장음표시 사용
131쪽
nnia excessisti , redieris. Adhaec autem auruim estphaliae in cunatilia Corbachianis ex minerali
IV a terra renascens: item aurum Vogaricum in f,
amenti specie, ut ex Scaligero supra audivimus, sub auras prodiens, aurum ex nube rorulenta in patellae forma eo modo, quo ferrum in nubibus generatum depluens, aureus dens pueri illius Sile
sii testimonio Jacobi Horsiij medici Sc prosesso
ris pro vero auro celebratus : haec inquam omnia ex phantastica superstitione tua erunt non verum aurum, quoniam in primo die creationis non fu-eie a Deo creata, sed post mulia secula demum a natura producta. Nondum finis est. Plaustra a. liorum metallorum ex absurdis onus fa sequuntur. Argentum in plumbariis Sclavoniae, item in cumulis nisemuti naturali maturatione certo a norum spacio procreatum, similiter serrum I aesive AEthaliae, serrum Lygiorum ad oppidum Sagam, ferrum Palatinatus Admontani, ferrum Militiae, ferrum Sueciae, ferrum in nubibus generatum, ferrum Hyberniae ex lignis, sicut MLusatiae Silesiaeque, aes in cumulis Mansfeldicis, plumbum Fesularum montis Hetruriae in lapidibus recrescens, plumbum Palatinatus Admontani iii der revivistens in cumuolis, plumbum Galeni extra mineras etiam in statuis semper augescens cinaec, inquam, me testa, quorum generationem natura ad nostra usque tempora indefesie continuat, erunt non vera
132쪽
metalla, sed praestigiae cacodaemonum vel a sarana supposita. At satius est nos credere hanc thesin
stes artis tantum arte fieri aurum hae ei us negarunt,noster autem mendacium duplica , d plus ultra negando addit, ne nat Ura quid in feci Eur imvertim. Sed profecto perspi, imus in hoc temerario viro, id quod Galenus o de 'ur ore cap. z. scribit: in more positum esse soph.ilari, , Ut manifestissimam etiam experientiam Oppi gnent, nec ad ea quae videntur ut Ar sol. 2. Ge corio. cap. I s. loquitor ationes causasq; qii rat .sed ad qi ascia litas raxiones,opiniones'; qui videntur, ii alii ot. Et veru deprehedimus Φ ursus Galen. lib. 8seecunasi locos cap. I. UM. quod falsis opiniones animas hominum praeoccupantes non solum surdos, sed & caecos faciunt. De iis Lipsius in Conili l b. I. cap s. praeclare ut semper scribit : vidimus stultos & risimus, quos custos aut magister alligabat straminis vel exigui fili nodo, atq; illi stabant quasii ferro, aut Vera compede de vincti. Similis est antichymis se amentia, qui sutilis opinionis sive sellacis principii vinculo ita ad strictus stat mente de leni bos, ut sui
oblitus,quid ipse de judicio auri per sensum dixerit
thesii nona, nempe antimonium, salam Irmoniacum, hydrargyrum&c. . eo data videri, ut eorum Ope aurum, Sc argentiam ab omnibus hetero is generi separari possint, ad detegendum Omnes Impos uras auri& argenti facti tu, nunc ex tenebris
rationis suae quasia aliud dignos ccndi judicium proponat,nempe respiciendum ad solam creationem,
133쪽
quicquid auri creatum fuerit in prisamo die creationis, id Qtum esse verum aurum, quicquid vero generatum arte vel natura,falsum es & sophisti cum aut acodamone suppositum. Sed 5 absurde, quid aliud facis, quam quod de seph stis Arist.
δ physi. 22. procesidis in re per se sensibus notissima, quaerere rationem dimittendo sensum per αντη1λανο ς, cum potius rerum sensibiliti proprius judex sensas sit, ut Zabarella ibidem exponit. Similiter Petrus FerrariensiScap. II. margariat uae strabit Sum insicientijs practet is, quando volumis probare veritatem ab cuivissensitivi, eam probam per demonstrationem sensitivam solum, Gendendo veritatem medij ad sensum , ct non ad intellectum : ita quoque oportet nos facere in hac arte. Unde Philosophus r. poster. anac Sicut in demonstrat Ombin universabbin medium monstratus ad inteste ct m, ita in particularibus medium monstratur adsensum. Sicut ergo de ole L inteia
lectm non possumu, judicare per sensum, ita nec deo Vecto sensin possumub judicare per ite ectum.
