Sancti Aureli Augustini Opera

21쪽

De ei uitate dei lib. XIIII. c a p. 3.

sic uiuit, pr0Deto n0n iuniuersam h0iminis naturam diligenter aduertit. Nam 'e0rpus quidem c0rruptibile ad gr au at animam'. Unde etiam idem ap08t0lus agens de h00 00rruptibili c0rp0re, de qu0 paul0 ante dixerat: Et si exteri0r5 h01110 1108 ter c0rrumpitur: Scimu8. inquit, quia, Si terrena 110stra d0mus habitati0nis re80 luatur, aedi- fidati0nem habemus ex D00, d 0mum n0n manu faetam aeternam in caelis. Et enim in h00 ing0mescimus, habitaculum n08trum qu0d de cael0 est 10 superindui cupientes; si tamen et induti, n0n nudi inueniamur. Etenim qui sumus in hae habitati0ne, ingemescimus grauati, in qu0 n0lumus exsp0liari, sed super vestiri, ut abs0rbeatur m 0rtale a vita. Et adgrauamur erg0 00rruptibili c0rp0re. et ipsius adgraua - 15 ti0nis causam n0n naturam substantiamque c0rp0ris, sed eius e0rrupti0nem Scientes n0lumus c0rp0re 8p0liari, sed eius inmortalitate uestiri. Et tunc enim erit, sed quia c0rruptibilen0n erit, n0li grauabit. Ad grauat erg0 nunc animam c0rpus c0rruptibile, et deprimit terrena inhabitati 0 20 Sensum multa c0gitantem. Verum tamen qui 0mnia mala animae ex e0rp0re putant accidisse, in errore Sunt. Quamuis enim Vergilius Ρlat0nicam uideatur luculentis uersibus explicare suntentiam dicens:

0mnesque illas n0tissimas quattu0r animi perturbati0nes, cupiditatem tim0rem, laetitiam tristitiam, quasi 0rigines 0mnium 2 Sap. 9, 15 4 2. C0r. 4, 16 5 ib. 5, 1 sqq. 18 Sap. 9, 15

24 Verg. Aen. VI, 230 sqq. 6 nostra om. a habitationis V abis ανη; huius habit. e α' resoluatur codd. praeter ας dissoluatur an 8 in caelis aeternam l8 et 12 ingemescimus Ubel; ingemisc. α sv 10 et om. I 12 inqu0 Vαb eis Domb.; eo qu0d n spoliari e 16 spoliari Vel pD0mb.; exspoliari ab v 17 enim om. I 2l animae mala ο 24 illis Ubel p; ollis αα Iu Domb. 25 quam tum V

22쪽

S. Aurelii Augustini

peccat0rum adque uiti0rum u0lens intellegi ex c0rp0re aecidere subiungat et dicat:

tamen aliter se habet fides 110stra. Nam c0rruptio c0rp0ris, quae adgrauat animam. 110n peccati primi est causa, sed p0ena; nec car0 00rruptibilis animam peccatricem, sed anima peccatrix feeit esse c0rruptibilem carnem. Ex qua corrupti0ne carnis licet existant quaedam inditamenta uiti0rum et ipsa desideria uiti0sa, n0n tamen 0mnia uitae iniquae uitia tribuenda sutit carni, de ab his 0mnibus purgemus diab0lum, qui n0n habet carnem. Etsi 0nim diab0lus Drnieat0r uel obri0sus uel si quid huius m0di mali est, qu0d ad carnis pertinet u0luptates, n0n p0test dici, eum sit etiam talium peccat0rum sua80r et instigat0r 0ecultus: est tamen maxime superbus adque inuidus. Quae illum uiti0sitas sic 0btinuit, ut pr0pter hane esset in carceribus caligin08i huius aeris aetern0 supplieio destinatus. Haec autem uitia, quae tenent in diab0l0 principatum, carni tribuit ap08t0lus, quam derium 0st diab0lumn0n habere. Dicit enim inimicitias, c0ntenti01108, aemulati0nes, anim0sitates, inuidia8 0pera e88e carni S; qu0rum 0mnium mal0rum caput adque 0rig0 Superbia est, quae Sine carne regnat in diab0l0. Quis autem ill0 est inimici0r sanetis 3 Quis aduersus e08 00ntenti0si0r, anim08i0r et magis aemulus adque inuidus inuenitur 3 At haec 0mnia cum habeat sine carne, qu0m0d0 Sunt ista 0pera carnis, nisi quia 0pera sunt h0 minis, quem, Sicut dixi, n0mine carnis appellat 3 N0n enim habend0 carnem, quam n0n habet diab0lus, sed uiuend0 secundum seipsum, h00 est Secundum h0minem, factus est h0m0 similis 20 Gal. 5, 204 suseipiunt b ei 5 habet se aliter e 12 enim, m. 2 lineolis deletum, e 1 2 aeterna Uy 23 est om. α 25 At V ly; ad P; et e pn;

