장음표시 사용
31쪽
Do civitate dei lib. XIIII. cap. 8.
tiam maluimus dicere, negauerunt esse p0sse aliquid in anim0 sapientis. V0luntas quippe, inquiunt, adpetit b0num, qu0d facit sapiens; gaudium de b0n0 adepto est; qu0d ubique adipiscitur sapiens; cauti0 deuitat malum, qu0d d0bet sapiens s deuitar0; tristitia p0rr0 quia de mal0 est, qu0d iam accidit nullum autem malum existimant p0880 addidere sapi0nti, nihil in eius anim0 pr0 illa esse p08se dixerunt. Sist erg0 illi l0quuntur. ut uelle gaudere cauere negent nisi sapientem; stultum autem n0n nisi cupere laetari, metuere e0ntristari; et is illas tres esse constantias, has autem quattu0r perturbati0nesseeundum Cicer0nem, Secundum autem plurim08 passi0neS. Graece autem illae tres, Si eut dixi, appellantur ευπάθε αt; istae autem quattu0r acui i. Haee l00uti 0 utrum Seripturis Sanctis c0ngruat, cum quaererem quantum p 0tui diligenter,
is illud inueni qu0d ait pr0pheta: N0n est gaudere inpiis, dicit Dominus; tamquam inpii laetari p0ssint p0tius quam
gaudere de mali8, quia gaudium pr0prie b0n0rum et pi0rum est. Item illud in euangeli0: Quaecumque uultis ut faciant u0bis h0mines, haec et u0s facite illis, ita 20 dictum uidetur, tamquam nemo p0ssit aliquid male uel turpiter uelle, sed cupere. Denique pr0pter c0nsuetudinem locuti0nis nonnulli interpret0s addiderunt 'b0 a' et ita interpretati sunt: 'Quaecumque uultis ut faeiant uobis h0mines b0na.'Callendum enim putauerunt, ne quisquam inh0nesta ustiit sibi sue fieri ab h0minibus, ut de turpi 0ribus taeeam, certe luxuri08ac0nuiuia, in quibus 80, 8i et ipse illis faciat, h0e praeceptum existimet iupleturum. Sed in Gra000 euangeli0, unde in Latinum translatum est, 110n legitur 'b0na', sed: Quae cumqu0 uultis ut faciant u0bis h0mines, haec et u 08 ab facite illis; cred0 pr0pterea, quia in 00 qu0d dixit uultis, iam u0luit intellegi 'b0na'. N0n enim ait 'cupitis'.
15 Esai. 57, 21 18 Mi. 7, 121 aliquid esse posse i 5 accedit et 6 accedere t 10 constantius Vi hos Vi 11 plurimos autem η 13 phatae et 26 faciat mss.; faciat similia η 28 uerba sed usque ad bona l. 3I Om. l
32쪽
N0n tamen semper his pr0prietatibus J0euti0 110stra frenanda est, sed interdum his utendum est; et cum legimus e08, qu0rum auet0ritati resultare fas 110n est, ibi sunt intollegendae, ubi reetus sensus alium exitum n0n p0test inuenire: sicut ista sunt, quae exempli gratia partim ex pr0pheta, partim ex euangeli0 c0mmem0rauimus. Quis enim nes eii in-pi0s exultare laetitia 3 et tam sen: N0n est gaudere inpiis, dicit D0 minus. Unde, nisi quia gaudere aliud est quand0 pr0prie Signateque h00 uerbum p0nitur 3 Item quis negauerit n0n