Et concludit: Ergo qui hanc artem v I aurum a tis flaratione vel intellectu non esse vernm arguunt, nihil probant. Haec PetrusLOmbardus. Sinamus igitur hunc antichymistam aliunde & extra genus procul principia ducere, Lbr. 1 defacsimp. med. capti. a. sensumque pro nihilo habere, manifesta omnibus hominibus apertaque impudenter nesare, bbro .de decret. π s Plat. capit.I. Libiipii adversari inscriptis, ex obscuris de appa-H ren-
134쪽
&inhoc tanqualia vici oriam statuere, ut senuis defraudet. At nos eκ praecepto Galeni tib i. defacult.med.cap. 3 . tanto decet magis ad sensum a cedere, xant ue diligentius perpetuo illi attendere, quanto plura meo peccant sephistae omnes falsaque de eo asserunt. Huic igitur naturae pariter & artis calumniatori, ut Galenus tales vocat Iib. 1a.de usu partium cap. 6. opponimus infallibilia criteria auri, quae fiunt per sensum, quibus metallorum docimastae & Chymisiae utuntur, qui procul dubio tanta side dc cura de judiciis & e, a-minibus auri non traderent, si imponendi hominibus eis animus esset. Geber postquam libro
summae perstitionis tractavit de principiis huius magisterii, docuit in ultima parte libri probationem& examina perfectionis, ut dis ipulus sciat
non solum aurum verum facere, sed et am aurum dc argentum sephisticum a vero discernere. Perinde ut arithmeticus non solum docet numerare, numeros numeris addere, subducere, multip αaxe,& dividere,sed etiam quamlibet numerationis speciem probare, ut quisque certus sit ex ar te ne,
snsecus operatus fuerit. Et Aristoteles non solum
tradidit principia syllogismorum,sed etiam in fine docuit,vitiosos & sophisticos a veris dignoscere, A solvere. Non ignorant Chymistae primi &secundi ordinis medicinis , quae sunt numero decem , aut etsi plures apud alios inveniantur, redu-
135쪽
il ibiles tamen aditias, secundum Gebrum. phial sticum aurum 3c argentum produci,&esse medi- l siΠ Seorum, qui ut Albertus loquitur, peralba al- bificant, Sc per citrina citranant, & procul dubiol deceptores fiunt. Sic enim testatur autor textust philosophiae cap. r. Inquiens: Quia priorum duo-ὶ rum ordinum medicinae siunt sophisticis, ct non tot-άunt de commisto, retinquitur unasola, qua est de ii ordine, se dicatur unica m vera. Cui expo -llitioni ipsius Gebri verba consentanea sunt, si iis: ibentis libr ..gummeperferit. cap. a. per illam nos: lexcusari a laboribus inventionis decem medicina, rum. Et libr.Wco. IO. idem testatur, quod ratio,.
