장음표시 사용
141쪽
pariter, oc J cobum Zvvingerum frusta ejus auri
arte saetiaahuc invenire licet. PlureS quidem artis effectus nostro tempore cognitos,ut tincturam Hindei hoiam, quae 7OOo. parces, Gustentaoferi, quae C6O tiogebat, quae tamen ambae erant tela ex aliena pharetra.) Schvverteteri, de quo auro ab
ipsi, Augusto Saxoniae duce per projectionem ejustine ui ae facto ipse vidi apud Comitissam quandam armillam duarum unciarum pondere. Item Sendivogii, quae erat informaliquoris, quo majorem clavum ferreum mutavit in aurum, quod
in examine ignis amicus quidam meus, qui clavum in manu habuit, frustumq; inde decidit, optimum deprehendit, pliaresq; oculatos testes novissemrecensere, sed sussiciunt duo modo, & alibi etiam in publicis typis nominati, adhuc ViventeS, coram quibus si antichymista cum his nutis , mendaciis, calumniis, & criminationibus artis & artificum comparuerit in legitimo judicio, extremam suam stultitiam, inscitiam & temeritatem in nugando, conviciando, calumniando & damnando cum pudore, & infamia sui deplorabit, & magis quam piscis obmutescet. Quare destiat posthac imperitia sita artificibus importune obs repere,& sephisticos fumos sitos in aulis vendere.
142쪽
τ' hQuotusquisq; est ex aurisactoribus,quii non vocationem suam deser l, & functioni 'bus muneris sui praeteravissis tempus in auro fac, endo frustra consumat λ labor thes. 32. male' dictionem in ipsa experientia manifestissimam habet,
mista facit, qui dum vitia personarum cum arte ipsa confundit, duplex committit sophisma acci-centis. Si imperitorum errores aut frustranei labores vel impostorum fraudes arti aut artificibus per se sent tribuendae, etiam anrichymista imperitus & impostor erit. Q vitusquisq; enim ex medicis illis circumforaneis non deserit opificium si- iam ocium sectans λ Quotusquisque illorum bene medetur, aut non impostor est Z Num haec culpa ipsius medicinae est, aut bonorum medicorum Minime vero gentium. Ita quoque si sutores,figuli, pictores, lanifici, aurifices, lithotomi, quos Omnes vidi desertis opificiis, sine cognitione sui, huic arti sese ingerere etiam apud magnues, quid hoc ad scientiam ipsam, quae ex se certa est i quid
143쪽
R quaestuariis artibus ortum ducunt,sed eae liberalibust Extra quas, quicunq; ad hocmagisterium aliam viam quaesiverit, aftimilabitur viro per sc elas absq; gradibus intenti ascendere, quod cum neqh i. verit, super 'ciem pronus in terram decidit, in quit Morienus. Sed heus in antichyatis a qua fronte, qua mente philosopho, istos accusas deserarae vocaxionis, aut frustrati finis, qui ne ullum i hac scientia verum artificem per Omnem Vitam tuam vidissi Z Xenophanes philosephus Colophonius apud Laertium cum aliquando accepisset Em pedoclem Agrigentinum dicere scilitum, perdissicile esse, hominem sapientem invenire, 6c meriisto respondit, quod sapientem esse oporte*s, qui sapientem explorare cupit. Ex quo consequitiac philosephum esse oportere,qui philos,phum Uult Inveni eaut agnoscere. QEod sit comes Trevisianus scientiae hujus studiosis per tot annos peregrina VS nullis parcendo mptibus nectaboribus, non luit in familiarem consuetudinem horum hominum venire, multo minus a siphilia 3c antichymi sta quispiam eorum invenietur : cum sapiens er-
iam coram a stulto non agnoscatiar. A .ie
quodam adhuc vivo, quo olim adolelcens in hac arte magistro usias fui, q iomodo vir quidam doctus casu sibi in itinere obviam ne fas exinde in dis
'erserio post multos de hac philos ,phia & philosephis collatos sermones, monstrara etiam mediae naturae, praecipuaq; artis materia, tandem Valedicens jn haec verba qruperit: Hodie vides philoi-phum, Et vita
144쪽
Et vit ortasse tua non amplim ullum. Unde facile existimare licet, quanta raritas interris sit horum hominum. GalenUS lib. a. meth. nnia. cap. fatetur se per omnem vitam suam,
quam tamen, ut ex Langit epistolis constat, ultra centum dc quadraginta annos produxit, ne quinque quidem viroS invenisse, qui esse potius, quam videli docti cuperent. N enim inquit) quis iapientiam ipsam propter seipsam expetat, ne tempus quidem ullum inveniet, quo se iii ejus inquisitione exerceat, imi, divitiis, famae & potentiae civili inhians, in horum ambitu vitam tot am conH1met. Quodsii Galeno sessu seculi tempore non obtigit plures viros vere do nos videre, quid nobis homuncionibus tertia fere parte brevioris vitae