recte praecipi h0minibus, ut quaecumque ab aliis sibi fieri cupiunt, haec seis et ipsi laetant; ne se inuidem turpitudine inlicitae u0luptatis 0blectent 3 et tamen saluberrimum ueri88imumque praeceptum e8t: Quaecumque u Ultis ut faciant u0bis h0mines, ead0m et u0s fasti te illis. Et h00 unde, nisi quia h00 J000 m0d0 qu0dam pr0pri0u0luntas p08ita e8t, quae in mal0 accipi 11011 p0test 3 L00uti0ne uer0 usitati0re, quam frequentat maxime c0nsuetud080rm0nis, 11011 utique diceretur: N0li uollo montiri omn0 mendacium, nisi esset et u0luntas mala, a quius prauitate illa distinguitur, quam praedicauerunt angeli dicentes: Pax in t 0rra h0minibus b0nae u0luntatis. Nam eX abundanti additum est 'b0 90', si esse n0n p0test nisi b0na. Quid aut0m magnum in caritatis laudibus dixisset ap08t0lus, qu0dn0n gaudeat super iniquitate, nisi quia ita malignitas gaudet 8 Et aput auct0res saecularium litterarum talis ist0rum uer-b0rum indisserentia reperitur. Ait enim Cicer0 0rat0r amplissimus: 'Cupi0, patres e0nscripti, me e880 clementem.' Quia id uerbum in b0n0 p0suit, quis tam peruerse d0etus exi8tat, qui n0n eum 'Cupi0', sed 'V0J0' p0tius dicere debuisse c0n-18 Eceli. 7, 13 20 Le. 2, 14 23 1. Cor. 13, 6 27 Cat. I 2, 41 his se α 3 intellegendae Io; intellegendi Vabel pα 10 sq. sibi
danti hab.) lso; abundantia Uabe 24 iniquitatem e 25 et V ab e Is α I; Nam et v
33쪽
De ciuitate dei lib. XIIII. cap. 8. 17
tendat 3 Ρ0rr0 aput Terentium flagiti0sus adulescens insanassa grans cupidine: Nihil u0J0 aliud, inquit, nisi Ρhilum senam. Quam u0luntatem fuisse libidinem resp0nsi 0, quae ibi seruis eius sani0ris inducitur, Satis indicat. Ait namque d0min0 si10:
Quam id l0qui, qu0 magis libid0 frustra acc01110 datur tua γGaudium uer0 00s et in mal0 p08uisse ille ipse Vergilianus testis est uersus, ubi has quattu0r perturbati0nes summa breuitate e0nplexus est: Hine m0tuunt cupiuntque, d0lent gaudentque.,, Dixit etiam idem auct0r:
Ρr0ind0 u0lunt cauent gaudent et b0ni et mali; ad iust ut eadem aliis uerbis enuntiemus, cupiunt tim0nt laetantur et b0hi et mali; sed illi bene, isti male, stetit h0minibus seulo recta Seu peruer8a 110luntas e St. Ip8a qu0que tristitia, pr0 qua St0iei nihil in anim0 sapientis inueniri p0880 putauerunt, reperitur in b0110 et maxime aput n08tr08. Nam laudat ap0st0lus C 0rinthi0s, qu0d 00ntristati fuerint secundum Deum. Sed Drtasse quis dixerit illis ap0st0lum fuisse c0ngratulatum que qu0d c0ntristati fuerint paenitend0, qualis tristitia, nisi e0rum qui peccauerint, e880 110n p0test. Ita enim dieit: Vid00 qu0d epistula illa, etsi ad h0ram 00ntristavit
XXXX Aug. opera Sectio V pars II.