lnibus etiam alibi ostendetur. unde etiam secumidum ma quasi diversa principia, ut sunt natura, s dapisphilosophorum, A medicinae sophisticae exi lcorrosivis. Amcen indictione ,. cap. 7.ct 8. -- tumes argentum triplex agnossit, natura Ie maiat sistrales sophisticum, quod Johannes, lapide Ois cilicet iis duos album o rubeum ιb. I. cos.ctyi. dilocidius ex essectibus medicinae distinkl
. dicens : Tri ι modis aurum eripotest. Frimois aurum naturati eum erae : Secundo aurti uisichymicum: ferti. aurum lapidi hilosophorum, Ex effectu autem sic discernuntur : Aurum aliaehymicum in potu daturi non laetificat cor homi-lcis, sed nocet, quia ex corrosivis compositum est, l& vulnus ex eo factum tumescit. Aurum vero
Baturale datum in potu , nihil agit, quia rati. tar ut eomestum est , excernitur. Aurum
136쪽
autem lapidis Elidosopriorum est selam, Quod
quaeritur innutrimentum,& erram lioerat a lepr& ab omni infir mutate datum yn pota vel cibo, ω vocatur aurum Dei. Sed praeter haec &vulgarem fdignotionem ex pondere extensione per malleum, attritu coliculae Sc colore, Chymistae multo plura Sc accuratiora in promptu habent ludicia,
Quorum a Gebro recens cntur nOVem, Ut cmerKὶ-um,cementum, ignitio, fusilo,sseper vaporeSacutos cssi orescentia, extinctio ignisorum, admIMI adurentium,post calainationem reductio , argenti vivi facilis vel dissicilis sus eptio, bc alia duo
a recentioribus inventa adiectὸ Que , tranSRisii per antimonium, oc quartatio sive probatio per 'aquaS sorteῖ. Hi, possitis contra antic mistam, sic argumentor cum Magystro Bono. Quodcunque aurum habet oc servat in omni examine per ignem dc extra ignem OmneS sipecificas propriςr ites, passiones Sc operationes auri, illud est verum laurum dc non sophisticum, aut per praestigiaSc
codaemonum tale apparens rantiam. Aurum autem quod a natura generatur In cumUESVel in v --
nis, at ab arte per lapidem fit, bc liuiusmodi. E
eo aurum is natura 3c arte generatum est aurum 3 veram. Prop0sitionis veri S hinc constar,quod differentiae specificae rerum, sive formae substan itiales sunt nobis ignotae, ut paret ex . in es ex te anima. Nec cognosse muS S, nse sit per proprietates& passironeS : 6c proprietat p& pastiones per operationes dc accidentia
137쪽
deo quales sunt opelationes Sc accidentia in re- I bus , talias, judicamus proprietates tu pati toties: ergo & per consequens f irmas: quia omniS cognitio etiam incipit a sensu, ut patet ex i. phys. 2. I. post. an. I. metaph sicae. Unde philosophus in
I. de anima, Volensn is inducere ex hoc incogni
l tionem animae di al: arum forins rum dicit sic: i Ac idet tia magna parte coset ut ad cognoscendu. 1 το τι ἡν , id eis, definitionem Sc sormam seb- .l stantialem. Talis autem cognitio accidentium esti per sensum : quia sola accidentia sunt objectat sensuum. Unde philosophus .meta arguiti ex operibus rerum & accidentibus super ipsis for- η mas, his verbis bd enim facit operationes
. oculi, est oculus: quo vero non, non est oculus,
sed imago ocuis : serra lignea non serra, Harmago serrae. Nec in rerum natura datur melior. dc certior modus perveniendi ad scientiam , nisi italis cognitio rei per accidentia propria: qui tum per causam uniuscuiusque rei propriam res co- ignoscitur, cum de accidentibus eius propriis mi inime dubitatur, neque hoc in metallis est dissi- cile, cum non sint diversae subs antiae, sed homo-- genea per torum. Assumptio patet sic : quia quicunque vult vere cognoscere aurum Scargen- . tum, secundum eoru formam specificam cognOscet per eorum proprietates di passiones 3c accidentia dc operationes, sive sint activae sive passi- Vae. Nunc Vero proprium auri es, es e metallum coloris citrini sulgentis, mutum in seno , ponde-
138쪽
xolum, exrensile sub malleo meam tenuitatem, ut eius unica uncia in bracteas diducta etiam decem terrae jugera tegere queat,& tertia pars grani leius trahi possit in 13 . pedum ,ut Cardanus de