experientiae exspectandum sit de philosephis istis
dissicilioris sapientiae indagatoribus, eorumq; numero & paucitate in promptu est divinari, quorum respe nu Galenici viri initiati duntaxat nominandi essent. Quod cum ita siti, nihil mirandum est inquit Petrus Ferrariensiis cap. ς. terminos in libris philosephorum hujus artis novit, si non appareat aliquis hanc artem actu habens , sed potius mirandum, quomodo quis pos*t
Pervenire ad ipsam, cum ejus inquisitio sit dissici lior, profundior, & longioris temporis. Sunt
praeterea plures aliae causae, cur viri tales cum thesauro seo latere, quam illum publice depraedandum gestare malint, secundum Deum habentes in se ipsis, nec divitiis, famae aut potentiae
145쪽
c vili inhiantes, ut antichymista thesi. 36. inciviliter & portentose adversus quinq; viros Gai nai, Iceos omnes philosophos mentitus est , ex pravitate ingenii sui alios judicans. Propterea mihi quoq; suspecta est societas illa philosophorum crucis ro seae, pellicentium altera partium adversarum 'sidium ex hac arte, contra institutum philosophi ς, quae civilibus controversiis bellicisq; rebus implicari prohibet, nisiiforte contra alienos a fide Christiana tyrannos, quod &ipsum tamen exemplo I tillii male cessisse palam est. Cum enim regi Anglorum siex milliones auri ad bellum adversusTuracam & infideles fascipiendum Cappeditasset, reae tanta vi auri non solum contra fidem promisit ad versus Galliarum regem bello moto abusas est,sed& ari iacem ejus, largitionis'; autorem propterea quod esset ab eo post a violatae fidei redargutuq, persecutus est. I ullius qui procul dubio, ut ex cir cumstantiis conjicitur, votum fecerat, se a lepra arte contra infideles pro Christi gloria & ecclesia usurum, quoniam hac via non saccesserat, at a cor tiori Sc sanctiori tentat, magnoque Zelo ipse in Africam transfretans Bogiae Turrisitque evangelium
praedicavit, ubi tandem martyrio coronatuS anno
octuagesimo aetatis sese fatisconcessit, sicut in ejus vita legitur. Sed hoc in 7. lib. 2. chymic. quasion, enucleatius disputabitur. XX. DE UI
146쪽
XX. e grgumentum amodo discendi est do
hominis non est. 3. Deum tentare. ei ae praetcribere, quod tu facis aurum a Deo vetendo ac sperando citra omnem promusionem Dei. a. Revelationes petere mysteriorum a Deo Nam Deus ipse semper certis hominibus ciues ipse ad id vocavit mysteria sua revelavit: iamque libertatem ad certos minime adstringi vult. 3. AlioSseducere,&in exitium praecipitare audacissimis mendaciis atque aenigmatis, quod tu facis more Apollinis seu potius Satanae. 4. In verbo Dei. quod nobiS aeternae salutis caula datum
est mysterium aurificii qu*rere,eidemq; affingere, Responsio:
Nunc intentionem chymistarum & utrumque tam discendae,quam docendae artis modum reprobare& suspectum reddere conatur antichymus
sed frust L Eκ suo enim ingenio solum adauru
intento fingit scopum alchymiae praecipuum elle aurum facere, unde chymistas more vulgi,Jelm- Iicorum, qui non plura sciunt non medicinae 1eci auri iactores & chrysopaeos nominat. Cum tamen multo antiquior & nobilior ejus effectias sit medicina, propter quam primaevi patres hanc antequamulla mercium permutatio esset, oc nu-arus earum spontor & vicatius fuisset inventus:
147쪽
fractarunt ad vitae longaevς conservationem, sicut lib. quaest. Oh m c. cap. a. ubi de autoribus chymiae, Salomonis scientia quaestio erit , probabi-tiar. Hodieq aemultos novi, qui non auri sed per-f ciae ianitatis consequendae cupiditate arti operam nava rit. Et plane sentio, nec philosophiae nee
ad iolum auriam intonio seclusa medicina tractare,
qua in re mecum sentit J Ihan. de lapide diviso tib. 1. cap. q..6c ibidem incommoda inde evenientia recenset. Ita quidem cum persectis persecte sentiendum: si quid vero etiam parvulis communem vitam in seculo agentibus indulgendum , ita responderi potest. Esto, secludatur medicina contra philosephorum mentem,& solum aurum in specie peratur, num propterea non liceret artifici aurum absq; ullo dolo, alteriusve detrimento perlegitimam artem ad necessitatem & non ad fomentum atque augmentum luxus sui dc aliorum quaerenti cum sidore vultus 3c labore manuum Deum omnis boni largitorem in vota vocare