23쪽

De civitate dei lib. XIIII. c a p. 3. 4.

diab0l0; quia et ille secundum 80 ipsum uiuere u0luit, quand0 in ueritate non stetit, ut n0n de Dei. 80d de su0 mendacium J0queretur, qui 110n 80lum mendax, uerum etiam mendacii pater est. Ρrimus est qHippe mentitu8, et a qu0 peecatum,s ab illo c00pit 0880 mendacium.

Quid sit secundum h0minem, quid autem Secundum Deum uiuere. Cum erg0 uiuit h0m0 secundum h0minem, n0n Sedundum 10 Deum; similis est diab0l0; quia nec angel0 Sedundum angelum, sed sequndum Deum uiu0ndum fuit, ut staret in ueritate et ueritatem de illius, n0n de su0 menda dium l0queretur. Nam et de h0mine ali 0 l0e0 idem ap0st0lus ait: Si autem ueritas Dui in m00 menda ei 0 abundauit. Ν0strum dixit 15 mendacium, ueritatem Dei. Cum itaque uiuit h0m0 secundum Ueritatem, n0n uiuit secundum se ipsum, sed Secundum Deum. Deus est enim qui dixit: Ego sum ii erit as. Cum uer0 uiuit secundum se ipsum, h00 est Secundum h0minem, n0n Secundum Deum, pr0 et0 Secundum mendaeium uiuit; n0n quia Eo h0m0 ipse mendacium est, cum sit eius auct0r et streat0r Deu8, qui 110n eSi utique auet0r creat0rque mendacii, Sed quia h0m0 ita factus est restius, ut 110u secundum Se ipSUm, Sed Secundum eum, a qu0 factus est, uiueret, id est illius p 0tius quam suam faceret u0luntatem: n0n ita uiuere, quem 25 ad 1110 dum est factus ut uiueret, h0c est mendastium. Beatus quippe uult esse etiam n0n Sic uiuend0 ut p0ssit esse. Quid est ista u0luntate mendacius 3 Unde n0n frustra diei p0test 0mne peccatum eSSe mendacium. Ν0n enim sit peccatum nisi 2 Io. 8, 44 13 Rom. 3, 7 17 I0. 14, 6

1 ilsese i eundum V 7 quid autem V; quid q*; quidue sq*η 13 et

24쪽

S. Aurelii Augustini

ea u0luntate, qua u0lumus ut bene Sit Π0bis uel n0lumus ut male sit n0bis. Erg0 mendacium e8t, qu0d, cum sat ut bene

sit 110bis, hinc p0tius male est n0bis, uel cum sat ut meliussit 110bis, hine p0tius peius est n0bis. Unde h00, nisi quia d0D00 p0test bene esse h0mini, quem delinquend0 deserit, n0nde die ip80, Secundum quem uiuend0 delinquit γQu0d itaqu0 diximus, hinc extitisse duas ciuitates diuersas

inter se adque c0ntrarias, qu0d alii Secundum carnem, alii Secundum Spiritum uiuerent: p0test etiam ist0 m0d0 diei qu0d alii secundum h0minem, alii secundum Deum uiuant.

