desperarpt, non qui tu dum deorum suorum bonoficio vel virtute, eum ni cliti sint, sed solius dei vivi ot vori honitato, stori lis concepit rogina, pro Vonitque ad tum pora pariendi. Que cum iam paritura esset convocat rox divinos ot mathematicos. sciscitatur ab Ois, cui vel quali sato i puer, qui nascebatur, subiaceret. Illi autem Ili circumspoetis rogulis suis considoratisquo stellarum motibus, aiunt partum esse musculini sexus, Vitulum lare, philosophum magnum. insidias multas passurum. regnaturum quidem in domo patris, cultorsemquo dot summi suturum. Iloc illi quamquam ita sutura essent, non artis Aue scientia cognoVerunt, Sed re illo, qui olim os asino aperuit et por Os Balaain Israelitico populo bonodixit, istis Voro socretorum suorum aporion' Vonam, quo prodestinata orant regis filio, revelavit. Intorta

nascitur rogi filius, quem ipse a luce denominavit Luscinium,oo viduli eos, quod in ortu filii quodam lux sorona, quodam 25 dios lutitio patris anima refulsissot, cuius otiam nativitatis diem pator fl42'l oxtunc ac deinceps in omni loco dominationis

suo precepit solempnitor celebrari. Puor Voro traditus est nutricibus ad alendum, nutriebaturque cum magna diligontia per septem annos continuos, usque ad tompus vi dolicet quod sit statutum fuerat nobilium filiis ab antiquis. Hic siquidem mos orat rogum aut nobilium filios non annuis conviviis patrum intoresso, quam infantiam, que Septimo terminatur, exivi-sont.. Porro Dolopatos cunctis sibi eX sententia procedontibus iam do succossore securus reliquum Vite in delicii E peragobat,

38쪽

nec ulla cura eius animum occupabat. nisi tantum de Luscino nutrisendo. Sed postquam anni circulus septies est roVolutus,

nutrices pilorum ablactatum rudi iam insantia doposita, ipso natalitii sui dio patris convivio, quod fune sorto rogibus et principibus congrogatis solloini nitor a batur, pressentant. Gau- sidet pater in aspoetu filii, congauiloni patri conVive, miranturquo in pupro corporis pulchritudin0m, Insembrorum olegantiam, vultus simplicitatona Vonustatoniquo, ut in Do patris ymaginoni Vonorantur. Intor convivendum aut iri, dum mutuo

de puero loquor latur, quibus vi dolicet magistris ot tutoribus 10doboret committi instruendus, nil momoriam regis rovocata est quedam Platonis sonsontia, quo ait, solistoni soro rona publicam, si philosophi rognaroni vol rogos philosopharontur, OX cuius occasione sontentio bonum visum ost rogi ot omnibus, ut philosopho tradoretur erudio adus artibus, quas lihorulos Vocant, io ut vid0licet per artos documontaque virorum prudentium. Porregum et nobilium g sta, quo in libris conseripta sunt, et soci subditos lacilius rogoro posset set inimicorum insidias pro-

Florobat por idom tompus Romo illo lamosissimus postfa 20 Virgilius, qui do Manthua Sicilio civitate oriundus optimo

notus orat r0gi, quia os sepe morat ab oo murioribus honoratus. Huic orgo ob notitiam sui, ut quia tuno temporis intorphilosophos procipuus habebatur, eum munoribus magnis sator transmittit filium. Obso li 42 J crans cum per duos suos, qua- 25tinus puorum ot scientia sua instruorset, set a malignorum insidiis diligontius custodiros. Timobat enim pator, ne aliquid sinistri per invidiam pateretur, quia hoc a divinis set astrorum peritis accoperat. At Virgilius ob reverentiam ot amicitiam regis puorum recipiens primo quidsem ei litorarum tra- 30 didit olomonia, ac doindo blandiendo iunioniloque, ut moris est magistrorum, Hillabam ex litoris conficere, ex sillabis sor-maro dictionem, et ex dictionibus Vero porfiesro Orasion meum in augustia tomporis docuit. Sicque paulatim proficions puer iam per se legore et utramquo linguam, mecum videlicet

8 simplieitatomi Rumplicitatona. 14 tradoroturJ credoretur.