34쪽
U08; nunc gaude0, Π0n quia c0ntristati estis, sed quia contristati estis in paenitentiam. C0ntristati enim estis se eundum Deum, ut in null0 detrimonium patiamini ex nobis. Quae enim Secundum Deum est tristitia, paenit0ntiam in salutem in paenitendam 0peratur; mundi autem tristitia 1110rtem 0peratur. Ecee enim id ipsum secundum Deum c0ntristari quantam persecit in uobis industriam. Ad per h00 p08 sunt St0iei pr0 suis partibu8 resp0ndere; ad h00 uideri utilem esse tristitiam, Ut pedea 880 paeniteat; in anim0 autem sapientis ide0 e880 110n p088e, quia nec peccatum in eum cadit, cuius paenitentia c0ntristetur, nec ullum aliud malum, qu0d perpetiend0 et sentiend0 sit tristis. Nam ot Alcibiadem ferunt si me de n0mi 0 h0minis mem0rian0n fallit), cum sibi beatus uideretur, S0erate disputante et ei quam mi Ser e88 et, quoniam stultus esset, dem0nstrante fleuisse. Huic erg0 stultitia fuit causa etiam huius utilis 0ptandaeque tristitiae, qua h0m0 0880 80 d0let, qu0d 0880 n0n debet. St0iei aut0m 110n stultum, sed sapientem aiunt tristem
De perturbati0nibus animi, quarum adfectus rect0s habet uita iust 0rum. Verum his phil080phis, qu0d ad istam quaesti0nem de animi perturbati0nibus adtinet, iam resp0ndimus in n0n0 huius
0peris libr0, ostendentes e08 110n tam de rebus, quam de uerbis cupidi0res esse e0ntenti0nis quam ueritatis. Aput 110s autem iuxta scripturas sanctas sanamque d0ctrinam ciues 26 c. 4; 5
35쪽
De civitate dei lib. XIIII. cap. 8. 9.
sanctae ciuitatis Dei in huius uitae persegrinati0ne secundum Deum uiuentes metuunt cupiuntque, d0lent gaudentque, et
quia rectus est am0r e0rum, i8tas omnes adfecti0nes rectas habent. Metuunt p0enam aeternam, cupiunt uitam aeternam;
s d0lent in re, quia ipsi in semet ipsis adhue ingemescunt ad-0pti0nem, expectantes redemti0nem c 0rp0ris sui; gaudent in spe, quia fiet Serm0, qui Scriptu8 est: Absorpta ostm0rs in uictoriam. Item metuunt peccare, cupiunt perseuerare; d0lent in peccatis, gaudent in 0peribus b0nis . Ut 10 enim metuant peccare, audiunt: Qu0niam abundabit iniquitas, refrigescet caritas mult0rum; ut cupiant perseuerare, audiunt qu0d Scriptum est: Qui p er seu er austrit usque in finem, hic saluus erit; ut d0leunt in peccatis, audiunt: Si dixerimus quia peccatum n0n15 habemus, n08 ips08 80 ducimus, et ueritas in n0bis n0n est; ut gaudeant in 0peribus b0nis, audiunt: Hilarem dat 0rem diligit Deus. Item sicuti se infrinitas e0rum si mitasque habuerit, metuunt tentari, cupiunt tentari; d0lent in tentati0nibus, gaudent in tentati0nibus. Ut enim metuanteto tentari, audiunt: Si quis pra00ccupatus fuerit in aliqu0 delict0, 1108, qui spiritales estis, instruitu huiusmodi in spiritu mansuetudinis, intendens te ipsum. ne et tu tenteris; ut autem cupiant tentari, audiunt quendam uirum Drtem civitatis Dei dicentem: Ρr0ba me, D025 mine, et tenta me; ure renes me08 et c0r meum; ut