sint inter u0s aemulati0 et c0ntenti0, n0nne carnales estis et secundum h0minem ambulatis 3 Qu0d erg0 est ambulare Secundum h0minem, h0c est e880 carnalem,

qu0d a carne, id est a parte h0minis, intellegitur h0m0. E0sdem ips0s quippe dixit superius animales, qu08 908tea carnales, ita l0quens: Quis enim scit, inquit, h0minum, quae sunt h0 minis, nisi spiritus h0 minis, qui in ips0 est 3 Sic et quae Dei sunt, nem0 scit nisi spiritus

Dei. Ν08 autem, inquit, n0n spiritum huius mundi accepimus, sed Spiritum qui ex De0 est, ut sciamus quae a D00 d0 nata sunt 110bis; quae et l0 quimur. 110n in sapientiae humanae d0ctis uerbis, sed d0ctis spiritu, spiritalibus Spiritalia c0nparantes. Animalis autem h0m0 11011 percipit quae sunt

spiritus Dei: stultitia est senim illi. Talibus igitur, id est animalibus, paul0 p0st dicit: Et eg0, fratre S, Π0Πp0 tui l0 qui u0bis quasi spiritalibus, sed quasi carnalibus; et illud et h00 00dem l0quendi m0d0, id est

11 1. C0r. 3, 3 17 Ib. 2, 11 sqq. 27 Ιb. 3, 17 ciuitates duas ο 8 inter aduersus I aliqui I 11 Paulus p τ;om. V ab e I α ' chorintios V 12 sint inter uos ab p Donnbsit inter uos e; inter uos omisso sint Vl; inter u0s sint v 17 inquitom. l 24 doctis spiritu ei ατ; docti spiritu Vαbp 25 ea quae ἰ28 uobis l0qui ἰ 29 et h0e Ues; ex hoc abi ατ modo intelligitur O

15 20 25

25쪽

De ciuitate dei lib. XIIII. c a p. 4. 5.

a parte t0tum. Et ab anima namque et a carne, quae sunt partes h0minis, p0te 8t t0tum Significari, quod est h0mo; adque ita 110n est aliud animalis h0m0, aliud carnalis, sed idem ipsum sest utrumque, id est secundum h0minem uiuens 5 h01110; sicut n0n aliud quam h0mines significantur, siue ubi legitur: Ex 0 peribus legis n0n iustificabitur 0mnis gar0, siue qu0d Scriptum est: Septuaginta quinque animae d0scenderunt cum Ιa00b in Aegyptum. Et ibi enim per 0mnem carnem 0mni8 h0m0, et 4bi per septua- id ginta quinque animas Septuaginta quinque h0mines intelleguntur. Et qu0d dietum est: N0n in sapientiae humanaqd0etis uerbis, p0tuit diei: 'Non in sapientiae carnalis'; sientqu0d dictum est: Secundum h0minem ambulatis, p0tuit diei: 'Secundum carnem'. Magis autem h00 apparuit in his 15 quae subiunxit: Cum enim quis dicat: Ego quidem sum Pauli, alius autem: Eg0 Ap 0ll0, n0nne homines sestis 3 Qu0d did0bat: Animales estis, et: Carnales e Sti S, expreS-sius dixit: H0mines estis, quod est: 'Se eundum h0minem

uiuitis, n0n se eundum Deum, Secundum quem Si uiueretis,ub di essetis.'

25 0mnium cau83 8 naturae carnis adscribunt.

N0n igitur 0pus est in peccatis uitiisque n0stris ad Crea-t0ris iniuriam carnis acqu8are naturam, quae in genere adque 6 Rom. 3, 20 7 Gen. 46, 27 15 1. C0r. 3, 43 carnali Vi 6 iustificatur Ue 12 dicii sequentia usque ad i. I 58ic scripta sunt in b: Non magis autem hoc apparuit in his que subluxit in sapientia carnalis. sicut quod dictum est secundum h0minem ambulatis. p0tuit dicit secundum carnem peruersos habebit hos mores sica recta est. Cum enim l. 15) ceti. 15 quidem m88.; om. v 16 ego

p0llo b 17 et carnales estis om. b 22 Quid V 24 ipsa repr0banda V; ipsi repr0bantur p qu 25 omnium V; om. p qu adscribunt p si v ascripti V; ascribit Domb.