39쪽

et latinam, prosorro cepit. Lotabatur Virgilius sit tantam in

puero volocitatem ingonii mirabatur, spemque de eo concipiens moliorem, ampliorsem ci curam inpondebat. Puer Voro animum dictis magistri accommodans, qui naturalitor elegan- .li tis erat ingenii, quicquit semol audissos, subtili statim ingenio

intellectum vivaei momorio commendabat, nec opus erat ei, Secundo Super hoe roquiroro preceptorem. Unde iactum est, ut infra unius anni circulum, cum socios suos, qui oum et elate precedebant, iamque quinquennio vol sopiennio sub disciplina Io suerant magistrorum, transcendoret, rogaretque Virgilium quatinus sum altioribus instrusero dignoretur. Ipso Voro Videns in eo insantio abolitam ruditatum, iam ius habilem soro ad percipiendum artium disciplinam, eius libentor annuit voluntati. Ob dilectionsem igitur ipsius earumdem artium liberalium Ili immensam prolixitatem in fantam brovitatem quadam mirabili ot inoffabili subtilitato contraxit ingonii, ut ora infra libelluli manualis compondium concluderet, pos80tque eas quivis in tribus annis facito ad porsocium addiscere, quas ipse

ViX cum magno etiam sudore percipore valuisset. Hunc Ru-20 tum libollum nulli unquam vol hora una concedore Voluit, non magistro, non discipulo, sed nec ipsi principi orbis, nisi tantum Luscinio, cuius prossolui totus incumbobat. Huic ad cuius utilitatem ipsum odiderat, tradidit fundem ei in conelavi ot seorsum ab aliis in eodem do artibus dissorens.

25 Ll42 J Et primo quidem cum grammaticam, que prima est otmator artium, pol docuit, quam ipse cum tanta volocitato compro-hendit, ut ipso otiam Virgilius mira rotur. Dohinc ad dialoticum Vontum est, in qua quantum astuti fuerit ingenii, mirum dictu ost. Nullus enim so Oxorcitatorum etiam magistrorum 30 in opponendis quostionibus callidior, nullus iacilior in solvondis. Indo ad florig ros r0thorico eampos transivit, ex qua Venustatem eloquii intogor comparavit. Hiis igitur tribus ad plenum adseptis, ad roliquas quatuor, quius quadruVium VOeR-muου, migraVit, easque non cum multo labore comprohondit, 35 dicebatquo harum ultimam, astronomiam scilicst, soro coteris digniorem, cui otiam in tantum animum dedit, ut per quasdam rogulas sibi a Virgilio traditas ex planetarum aliarumque 28 astutit aluti. Disitiam by Cooste

40쪽

- i5 stollarum motu et aeris facis cognosceret, quicquid per mundum fiorset univorsum. Quod didicisse multum ei prosuit, ut insoquentibus monstrabitur. Postquam igitur Luscinius omnium artium ex intovoco oculus est scientiam. libros quoquo popiarum ac philosο- ophorum ab seodoni Virgilio non omisit audiro. Ex tunc ita- quo ac doinceps ad altiorem philosophiam oculum montis dirigens, nomen magnorum philosophorum sortitus ost et honor m, non tamon sine multorum invidia. Invidobant enim otquam plurimum qui ad summam scientio olus porspicacitatom 10 pertingoro non valobant. dolebantque puerulo revserontiam exhibere, quo sibi sonibus nogabatur. Undo ot oum Veneno Vel alio aliquo modo oxtinguore cogitabant, sod eorum malitiam torror Virgilii ot rogalis prosapio auctoritas aliquantulum reste-nabat. Vorum eum invidia suum semper possidoni et tor- 15 queat posssessorem nec euin vel momonto quiescere patiatur,

non potuit illorum odium, quod genuorat si stimulabat invidia, diutius cohiberi, quin so doloso ad convivium invitatoivino Vononum admiscerent, quod tam n oum non latuit, quia iam antoa hoc ipsum ot oorum orga so malivolontiam per mProdictas rogulas cognovorat. Veruntamon hoo callido fl42qJ ignorare so imulans aiebat invitantibus, non doboro nec docere tantum tantorumque convivium absquo Virgilio et Romanorum nobilibus colebrari. Si voniret ille, eorum quidem

magnificontiam gratantor rociporet, puratus tiam, cum Opor- 25 innum foret, eorum vicem ropondere largitati. Cotorum nu-tom sine Virgilio suo, cum fidoi suo commissus osset et magistorii eius virgam supra modum pertimosceret, ncte possosdd noo studero quicquam vel modicum sacoro affirmabat. Hiis ot huiusmodi auditis illi conten brati in malitia sua invitant m Virgilium, vocant otiam aliquos Romanorum, parvipondsentos gi sit isti illo potu lotisoro dQfieorent, tantummodo no Luscinius manus VonoficRA OVadorat. Instructo igitur convivio discumbunt singuli s eundum otatum vel dignitatum dis rontiam, Virgilio inmon utpoto honorabiliori, quom honorare omnibus m