d0leant in tentati0nibus, uident Ρetrum sentem; ut gaudeant in tentati0nibus, audiunt Iacobum dicentem: Omne gau-T 1. Cor. 15. 54 10 M t. 24, 12 12 Mt. 10, 22 14 1. I0. 1, 8 16 2. C0r. 9, 7 20 Gal. 6, 1 24 Ps. 25, 2 26 Mi. 26, 7527 Iac. 1, 25 in se ab e α adopt. aboliti0nem l T absorta V ab et 8 in uictoria V 10 abundabit eae alium dabit corr. V; abundauit et 11 refrigescit UI 12 quoniam qui I 13 in fine Vi 16 hilarem enim I 17 se om. b 18 cupiunt tentari om. li 2I spirituales v 23 uerba
36쪽
S. Aurelii Augustinidium existimate, fratres mei, eum in tentati01108 uarias indideritis. N011 80lum autem pr0pter se ip808 his m0uentur adfectibus uerum etiam pr0pter e08, qu08 liberari cupiunt et ne pereant metuunt, et d0lent si pereunt et gaudent si liberantur. Illum quippe 0ptimum et Drtissimum uirum, qui in suis infirmitatibus gl0riatur, ut eum p0ti 88imum c0mmem0remus, qui ine eelesiam Christi ex gentibus uenimus, d0et0rem gentium in fide et ueritate, qui et plus 0mnibus suis c0ap0st0lis lab0rauit os pluribus epistulis p0put 08 Dei. 110n e08 tantum, qui prae 80 t0s ab ill0 uidebantur, uerum etiam ill0s, qui futuri praeuidebantur, in Struxit; illum, inquam, uirum, athletam Christi, d0etum ab ill0, unetum de ill0, crucisxum quin ill0,gl0ri0sum in ill0. in theatr0 huius mundi, cui spectaculum factus est et angelis et h0minibus, legitime magnum ag0nem certantem et palmam supernae 110 cati0nis in anteri0ra sectantem, 0 eulis fidei libentissime spectant gaudere cum gaudentibus, sere cum flentibus, raris habentem pugnas, intus tim0- res, cupientem di880lui et esse cum Christ0, desiderantem uidere R0ma 110s, ut aliquem fructum habeat et in illis sicut et in ceteris gentibus, aemulantem C0rinthi0s et ipsa aemulati0ne metuentem, ne Seducantur e0rum mentes a castitate,
quae in Christ0 est, magnam tristitiam et c0ntinuum d0l0reme0rdis de Israelitis habentem, qu0d ign0rantes Dei iustitiam
6 2. C0r. 12, 5 10 1. Cor. 15, 10 12 Gal. 1, 12 13 2. C0r. 1. 21 Gal. 2, 20 14 1. Cor. 4, 9 16 Phil. 3, 14 17 R0m. 12, 1518 2. C0r. 7, 5 19 Phil. 1, 23 R0m. 1, 11; 13 21 2. C0r. 11, 2 sq. 23 R0m. 9, 2 24 R0m. 10, 31 tu temptationibus uariis i 2 insideritis, in marg. incider , e
uid. l 12 uerum i 13 uinctuin i 15 magnum ag0nem V ab v magno agone et pαI 17 spectant Vpv; spectantem beα; expectans I; expectantem a 19 ut esset, t m. 2, e 21 ipsa V rebelpo; in ipsa α f
aemulati0ne metuentem saemulationem auentem γ) V m. I corr. 23 est
37쪽
De ei uitate dei lib. XIIII. c a p. 9.
tiantem quibusdam, qui ante peccauerunt et n0n egerunt paenitentiam super inmunditia et Drnieati0nibus suis., Hi m0tus, hi adfectus de am0r0 b0ni et de sancta caritate
uenientes si uitia 1100anda Sunt, Sinamu8, Ut ea, quae Uere uitia sunt, uirtutes 110 centur. Sed eum rectam rati0nem sequuntur istae adfecti0nes, quand0 ubi 0p0rtet adhibentur, quis eas tunc m0rb08 Seu uiti08as passi0nes audeat die01 03 Quam 16 0b rem etiam ipse D0 minus in Drma serui agere uitam di gnatus humanam, Sed nullum haben8 0mnin0 peccatum adhibuit eas, ubi adhibendas esse iudieauit. Neque enim, iuqu0 uerum erat h0minis c0rpus et uerus h0 minis animus, falsus erat humanus adfectus. Cum erg0 eius in euangeli015 ista referuntur, qu0d super duritia c0rdis