26쪽

S. Aurelii Augustini 0rdine su0 b0na est; sed desert0 Creat0re .b0n0 uiuere Secundum creatum b0num n0n est b0num, Sive quisque Secundum carnem Siue Sedundum animam siue secutidum t0tum h0minem,

qui ex anima e0nstat et carne sunde et n0 min0 80lius animae et n0mine 80lius carnis significari p0test) eligat uiuere. Nam squi uelut summum b0num laudat animae naturam et tamquam

malum naturam carnis accusat, pr0sect0 et animam carnaliter

adpetit et carnem carnaliter fugit; qu0niam id uanitat0 sentit humana, n0n ueritate diuina. Ν0n quidem Ρlat0 iei sicut

Mantehaei desipiunt, ut tamquam mali naturam terrena c0r- 10p0ra detestentur, cum 0mnia elementa, quibus iste mundus uisibilis e0ntreetabilisque c0npactus est, qualitateSque e0rum D 00 artifici tribuant; verum tamen ex terrenis artubus m0ribundisque membris sic adfici animas 0pinantur, ut hinc eis sint m0rbi cupiditatum et tim0rum et laetitiae siue tristitiae; i5 quibus quattu0r uel perturbati0nibus, ut Cicer0 appellat, uel pa88i0nibu8, ut plerique uerbum e uerb0 Graec0 eXprimunt, omnis human0rum m0rum uiti0sitas e0ntinetur. Qu0d si ita est, quid est qu0d Aeneas aput Vergilium, cum audisset a

patre aput infer0s animas rursus ad 00rp0ra redituras, haud 200pini0nem miratur exclaman S: O pater, anne aliquas ad ca0lum hine ir0 putandum est Sublim0s animas it0rum quo ad tarda reuerti C0rp0ra 3 Qua0 lucis miseris tam dira cupid03Numquidnam haec tam dira cupid0 ex terrenis artubus m0ri- 25bundisque membris adhuc inest animarum illi praedieatissima0 puritati γ N0 ne ab huius m0di e0rp0reis, ut dicit, pe8tibus

0mnibus eas adserit esse purgatas, cum rursus incipiunt inc0rp0ra uelle reuerti 3 Unde e0lligitur, etiamsi ita se haberet, qu0d est omnin0 uanissimum, uidissim alternans ine088abiliter 30 euntium adque redeuntium animarum mundatio et inquinati0,16 Tusc. IIII, 6 22 Aen. VI, 719 sqq.

2 creatum quisque secundum om. e 4 constat ex anima v

6 uelut eae uult corr. V 20 rursus ad c0rp0ra om. l 2b num quinnam l

27쪽

De ciuitate dei lib. XIIII. c a p. 5. 6.

n0n p0tuisse ueraciter diei 0mnes culpabiles adque uiti0s0sm0tus animarum eis ex terrenis c0rp0ribus in0le8cere, si quidem secundum ips0s illa, ut l0cut0r n0bilis ait, dira cupid0 usque ade0 n0n est ex corp0re, ut ab 0mni c0rp0rea peste 5 purgatam et extra 0mne c0rpus animam c0nstitutam ipsam esse c0npellat in c0rp0re. Unde etiam illis fatentibus n0n excarne tantum adficitur anima, ut cupiat metuat, laetetur aegrescat, uerum etiam ex Se ipsa his p0test m0tibus agitari.

io De qualitate u0luntatis humanae, sub cuius iudiei 0 adfecti0nes animi aut prauae habentur

aut rectae.