Numquid peccanimetallici fossores Scfodinarum domini, quando benedicitionem divinam implorantes ad laborem in fodendo petunt & sperant in specie nihil aliud a Deo, quam aurum, vel argentsi vel aliud metallorum Si hoc est tentare Deum, eique in specie praescribere, ut tuantichymista ais, quid largiri is debeat, ipsa oratio dominica, quae petitiones in specie septem, & lithania, quae multo plures haber, horrendum dictu & bl sphemum , merae tetationes atq; praescriptiones DGn imo ciripsi
148쪽
ipsemet tentator & praescriptor et , is ciues, qui in lcurationibus morborum una cum aegriS in specie lpetis a Deo sanitatem, inde ita speci aurum, niti lsortassis numOSareOS pro pietate tua s8. de- Iclarata accipere malis. Absq; hoc non is servires lxuo principi, nec academiae, ne aegrc cis. At Inquis citra promtisionem divinam chymistas id petere. Quis tibi diceret Z Unde probas. N/m ex primo capite Genes eos, quia metalla non generentur. Athcic deliramentum tuum es . dc alibi satis refutatum Nihilo secius natura metalla generat, bc quavis non generarer, tamen finiS artiS immotus constaret, qui non est generare metalla, sed dudum generata tantum transnutare. Deinde sacra scriptura ex qua theologaster iste contra artem semper
disputat ) in mysteriis ejusmodi mysticum hunc discendi & docendi modum non improbat , sed
mandat utrumque. Primum fac. I v. q. Th. 3. S. II. Matth. 7. U. 7. alterum Matth. 7. v. s. I. Cor. 2. v. b. Quod Vero addit antichymista. Deum
semper certis hominibus ad id vocatis sua mysteria revelare hoc ipsum est, quod volumus. Nam
Virtutem posuere Diisudore parandam Ita non omnibus promiscue, sed certis, Sc iis G- Ium, qui in hac arte sudant, studerit, orant, & laborit, &quidem nonnisii animis purgatis hoc mysterium revelat, atque largitur, in i curvat dorsum suum, inquit Bacsen in turba, in libetis nostris leaendis, eisque vacat, dc non est vanis implicitus cogita-
149쪽
cogitatIonibus, Deumque praecatili , in re nos nabulia defacienter, citious' moriecur, Porro quod culpat doctrinam philosophorti in ut
per aenigmata, aliaq; Oblchria dicta seduce: te lectores,&praecipitantem da exitium,
plane videtur sus M mei vana docere, paI u per pendens geometras geometricis, mussico S musicis, medicos medicis & sic qitem libet artisi. cem docere disciplinam sua propriis arti SVO-cabulis, quali soli schymi his licitum 11on esset 1uo in ore& modo artem tradere posteris. Huius autem mysticae traditionis peῖ tropos, alleg 3rras, &anigmata, justissimas trabent ratio-
Dueretur.Vraecipua vero est, quod munduS,Vt
f iupra dargum tum 17. diximus, IDIX tu Sest adhuc ex bonis ι malis, ne malorum pro terulam in bonorum exitium armarent, de sic, dum indiscriminiscim omnibus apertὰ doce do prodeste vellent omnibus nocerent. Vnde A ristoteles in epistola ad Alexandrum scribit: aula qui 'em, quare tiri revelem secretii meusfg tractve tecti in loquenSaeuigmatibus atque signis, eit quia timeo nullium, ne liber pia Lentrum in manus deveniar malorum &in pol vacem arrogantium, dc sic per eniret ad illosit trinium bonum & arcanam divinum, quos remmus Deus eos iudicavit indignos. Ego stanc ir aliter facer en transgrestor divinae satiae
150쪽
dc fractor calestis sigilli essem, nec occultor revelationis. Ea propter tibi sub attestatione divini judicii delego facramentum eo modo, quo mihi revelatum est. Praeterea quomodo philosophi possiant seducere eos, quos tam fi deliter cum Gebro monent S absterrent, ne libros suos legant, scientiamve attrectent Z Ita enim lib. . summa perfeci. cap. 12. inquit: Filii doctrinae perquirite,&hoc excellentissimum Dei donu vobis solis servatum invenietis. Fulii insipientes nequitiae & malevolae pravitatis immense ab hac scientia fugite, quoniam est vobis inimica & adversa dc vos in miser1am paupertatis constituet, quoniam vobis penit
hoc Dei donum divinae providentiae iudicio est occultum & denegatum omnino. od postremd ponit chymistas in verbo. Dei mysterium hoc auiificii quaerere, eidemque attii Rere,responsionis non eget, quoniam est ape ism dc crassum mendacium. Nam ne litera
uidem ex ullo probato hujus artis scriptore proferri potesti qua docuerint aurificii mysterium este in sacris literis