Iuda00rum eum irae0 tristatus sit, qu0d dixerit: Gaude0 pr0pter u0s, ut credatis, qu0d Lagarum suscitaturus etiam lacrimas fuderit, qu0d c0ncupiuerit cum di 8cipulis suis manducare pa8elia, qu0d pr0pinquante passi0ne tristis fuerit anima eius: n0n Eo fals0 utique referuntur. V0rum ille h0s m0tus certae dispensati0nis gratia ita cum u0luit sus depit anim0 human0, ut eum u0luit factus est h0mo. Ρr0inde, qu0d fatendum est, etiam cum rectas et Secundum Deum habemus has ad laeti01108, huius uitae Sunt, n0u illius, 25 quam futuram Speramus, et saepe illis etiam inuiti cedimus. Itaque aliquand0, quamuis n0n culpabili cupiditate, sed laudabili caritate m0ueamur, etiam dum n0lumus semus. Habemus erg0 eas ex humanae c0ndici0nis infirmitate; n0n autem 3 2. Cor. 12, 21 15 Mrc. 3, 5 16 Io. 11, 15 17 ib. 3518 Le. 22. 15 19 Mt. 26, 381 ee esse) e; sunt i 4 inmunditiam Vii 5 carit. sancta l7 cum rectamJ c0rectam e 9 moribus Vi; m0rbos, in marss. m0rbidas e 10 in formam a b serui dei V 14 humanus om. lx euangelista I x15 feruntur Vi duritia Vesci st; duritiam ab in 18 pasea V20 hos si . lin. e 21 ut cum eae uitium corr. V 22 esset l
38쪽
ita D0minus Iesus, cuius et infirmitas fuit ex p0testat0. Sed dum uitast huius infirmitatem gerimus, 8i eas 0mnin0 nullas habeamus, tunc p0tius n0n recte uiuimus. Vituperabat enim et det0stabatur ap08t0lus qu08dam, qu0s etiam esse dixit sine adlaetione. Culpavit etiam ill0s sacer psalmus, de quibus ait: Sustinui qui simul c0ntristaretur, et non fuit. Nam 0mnin0 110n d0lere, dum Sumus in h00 l000 miseriae, pr0fect0, siqui quidam etiam aput saeculi huius litterat0s sensit et dixit, n0n sine magna mercede e0ntingit inmanitatis in anim0, stup0ri8 in c0rp0re. Qu0 circa illa, quae απαθεtα Graece
dicitur squae si Latine p0sset inpassibilitas diceretur), si ita intellegendu est in anim0 quippe, n0n in c0rp0re accipitur),
ut sin0 his adlaeti0nibus uiuatur, quae c0ntra rati0nem accidunt mentemque perturbant, b0na plane et maxime 0ptanda est, sed nee ipsa huius est uitae. N0n enim qualiumcumque h0minum 110x est, Sed maxime pi0rum multumque iust0rum adque sanct0rum: Si dixerimus, qu0niam peccatum n0n habemus, n08 ip 808 seducimus et ustritas in n0bis 110n est. Tunc itaque απαλια ista erit, quand0 peccatum inh0mine nullum erit. Nunc uer0 satis bene uiuitur, si sine crimine; sine peccat0 autem qui Se uiuere existimat, n0n id agit, ut pedeatum n0n habeat, sed ut ueniam n011 aeeipiat. Ρ0rr0, si απαθεια illa dicenda est, cum animum c0ntingere 0mnin0 n0n p0test ullus adlaetus, quis hunc stup0rem n0n0mnibus uitiis iudicet esse pei0rem 3 Ρ0test erg0 110n absurde diei perlaetam beatitudinem sine stimul0 tim0ris et sine ulla tristitia futuram; n0n ibi autem futurum am0rem gaudiumque quis dixerit, nisi 0mni m0d0 a ueritate se elusus 3 Si autem
39쪽
De civitate dei lib. XIIII. cap. 9.
απαθεtα illa est, ubi nec metus ullus exterret nee angit d0l0r, auersanda est in hac uita, Si recte, h0c est sequndum Deum, uiuere u0lumus; in illa uer0 beata, quae sempiterna pr0mittitur, plane Speranda eSt.