Interest autem qualis sit u0luntas h0minis; quia si peruer8a e8t, peruer80s habebit h0s m0tus; si autem restia est, 15 D0n 80lum inculpabiles, uerum etiam lauda lib0s erunt. V0luntas est quippe in 0mnibus; imm0 0mnes nihil aliud quam u0luntates sunt. Nam quid sest cupiditas set laetitia nisi u0luntas in e0rum c0nsensi0 ne quae u0lumus 3 Et quid est metus adque tristitia nisi uoluntas in dissensi0110 ab his quae n0lu-20 mus 3 Sed cum c0nsentimus adpetendo ea quae u0llimu8, cupiditas; cum autem e0nsentimus fruend0 his quae u0lumus, laetitia u0catur. Itemque cum dissentimus ab 00 qu0d accideren0lumus, talis u0luntas metus est; cum autem dissentimus 'ab 00 qu0d n0lentibus addidit, talis u0luntas tristitia est. Et 25 0mnin0 pr0 uarietate rerum, quae adpetuntur adque fugiuntur, sicut adlicitur uel 01fenditur u0luntas h0 minis, ita in h08 uel ill0s adfectus mutatur et uertitur. Quapr0pter h0m0, qui Secundum Deum, n0n Secundum h0minem uiuit, 0p0rtet ut 8it amat0r b0ni; unde fit e0nsequens ut malum oderit. Et

28쪽

S. Aurelii Augustiniqu0niam nem0 natura, Sed qui8 qui8 malu8 est, uiti0 malus est: perlaetum 0dium debet malis; qui secundum Deum uiuit, ut nec pr0pter uitium 0derit h0minem nec amet uitium pr0pter h0minem, sed 0derit uitium, amet h0minem. Sanat0 enim uiti0 t0tum qu0d amare. nihil autem qu0d debeat 0 disse

remanebit.

0t in mal0 aput Sacras litteras inueniri. Nam cuius pr0p08itum est amare Deum et n0n secundum h0minem, sed secundum Deum amare pr0Ximum, sicut etiam se ipsum: pr00ul dubi0 pr0pter hunc am0rem dicitur u0luntatis b0nae, quae usitatius in Seripturis sanetis caritas appellatur; sed am0r qu0que secundum easdem sacras litteras

dicitur. Nam et amat0rem b0ni ap08t0lus dieit esse debere, quem regend0 p0pul0 praeeipit eligendum, et ipse D0minus Petrum ap08t0lum interr0gans cum dixisset: Diligis me plus his 3 ill0 resp0ndit: D0mine, tu Sci8 quia am0 te; et iterum D0 minus quaesiuit, n0n utrum amaret, Sed utrum diligeret eum Ρ0trus; at ille r0sp0ndit iterum: D0mine, tu scis quia am0 te; tertia uer0 interr0gati0ne et ipse Iesus n0n ait: 'Diligis me γ' sed: Amas m03 ubi secutus ait euangelista: C0ntristatus est Petrus, quia dixit ei t 0rti 0: Amas me 3 cum D 0minus n0n terti0, 80d semel dix0rit: Amas m03 bis autem dixerit: Diligis m03 Unde intellegimu8, qu0d etiam cum dicebat D0minus: Diligis me 3 nihil aliud die ibat quam: Amas me 3 Petrus autem n0u mutauit

3 Ps. 138, 22 15 1. Tim. 3, 1. 17 Ι0. 21, 15 sqq. 2 debet, in marg. habet, e Deum si . lin. l 9 inueniri hi uita iust0rum uic) p 13 sanctis niss.; sacris v 15 dicit ap0st. v 18 plusis Uy; plus quam hi I 21 iesus Veis α' ei b; D0minus τοῦ om. a 22 diligillis sine, rudendo eae diligentissime corr. e 23 est Om. ἰ27 mutabit V

29쪽

De ei uitate dei lib. XIIII. c a p. 6. T.

huius unius rei uerbum, sed etiam terti0: D0mine, inquit tu 0mnia Scis, tu scis quia amo te. Η0c pr0pterea c0mmem0randum putaui, quia n0nnulli arbitrantur aliud esse dilecti0uem siue caritatem, aliud am0rem. 5 Dieunt enim dilecti0nem accipiendam esse in b0n0, am0rem in mal0. Sic autem nec ips0s auct0res saecularium litterarum l0eut0s esse certissimum est. Sed uiderint phil080phi utrum uel qua rati0no ista discernant; am0rem tamen e0s in b0nis rebus et erga ipsum Deum magni pendere, libri e0rum satis l0quuntur. 10 Sed scripturas religi0nis n08trae, quarum auct0ritatem ceteris 0mnibus litteris antep0nimus, n0n aliud dicere am0rem, aliud dilecti0nem uel caritatem, insinuandum fuit. Nam et am0rem in b0 0 diei iam 0stendimus. Sed ne quis existimet am0rem quidem set in mal0 et in b0n0, dile eti0nem autem n0n nisi in