Cars etate rerum scribit incorruptibile in terra, aqua & aere,atque in igne examen per cineritium cementum, antimonium, dc adustionem caeterorum adurentium calcinationes, & reductioneς, ignitionem, &fusionem sibi convenientem, extinctionem item sine mutatione Sc diminutionesti, & ponderis & coloris sustinens, in expositione
super vapores acutorum Colore debito florescens, argentum vivum iacile suscipiens, imo in eo Q. sum fundum petens, cor confortanS, dic. neque plus de conditionibus auri in toto mundo per philosophos, & solibres metallorum cognitum est Ergo, experientia teste in quocunque metallo sive a natura sive ab arte generato reperiemus Omne, proprietates praedictas, & accidentia dc perationes, necessario arguimus ipsim esse aurum verum: & si illarum, quas enumeravimus conditionumaliqua deficiat, non erit aurum. Qnia igitur aurum naturale, 8c magistrale habet omnia praedicta, ideo judicamus utrumque esse aurum verum 3c non sophisticum. Experimentum autem ex' decreto philosophorum testatur hoc industum est secundum sensiim. Quod si non est ideaurum cum aur0 vero , quod selum creatum esse antichymista vult, oportebit eum necessario ponere easdem proprietat omnes in jesie manare
139쪽
a contrariis formis, quod est plane impossibile. I, ccsse e t igitur . quod sint idem. Aut doceata ric yiuisla , qui sibi cli a principibus credi ita iiisolenter pi istulat, doceat, inquam, nos & doci-m iras, quibus indiciis aliis aurum verum a salsed si scatur. Sophisticum aurum, ut ruisias Pe
ti tar, Ferrame 'si. capit. Iy. narrat, semper infu
citur ab aei e dc igni ignitionis , & pulveribus corrosivis, quibus fit cementum, nec habet molliciem tenacitatem & ductibilitatem ad malleum nec findonem, sed facilem frae uram, nec nitionem auri, nec ponderositatem imo centies rarius est legitimo) nec si,num tenuem auri, sed a ras vel argenti, nec bibit argentum vivum facile, Ut aurum, nec cum eo possunt deaurari metalla , nec in mercurio fundum petit, sed supernatat.
Eliasinoni autem nec naturale aurum nec magustialc est. Ei go neutrum est sephisticum. Jurare ausim, ita me Deus amet, neque sephisticum aurum neque argentum ab antichymista vi inrunquam eue, eumque nec ulli tali examini interfuisse, unde discere potuisset, quibus conditionibus salsum a legitimo discreparet: alioqui aliter locutus fuissit, nec ita omnia more sephistarum confunderet, naturale & magistrale iniquo judicio cum sephistico damnans, & infantem, quod Germanis in proverbio est, cum lavacro enim-dens. Impostores, quod notum est ijs, qui cum illis versati sunt, in alchymia sephisticantibus sitis a cineritio extreme metuunt, nec illud minus fusiunt atque cacog mones lucem. In hoc
140쪽
enim vel uno examine omnis impostura detegitur, omnisq; magica vel daemoniaca oculorum pr strictio evasiescit. ut Paracelsus docet, & ejusdem septupli certitudinem, tam scriptura sancta , quam Albertus ex perimento confirmat. Philosophi
autem nec cineritium, nec aliud ullum examinis
genus detrectant auro sto, quod iaciunt, sed notum est ex additionibus Joh. Andreaea ec. in tit. de crimine falsi,quod ArnoldusVilla novanus Virgulas auri, quas faciebat in curia Romana consen riebat submitri omni probationi. Similiter aurum juvenis illius insularis cujus ita publice
tingendi audacia ne,an tam mature adeptae dissici limae artis fortunam, si cum aliorum dc praesertim Comitis Trevisani tot annorum laboriosa inquisitione dc studio confero,magis mirer, non invenio
quod projexstione pulveris cujusdam siti ponderosissimi, pinguisSimi citrini anno. Ibo 3. media aestate coram Jacobo Zvvingero ex Zvvingerorum familia,& J ,han. VVoli ango Dienhemio Medico in academia Friburgensi professore, tin' sturae una parte millia quingenta ochiraginta, quatuor pondera plumbi in aurum transmutante, Basileae ex plumbo, sicut postea eodem anno diebus 6 3cn. Augusti ex aliis metallis etiam Coloni coram multis testibus fecit, probatum fuit, quod post examina aurifabrorum multis parasangis aurum Ungaricum vel Arabicum superabat, ut