5 Tim0r namque ille, de qu0 dieit ap0st0lus I0hannes: Timor n0n est in caritate, sed perfecta caritas f0ras mittit tim0rem, quia tim0r p0enam habet; qui autum timet, n0n 08t perfectu S in caritate, n0n est eius generis tim0r, cuius ille, qu0 timebat ap08t0lus Ρaulus, ne C016 rinthii serpentina seducerentur astutia; hunc senim iiiii 0rem habet earitas, immo n0n habet nisi caritas; sed illius gutioris est tim0r, qui 110n 08t in caritate, de qu0 ipse ap08t0lus Paulus ait: Non enim accepistis spiritum seruitutis iterum in timore. Tim0r uer0 ille castus permanens in 15 saeculum saeculi, si erit et in futur0 saecul0, nam qu0 ali0m0d0 p0test intellegi permanere in saeculum saeculi γ) n0n est tim0r exterrens a mal0 qu0d accidere p0test, Sed tenens
citudin0 infirmitatis, ne Drte peccemus, sed tranquillitate caritatis cauere peccatum. Aut si nullius 0mni 0 genseris tim0resse p0terit in illa certissima securitate perpetu0rum felicium-25 que gaudi0rum, 8ie est dictum: Tim0r D0mini eastus permanens in Saeculum Suessuli, quem adm0dum dietum est: Patientia pauperum n0n peribit in aeternum. Neque enim aeterna erit ipsa patientia, quae nece88aria n0n eSt, nisi ubi t0leranda sunt mala; sed aeterniam erit, qu0 per
1 anget i 2 aduers. I recte hic h0c e est si . lin. U4 separanda Vi 4 sq. separandus e timor. Ille t 6 foras minoribus
litteris extrα lineam V 11 est generis tim0r est gen. tim0r vi 2 et ipse e Is 14 timore V ab es Domb.; timorem iv 25 dictum est v
40쪽
patientiam peruenitur. Ita Drtasse tim0r castus in saeculum saeculi dictus est permanere, quia id permanebit, qu0 tim0r ipse perducit. Quae cum ita sint, qu0niam recta uita ducenda est, qua
perueniendum sit ad beatam, 0mnes adfectus ist0s uita reeta rect08 habet, peruersa peruer808. Beata uero eademque aeterna am0rem habebit et gaudium 110n 80lum restium, uerum etiam certum; tim0rem autem ac d0l0rem nullum. Unde iam apparet utcumque, quales e880 debeant in hac peregrinati0ne cives ciuitatis Dei, uiuentes secundum spiritum, n0n Secundum carnem, h00 est Secundum Deum, n0n Secundum h0minem,
et quales in illa, qu0 t0ndunt, inm0rtalitate futuri sint. Ciuitas p0rr0, id est 80cietas, inpiorum n0n Secundum Deum, sed secundum h0minem uiuentium et in ips0 cultu salsaec0ntemtuque uerae diuinitatis d0ctrinas h0minum daem0numue sectantium his adfectibus prauis tamquam m0rbis et perturbati0nibus quatitur. Et si qu0s diues habet, qui m0deraritalibus m0tibus et 00s quasi temperare uideantur, Sic inpietate superbi et elati sunt, ut h0e ips0 sint in eis mai0restum0reS, qu0 min0res d0l0res. Et si n0nnulli tant0 inmani0re, quant0 rari0r0 uanitate h00 in se ipsis adamaverint, ut null0Ρr0r8us erigantur et exstitentur, null0 flectantur adque inelinentur adlaetu: humanitatem t0tam p0tius amittunt, quam Ueram ad Sequuntur tranquillitatem. N0n enim quia durum aliquid, ide0 rectum, aut quia stupidum e8t, ide0 8anum.1 Ps. 18, 10
7 beatum, in marg. rectum, e 19 in eis sint o 22 et om. l24 adsequuntur illi quntur, litteris adse umiditate deletis V) mss.; as-