15 b0no esse dicendam, illud adtendat qu0d in psalm0 scriptumost: Qui autem diligit iniquitatem, 0dit animam Silam di illud ap0st0li I0hannis: Si quis dilexerit mundum,n0n est dile eti0 Patris in ill0. Ecce un0 l0e0 dile eti0 otin b0 0 0t in mal0. Am0rem autem in mal0 quia in b0u020 iam 08tendimus) ne quisquam flagitet, legat qu0d scriptum

est: Erunt enim h0mines se ips08 amantes, amat 0re Specuniae. Reeta itaque u0luntas est b0nus am0r, et u0luntas peruerSa malus am0r. Am0r erg0 inhians habere qu0d amatur

eupiditas est, id autem habens 00que si iens laetitia; fugiens 95 qu0d ei aduersatur, tim0r est, idque si acciderit sentiens tristitia est. Ρr0indu mala sunt ista, si malus am0r est; b0na si b0nus. Qu0d dicimus, de seripturis pr0bemus. C0ncupi 80it ap08t0lus dis 80lui et esse eum Christ0; et: C0neupiuit

16 Ps. 10, 5 17 1. I0. 2, 15 21 2. Tim. 3, 2 27 Phil. 1. 2328 Ps. 118, 20

30쪽

S. Aurelii Augustini

anima insta desiderare iudicia tua, uel si ade0mm0datius dicitur: D0siderauit anima mea c0ncupiscere iudicia tua; et: C0ncupiscentia Sapientiae p0rducit ad regnum. H00 tamen l0quendi 0btinuit c0nsuetud0, ut, si cupiditas uel c0 cupis stentia distatur nec addatur cuius rei sit,n0n nisi in mal0 p0ssit int0ll0gi. Laetitia in b0n0 est: Laetamini in D 0mino et exultate iusti; et: Dedisti laetitiam in c0r meum; et: Adin plebis me laetitia cum uultu tu0. Tim0r in b0130 est aput ap08t0lum, ubi ait: Cum tim0re et trem0re uestram ip80rum salutem 0peramini; et: N0li altum sapere, sed time; et: Tim00

autem, ne, Sicut serpens Euam Seduxit astutia sua. sic et u 08trae mentes c0rrumpantur a castitate, quae

ost in Christ0. De tristitia 110r0, quam Cissei 0 magis aegritudinem appellat, d0l0rem autem Vergilius, ubi ait: 'd0loni gaudentque sed id00 malui tristitiam dicere, quia aegritud0 uel d0l0r usitatius in c0rp0ribus dicitur) Scrupul08i0r quaesti008t, utrum inueniri p0ssit in b0n0.

CAPUT VIII.

Do tribus perturbati0nibus, quas in anim0 Sapi0ntis St0iei 0880 110 luerunt, exclus0 d0l0ro siue tristitia, quam uirtus animi sentire n0n debeat. Quas enim Graeei app0llunt ευπαθε ας, Latine autem Cicer000nstantias n0minauit, St0ici tres esse u0luerunt pr0 tribus perturbati0nibus in anim0 sapientis, pr0 cupiditate u0luntatem pr0 laetitia gaudium, pr0 metu cauti0nem; pr0 aegritudine Uer0 Uel d0l0re, quam n08 uitandae ambiguitatis gratia tristi-2 Sap. 6, 21 6 Ps. 31, 11 7 Ps. 4, 8 8 Ps. 15, 119 Phil. 2. 12 11 R0ui. 11. 20 2. Cor. 11, 3 14 Tusc. III. 1015 Aen. VI. 7331 deside siderare V 12 euuam V 16 quam ly 21 exclusis p23 euphatias et sie p. 15 I2 Vel 24 ist0iei V pr0J per lineolis deletum l